ارزیابی و سنجش استدلال بالینی (Clinical Reasoning) یکی از مهم ترین وظایف دانشکده های پزشکی در اکثر نقاط جهان است. چندی است آزمون های استدلال بالینی در کشور ما هم مورد توجه قرار گرفته است و در آزمون های رسمی به کار گرفته می شود. مشاهده شده است در برخی مقالات و فرم های ارزشیابی دانشگاهی به KEY Features (KF) و KEY Feature Problems (KFPs) به تنهایی و یا در کنار هم اشاره شده است و این پرسش را پیش کشیده است که این دو چه تفاوتی با هم دارند. از این رو بر آن شدیم که پاسخ به این پرسش را در قالب این نوشتار کوتاه بیاوریم. استدلال بالینی دربرگیرنده ی فرایندهای شناختی (Cognitive) است که در طبابت (Clinical Practice) رخ می دهند، مانند تشخیص، درمان، تدبیر و پیش آگهی. فرآیند استدلال بالینی با جمع آوری اطلاعات آغاز می شود. پس از آن پزشک با افزودن تجارب و دانش خود برای حل مسأله طرحی می ریزد و دست به انجام مداخلاتی می زند. لازم به ذکر است که استدلال بالینی مفهومی وسیع است که شامل تصمیم گیری بالینی و حل مسأله هم می شود اما منحصر به آن نیست(1). مطالعات تجربی نشان داده اند استدلال بالینی مهارت عام (General) و جهانشمول (Universal) نیست که بتوان آن را در حل هر مسأله بالینی به کار گرفت، بلکه مهارتی است مختص به مورد (Case) یا مسأله بالینی که در صدد حل آن هستیم. به این پدیده وِیژه بود مسأله (Problem Specificity) یا ویژه بود زمینه و محتوا (context and content specificity) می گویند(2). بورداژ و پیج (Page و Bordage) برای اولین بار مفهوم مؤلفه های کلیدی (KF) را مطرح کردند. آنها نشان دادند حل هر مسأله بالینی به شناسایی و بهره گیری از تنها چند عنصر مهم و محوری آن مسأله مرتبط است که مؤلفه های کلیدی (KEY Features) نامیده شد. البته همه یافته های مهم که برای تشخیص یا تدبیر یک مسأله بالینی به کار می آیند الزاما KF نیستند، بلکه یافته هایی KF محسوب می شوند که در حل مسأله بالینی چالش برانگیزند و در زمان تصمیم گیری بالینی باید حتماً آنها را لحاظ کرد(2و3). مثلاً در مرد میانسالی که با درد و تورم حاد پشت ساق پای چپ مراجعه کرده است، ریسک فاکتورهای DVT، سابقه ی زخم پا (جهت بررسی سلولیت)، سابقه ی فعالیت شدید بدنی (جهت بررسی پارگی عضلات)، سابقه ی تورم پشت زانو (رد کردن احتمال پارگی کیست بیکر) KF محسوب می شوند چرا که می توان بر اساس آنها درباره ی تشخیص نهایی تصمیم گرفت، در حالی که یافته های مانند تاکی کاردی، هموپتیزی، تب، فشار خون بالا مهم اما غیرکلیدی هستند. از همین رو ناگفته پیداست که KF نام هیچ آزمونی نیست. نظریه ی شرح نامه ی بیماری (Illness Script Theory) شرح دقیقی از این یافته های کلیدی و سنخ آنها می دهد. بر اساس این نظریه پزشکان برای تشخیص هر بیماری ساختاری از ذهن خود دارند که شرح نامه بیماری نامیده می شود و یافته های کلیدی و اقداماتی که برای تشخیص و تدبیر بالینی آن بیماری لازم است در آن وجود دارد. یافته های کلیدی هر شرح نامه چند گونه اند: یافته های بالینی، ریسک فاکتورها و اطلاعات زمینه ای (سن و جنس)، اقدامات تشخیص و تدابیر بالینی(4) ارزیابی مهارت های تصمیم گیری بالینی با رویکرد KF اولین بار در کنفرانسی در دانشگاه کمبریج در سال 1984 مطرح شد. در سال 1986 سازمان نظام پزشکی کانادا از پیج و بورداژ دعوت کرد تا بر اساس رویکرد مؤلفه های کلیدی، آزمون مناسب و استانداردی برای تصمیم گیری بالینی و جایگزین کردن آن به جای Patient Management Problem (PMP) طراحی کنند(5)، چرا که آزمون PMP پایایی کمی داشت، نمی توانست بین افراد با سطوح مختلف خبرگی افتراق دهد، تمرکزش بیش تر برجمع آوری اطلاعات بود تا تصمیم گیری بالینی مناسب. افزون بر این، نمرات آزمون PMP ارتباط زیادی با نمرات آزمون های ارزیابی دانش داشت(6و7). پس از شش سال پژوهش، پیج و بورداژ آزمون مؤلفه های کلیدی KEY Feature Problems (KFPs) معرفی کردند که در آن مهارت استدلال بالینی داوطلبان بر اساس تصمیم گیری مبتنی بر مؤلفه های کلیدی (KFs) ارزیابی می شد. در مقایسه با آزمون PMP، در این آزمون محتوا و حجم هر سؤال و لاجرم زمان پاسخ دادن به آن کاهش پیدا کرده بود و بنابراین آزمون دهندگان در زمان یکسان به تعداد سؤال بیش تری پاسخ می دادند(5). KFPs به نام های دیگری چون KFEs), KEY Feature Questions (KFQs))KEY Feature Examinations و KF based tests و هم نامیده می شود. به لحاظ نظری، هر سؤالی که تمرکز آن بر مؤلفه های کلیدی است را می توانKFQ یا واجد رویکرد مؤلفه های کلیدی (KF approach) نامید. به عبارتی اطلاق نام KFQs به یک آزمون بر اساس رویکرد آزمون و نه شکل (فرمت) آن است. یعنی حتی یک آزمون OSCE هم می تواند بر اساس مؤلفه های کلیدی (KFs) سناریوهای بالینی طراحی شود، ولی در عمل عموماً عنوان KFQ به آزمونی نوشتاری یا کامپیوتری اطلاق می شود که در آن یک سناریوی کوتاه حاوی مؤلفه های کلیدی و غیرکلیدی مطرح می شود که داوطلب باید بر اساس آن دست به تصمیم گیری بالینی بزند مثلاً برای تشخیص نیاز به چه یافته های کلیدی دارید، برای تدبیر بالینی بیمار کدام اقدامات در اولویت است و پرسش هایی از این دست. جواب این سؤالات گاه پاسخ های کوتاه است و گاهی باید از یک سیاهه (لیست) انتخاب شوند. پژوهش های مختلف نشان داده اند که این آزمون روایی و پایایی قابل قبولی دارد(1). پس در مجموع می توان از رویکرد KF Approach و آزمون KF سخن گفت و این انگاره که KF و KFPs دو آزمون متفاوت هستند، نادرست است.

How to profoundly change the beliefs of the polytheists during the age of revelation from the denial of the Prophet (pbuh) to the certainty of his Message and the acceptance of his full guardianship is a question worthy of attention. The order of verses about prophecy based on the order of revelation is the reason to lead a transformative PROCESS and a special Quranic method in institutionalizing the belief of prophecy in the lives of Arabs. In the first stage, the Holy Quran in the first Makkī (Arabic: المکّیّ, suras revealed in Mecca) chapters has prepared the community from the motivational side to accept the truth of the Prophet’s (pbuh) prophecy and briefly stating the KEY issues surrounding it. The Holy Book of Quran at the time of the emergence of oppositions and doubts (the second stage) destroyed the arguments of the polytheists and explained the prophecy and proved its authenticity from a cognitive perspective in the second stage by presenting clear arguments. and the Holy Book of Quran in the third stage after Madanī (Arabic: المدنیّ, suras revealed in Medina) period has undertaken measures in order to fulfill the goals of the Massage by explaining the true position of the Prophet (pbuh) to deepen and operationalize the Prophetic belief through explaining practical duties for the Prophet (pbuh) and behavior based on the acceptance of Walaya (Arabic: ولایة, meaning “guardianship” or “governance”).

The desert AREAS of the playas are important due to the diversity of geomorphological landforms and the great potential for geo-tourism development. These AREAS can be provided using statistical and quantitative models to determine the AREAS with a higher geomorphological diversity value to land planners for the sustainable development. This research was conducted to evaluate the geomorphodiversity in Mesileh playas in Namak Lake and Hoz-e- Sultan region. The geomorphological landforms in this area were extracted using satellite images and field studies, Fragstats software and the eight quantitative indicators of the landscape metrics include Patch Richness Density, Relative Patch Richness, Simpsons Evenness Index, Index Shannon Evenness, Shannons Diversity Index, Simpson's Diversity Index, Modified Simpson's Diversity Index, Modified Sahanon Evenness Index were exerted to evaluate the richness of geomorphological units in Masileh playas. The results indicate that the geomorphological units of alluvial fans, salt flats, salt mud flats and dunes, respectively, have the highest value among the landscape metrics. In addition, from the point of view of the landscape metrics, the northwest regions of Kashan and Abuzeydabad have the most incredible variety of geomorphology. This research showed that geomorphological units could be used as a suitable indicator in evaluating the diversity of the landscape, especially in flat AREAS with morphometric and geological diversity.

زمینه و هدف: اکوتوریسم در حال حاضر به یک فعالیت مهم اقتصادی در مناطق طبیعی جهان تبدیل شده است و فرصت­ هایی برای بازدیدکنندگان فراهم می­ سازد تا بتوانند تجلی طبیعت و فرهنگ را تجربه کنند که این مهم در مناطق بازدیدی بیشتر اتفاق می­ افتد. مدیران این مناطق باید بتوانند بین نیاز به تفرج و اثرات حاصل از اکوتوریسم، تعادل برقرار کنند. هدف از این مقاله، ارایه مجموعه­ ای از راهبردها برای مدیران اکوتوریسمی، جهت تسهیل تصمیمات در رابطه با مدیریت و توسعه اکوتوریسم می­ باشد. روش بررسی: این تحقیق با مروری بر مهمترین راهبردهای مدیریتی مناطق بازدیدی جهت تحقق هدف توسعه پایدار از گذشته تا حال(Eurostate[1], UNWTO[2], The Nature Conservancy[3]) تلاش نموده تا به اهمیت پیاده­ سازی راهبردها و لزوم استفاده صحیح آن اشاره شود. یافته­ ها: راهبردهای مدیریتی، اساس یک طرح مدیریتی اکوتوریسم((EMP[4] را تشکیل می­ دهند. در این مقاله، راهبردهای کلیدی مدیریت اکوتوریسم شامل زون­ ­ بندی برای استفاده بازدیدکنندگان، طرح­ ریزی و طراحی مکان بازدیدکننده، طراحی زیرساخت­ های پایدار، سازوکارهای تولید درآمد، مدیریت و پایش بازدیدکننده و راهنمایان طبیعت گرا به تفصیل معرفی گردید. بحث و نتیجه گیری: در نتیجه اجرای هر یک از این راهبرد­ های مدیریتی اکوتوریسم در یک منطقه بازدیدی، شرایط برای توانمند شدن بالقوه مناطق برای اکوتوریسم به صورت یک نیرو درجهت توسعه پایدار، مهیا خواهد شد و برای مدیران مناطق بازدیدی و همچنین دیگر کارگزاران اکوتوریسم مانند تورگردانان و توسعه­ دهندگان هتل­ ها، مثمر ثمرخواهد بود. [1]-Eurostate Manual & Guidline [2]-World Tourism Organization [3]-The Nature Conservancy, Arlington, Virginia, USA [4]-Ecotourism Management Plane