1زمینه و هدف: اختلالات وحشت زدگی با عوارض زیادی همراه بوده که اغلب نسبت به درمان مقاوم هستند. تحریک مغزی (tDCS) و روان درمانی فراشناختی به عنوان روش های مؤثر در درمان این اختلال شناخته شده اند. در راستای تعیین بهترین رویکرد درمانی، مطالعه حاضر باهدف مقایسه اثربخشی تحریک مغزی (tDCS) و روان درمانی فراشناختی بر فرایندهای فراشناختی افراد مبتلابه اختلال وحشت زدگی انجام شد. روش­ ها: این مطالعه به روش نیمه تجربی با طرح پیش آزمون-پس آزمون بر روی 45 نفر از افراد مبتلابه اختلال وحشت زدگی در سال 1401 در کلینیک مهر شهر مشهد انجام شد. افراد پژوهش به سه گروه (15=n) درمان تحریک مغزی (tDCS) و روان درمانی فراشناختی به عنوان گروه های آزمایش و یک گروه کنترل به صورت تصادفی تخصیص یافتند. جلسات تحریک مغزی به صورت انفرادی و شامل 16 جلسه 30 دقیقه ای با ولتاژ 2 میلی آمپر و جلسات روان درمانی فراشناختی به صورت گروهی و طی 10 جلسه 90 دقیقه ای برگزار شد. فرایندهای فراشناختی با استفاده از پرسشنامه باورهای فراشناختی ولز موردسنجش قرار گرفت. تحلیل داده ها با استفاده از آمار توصیفی و تحلیل کوواریانس با استفاده از نرم افزار SPSS-24 در سطح معناداری 5 درصد انجام شد. نتایج: میانگین و انحراف استاندارد نمرات فرایندهای فراشناختی بعد از مداخله در گروه تحریک مغزی (tDCS) 3/26± 81/73، در گروه روان درمانی فراشناختی 5/10±64/33 و در گروه کنترل 3/26± 84/27 بود که بین سه گروه تفاوت آماری معنی دار وجود دارد (0/001= P). تفاوت مشاهده شده بین میانگین های نمرات فرآیندهای فراشناختی شرکت کنندگان گروه های آزمایش (17/91-) وگروه کنترل (19/88-) برحسب عضویت گروهی در مرحله پس آزمون با 95 درصد اطمینان معنی دار می باشد (0/05 >p). نتیجه­ گیری: این یافته ها نشان می دهد که درمان فراشناختی اثر بیشتری بر کاهش فرآیندهای فراشناختی داشته است.

پژوهش حاضر تاثیر مداخله ی فراشناختی بر عملکرد شنیداری و آگاهی فراشناختی یادگیرندگان فوق متوسطه ی انگلیسی با ظرفیت حافظه ی کاری بالا را بررسی می کند. 152 یادگیرنده ی مذکر ایرانی سنین 15 تا 25 سال تحت آزمون تعیین سطح آکسفورد قرار گرفتند، و 86 نفر به عنوان یادگیرندگان سطح فوق متوسطه شناسایی شدند. سپس، آن ها تحت آزمون حافظه ی عددی بصری قرار گرفتند و 60 یادگیرنده با ظرفیت حافظه ی کاری بالا انتخاب و بطور تصادفی به گروه های تجربی (30 نفر) و شاهد (30 نفر) تخصیص یافتند. گروه تجربی از طریق یک چرخه ی آموزشی به مدت 10 جلسه تحت مداخله ی فراشناختی قرار گرفت، در حالی که گروه شاهد روش مرسوم را دنبال نمود. شرکت کنندگان پرسشنامه ی آگاهی فراشناختی شنیداری را تکمیل کردند و قبل و بعد از مداخله، تحت آزمون های شنیداری آیلتس قرار گرفتند. نتایج نشان داد گروه تجربی در مقایسه با گروه شاهد پیشرفت بالاتری را برحسب عملکرد شنیداری با اندازه ی اثر بزرگ داشت. همچنین، گروه تجربی استفاده ی بسیار بیشتری از توجه هدایت شده، ترجمه ی ذهنی و دانش شخصی داشت.

پژوهش های زیادی در زمینه تأثیر مثبت آموزش راهبردهای فراشناختی بر افزایش درک مطلب دانش آموزان و دانشجویان صورت گرفته است. اما آیا آموزش راهبردهای فراشناختی بر روی دانش فراشناختی دانشجویان آموزش از راه دور مؤثر است. پژوهش حاضر، به منظور بررسی اثربخشی آموزش راهبردهای فراشناختی SQP4R (1387) بر افزایش دانش فراشناختی دانشجویان دانشگاه پیام نور انجام گرفت. طرح تحقیق به کار رفته در این پژوهش طرح آزمایشی از نوع طرح پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل بود. نمونه ی پژوهش شامل 30 نفر دانشجو (15 پسر و 15 دختر) از دانشگاه پیام نور شهرستان همدان بود که با روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند. ابزار مورد استفاده در این پژوهش عبارت بود از: پرسشنامه آگاهی فراشناختی از راهبردهای خواندن MARSI (مختاری و ریچارد، 2002) برای بررسی و تحلیل نتایج از تحلیل کواریانس استفاده شد. نتایج تحلیل کواریانس نشان دهنده ی اثربخشی مثبت و معنادار آموزش راهبردهای فراشناختی در افزایش دانش فراشناختی در دانشجویان گروه آزمایشی بود (05/0P<). بدین صورت که دانش فراشناختی آزمودنی های گروه آزمایش در پس آزمون نسبت به پیش آزمون و گروه گواه نشان دهندة افزایش سطح دانش فراشناختی درتمام زمینه ها بود. این بدان معنا است که آموزش راهبردهای فراشناختی در افزایش دانش فراشناختی دانشجویان اثر مثبت دارد.

پژوهشِ پیشِ رو تأثیر مداخلة فراشناختی با واسطة زبان اول بر آگاهیِ فراشناختی و انگیزة فراگیران زبان انگلیسی را به عنوان زبان خارجی در ایران بررسی کرده است. شرکت ­, کنندگان، 120 فراگیر سطح فوقِ میانیِ زبان انگلیسی به عنوان زبان خارجی در سه گروه و ردة سنی 29-19 سال بودند. گروه آزمایش (گروه آزمایش 1=40 / گروه آزمایش 2=40) برنامة درسی هدایت­,شدة فراشناختی به انگلیسی و فارسی را که بر برنامه­,ریزی، نظارت و ارزیابی تمرکز داشت، به مدت دوازده هفته تجربه کردند. گروه گواه (گروه گواه=40) نیز که با همان مدرس آموزش داده شدند، بدون توجه جهت ­, یافته به فرآیند، به متون یکسان گوش دادند. برای پیگیری تغییرات در آگاهی فراشناختی و انگیزه، از پرسش­, نامة آگاهی فراشناختی شنیداری (ام. ای. ال. کیو) و پرسش­, نامة انگیزة (ال. ال. او. اس) پیش و پس از مداخله استفاده شد. نتایج کلی نشان داد که مداخلة فراشناختی تأثیر قابلِ توجهی بر همگی زیرمقیاس­, های ام. ای. ال. کیو و ال. ال. او. اس در هر دو گروه آزمایش داشته است. همچنین، یافته های مقایسة چندگانة آزمون های تعقیبی هر سه گروه مشخص کرد که واسطة ارائة مداخلة فراشناختی (زبان اول) به فراگیران در گروه آزمایش دوم که از مداخلة فراشناختی توسط زبان اول استفاده کردند کمک کرد که از همتایان خود در گروه آزمایش اول که از طریق زبان دوم و گروه گواه که به صورت معمولی آموزش داده شدند، عملکرد بهتری داشته باشند.