رشد بیابان در ایران معضلی بزرگ به شمار می رود. بخش وسیعی از اراضی کشور را محیط های آسیب پذیر به خطر بیابانی شدن احاطه کرده اند، به طوریکه حدود 75 درصد از اکوسیستم های مناطق خشک و نیمه خشک کشور، با آثار و پیامدهای بیابانی شدن روبرو هستند. آثاری چون خشک شدن دریاچه های داخلی، طوفان های ماسه، گرد و غبار و تشدید فرسایش بادی، جلوه بارزی از نرخ رو به رشد بیابانی شدن در سال های اخیر در کشور است. در اکوسیستم های خشک و نیمه خشک به دلیل کمبود رطوبت و سایر شرایط نامناسب اقلیمی، پوشش گیاهی اندکی وجود دارد. در نتیجه خاک ها بیشتر در معرض تخریب هستند، ولی در برخی از این مناطق با وجود کمبود رطوبت خاک، دمای بالا و سایر شرایط نامناسب اکولوژیک، فواصل بین گیاهان اغلب توسط جامعه ای از موجودات گیاهی ذره بینی پوشانده شده است و این جوامع به نام پوسته های زیستی خاک شناخته می شود. پوسته-های زیستی خاک، مشارکت ذرات معدنی خاک همراه با سیانوباکتری ها، جلبک ها، قارچ ها، گلسنگ ها یا بریوفیت ها بوده و پوشش رایج در فضاهای باز اطراف گیاهان آوندی در مناطق خشک و نیمه خشک هستند. پوسته های زیستی به طور قابل توجه فرآیندهای زیست بوم های اولیه را تحت تاثیر قرار می دهند و به عنوان مهندسین زیست بوم در مناطق خشک توصیف شده اند.

پیشینه و هدف: پوسته های زیستی خاک مجموعه ای از گلسنگ ها، خزه ها، قارچ ها، سیانوباکتری ها و غیره هستند که بخش از اکوسیستم خاک را تشکیل داده اند. برآورد تراکم و نحوه توزیع پوسته های زیستی خاک در مناطق خشک و نیمه خشک کشور ایران که موضوع فرسایش و هدر رفت خاک از اهم مسائل است، اهمیت بسزایی دارد. روش های مبتنی بر تکنیک سنجش ازدور به لحاظ هزینه و زمان کمتر روش هایی کارآمد برای دستیابی به این هدف مهم می باشند. دشت سگزی یکی از نقاط بحرانی فرسایش بادی در ایران است و شناسایی و تعیین نحوه توزیع پوسته های زیستی خاک به عنوان عامل اصلاح کننده خاک گامی مؤثر در کاهش فرسایش بادی منطقه است. در این تحقیق شاخص BSCI (BIOLOGICAL Soil Crust) برای تهیه نقشه پراکنش پوسته های زیستی خاک با غالبیت گلسنگ به کار گرفته شده است. مواد و روش ها: محدوده موردمطالعه بخشی از بیابان سگزی (بیابان های مرکزی ایران) است که در استان اصفهان از کشور ایران واقع شده است. محدوده موردمطالعه با مساحت 199. 5 هکتار بین طول های شرقی"32 ́ 52 ̊ 51 تا "41 ́ 27 ̊ 52 و عرض های شمالی "31 ́ 33 ̊ 32 تا "01 ́ 55 ̊ 32 گسترده شده است. شیب متوسط دشت سگزی 1. 08 درصد و ارتفاع متوسط آن 1680 متر است. بر اساس آمار ایستگاه هواشناسی شرق اصفهان (ایستگاه شهید بهشتی) متوسط بارش سالیانه منطقه 106 میلی متر است. بر اساس طبقه بندی اقلیمی دومارتن، اقلیم منطقه از نوع خشک و براساس طبقه بندی آمبرژه از نوع خشک سرد است. شاخص BSCI شاخصی ترکیبی از روابط مورداستفاده برای برآورد پوشش گیاهی و سطح خاک لخت است و رابطه ریاضی آن شیب خط خاک لحاظ شده است. برای محاسبه خط خاک در یک منطقه، نخست باید پیکسل هایی که دارای خاک لخت بوده و هیچ پوشش گیاهی ندارند جدا شوند. به منظور محاسبه معادله خط خاک، در چهارفصل سال تصاویر ماهواره Landsat OLI 8 مربوط به سال 1397ز سایت سازمان زمین شناسی آمریکا دانلود شده و تعداد 20 الی 30 پیکسل خالص خاک لخت استخراج و با ترسیم مقادیر بازتاب این پیکسل ها در محدوده باند قرمز و مادون قرمز نزدیک ضرایب خط خاک برای هر یک از فصل های سال در دشت سگزی محاسبه شد. بر اساس این شاخص، شناسایی پوسته های زیستی با غالبیت گلسنگ، با استفاده از انعکاس طیفی حداقل VIS-NIR و شیب بین باند قرمز و سبز در مقایسه با خاک لخت و پوشش گیاهی خشک صورت می گیرد. با استفاده از نرم افزار ENVI نقشه پراکنش پوسته های زیستی با غالبیت گلسنگ در چهارفصل از سال 1397 در دشت سگزی تهیه شدند. سپس نقشه های تهیه شده براساس نقاط زمینی اعتبارسنجی شده و میزان صحت کل و شاخص کاپا در هر چهارفصل محاسبه شدند. نمونه های گلسنگ جمع آوری شده بر اساس خصوصیات مرفولوژیکی آن ها و با استفاده از استریومیکروسکوپ، میکروسکوپ معمولی و معرف های رنگی متداول از قبیل هیدروکسید پتاسیم (KOH) شناسایی شدند. پس از اعمال شاخص BSCI بر روی تصویر ماهواره لندست 8، با استفاده از نرم افزار ENVI پروفیل طیفی مربوط به 4 نقطه از دشت سگزی در چهارفصل از سال تهیه شد و میزان بازتابش طیفی در چهارفصل از سال در نقاط مختلف بررسی شدند. نتایج و بحث: شیب خط خاک در فصل بارش که هم زمان با رشد گیاهان علفی و یک ساله است در مقایسه با فصل تابستان که حداقل میزان بارش را داشته و همچنین گیاهان یک ساله خشک شده و از بین رفته اند، کمتر است. در اردیبهشت ماه شیب خط خاک حداقل بوده (0. 39) و در اواخر تابستان حداکثر مقدار خود را دارد (0. 78). در حقیقت شیب خط خاک از اسفندماه تا اردیبهشت رو به کاهش نهاده و سپس با از بین رفتن پوشش گیاهی یک ساله و افزایش سطح خاک لخت بیشتر شده است. نقشه های پراکنش پوسته های زیستی در هر چهارفصل سال طی بازدیدهای میدانی اعتبار سنجی شدند و سال معلوم شد که بیشترین میزان صحت نقشه مربوط به نقشه تولیدشده از تصویر لندست 8 مربوط به فصل تابستان با میزان صحت کل 94 درصد و شاخص کاپا برابر با 0. 7412 بوده است. تفسیر پروفیل طیفی شاخص BSCI نشان دادن که بازتابش طیف مربوط به زفره و فشارک که بر روی نقاط با پراکنش گلسنگ ها تهیه شده است بسیار نزدیک به هم بوده و همچنین پروفیل طیف مربوط به اواسط پاییز و اوایل بهار کاملاً منطبق بر هم است. درحالی که در فساران که فاقد پوشش پوسته های زیستی بود مقدار بازتابش بیشتر است و اختلافی جزئی بین نمودار بازتابش پاییز و بهار وجود داشت. هرچند مقادیر بازتابش طیفی از اراضی کشاورزی و نقاط پراکنش پوسته های زیستی بسیار نزدیک به هم است لیکن نمودار طیفی هر چهارفصل اختلاف زیادی با یکدیگر دارند. لیکن در همه فصول از سال و در همه نقاط کمترین بازتابش در اول زمستان و بیشترین بازتابش در فصل تابستان اتفاق افتاده است. اقلیم دشت سگزی مدیترانه ای بوده و بارش در فصل سرد سال انجام می شود هم زمان با افزایش بارش ها از اواسط پاییز گیاهان یک ساله و خزه ها در پای بوته ها شروع به رشد نموده و در اوایل زمستان به اوج خود رسیده اند و دوباره در آغاز بهار هم زمان با کاهش بارندگی ها رو تراکم آن ها کاهش یافته است. چنانچه طیف مربوط به زمستان در همه نقاط کمترین بازتابش را داشته است. درحالی که در اواخر فصل تابستان که گیاهان یک ساله و خزه ها خشک شده اند بیشترین بازتابش طیفی را داشته است. در فساران که منطقه ای لم یزرع و محل دپوی زباله هاست، حداکثر میزان بازتابش را نشان داده است. بنابراین شاخص BSCI نسبت به درصد ماده آلی خطای فاحشی در تشخیص پوسته های زیستی خاک دارد و درجایی که ماده آلی بالا باشد ممکن است تشخیص درستی از پوسته های زیستی خاک ارائه ندهد. البته ازآنجاکه شاخص BSCI برای تشخیص ترکیبات گلوگان در بافت های گلسنگ تعریف شده است. میزان خطای در خصوص ماده آلی به حداقل کاهش می یابد. همان طور که مشاهده شده است در نقشه نهایی در فساران پوشش پوسته های زیستی وجود ندارد و تنها در نواحی اطراف فساران در مناطق زراعی پوسته های زیستی خاک مشاهده می شوند. در مناطق زراعی با توجه به دخالت انسان و کشت و زرع میزان گیاهان یک ساله متفاوت با عرصه منابع طبیعی در فصول مختلف سال است و به همین دلیل بااینکه بازتابش طیفی تقریباً نزدیک به زفره و فشارک است لیکن نمودار طیفی پاییز و زمستان کاملاً از یکدیگر تفکیک شده اند. نتیجه گیری: شباهت طیفی مهم ترین پوشش سطحی خاک ازجمله پوشش گیاهی، دخالت عوامل انسانی در افزایش یا کاهش ماده آلی خاک، خاک لخت و غیره میزان کارایی شاخص BSCI را محدود می کند و ازاین رو در بازه زمانی تصاویر ماهواره ای و شرایط منطقه ای تأثیر زیادی در میزان دقت شاخص BSCI دارد.

زمینه و هدف: این تحقیق به بررسی نحوه پراکنش آلاینده های ناشی از سناریو اشتعال انبار نفت با استفاده از نرم افزار انسیس فلوینت پرداخته است و برای اولین بار در کشور سناریوهای خطرناک و غیرمنتظره انفجار و اشتعال در سایت های نفتی را با استفاده ازاین نرم افزار مورد بررسی قرار داده و هدفش حفظ دارایی ها جانی و مالی مناطق اطراف انبار نفت است. مواد و روش ها: به منظور تعیین میزان آلاینده های حاصل از سوختن مخازن، از نرم افزار Ansys Fluent 15 استفاده شد. این نرم افزار پارامترهای موثر سرعت، جهت باد، دمای محیط، میزان انتشار آلاینده ها و پایداری جو را درنظرگرفته و می تواند غلظت آلاینده های گوناگون را در فواصل مختلف از انبارها پیش بینی نماید. نتایج خروجی این نرم افزار وارد محیط مشینگ شد و درنهایت نقشه پراکندگی آلودگی در محدوده ای به وسعت چهار کیلومتر تا ارتفاع 200 متر به دست آمد. یافته ها: در این پژوهش، تاثیر اشتعال و انفجار انبار نفت بر روی محیط زیست و محیط مسکونی اطراف محوطه انبار مورد تحلیل عددی قرار گرفت. با توجه به جمع بندی نتایج در شرایط بحرانی که سرعت وزش باد بالا باشد، جهت وزش باد تاثیر بسزایی در مناطق تحت تاثیر خواهد داشت، بطوری که افزایش دمای تا حدود 60 درجه سلسیوس و بالاتر و نیز غلظت آلاینده های CO, CO2, NOX, SO2 همگی در فواصلی حدود 800 متر تا یک کیلومتر در مناطق انبار غله کرج، شهرک بنفشه، رزکان نو، محوطه راه آهن کرج، سرحدآباد و شهرک وحدت با توجه به جهت وزش باد به میزان 30 تا 40 درصد بالاتر از استاندارد، مورد انتظار است. نتیجه گیری: نتایج این تحقیق نشان داد اگر آتش سوزی در مخازن رخ دهد. مناطق مسکونی و صنعتی مختلفی در مسیر پخش و پراکنش آلودگی بسیار بالاتر از حد استاندارد می باشند. با توجه به شدت آلودگی تولیدشده و وسعت مناطق درگیر بیماری های تنفسی، خسارت های جانی و مالی قابل پیش بینی است.

مقدمه: کاربرد ادهزیو با کامپوزیت مناسب یکی از نکات مهم در ترمیم مواد هم رنگ دندان و افزایش سیل لبه ای است. هدف از این مطالعه بررسی ریزنشت چند نوع ادهزیو با کامپوزیت های مختلف با دو روش FLUID filtration و Dye-extraction و سنجش میزان همبستگی دو روش بود.مواد و روش ها: در این مطالعه آزمایشگاهی، برروی سطوح پروگزیمال 48 دندان پره مولار سالم کشیده شده انسانی، حفرات کلاس دو با پهنای جینجیوال 1.5±0.5 میلی متر، ارتفاع اکلوزوجینجیوالی 4 میلی متر و عرض 1.3 فاصله بین نوک کاسپ ها تهیه شدند. نمونه ها به چهار گروه آزمایشی 12 تایی تقسیم شدند: در گروه اول ادهزیو Opti bond solo plus با کامپوزیت Herculite XRV، گروه دوم ادهزیو Opti bond solo plus با کامپوزیت Master dent، گروه سوم ادهزیو Prime & Bond NT با کامپوزیت Herculite XRV، و درگروه چهارم ادهزیو Prime & Bond NT با کامپوزیت Master dent استفاده شد. میزان ریزنشت نمونه های ترمیم شده ابتدا توسط FLUID filtration و سپس به روش Dye-extraction اندازه گیری شد. داده ها با آزمون های آماری Kruskal-Wallis و Mann-Whitney با تصحیح Bone ferroni و Spearman’s rho آنالیز و در سطح اطمینان 95% بررسی شدند.یافته ها: به ترتیب مقادیر حداقل و حداکثر میانگین ریزنشت در روش Dye-extraction و FLUID Filtration در گروه های اول و چهارم به دست آمد. در هر دو روش سنجش ریزنشت تفاوت معنی داری بین گروه های آزمایشی وجود داشت (0.001=p value). آزمون Spearman rho همبستگی قوی و مستقیمی را بین دو روش آشکار ساخت (r=0.797، p value=0.001).نتیجه گیری: در هر دو روش سنجش ریزنشت، کاربرد ادهزیو اتانول بیس در مقایسه با استون بیس باعث کاهش ریزنشت گردید. استفاده از کامپوزیت لایت کیور بر خلاف کامپوزیت سلف کیور با هر دو نوع ادهزیو سبب افزایش سیل لبه ای شد.

مطالعه حاضر به منظور بررسی اثرات برخی صفات ثانویه جنسی (توبرکول های روی سر و بدن) روی خصوصیات زیستی مایع منی صورت گرفت. در این مطالعه ماهیان برحسب تعداد توبرکول روی سر به 3 تیمار (تیمار 1: کمتر از 110، تیمار 2: 135-110 و تیمار 3: بیشتر از 135 عدد) تقسیم گردید. طول دوره تحرک و درصد اسپرم های متحرک و پتاسیم پلاسمای سمینال در 3 تیمار اختلاف معنی داری (p<0.01) داشت. اما سایر پارامترهای اسپرم شناختی و بیوشیمیایی مایع منی در 3 تیمار اختلاف معنی داری (p>0.05) نداشت. بین توبرکول های روی سر با پتاسیم پلاسمای سمینال و پارامترهای حرکتی اسپرم ارتباط مثبت و معنی دار (p<0.01) و با اسپرماتوکریت، حجم اسپرم دهی و pH ارتباط مثبت و معنی داری وجود داشت (p<0.05). همچنین بین توبرکول های روی بدن با پتاسیم پلاسمای سمینال ارتباط مثبت و معنی داری وجود داشت (p<0.05). اما بین توبرکول های روی بدن با سایر پارامترهای اسپرم شناختی و بیوشیمیایی مایع منی و بین توبرکول های روی سر با سدیم، کلسیم، منیزیم، گلوکز، پروتئین کل و کلسترول پلاسمای سمینال ارتباط معنی داری مشاهده نشد (p>0.05).