هدف: از شایع ترین اختلالات روانی کلام لکنت زبان ( که در پنجمین ویرایش راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانپزشکی به آن اختلال ناروانی گفتار کودکی گفته می شود) است. مطالعات زیادی پیرامون رابطه بین ابعاد کارکردهای اجرایی و روانی کلام صورت گرفته و رابطه آن با توجه پایدار، حافظه فعال، بازداری پاسخ سنجیده شده است. با توجه به رابطه بین کارکردهای اجرایی و اختلال ناروانی گفتار در پژوهش حاضر سعی شد با استفاده از توانبخشی شناختی و ارتقای کارکردهای اجرایی در سه حوزه توجه پایدار، حافظه فعال و بازداری پاسخ، به درمان اختلال ناروانی گفتار کودکی بپردازیم. روش بررسی: با استفاده از نمونه در دسترس، تعداد 20 کودک بین 7 تا 12 سال با اختلال ناروانی گفتار بر اساس ملاک های پژوهش، انتخاب و از آن ها آزمون (N-BACK) جهت سنجش حافظه فعال، آزمون عملکرد پیوسته جهت سنجش توجه پایدار و آزمون برو، نرو (go/no go) جهت سنجش بازداری پاسخ به عمل آمد. همچنین شدت اختلال ناروانی گفتار کودکان با استفاده از آزمون درصد هجاهای لکنت شده سنجیده شد. سپس آزمودنی ها به طور تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه قرار گرفتند. گروه آزمایش 15 جلسه 45 دقیقه ای تحت درمان با روش توانبخشی شناختی قرار گرفتند. سپس از هر دو گروه پس آزمون گرفته شد. گروه آزمایش 3 ماه بعد تحت پیگیری قرار گرفتند و مجددا آزمون ها از آن ها گرفته شد. یافته ها: نتایج تحلیل کوواریانس و آزمون تی وابسته جهت بررسی اثربخشی روش درمان نشان داد که تفاوت معناداری بین توجه پایدار (022/0=p)، حافظه فعال (035/0=p) و کنترل پاسخ (039/0=p) و شدت اختلال ناروانی گفتار (013/0=p) در پیش آزمون و پس آزمون در کودکان مبتلا به اختلال در سیالی کلام وجود دارد. و رگه های معناداری در کارکردهای اجرایی (056/0=p) در پیش آزمون و پس آزمون مشاهده می شود. همچنین نتایج آزمون تعقیبی بونفرونی جهت بررسی پایداری درمان در طی دوره 3 ماهه نشان داد که روش درمان بر روی توجه پایدار، حافظه فعال و کارکردهای اجرایی و شدت لکنت موثر بوده و اثر آن در طول دوره پیگیری ثابت بوده است. همچنین روش درمانی توانبخشی شناختی بر روی کنترل پاسخ موثر بوده اما اثر آن در طول زمان ثابت نمانده است. نتیجه گیری: از یافته های پژوهش می توان نتیجه گرفت که روش توان بخشی شناختی در کاهش نرخ اختلال در سیالی کلام و افزایش کارکردهای اجرایی در کودکان مبتلا به اختلال ناروانی گفتار موثر بوده و میتواند به عنوان یک روش درمان مورد استفاده قرار گیرد.

حمایت عبارت است از ارائة کمک به فراگیران و سپس کاهش تدریجی آن. این کاهش زمانی آغاز می شود که نشانه های پیشرفت در مهارت و دانش حمایت گیرنده بروز می کند و فرد نشان می دهد که توانایی پذیرش مسئولیت بیشتر در روند فراگیری را دارد. مطالعة حاضر به بررسی تاثیر حمایت های فراشناختی بر سه جنبة اصلی مهارت شفاهی زبانی یعنی پیچیدگی، صحت و روانی می پردازد. هدف حمایت های فراشناختی بالا بردن سطح سه فعالیت فراشناختی اصلی یعنی برنامه ریزی، نظارت و ارزشیابی است. در این پژوهش، مبنای اندازه گیری پیچیدگی محاسبه نسبت تعداد بندها به واحدهای تجزیه و تحلیل گفتاری شرکت کنندگان بود. از سوی دیگر، روانی کلام با تقسیم تعداد هجاهای تولید شده بر تعداد ثانیه ضرب در60 اندازه گیری شد. به علاوه صحت براساس نسبت تعداد بندهای عاری از خطاهای نحوی، صرفی و واژگانی به تعداد کل بندها محاسبه گردید. تجزیه و تحلیل نتایج نشان داد که حمایت های فراشناختی به شکل معناداری مهارت شفاهی فراگیران را بر حسب پیچیدگی، صحت، و روانی افزایش می دهد. مفاهیم ضمنی یافته ها برای فعالیت های آموزشی در مقاله ارائه شده است.

زمینه و هدف: در برخی از اختلالات، دستیابی به واژه مورد نظر با اشکال مواجه می شود. شیوه های مختلفی جهت ارزیابی فرآیند نامیدن وجود دارد که یکی از آنها روانی کلام می باشد. از آن جا که تاکنون شاخصی برای ارزیابی و درمان این مقوله تعیین نشده است، لذا در پژوهش حاضر به هنجاریابی این توانمندی در افراد طبیعی 69-18 سال فارسی زبان پرداختیم.روش بررسی: این مطالعه از نوع مقطعی و تحلیلی می باشد که در آن 540 فرد طبیعی 69-18 به 4 گروه به لحاظ سنی (30-18، 43-31، 56-44 و 69-57) و به 3 گروه به لحاظ تحصیلی (8-0، 12-9 و >12) تقسیم شدند. از افراد خواسته شد تا اسامی مربوط به دسته حیوانات و میوه ها را تا آن جایی که به یاد می آورند، هرکدام را به مدت 60 ثانیه، نام ببرند. کلمات تولید شده توسط افرد ضبط و ثبت شدند تا با استفاده از روش ترویر(Troyer)  و با استفاده از نرم افزار SPSS16 مورد تجزیه و تحلیل قرار بگیرند.یافته ها: یافته های حاصل از پژوهش نشان داد که تفاوت میانگین عملکرد روانی معنایی (Semantic Fluency)، میانگین اندازه خوشه(cluster)  و میانگین تعدادانتقال (switch) در بین دو جنس معنادار نبوده است. اما میانگین عملکرد روانی معنایی (P=0.000) و میانگین تعداد انتقال (P=0.000) در بین گروه های تحصیلی معنادار بوده است. یافته مهم دیگر این بود که تفاوت میانگین عملکرد روانی معنایی (P=0.014)، میانگین تعداد انتقال (P=0.000) و میانگین اندازه خوشه (P=0.000) در بین گروه های سنی معنادار بود.نتیجه گیری: نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که عملکرد روانی معنایی و تعداد انتقال با افزایش میزان تحصیلات، افزایش و با افزایش سن، کاهش یافته است. میانگین اندازه خوشه نیز با افزایش سن افزایش یافته اما تحصیلات تاثیری بر آن نداشته است. جنسیت نیز در هیچ موردی تاثیر نداشته است. نتایج حاصل با نتایج سایر مقالات، همخوانی دارد و نتایج متفاوت در برخی از مقالات می تواند به علت تفاوت در تقسیم بندی گروه های سنی و تحصیلی باشد.