استفاده از روشهای غیر شیمیایی مبارزه با علفهای هرز نقش مهمی درکاهش مصرف علف کش و سلامت محیط زیست دارد. تهیه زمین مطلوب به ویژه پادلینگ (شخم دوم) یکی از مهمترین عوامل کنترل علفهای هرز برنج شناخته شده است. روش متداول تهیه زمین شالیزار درگیلان عبارت از انجام یکبار شخم دراواخر فصل زمستان و انجام شخم دوم یک تا دو هفته قبل از نشاکاری در بهار است. تعداد دفعات شخم دوم و همچنین نوع ادوات مورد استفاده متناسب با امکانات و فرهنگ زراعی نقاط مختلف استان متفاوت است. از آنجائیکه نوع ادوات و تعداد دفعات شخم دوم بر تراکم جمعیت علفهای هرز تاثیر گذار هستند، بنابراین شش تیمار شامل شخم دوم با استفاده از راست کاول متصل به تیلر، روتیواتور و پادلر مخروطی در یک نوبت یا دو نوبت به فاصله 10 روز به صورت فاکتوریل در قالب طرح آماری بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1378 در محل موسسه تحقیقات برنج کشور در رشت مورد ارزیابی قرار گرفت. اثر این تیمارها بر روی تراکم جمعیت مهمترین علفهای هرز زراعت برنج گیلان شامل سوروف (Echinochloa crus-galli)، اویارسلام بذری (Cyperus difformis) و قاشق واش (Alisma plantago-aquatica) ارزیابی شد. نتایج بررسیها نشان داد که نوع ادوات به کار رفته در شخم دوم بر جمعیت علفهای هرز موثر است. مقایسه میانگین های مربوط به تعداد علفهای هرز موید این مطلب است که نه تنها تفاوت معنی داری بین نوع ادوات شخم وجود دارد، بلکه دفعات پادلینگ (یک یا دو بار) نیز بر تراکم علفهای هزر اثر گذاشته است. بهترین تیمار مربوط به استفاده از روش راست کاول، ولی با دوبار پادلینگ بود که جمعیت هرز آن در مقایسه با بدترین تیمار یعنی یک نوبت استفاده از پادلر مخروطی، باندازه 3/2 برابر کمتر شد.

به منظور بررسی کشت مستقیم برنج در خاک پادلینگ شده یک دستگاه خطی کار دستی در موسسه فنی و مهندسی کشاورزی شناخته شد. این دستگاه فاقد موزع مجزا بوده و دارای 4 مخزن مجزا می باشد که بر روی استوانه ها (مخازن ) 2 ردیف سوراخ ایجاد شد. نیروی محرکه موزع ها از طریق یک چرخ پارویی تامین می شد. آزمایشی در قالب طرح کاملا تصادفی با 3 تیمار شیوه کاشت نشایی با دست (T1)، کشت مستقیم به صورت دست پاش (T2) و کشت مستقیم با استفاده از خطی کار استوانه ای (T3) در سه تکرار در مزرعه آزمایشی واقع در موسسه تحقیقات برنج کشور در مازندران (آمل) انجام شد. نیروی کششی، راندمان مزرعه ای، ظرفیت موثر زراعی، ضریب یکنواختی پاشش بذر، نیروی کارگری مورد نیاز برای کاشت و وجین، عملکرد و اجزا عملکرد اندازه گیری شد. نتایج به دست آمده نشان می دهد عملکرد تیمار (T1 روش نشایی) بالاتر بوده و اختلافات مشاهده شده در سطح آماری %5 معنی دار می باشد. عملکرد روش خطی کاری نسبت به روش دست پاش بالاتر می باشد، ولی اختلاف مشاهده شده در سطح آماری 5 درصد معنی دار نیست. نیروی کارگری و همچنین زمان مورد نیاز برای کشت یک هکتار با به کارگیری خطی کار در مقایسه با روش نشاء کاری به ترتیب به یک هفتم و یک بیستم کاهش می یابد.

پادلینگ یکی از روش های معمول آماده سازی بستر برای نشاکاری برنج در اراضی شالیزاری می باشد. پادلینگ بر ویژگی های فیزیکی، شیمیایی و میکروبیولوژیک خاک تاثیر می گذارد و این تغییرات بر رشد برنج موثر است. خاکی که ساختمان آن بیشتر مستعد تخریب باشد راحت تر پادل می شود. در این پژوهش، اثر سطوح مختلف عملیات پادلینگ بر برخی ویژگی های فیزیکی (میزان رطوبت و چگالی حجمی) سه بافت خاک غالب در اراضی شالیزاری استان گیلان بررسی شد. طرح به صورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار انجام گرفت. از سه بافت خاک (رس سیلتی، لوم رسی و لوم) نمونه های دست نخورده با سیلندرهایی به قطر و ارتفاع 50 سانتی متر تهیه شد. نمونه ها توسط دستگاه همزن تحت تاثیر سطوح مختلف پادلینگ :P0) پادل نشده،:P1  پادل کم، :P2 پادل متوسط و :P3 پادل زیاد) قرار گرفتند. رطوبت خاک به روش وزنی و چگالی حجمی با استفاده از استوانه های نمونه گیری به فاصله زمانی هر 24 ساعت یک بار به مدت شش روز برای هر یک از سه بافت خاک اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که تاثیر تیمارهای مختلف پادلینگ بر رطوبت وزنی و چگالی حجمی خاک در سطح 5 درصد معنی دار بود. مقدار آب لایه های پادل شده با افزایش زمان ته نشینی ذرات خاک کاهش یافت. شیب کاهشی منحنی های رطوبت وزنی در طول زمان در تیمار پادل نشده (P0) بیشتر از تیمارهایP1 تا P3 بود، که نشانگر نرخ بیشتر خشک شدن خاک در این تیمار بود. در بافت لوم، از زمان اعمال سطوح پادلینگ تا 144 ساعت پس از آن در تیمارهای P0 تاP3 ، رطوبت خاک به ترتیب 22.6، 16.3، 14.8 و 9.6 درصد کاهش یافت. در هر سه بافت خاک، روند این تغییرات تقریبا مشابه بود. با انجام پادلینگ کم، در عمق 0-15 سانتی متر، چگالی حجمی خاک در بافت های رس سیلتی و لوم رسی به ترتیب 23.8 درصد و 22.8 درصد کاهش یافت. اما عملیات پادلینگ در بافت لوم سبب شد چگالی حجمی 4.1 درصد افزایش یابد. در هر سه نوع بافت خاک، با گذشت زمان، چگالی حجمی افزایش یافت. چگالی حجمی خاک با عمق نیز افزایش یافت و این افزایش برای سطوح کمتر پادلینگ بیشتر بود. به نظر می رسد که سطوح بالاتر پادلینگ به دلیل آن که رطوبت را با سرعت کمتری از دست می دهند، برای آماده سازی اراضی شالیزاری مناسب تر باشد. اما برای تعیین این که چه سطحی از پادلینگ باید در چه بافت خاکی استفاده شود بایستی پارامترهایی نظیر سرعت نفوذ آب به خاک، نگهداشت آب و مقدار آب مصرفی را مورد بررسی قرار داد.

به منظور مطالعه پارامترهای میزان سوخت مصرفی و ظرفیت مزرعه ای واقعی ماشین های نشاکار سوارشونده و راه رونده در پادلینگ های مختلف، آزمایشی فاکتوریل در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با دو عامل ماشین و سه سطح پادلینگ در چهار تکرار انجام گردید. مساحت هر قطعه کرت 360 مترمربع به طول 100 و عرض 3.6 متر بوده است. نشاکارها از نوع راه رونده و سوارشونده 4 ردیفه می باشند. فاصله کپه ها در هر ردیف 16 سانتی متر، سرعت انجام کاشت ماشین نشاکار راه رونده 1.9 کیلومتر بر ساعت و نشاکار سوار شونده 2.4 کیلومتر بر ساعت می باشد. برای آماده سازی مزرعه از تیلر در سه سطح یک، سه و پنج بار پادلینگ استفاده شد. مقدار سوخت مصرفی (لیتر در هکتار) در آغاز و پایان عملیات نشاکاری اندازه گیری، ثبت و محاسبه شده است. نتایج حاصله نشان داد از نظر میزان مصرف سوخت، اثر عامل ماشین در سطح احتمال 1 درصد و اثر عامل پادلینگ در سطح احتمال 5 درصد اختلاف معنی دار دارند. و هم چنین از نظر میزان ظرفیت مزرعه ای اثر عامل ماشین، اثر عامل پادلینگ و اثر متقابل عامل ماشین در عامل پادلینگ در سطح احتمال 1 درصد دارای اختلاف معنی دار می باشد. با توجه به نتایج آزمایش فوق در مزارع برنج برای افزایش ظرفیت مزرعه ای، ماشین نشاکار سوارشونده و برای کاهش سوخت مصرفی ماشین نشاکار راه رونده پیشنهاد می گردد.

این تحقیق بر اساس نتایج حاصل از آزمایش های انجام شده در مزرعه و اثر پادلینگ بر لغزش ماشین با سه تیمار و چهار تکرار انجام گرفت. سپس جهت بررسی صحت نشاکاری، متغیرهای عمق کاشت، تعداد بوته در هکتار، فاصله ردیف و فاصله کپه در یک، دو و سه دفعه پادلینگ اندازه گیری و ثبت شد. بذر برنج مورد استفاده بلپانتا بود. در این تحقیق برای آماده سازی زمین از تیلر Kubota-KRA-75 با عرض کار 1.35 متر و توان 7.5 اسب بخار استفاده شد. نشاکار سوارشونده از نوع Yanmar-PR-400 چهار ردیفه با توان 6.2 اسب بخار و فاصله بین ردیف 30 سانتی متر بود. پس از تجزیه واریانس، میانگین تیمارها از طریق آزمون چند دامنه ای دانکن مقایسه شدند. نتایج حاصل نشان داد که میزان لغزش با افزایش تعداد دفعات پادلینگ افزایش می یابد. بین 5 بار پادلینگ و 3 بار پادلینگ اختلاف معنی داری وجود نداشت، اما بین 3 بار پادلینگ و یک بار پادلینگ اختلاف معنی داری به دست آمد. یک بار پادلینگ دارای بهترین شرایط از نظر عملکرد نشاکار بود. اما برای دفن علف های هرز 3 بار پادلینگ توصیه می شود و بیش از آن از نظر اقتصادی و فنی پیشنهاد نمی شود.

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.

هدف از انجام این آزمایش، بررسی کنترل غیرشیمیایی علف های هرز و جلوگیری از کاهش عملکرد برنج با تهیه مطلوب زمین به خصوص انجام شخم دوم (پادلینگ) بود. بدین منظور آزمایشی طی دو سال زراعی 1390 و 1391 در ایستگاه تحقیقاتی برنج تنکابن (چپرسر)، واقع در استان مازندران انجام شد. آزمایش به صورت فاکتوریل و در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه فاکتور شامل نوع ابزار (راست کاول و روتیواتور)، زمان انجام شخم دوم ( 20 و 10 روز قبل از نشاءکاری) و تعداد دفعات شخم دوم (یک و دو بار) در سه تکرار اجرا گردید. نتایج حاصل از تجزیه مرکب داده ها نشان داد که اثر سال بر سرعت پیشروی تیلر، مدت انجام پادلینگ و عملکرد دانه معنی دار است. اثر نوع ابزار و زمان خاک ورزی بر سرعت پیشروی تیلر معنی دار بود. اثر تعداد دفعات خاک ورزی دوم بر تعداد دانه پر معنی دار شد. تعداد علف هرز در واحد سطح و عملکرد دانه تحت تاثیر فاکتو رهای اعمال شده قرار نگرفتند. بیشترین سرعت پیشروی تیلر با انجام یک بار شخم دوم با رتیواتور (2.27 متر بر ثانیه) بدست آمد. کمترین مدت زمان انجام پادلینگ با میانگین 4.47 دقیقه در هر پلات، در انجام دو بار شخم دوم در 20 روز قبل از نشاءکاری به دست آمد. میانگین عملکرد دانه برنج 3689.4 کیلوگرم در هکتار بود.

خصوصیات مهندسی خاک در کنار خواص شیمیایی و بیولوژیکی می توانند وسیله ای برای توجیه رفتار خاک باشند. در این تحقیق، جرم مخصوص ظاهری خاک، رسانایی هیدرولیکی، مقاومت به نفوذ و مقاومت برشی تحت تاثیر سطوح مختلف عمق و پادلینگ با استفاده از آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار اندازه گیری گردید. نتایج نشان داد جرم مخصوص ظاهری خاک، مقاومت به نفوذ، مقاومت برشی و رسانایی هیدرولیکی با افزایش سطح پادلینگ کاهش و با افزایش عمق همه به غیر از رسانایی هیدرولیکی، افزایش یافتند. رنج تغییرات جرم مخصوص ظاهری(gr/cm3 32/1-68/0) بود. کمترین و بیشترین رسانایی هیدرولیکیm/s 5/8 و 3/ 0بود که به ترتیب در تیمار P0 در عمق 10 سانتی متری و تیمار P2 در عمق 30 سانتی متری گزارش شدند. می توان گفت تیمار پادلینگ P1 برای حفظ رطوبت، کاهش تخریب خواص فیزیکی، مکانیکی خاک و کاهش انرژی مورد نیاز برای آماده سازی اراضی شالیزاری مناسب تر از تیمار P2 می باشد.