استنطاق قرآن یعنی طرح پرسش در پیشگاه قرآن و طلب نطق و پاسخ از آن. این تعبیر، نخستین بار از سوی امام علی (ع) مطرح گردیده است. عالمان دینی آن را بر تفسیر قرآن به قرآن، تاویل، تفسیر موضوعی و استنباط از قرآن اطلاق کرده اند که هر یک، بعدی از ابعاد استنطاق را در بر می گیرد. استنطاق قرآن، دارای مبانی محکم و روشنی مانند جامعیت قرآن، جاودانگی قرآن و نظام مندی قرآن است، اما از جهت این که پرسش ها در چه حوزه ای می تواند باشد و هم از این جهت که استنطاق قرآن، از عهده چه کسی بر می آید، میان دانشمندان اختلاف نظر وجود دارد. با تامل در سخن هر گروه، معلوم می شود که اختلاف موجود، ناشی از تفاوت نگاه است. ظرفیت گسترده قرآن کریم، این امکان را به وجود آورده است که هم گستره طرح سوال در برابر قرآن بسیار وسیع باشد و هم غیر معصوم (ع)، بتواند با کسب شایستگی لازم، از عهده مراتبی از استنطاق قرآن برآید.

در همه نظام های عدالت کیفری، نهادهای مختلفی جهت مبارزه با جرم فعالیت می کنند. پلیس یکی از مهم ترین این نهادهاست. دولت ها برای آنکه پلیس بتواند این وظیفه را به نحو احسن انجام دهد، اختیاراتی وسیع را به این نهاد اعطا کرده اند. با این همه، اعمال این اختیارات بایستی به صورت صحیح و از راه های قانونی صورت گیرد. اعطای اختیارات گسترده به شخص یا نهادی خاص، با خطراتی روبروست. پلیس نیز از این قاعده مستثنی نیست. اعطای اختیارات گسترده به پلیس در فرایند کیفری او را در معرض سوء استفاده از قدرت، قرار می دهد. از این روی در نظام های مختلف کیفری، تاکید می شود که در کنار اعطای اختیارات به پلیس، معیارها و موازینی وضع شود تا از راه های مختلف بر عملکرد او نظارت شده و از تعدی به حقوق شهروندان جلوگیری شود. این معیارها در مقررات داخلی و اسناد بین المللی بازتاب یافته اند. چگونگی واکنش پلیس به جرایم و نحوه رفتار آنها با متهمان یکی از دغدغه های اصلی بشر بوده است. نگرانی های ایجاد شده نسبت به احتمال تعدی نیروهای پلیس به حقوق متهمان، موجب شده است که در اسناد بین المللی و حقوق داخلی کشورها، سازوکارهایی جهت ارتقای رعایت حقوق بشر، پیش بینی و توجه ماموران پلیس به رعایت آنها معطوف گردد.در این مقاله، ضوابط حاکم بر فرایند بازجویی از متهم از سوی پلیس در مرحله تحقیقات ابتدایی، یعنی بازجویی و تحقیقات لازم از متهم به هنگام دستگیری وی توسط پلیس تا ارجاع پرونده به دادسرا، با توجه به اسناد بین المللی و حقوق داخلی کشورهای انگلستان و فرانسه بررسی و تحلیل می شوند. در نهایت وضعیت حقوقی کشورمان در این خصوص تبیین می شود و کاستی ها و نواقص موجود نیز به همراه راهکارهای پیشنهادی ارائه می گردد.

یکی از بحث های علم معانی بررسی کاربرد جملات انشایی در اغراض ثانوی است. جملات استفهامی، یکی از انواع جملات انشایی است. هدف اصلی از استفهام، کسب خبر و آگاهی می باشد، اما در برخی از کتب بلاغی تا 32 مورد غرض ثانوی برای استفهام نوشته اند. دراین تحقیق که به صورت توصیفی– تحلیلی انجام گرفته، اغراض ثانوی جملات استفهامی در بوستان سعدی بررسی و تحلیل شده است. بایدگفت که در این کتاب 405 مورد استفهام بکار رفته، که 379مورد آن از نوع استفهام بلاغی است. این آمار که بیش از93 درصد کل پرسش های کتاب را شامل می شود، نشانگر آن است که بوستان سعدی از نظرکاربرد جملات استفهامی، از ارزشهای بلاغی زیادی برخوردار است. در این تعداد سؤال بلاغی، 33 مضمون و موضوع ضمنی مطرح شده است. در این میان مفاهیمی چون توبیخ و سرزنش، نهی و بازداشت، انکار و هشدار پر کاربردترین مفاهیم هستند. همه این موارد جزو مضامینی محسوب می شوند که مناسب طرح و تعلیم آموزه های اخلاقی و حکمی هستند.

بلاغت، به معنای مطابقت کلام با مقتضای حال مخاطب، هماره به عنوان یکی از جلوه های اعجاز و هماورد ناپذیری قرآن، مطرح بوده است. علم معانی، در جهت شناخت دقیق ابعاد مختلف بلاغت کلام به صورت عام و کلام الهی به صورت خاص، پدید آمده است. این علم، کلام را به لحاظ افاده ی معانی ثانوی و تبعی، موضوع خود قرار داده و برای این هدف، انواع مختلف کلام، چه خبر و چه انشاء را بررسی می کند. در این میان، انشاء بر این اساس که آیا برای یافتن مطلوبی القا می شود یا نه، به انشای طلبی و غیر طلبی تقسیم می گردد. انشاءهای طلبی، به دلیل افاده ی معانی ثانوی، در علم معانی از اهمیت بالایی برخوردارند. استفهام یکی از اقسام پرکاربرد این انشاء است که در قرآن نیز فراوان یافت می شود و بررسی معانی ثانوی آن بی شک در آشکار نمودن بلاغت و اعجاز قرآن اثرگذار است. بررسی مهم ترین جمله های استفهامی قرآن، روشن می سازد که تنها نوزده مورد از استفهام های قرآن در معنای حقیقی، یعنی طلب علم، به کار رفته و بیشتر آن ها در معانی مجازیی چون انکار ابطالی، انکار توبیخی، تقریر، نفی، تعجب، ترغیب و تسویه کاربرد داشته اند.

زبان در حین فرایند بازجویی و گفتمان موجود در آن مشخصه های خاصی دارد که می تواند محمل بسیاری از پژوهش ها و مطالعات زبانی باشد. از مهم ترین مسائلی که در فرایند مذکور می توان به آن اشاره کرد، چگونگی پیش برد ارتباط کلامی از سوی بازجو به منظور دست یابی به حقیقت از گفته های بازجوشونده است. در این راستا، فرد بازجو از راهبردهایی برای پیش برد گفتمان به شیوه ی موردنظر خود استفاده می کند. در پژوهش حاضر، شرکت کنندگان در تعامل بازجویی به دو دسته افراد متخصص و غیر متخصص تقسیم شدند و مراد از دسته ی نخست افرادی هستند که آشنایی کامل با قانون و زبان قانونی دارند و شامل پلیس، قاضی، وکیل و غیره می شوند و در مقابل، دسته ی دوم افرادی که با قانون آشنایی ندارند (یا دست کم آشنایی کمی دارند) و شامل متهم، شاکی، شاهد می شوند. در جستار حاضر، بر مبنای پیکره ای متشکل از ده پرونده ی قضائی و تحلیل تعامل گفتاری بین فرد متخصص (قاضی) و فرد غیر-متخصص (متهم، شاکی) تلاش شد انواع راهبردهای مورد استفاده ی بازجو استخراج شود. راهبردهای مذکور شامل صورت بندی پرسش، استفاده از پرسش مکرر، بندهای نقل قول، تقابل، استفاده از عبارت «خب» به منزله ی نشانگر گفتمان ساز و قطع کلام هستند.

لطفا برای مشاهده متن چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.

در یک آزمایش، شاخص های غیر کلامی فریب در بازجویی های پلیس از جرایم ساختگی مورد واکاوی قرارگرفت. هر دو رفتار آوایی و غیر آوایی رتبه بندی شدند. سی نفر از شرکت کنندگان تحت _ بازجویی های طولانی (بیش از 9 دقیقه) توسط سی افسر پلیس باتجربه قرار گرفتند. از افسران پلیس خواسته شد، بازجویی ها را طبق روال طبیعی انجام دهند. اگرچه افراد دروغگو گزارش کردند که به-طور قابل ملاحظه ای متشنج تر بودند و این کار را دشوارتر از افراد راستگو می پنداشتند، اما هیچ تفاوتی در رفتارهای غیر کلامی رتبه-بندی شده یافت نشد. در تحلیل راهبردهای به کار گرفته شده مشخص شد که هم افراد راستگو و هم افراد دروغگو تلاش کردند تا از انجام حرکات اضافه اجتناب کنند. راهبرد اصلی محتوای کلامی برای دروغگو ها ساده جلوه دادن ماجرا و برای راستگوها واقعی جلوه دادن آن بود. علاوه بر این، در این پژوهش علت هایی که چرا در این موقعیت مبرم دروغگوها و راستگوها با رفتار غیر کلامی شان قابل تمیز نبودند، مطرح و بحث شده اند.

هدف این مقاله در چارچوب مطالعات نفسیری، نشانه شناسی کلاس های درس یک دانشگاه برای ایجاد آگاهی انتقادی درباره معانی و نحوه عمل کردن نشانه های موجود در متن آلایه های فیزیکی آن به پیوست آموزه های مدیریتی منبعث از آن بود. برای تحقق این هدف، پس از گرفتن عکس از عناصر ساختاری کلاس های درس دانشگاه مورد مطالعه، تعداد 7 عکس به عنوان نمونه برای تجزیه و تحلیل انتخاب شدند. معیار غربال گری عکس ها، ضابطه قابلیت یادگیری بیشتر از متون دیداری بود. در ادامه، داده ها با استفاده از روش های نشانه شناسی سوسور و بارت مورد تجزیه و تحلیل واقع شدند. یافته های پژوهش ما را به کشف 5 اسطوره دلالت نمودند: اسطوره استاد-شاگردی (لزوم تبعیت محض شاگرد از استاد در مقام آموزش و تکیه بر آراء و اندیشه های مطرح شده توسط او در عوض مواجهه منتقدانه و یا شالوده شکنانه با آن اندیشه ها یا هم آموزی)، اسطوره نظم-نسق (القای معنایی مستحسن به رعایت نظم در سازمان برای سامان مندی امور)، اسطوره مهتری-کهتری/ ارباب-رعیتی (ایجاد ناگزیر نظام طبقاتی در سازمان)، اسطوره دارندگی-برازندگی (عدم اهتمام بایسته نسبت به کاربست و نگه داشت اموال و امکانات عمومی سازمان) و اسطوره پت-مت (عدم همه جانبه نگری در برنامه ریزی و بسیج منابع و امکانات سازمان).

زمینه و هدف: امروزه تأثیر رسانه های اجتماعی مجازی بر مؤلفه های هویت اجتماعی ازجمله هویت ملی غیرقابل انکار است. بررسی وجوه مختلف این تأثیرات مورد توجه محققان اجتماعی بوده است. نگاه مختصری به تحقیقات انجام شده در این زمینه، نتایج متفاوت و گاه متناقضی را نشان می دهد؛ بر این اساس، پژوهش حاضر با هدف دستیابی به تحلیلی جامع درزمینۀ تأثیر رسانه های اجتماعی مجازی بر هویت ملی انجام شده است.روش: روش تحقیق، فراتحلیل است که 21 پژوهش مرتبط در سال های 1398-1390 را مورد بررسی قرار داده است. به منظور تجزیه وتحلیل داده ها از تحلیل حساسیت، نمودار قیفی، مدل های ثابت و تصادفی و تحلیل ناهمگنی از نرم افزار جامع فراتحلیل (CMA2) استفاده شد.یافته ها: یافته ها ناهمگنی اندازۀ اثر در تحقیقات مختلف و عدم سوگیری انتشار در مطالعات مدنظر را نشان داد. همچنین نتایج اندازۀ اثر هویت ملی و استفاده از فضای مجازی معادل 0.139- است که برحسب نظام تفسیری کوهن، این میزان تأثیر «در حد ضعیف» ارزیابی می شود. علاوه بر این، بررسی دو متغیر تعدیل کننده نشان می دهد ضریب اندازۀ اثر در دانشجویان بیشتر از شهروندان است و اندازۀ اثر در گروهی که منحصراً از شبکه های مجازی بهره می برند و کسانی که از وب سایت های اینترنتی و شبکه های اجتماعی توأمان استفاده می کردند، متفاوت است.نتیجه گیری: نتایج تحلیل ناهمگنی تأییدکنندۀ دیدگاه نظریه پردازانی است که رویکرد واقع بینانه دارند و معتقد به آثار توأمان مثبت و منفی فضای مجازی هستند و مقدار اندازۀ اثر ترکیبی تأییدکنندۀ دیدگاهی است که به تأثیر منفی فضای مجازی بر هویت تأکید دارد.