لزوم تامین رفاه شهروندان از سوی دولت را می توان از زوایای اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و حقوقی مورد مطالعه قرار داد. اهمیت وجود سطح قابل قبولی از رفاه در اجتماع موجب شده است در جهان معاصر مفهوم دولت رفاه در برخی از کشورها عینیت یابد. پس از فعالیت گونه هایی از دولت رفاه و صرف هزینه های سنگین ناشی از تامین رفاه عمومی در این دولت ها و بروز بحران در اداره دولت های رفاه، انتقادهایی به عملکرد آن ها وارد شده است. در آغاز مطالب ارایه شده راجع به دولت رفاه برخی از مفاهیم و اصطلاحات مربوط به موضوع و اقدامات دولت های رفاه برای تامین رفاه همگانی مورد مطالعه قرار گرفته است. سپس انتقادهای وارد شده به دولت های رفاه و اصلاحات انجام شده برای رفع بحران ناشی افزایش هزینه های این دولت ها بررسی شده است و در پایان نتیجه مباحث مزبور ارایه گردیده است.

درباره رفاه و ارتباط آن با برخی متغیرهای اقتصادی (از جمله چگونگی توزیع درآمد و یا مطلوبیت های کسب شده به وسیله افراد) می توان گفت که تغییرهای رفاه افراد، وابستگی خاصی به سطوح درآمدی و میزان کسب مطلوبیت آنها دارد و در نتیجه برخی شاخص های ارائه شده در مورد رفاه اجتماعی، از شاخص های نابرابری توزیع درآمد و برخی نیز از مطلوبیت های کسب شده به وسیله افراد تبعیت می کنند.در این مقاله به اختصار، ادبیات نظری توابع رفاه اجتماعی، مرور و برخی توابع رفاه اجتماعی از جمله تابع رفاه اجتماعی آمار تیاسن (A.k.sen) معرفی می شود.

مقدمه: این مقاله با هدف بررسی رابطه سرمایه اجتماعی و رفاه ذهنی در کارکنان وزارت رفاه و تامین اجتماعی انجام شد.روش: تحقیق پیمایشی حاضر با نمونه ای متشکل از 160 نفر (کارکنان وزارت رفاه و تامین اجتماعی) در سال 1388، انجام شد. روش نمونه گیری طبقه ای متناسب بود و برای گردآوری اطلاعات از پرسش نامه استفاده شد. ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون چند متغیره روش های آماری به کار رفته بود.یافته ها: یافته های تحقیق نشان می دهد رفاه ذهنی، هیچ تفاوتی با متغیرهای زمینه ای مطرح شده در تحقیق (سن و جنس و ...) نشان نمی دهد. بین شبکه اجتماعی و مشارکت مدنی و اعتماد نهادی با رفاه ذهنی رابطه معنی داری وجود ندارد؛ اما بین سرمایه اجتماعی و شاخص های اعتماد بین شخصی و اعتماد تعمیم یافته و مشارکت اجتماعی رابطه معنی داری وجود دارد.بحث: نتایج تحقیق نشان می دهد میزان رفاه ذهنی افراد تحت تاثیر سرمایه اجتماعی آنان است؛ یعنی افزایش میزان سرمایه اجتماعی افراد به افزایش رفاه ذهنی آنان منجر می شود.

این مقاله تحقیقی، با هدف بررسی گفتمان رفاهی در دوران سازندگی، به بررسی خصوصیات و عناصر اصلی ساخت گفتمان های رفاهی در سخنان رئیس جمهوری در دوره 1376-1368 (موسوم به دوران سازندگی) پرداخته است تا ضمن بازشناسی و معرفی ویژگی های گفتمانی این دوره، تفسیر و بازشناسی معناکاوانه ای از گفتمان رفاهی در بستر تاریخی – اجتماعی آن ارائه نماید. اهمیت این تحقیق از آنجا ناشی می شود که دسترسی به رفاه اجتماعی، یکی از دغدغه های مشترک شهروندان و دولت ها و معمولا یکی از ملاک های موفقیت هر دولت در میزان توانایی آن در افزایش سطح بهزیستی و رفاه جامعه و ارتقای میزان برخورداری افراد یک جامعه از امکانات مادی و معنوی موجود در آن جامعه ارزیابی می شود که این موارد ذیل عنوان رفاه اجتماعی تعریف می گردند.روش تحقیق حاضر، از نوع تحلیل گفتمانی در چارچوب نظری میشل فوق کو و نورمن فرکلاف و با تکیه بر الگوی تحلیل گفتمان نورمن فرکلاف است که گفتمان را در سه سطح توصیف، تفسیر و تبیین، مدنظر قرار می دهد.این مقاله پس از بیان مساله، ادبیات نظری، روش تحقیق و یافته ها نتیجه می گیرد که در این دوران، جهت گیری گفتمان سازندگی در حوزه رفاه اجتماعی، معطوف به ابعاد اقتصادی رفاه، یعنی مواردی نظیر مسکن، بیمه، اشتغال و سوبسیدها بوده و سایر ابعاد رفاهی نظیر بعد سیاسی، در اولویت نبوده است.

در ادبیات معاصر جامعه شناختی، بسیاری از مسایل اجتماعی از منظر نظریه های شهروندی مورد بررسی قرار می گیرند. این مقاله نیز ضمن مرور تاریخی بر ایده شهروندی در تلاش است تا با کاربرد تعاریف و نظریه های جامعه شناسانه شهروندی به درک و تحصیل رفاه اجتماعی بپردازد. برای این منظور به تعاریف شهروندی در رویکردهای فرد گرایی- لیبرال و جمهوری خواهی - مدنی و نظریه های مارشال، مارکس، گیدنز و ترنر پرداخته شده است. نتایج بررسی نگرش های مختلف نسبت به شهروندی نشانگر ارتباط متقابل میان شهروندی و رفاه اجتماعی است. برخی از رویکردهای رفاه را از مولفه های شهروندی دانسته و با عنوان حقوق آن را مطرح کرده و برخی نیز به وجود منابع و امکانات مختلف در قالب رفاه جهت تحقق شهروندی اشاره کرده اند. بنابراین در چارچوب شهروندی به طور مستقیم می توان به تامین رفاه افراد و گروه های اجتماعی پرداخت و به طور غیر مستقیم نیز با تامین رفاه در ابعاد مختلف، زمینه را برای تحقق شهروندی فراهم ساخت.

تغییر و تحولات رخ داده در کیفیت زندگی مردم کشورهای توسعه یافته جهان را باید مرهون برنامه ریزی های صحیح و شایسته گردانندگان اقتصاد این کشورها دانست. بی گمان با واگذاری همه امکانات کشور و دادن اختیار قانونگذاری و تعیین تکلیف برای همه به دست گروهی به عنوان گردانندگان جامعه، انتظار بر این است که اقتصاد ملی به گونه ای راهبردی شود که هر آینه رفاه اقتصادی و شایط زندگی مردم بهبود یابد. بر این اساس، بررسی روند دگرگونی رفاه اقتصادی خانوارها طی زمان بسیار جالب به نظر می رسد و از آن می توان به عنوان شاخصی برای سنجش موفقیت مدیریت اقتصاد و میزان دستیابی به اهداف متصور راهکارهای توسعه بهره جست. با توجه به اهمیت این موضوع، در نوشتار حاضر تلاش می شود شرایط اقتصادی زندگی خانوارهای کشور در سال 1380 با نگاهی گذرا به آنچه طی بیست سال گذشته پس پشت نهاده شده است، بررسی شود.

هدف این مقاله بررسی رفاه اجتماعی و همگرایی رفاه اجتماعی استان های کشور ایران برای ارزیابی توسعه متوازن در ایران طی دوره زمانی 1379-1392 می باشد. برای این منظور از همگرایی ناهار و ایندر استفاده شده است. نتایج نشان داد استان های کرمانشاه، کهکیلویه و بویراحمد و مازندران به سمت متوسط رفاه استان ها همگرا شده و استان های آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی، اردبیل، بوشهر، خراسان رضوی، خراسان شمالی، سمنان، سیستان و بلوچستان، قم، گلستان، لرستان و هرمزگان از متوسط رفاه واگرا شده اند. همچنین، اکثر استان های ایران دارای رفاه پایین تری نسبت به میانگین جامعه می باشند. لذا عملکرد سیاست گذاران در این حوزه برای توسعه متوازن رفاه مناطق مناسب نبوده است.

با توجه به روند کاهشی رفاه عمومی در کشور ضرورت دارد دولت به ویژه وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی به عنوان متولی رفاه عمومی، راهبردها و برنامه های متناسب را به اجرا درآورد. از این رو هدف این پژوهش طراحی الگوی رفاه عمومی مبتنی بر حکمرانی خوب در وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی است. این پژوهش از نظر هدف، توسعه ای-کاربردی و از نظر شیوه اجرا، توصیفی از نوع پیمایشی است. در مرحله کیفی، از روش تحلیل تم و در مرحله کمی، از روش مدل سازی معادلات ساختاری استفاده شد. در مرحله کیفی به منظور طراحی الگوی پژوهش با 20 نفر از خبرگان دانشگاهی و اجرایی مصاحبه شد که به صورت هدفمند انتخاب شده اند. براساس یافته ها، 5 بعد اقتصادی، فرهنگی، سلامت، اجتماعی و خوشبختی (نشاط) برای رفاه عمومی شناسایی شدند. همچنین، 9 راهبرد مبتنی بر حکمرانی خوب برای ارتقای رفاه عمومی از سوی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی مشخص شدند. در مرحله کمی برای اعتبارسنجی الگوی پژوهش از 216 نفر از مدیران و متخصصان در وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی با پرسشنامه و با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی نظرخواهی شد. داده های حاصل با روش مدل سازی معادلات ساختاری تجزیه و تحلیل شد و یافته ها اجزای الگوی پژوهش را تایید کردند. نتایج پژوهش نشان داد که وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی می تواند با بهره گیری از راهبردهای مبتنی بر حکمرانی خوب به ارتقای رفاه عمومی در ابعاد مختلف آن کمک کند.