مقدمه: برخی مطالعات انجام شده حاکی از آن است که ورزش در دوره جوانی می تواند تراکم و محتوای مواد معدنی استخوان را افزایش داده و ذخیره ای برای دوره کهنسالی باشد اما هنوز در مورد نوع و شدت آن که حداکثر تحریک آنابولیک را برای استخوان ایجاد می کند، اطمینان حاصل نشده است.هدف: هدف این مطالعه، مقایسه تراکم و محتوای مواد معدنی استخوان مردان ورزشکار حرفه ای (فوتبال و هندبال) و همچنین مردان غیرورزشکار است.مواد و روش ها: این مطالعه پژوهشی مورد شاهدی بوده که روی فوتبالیست ها و هندبالیست های 20 تا 30 ساله باشگاه های دسته اول شهر مشهد تشکیل داده که سابقه شرکت در مسابقات قهرمانی کشور را داشته و تجربه حداقل 3 سال ورزش منظم و حرفه ای (سه جلسه تمرین در هفته) داشتند . با درنظر گرفتن معیارهای شمول و حذفی 28 ورزشکار در دو گروه 14 نفری فوتبالیست حرفه ای و هندبالیست حرفه ای به عنوان گروه های تجربی درنظر گرفته شدند و همچنین14 نفر غیرورزشکار در گروه های سنی مشابه که سابقه هیچ گونه فعالیت ورزشی منظم و مداومی نداشتند که برای اولین بار جهت تمرین مراجعه کرده بودند به عنوان گروه کنترل انتخاب شدند. سنجش تراکم مواد معدنی استخوان آزمودنی ها در نواحی سر استخوان ران، مهره های کمری و کل بدن توسط دستگاه سنجش جذب مضاعف اشعه ایکس انجام شد. نرمالیته پارامترهای اندازه گیری شده توسط آزمون کلمگروف - اسمیرنوف بررسی شده و سپس برای مقایسه میانگین تراکم مواد معدنی نواحی اندازه گیری شده بین سه گروه، از آزمون تحیل واریانس یک طرفه و آزمون تعقیبیLSD ، استفاده شد. نتایج نیز با سطح اطمینان 0.05 مورد پذیرش قرار گرفتند.نتایج: نتایج پژوهش نشان داد که تفاوت معنی دار آماری در تراکم مواد معدنی بازو بین هندبالیست ها، فوتبالیست ها و گروه کنترل وجود ندارد. بین تراکم مواد معدنی استخوان ران و محتوای مواد معدنی هندبالیست ها و فوتبالیست ها تفاوت معنی داری مشاهده نشد (P=0.465) اما بین فوتبالیست ها و گروه کنترل (P=0.001) و هندبالیست ها با گروه کنترل (P=0.04) تفاوت معنی داری مشاهده شد.نتیجه گیری: نتایج پژوهش نشان داد که تفاوت معنی دار آماری در تراکم مواد معدنی بازو بین هندبالیست ها، فوتبالیست ها و گروه کنترل وجود ندارد در حالی که در رابطه با تراکم مواد معدنی استخوان ران و محتوای مواد معدنی بین سه گروه تفاوت معنی داری مشاهده گردید. با توجه به نتایج پژوهش، این نظریه که پاسخ استخوان در برابر بار مکانیکی به نوع و شیوه فعالیت ورزشی وابسته است، مورد تایید قرار می گیرد.