مقدمه: دو روش رادیوگرافی شامل پانورامیک (Panoramic) و رادیوگرافی مقطع نگاری رایانه ای با اشعه ی مخروطی (Cone beam computed tomography یا CBCT) در رادیولوژی دندانی کاربرد فراوانی دارد. در این مطالعه، میانگین دز ایجاد شده در سطح (Dose-area product یا DAP) در این دو روش برای دو گروه سنی بزرگسالان و کودکان سنین 10-5 سال مقایسه شد. روش ها: در این مطالعه ی تجربی، اطلاعات 251 بیمار در 7 سیستم تصویربرداری پانورامیک و یک سیستم تصویربرداری CBCT در مراکز وابسته به دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی (استان یزد) مورد بررسی قرار گرفت. برای هر بیمار، اطلاعاتی شامل DAP و سایر متغیرهای اسکن در دو گروه سنی قید شده، ارزیابی گردید. یافته ها: میانگین مقدار DAP به دست آمده در آزمون های پانورامیک و CBCT در گروه سنی بزرگسالان به ترتیب برابر 47/6 ± 22/91 و 96/8 ± 80/934 میلی گری/سانتی متر مربع بود. این مقدار در گروه سنی کودکان 10-5 سال به ترتیب 5/13 ± 4/55 و 0/0 ± 0/663 میلی گری/سانتی مترمربع به دست آمد. میانگین مقدار DAP در مدالیته ی CBCT در گروه سنی بزرگسالان به طور تقریبی 9 برابر و در گروه سنی کودکان، به طور تقریبی 12 برابر بیشتر از پانورامیک گزارش شد. همچنین، این مقدار در گروه سنی بزرگسالان به نسبت معنی داری بیشتر از کودکان بود (050/0 > P). نتیجه گیری: به دلیل تابش وسیع تر (تابش مخروطی شکل) و شرایط تابش بالاتر در CBCT نسبت به پانورامیک، مقدار DAP ناشی از این روش به ویژه در کودکان بیشتر بود. بنابراین، توجه کافی از سوی پزشکان در هنگام درخواست CBCT لازم است.

درک هیپوپلازی سینوس ماگزیلاری و انواع سینوازال مرتبط برای موفقیت تشخیصی و درمانی جراحی سینوس و ایمپلنت دندان فک بالا بسیار مهم است. این مقاله به منظور گزارش یک مورد نادر از هیپوپلازی یک طرفه سینوس ماگزیلاری که همراه با جابجایی تحتانی کف اوربیت و بدون درگیری Uncinated Process بود؛ ارایه گردید. خانمی 31 ساله برای انجام رینوپلاستی به بخش جراحی فک، صورت و دهان دانشکده دندانپزشکی بابل مراجعه نمود و هیچ علایمی نداشت. همچنین سابقه بیماری زمینه ای، مادرزادی یا تروما در دوران کودکی و سایر بیماری های استخوانی و ناهنجاری نداشت. توموگرافی کامپیوتری با پرتو مخروطی (Cone Beam Computed Tomography: CBCT) انجام شده، هیپوپلازی سینوس ماگزیلاری سمت چپ، پایین آمدن کف اوربیت و افزایش ضخامت مخاط سینوس را نشان داد. همچنین در فتوگرافی بیمار پایین آمدن کف اوربیت مشاهده شد. تشخیص سینوس هیپوپلاستیک بر اساس تظاهرات بالینی و نمای کرونال CBCT و CT داده شد. از عوارض سینوس هیپوپلاستیک می توان به سردرد مزمن، درد صورت و مشکلات صدا اشاره کرد و گاهی ممکن است بدون علامت باشد. در صورت عدم آگاهی جراح از هیپوپلاستیک بودن سینوس، عوارض جراحی پیچیده تر خواهد شد و حتی از نظر ظاهری ممکن است بعد از جراحی، پایین بودن کف اوربیت بیشتر نمایان شده و بیمار به اشتباه تصور کند که از عوارض جراحی است. بر طبق مطالعه حاضر، CBCT اطلاعات تشخیصی ارزشمندی را در خصوص تنوع آناتومیک و جزییات سینوس هایپوپلاستیک در اختیار می گذارد که به جراح کمک می کند؛ در کنار آگاهی بخشی به بیمار، دید بهتری برای ارایه مناسب ترین طرح درمان برای بیمار در اختیار داشته باشد.

زمینه و هدف: با پردازش تصاویر در توموگرافی کامپیوتری اشعه مخروطی (CBCT)، می توان اطلاعات را بهبود بخشید. هدف مطالعه حاضر، بررسی تاثیر فیلتر پردازش تصویر شارپن در تعیین تحلیل خارجی ناحیه آپیکال ریشه در دندان های تک ریشه ناشی از مجاورت دندان نهفته در تصاویر CBCTبود. روش بررسی: در این مطالعه آزمایشگاهی، در سطح جانبی ناحیه آپیکال ریشه در 40 عدد دندان کشیده شده سالم، به صورت مصنوعی و با فرز تراش ایجاد شد و دندان ها به 4 گروه کنترل، تحلیل کم، متوسط و زیاد تقسیم شدند. پس از تهیه CBCT دندان ها، نمونه ها با و بدون فیلتر شارپن، پردازش و توسط 2 مشاهده گر بررسی گردیدند. نتایج با استفاده از نرم افزارهای SPSS22 وMedcalc نسخه 14 تجزیه و تحلیل شد. حد معنی داری برای آزمون های آماری 05/0P≤,در نظر گرفته شد. یافته ها: ویژگی (100%) و حساسیت (66%>) برای هر دو حالت بدون فیلتر شارپن و با فیلتر شارپن یا کامل یا بسیار بالا بود. صحت کلی در هر دو حالت بالا بوده (83/0>) و اختلاف معنی دار بین دو صحت کلی مشاهده نشد (05/0>p). تحلیل آماری مشاهده هر دو حالت تصاویر توسط مشاهده گران نشان داد که حساسیت و صحت کلی در گروه های تحلیل متوسط و زیاد از گروه تحلیل کم بسیار بیشتر ولی ویژگی در همه گروه ها برابر 100% بود. نتیجه گیری: تصاویر با فیلتر شارپن قدرت تشخیص را نسبت به تصاویر بدون فیلتر افزایش نداد ولی از آنجایی که افت دقت با این فیلتر مشاهده نشد، می تواند به عنوان یک فیلتر پردازش مورد پذیرش قرار گیرد.

متن کامل این مقاله به زبان انگلیسی می باشد. لطفا برای مشاهده متن کامل مقاله به بخش انگلیسی مراجعه فرمایید.لطفا برای مشاهده متن کامل این مقاله اینجا را کلیک کنید.

زمینه و هدف: گسترش سینوس فرآیندی فیزیولوژیک است که در سلول های رشدی سینوس های پارانازال اتفاق افتاده و به مرور سبب افزایش حجم آنها می شود که موجب ایجاد چالش هایی در فرآیند کاشت دندان و ایمپلنت می گردد. این مطالعه به منظور ارزیابی مورفومتریک سینوس ماگزیلاری توسط توموگرافی کامپیوتری با اشعه مخروطی (CBCT) انجام شد. روش بررسی: این مطالعه توصیفی تحلیلی روی تصاویر CBCT 100 فرد (52 مرد و 48 زن) با میانگین سنی 45. 32±17. 41 سال در محدوده سنی 27 تا 63 سال مراجعه کننده به کلینیک رادیولوژی تخصصی دهان و فک و صورت در شهر بابل طی سال 1398 انجام شد. میزان گسترش سینوس ماگزیلاری در نمای پانورامیک لایک بر اساس میزان اکستنشن آن بر حسب اولین دندان در قدام و آخرین دندان در خلف ثبت گردید. در نرم افزار NNT در قسمت ایجاد تصاویر پانورامیک لایک ابتدا در مقاطع اگزیال نقطه شروع سینوس ماگزیلاری از سمت اکلوزال مشخص شد و ابعاد مدیولترالی به فواصل 3 میلی متر بالاتر و 3 میلی متر پایین تر اندازه گیری شد. یافته ها: بیشترین میزان پیشروی سینوس در قدام سمت راست مربوط به مزیال دندان 5 (15 درصد) و بیشترین میزان پیشروی سینوس در قدام سمت چپ مربوط به دیستال دندان 3 (15 درصد) و مزیال دندان 4 (15 درصد) بودند که تفاوت آماری معنی داری نداشتند. بیشترین پیشروی در قدام به تفکیک مربوط به دیستال دندان کانین و مزیال پرمولار اول بود. میانگین پیشروی سینوس در جهت مدیولترال 3 میلی متر بالاتر از کف بینی راست در زنان بیشتر از مردان بود (P<0. 05). جنسیت و سن با پیشروی سینوس ماگزیلاری ارتباط آماری معنی داری نداشتند. نتیجه گیری: پیشروی سینوس ماگزیلاری در راست و چپ و همچنین در مردان و زنان در سنین متفاوت به طور تقریبی برابر بود.

آگاهی نسبت به روند تغییرات حجم حفره بذر میوه خربزه می تواند کمک شایانی به برنامه ریزی مناسب جهت انجام اموری چون کود دهی، آبیاری و غیره در طی فصل رشد میوه نماید. به منظور برآورد حجم حفره بذر میوه خربزه، Cucumis melo L.، دو توده محلی ارزشمند قصری و خاتونی انتخاب شد و تغییرات حفره بذر آن ها در طی فصل رشد، مورد مطالعه قرار گرفت. از روش مقطع نگاری رایانه ای پرتو ایکس به عنوان ابزاری دقیق و غیر مخرب در تعیین اندازه حجم حفره بذر در هر مرحله از آزمایش استفاده شد. اندازه گیری حجم حفره بذر در کنار عوامل درصد مواد جامد محلول، وزن مخصوص، درصد رطوبت گوشت میوه و همچنین مقدار pH در طی سه بازه زمانی 15 روز و 30 روز پس از گلدهی و مرحله رسیدگی کامل میوه انجام شد. نتایج پژوهش همبستگی بین عامل درصد حجم حفره بذر توده قصری با سایر عوامل را نشان داد. از طرفی کلیه عوامل یاد شده تغییرات معنی داری در طی سه بازه زمانی برداشت داشتند، ضمن اینکه این تغییرات تحت تاثیر نوع توده نیز قرار گرفتند، اما رابطه معنی داری بین برهم کنش دو عامل توده و مرحله برداشت مشاهده نشد.

تصویربرداری مقطع نگاری رایانه ای نوترونی، یکی از روش های تصویربرداری سه بعدی نوین و با دقت بالا برای بازرسی و آزمون غیرمخرب مواد و قطعات است. تصویر حجمی ایجادشده توسط این روش، برای بررسی ساختار داخلی، شناسایی عیوب و سنجش کیفیت نمونه های مورد آزمون بسیار کارآمد است. در این تحقیق، پیاده سازی مقطع نگاری رایانه ای نوترونی با روش بازسازی تصاویر FBP در راکتور تحقیقاتی تهران برای اولین بار در کشور مورد مطالعه قرار گرفته است. سامانه شامل سیستم داده برداری تجربی، سیستم اتوماسیون یکپارچه تصویربرداری دیجیتال، پردازش و بازسازی تصویر با روش FBP و نمایش سه بعدی از حجم نمونه طراحی و راه اندازی گردیده است. نمونه مورد آزمون در میدان حاصل از باریکه نوترونی، به صورت نیم صفحه ای چرخانده و تعداد 360 پروجکشن دو بعدی تصویربرداری شده است. تصاویر پروجکشن با استفاده از نرم افزار MuhRec پیش پردازش و تصاویر مقطع نگاری با استفاده از الگوریتم FBP بازسازی شده اند. براساس نتایج، کیفیت تصاویر حاصل از بازسازی مناسب ارزیابی می شود. عیوب داخلی نمونه با توجه به بیشینه قدرت تفکیک مکانی سامانه در حدود µ, m 200، قابل تشخیص می باشند.

مقطع نگاری رایانه ای پروتون (pCT)، قابلیت کاهش عدم قطعیت ذاتی در پروتون درمانی با اندازه گیری مستقیم توان توقف نسبی (RSP) را دارد. پراکندگی های زاویه‏ای متعدد کوچک پروتون حاصل از پراکندگی چندگانه کولنی (MCS)، منجر به تضعیف حد تفکیک فضایی تصاویر pCT می شود. استفاده از مسیر محتمل حرکت (MLP) پروتون در بازسازی تصویر می‏تواند کاهش کیفیت تصویر در اثر MCS را جبران کند. MLP پروتون در محیط یکنواخت، مطابق با تابع توزیع احتمال خاصی صورت می پذیرد که برای هر پروتون قابل بررسی است. در این مطالعه، سیستم pCT با قابلیت ردیابی ذره به ذره با استفاده از کد 4Geant شبیه‏سازی شد. هدف شبیه‏سازی، بهبود حد تفکیک فضایی تصاویر حاصل از مدل های مختلف مسیر حرکت پروتون شامل مسیر خط مستقیم (SLP)، مسیر اسپلاین مکعبی (CSP) و مسیر محتمل حرکت MLP بوده است. فانتوم 528Catphan، تحت تابش باریکه پروتونی MeV 200 قرار گرفت و مقادیر انرژی، موقعیت و جهت حرکت ذرات قبل و بعد از فانتوم توسط آشکارسازها ثبت شد. هم­چنین ماتریس تصویر RSP با استفاده از ضرایب وزنی به دست آمده از اعمال تخمین­گرهای مسیر حرکت SLP، CSP و MLP اصلاح شده و تصاویر به روش FBP بازسازی شد. نتایج حد تفکیک فضایی و خطای جذر میانگین مربعات (RMSE) تصاویر حاصل نسبت به داده های تصویر فانتوم مورد مقایسه قرار گرفت و نشان داد که روش MLP نسبت به سایر روش‏ها دارای خطای کم­تر و حد تفکیک فضایی بهتر است. برای 100 هزار ذره پروتون با تغییر ابعاد پیکسل از 1 تا 1/0 میلی متر، حد تفکیک فضایی از 3 تا 9 جفت خط در هر سانتی متر افزایش یافت، درحالی که مقدار RMSE از 11/8­% به 97/14­% تغییر پیدا کرد.

در این مطالعه، شکر با مخلوط اینولین: مالتودکسترین در نسبت های 75: 25 (CH2)، 50: 50 (CH3) و 25: 75 (CH4) جایگزین شد. سپس گاز دی اکسید کربن در فشار 6 بار به این سه شکلات علاوه بر شکلات حاوی شکر (CH1) تزریق شد تا شکلات حبابدار تولید شود. با استفاده از مقطع نگاری اشعه X از شکلات های حبابدار تصویربرداری شد و پس از پردازش، تصاویر به دست آمده با استفاده از روش چان-وز تقطیع شدند؛ یعنی، حباب ها از سایر قسمت های تصویر جدا شدند. ویژگی های حباب ها که در این تحقیق مورد بررسی قرار گرفتند عبارت بودند از: حجم کل، قطر و نسبت سطح به حجم. همچنین، بلورینگی، چگالی و سختی شکلات ها نیز با هم مقایسه شدند. نتایج نشان دادند که روش چان-وز توانست نویزهای موجود در تصویر را حذف کند. همچنین، نتایج پراش اشعه X نشان داد که نمودار CH3 قله های تیزتری نسبت به CH2 و CH4 دارد که این نشانی از بلورینگی بیشتر آن بود. میانگین قطر حباب های CH1 بیشتر از سایر نمونه ها بود که دلیل آن را می توان به بلورینگی بیشتر آن در مقایسه با نمونه های بدون شکر نسبت داد؛ زیرا ساختار متبلور CH1 از خروج گاز جلوگیری کرده و موجب به هم پیوستن حباب های کوچک و تشکیل حباب های بزرگتر شده است. همچنین، مشاهده شد که در تمام شکلات ها، چگالی شکلات حبابدار کمتر از شکلات بدون حباب است؛ زیرا بخشی از مواد جامد و چربی با گاز دی اکسید کربن جایگزین شد. نتایج اندازه گیری سختی نیز نشان داد که نمونه های بدون شکر حبابدار از نمونه های بدون گاز نرمتر بودند ولی در مورد CH1 عکس این پدیده مشاهده شد که دلیل آن را می توان به حضور شکر در این نمونه نسبت داد؛ زیرا در محصولات حبابدار، ذرات جامد، به ویژه شکر، یک اسکلت پیوسته را تشکیل می دهند و همان نقشی را ایفا می کنند که چربی در محصولات بدون حباب بازی می کند.

دقت در طراحی درمان پروتون درمانی بستگی به صحت اطلاعاتی دارد که برای محاسبه RSP بافت ها در بدن بیمار به کار می رود. این اطلاعات از تصاویر xCT و با استفاده از منحنی کالیبراسیون مورد نیاز برای تبدیل اعداد هانسفیلد به مقادیر RSP حاصل می شود. استفاده از xCT منجر به ایجاد خطا، در تخمین برد و محاسبه دز پروتون در طراحی درمان می شود. ولی با به کارگیری pCT در مد انتگرال نهشت انرژی، این خطا حذف شده و نقشه RSP بافت ها به طور مستقیم محاسبه می شود. در این مطالعه، یک سیستم مدرن تصویربرداری pCT با قابلیت ردیابی ذره به ذره، با استفاده از ابزار مونت کارلو Geant4 شبیه سازی شد. هدف از این شبیه سازی، بهبود رزولوشن چگالی تصاویر بافت ها بدون افزایش دز می باشد. فانتوم استاندارد CIRS062M با انرژی پروتون MeV 300 پرتودهی شد و مقادیر انرژی، موقعیت و جهت حرکت ذرات قبل و بعد از فانتوم توسط آشکارسازهای هسته ای در فایل root ذخیره شدند. ماتریس تصویر فانتوم به صورت نقشه RSP بافت ها با استفاده از سه الگوریتم تحلیلی رادون بازسازی و نتایج از نظر مقدار دز، رزولوشن چگالی و RMSE نسبت به داده های تصویر فانتوم مقایسه شد. الگوریتم پیشنهادی با اعمال تصحیح زاویه افکنده ها در سطح دز برابر، منجر به بهبود رزولوشن چگالی از 1/9% به 3/4% و RMSE از 43/26% به 81/6% شد.