سابقه و هدف: اختلال خلقی دو قطبی نوع یک از جمله اختلالات عمده روانپزشکی با شیوع یک درصد همانند اسکیزوفرنی است. هدف از مطالعه حاضر ارتباط مصرف شیرمادر در دوران کودکی با بروز اختلال خلقی دو قطبی نوع یک می باشد.مواد و روش ها: مطالعه به صورت (مورد- شاهدی) بر روی 200 نفر (100 مورد شاهد و 100 مورد بیمار) انجام شد. هر دو گروه سابقه خانوادگی اختلالات عمده روانپزشکی نداشته و همسان سازی شده بودند. ابزار پژوهش شامل سه پرسشنامه مصرف شیرمادر، وضعیت اجتماعی- اقتصادی به شیوه دلفی، و رویدادهای استرس آور زندگی بوده است.یافته ها: 12 درصد از گروه مورد و 8 درصد از گروه شاهد از شیرمادر مصرف نکردند. 39 درصد از گروه مورد و 38 درصد از گروه شاهد بیشتر از یک سال از شیرمادر مصرف نمودند. 17 درصد ازگروه مورد و 24 درصد از گروه شاهد تغذیه انحصاری با شیرمادر داشتند. رابطه معنی داری بین مصرف شیرمادر و عدم ابتلا به اختلال خلقی دو قطبی نوع یک پیدا نشد.بحث و نتیجه گیری: نقش درمانی اسیدهای چرب امگاسه در اختلالات روانپزشکی مورد تایید است که نقش پیشگیرانه آن در این تحقیق مشخص نشد. با توجه به چند عاملی بودن سبب شناسی این اختلال، می توان علل روانی اجتماعی یا علل قبل از تولد را در بروز اختلال خلقی دو قطبی نوع یک دخیل دانست.

در این تحقیق جهت بررسی خشک سالی در ایستگاه سینوپتیک یزد و 31 ایستگاه غیر سینوپتیک در سطح استان از 5 شاخص درصد از نرمال بارندگی (PNPI)، دهک های بارندگی (DPI)، ناهنجاری بارندگی (RAI)، بالم و مولی (BMDI) و بارش استاندارد شده (SPI) استفاده شد. بدین منظور پس از جمع آوری داده های بارش ایستگاه های مورد بررسی، نواقص آماری موجود از طریق روش هم بستگی بین ایستگاه ها بازسازی شد. سپس محاسبه شاخص های PNPI، DPI و RAI در مقیاس ماهانه و سالانه، شاخص BMDI در طی دوره ارزیابی 12 ماهه و شاخص SPI در مقیاس های زمانی 3، 6، 9 و 12 ماهه انجام گرفت و بر اساس مقادیر حاصل از محاسبه هر یک از شاخص های مورد نظر، طبق جداول مربوط به طبقات مختلف خشک سالی هر یک از شاخص ها اقدام به تعیین وضعیت خشک سالی هر یک از ایستگاه ها در مقیاس های مورد نظر در طول دوره آماری موجود شد و بر این اساس 5 شاخص مورد نظر با یکدیگر مقایسه شدند و جهت برآورد خشک سالی درصد تفاوت و تشابه هر کدام از شاخص ها با 4 شاخص دیگر مورد محاسبه و بررسی قرار گرفت. هم چنین پس از تعیین وضعیت خشک سالی هر کدام از ایستگاه های مورد مطالعه، درصد وضعیت های مختلف خشک سالی توسط هر کدام از شاخص های درصد از نرمال بارندگی (PNPI)، ناهنجاری بارندگی (RAI) و دهک های بارندگی (DPI) در مقیاس سالانه، شاخص بالم و مولی در طی دوره ارزیابی 12 ماهه (BMDI) و بارش استاندارد شده در مقیاس زمانی 12 ماهه (SPI12) در 33 ایستگاه تحت مطالعه تعیین شد. پس از طی مراحل مذکور مشخص شد، بیشترین درصد تشابه بین دو شاخص RAI و DPI وجود دارد، چنانکه هر دو شاخص در ایستگاه های مورد مطالعه وضعیت مشابه خشک سالی شدید را نشان دادند و از بین 5 شاخص مورد بررسی (نسبت به سه شاخص خشک سالی PNPI، SPI و BMDI) این دو شاخص بیشترین کارآیی را جهت پایش خشک سالی هواشناسی دارا هستند و هر دو شاخص جهت پایش خشک سالی استاتیک استفاده می شوند. ولی نظر به این که شاخص های استاتیک در مقیاس ماهانه و در ایستگاه های مناطق خشک جهت پایش خشک سالی با مشکل محاسبه مواجه می شوند توصیه می شود که از شاخص های دینامیک SPI و BMDI که درصد تشابه قابل قبولی نیز با یکدیگر دارند، استفاده شود. شاخص SPI با مقیاس های زمانی 6 و 12 ماهه ارجحیت دارد زیرا در این مقیاس ها با مشکل محاسبه مواجه نبوده و قادر است ارزیابی های ماهانه از خشک سالی را در اختیار قرار دهد.

خشکسالی نشانه ی واضحی از نوسانات اقلیمی است که بر جوامع بشری بیشتر از دیگر پدیده های طبیعی تأثیر می گذارد. به منظور بررسی خشکسالی از داده های بارش ماهانه ی نُه ایستگاه همدیدی استان فارس طی دوره ی آماری 20 ساله (1997 2016) استفاده شد. ابتدا پس از محاسبه ی شدت خشکسالی با استفاده از مفهوم تئوری RUN، به انتخاب بهترین نمایه از میان نمایه های DI، PNPI، SIAP، RAI، SPI و BMDI اقدام شد. در ادامه، با استفاده از نرم افزار 6. 43 SMADA سری زمانی شدت خشکسالی بر توابع توزیع مختلف برازش داده شد و پس از انتخاب بهترین تابع توزیع برای هر ایستگاه، شدت خشکسالی با تداوم های دو، چهار، شش و هشت ماهه در دوره ی بازگشت های دو، سه، پنج، 10، 25 و 50 سال محاسبه شده و جد ول های مرتبط با شدت، تداوم و دوره ی بازگشت خشکسالی تهیه شد. همچنین، با استفاده از برنامه ی Spss 22 به آنالیز خوشه ای و گروه بندی ایستگاه های مطالعه شده اقدام شد. در پایان، با روش درون یابی IDW و با استفاده از نرم افزار ArcGIS 9. 3، پهنه بندی خشکسالی محدوده ی مطالعه شده برای دو دوره ی 10 ساله به صورت جداگانه انجام گرفت. نتایج نشان داد شاخص SPI به عنوان بهترین شاخص توانسته است تفسیر مناسبی از محاسبات خشکسالی را در منطقه داشته باشد. به طور کلی، نتایج بیان می کند که طی دهه ی اخیر شدت خشکسالی نسبت به دهه ی قبل از آن روند افزایشی داشته است.

پدیده ی تغییر اقلیم آب و هوایی موجب تکرار حوادث غیرمترقبه نظیر خشکسالی و سیل می شود و خسار ت های بسیاری به زندگی انسان و اکوسیستم های طبیعی وارد می کند. هدف از این پژوهش، حفظ پایداری حوضه ی سد دویرج شهرستان دهلران در سناریوهای واداشت تابشی در برابر حوادث تغییر اقلیم است. دوره ی مشاهداتی در این پژوهش (1987 2015) و دوره ی آتی (2016 2044) است. به این منظور از ترکیب وزنی پنج مدل گزارش پنجم (AR5) تحت سناریوی rcp8. 5 برای ارزیابی تغییرات بارش و دما در دوره ی آتی استفاده شد. از روش وزن دهی MOTP برای کاهش عدم قطعیت مدل های GCM استفاده شد و ریزمقیاس سازی به روش عامل تغییر انجام شد. پایش خشکسالی هواشناسی در بازه های ماهانه، فصلی و سالانه با روش زنجیره ی مارکوف و شاخص های خشکسالی SIAP, SPI, Z scoreو BMDI و تحلیل فراوانی محاسبه شد. نتایج بیان کننده ی افزایش میانگین درازمدت بارش و دمای ماهانه به میزان 14 درصد و 2/1 درجه ی سانتی گراد نسبت به دوره ی پایه است. تحلیل عدم قطعیت بارش ها با زنجیره ی مارکوف احتمال وقوع ماه بدون بارش بعد از ماه بدون بارش دیگر در فصول زمستان، بهار و پاییز به ترتیب 56، 63 و 52 درصد است و احتمال وقوع بارش بعد از یک ماه خشک در فصول یادشده به ترتیب 44، 35 و 47 درصد است نیز بیشترین احتمال وقوع ماه های با بارش، مربوط به ماه آوریل است. بر اساس تحلیل نمایه های خشکسالی سال 2017-2018 نسبت به سال 2016-2017 مرطوب تر و در کل دوره ی آتی سال های 2024-2025 و 2025-2026 مرطوب ترین سال ها بر اساس این پژوهش اند. تحلیل فراوانی بارش حوضه ی سد دویرج بارش با دوره ی بازگشت 50 سال را 61/727 میلی متر در یک سال برآورد کرده است.

یکی از مهم­ترین بلایای طبیعی، پدیده خشکسالی است و در صورتی که بیش از یک فصل یا یک دوره زمانی بلند، به طول انجامد دارای اثرات اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی است. خشکسالی را می توان معادل یک دوره یا شرایط آب و هوایی خشک و غیر عادی دانست که به اندازه کافی دوام داشته تا عدم تعادل جدی در وضعیت هیدرولوژیکی یک ناحیه ایجاد کند. در این تحقیق 19 شاخص خشکسالی مورد مطالعه قرار گرفته است. بررسی­ها نشان داد که هر شاخصی با توجه به ماهیتی که دارد می­تواند در مناطق مختلف مورد استفاده قرار گیرد و همه شاخص­ها به نوبه خود و در مناطق سازگار با ماهیت این شاخص­ها می­توانند پایش مناسبی از خشکسالی داشته باشند. شاخص مناسب باید با توجه به منطقه مورد مطالعه، شاخص­های منابع آب، شاخص­های مربوط به گیاه و شاخص­های مربوط به ریسک محصولات کشاورزی و اقتصادی و اجتماعی انتخاب شود. طبق بررسی منابع مورد مطالعه شاخص های دهک ها، بارش استاندارد شده، شدت خشکسالی پالمر، شاخص گیاهی اختلاف نرمال شده، شاخص بارش – تبخیر و تعرق استاندارد شده و شاخص بالم و مولی از پرکاربردترین و مناسب ترین شاخص های خشکسالی می باشند. همچنین ضعیف ترین شاخص خشکسالی مورد مطالعه، شاخص درصد نرمال بارش و قوی ترین شاخص های خشکسالی، شاخص های بارش – تبخیر و تعرق استاندارد و شاخص بالم و مولی می باشند. پیشنهاد می­شود که با توجه به اینکه هر کدام از شاخص­های خشکسالی در شرایط خاصی ایجاد شده­اند یا در ایران مورد استفاده قرار نگیرند و یا اینکه با احتیاط مورد استفاده قرار گیرند. نتایج کلی تحقیق بیان می کند که بهتر است که در ارتباط با شاخص های خشکسالی با توجه به داده های هواشناسی و هیدرولوژیکی ایران، مدل­سازی­های آماری رگرسیونی خطی و غیر خطی بومی با توجه به اقلیم­های خاص ایران صورت گیرد و شاخص چند متغیره خشکسالی ایرانی معرفی شود که قطعا نتایج ارزشمندتری به دنبال خواهد داشت.