فرآیند توسعه و تجاری سازی فناوری، فعالیتی هزینه بر است. از این رو، تامین مالی علم، فناوری و نوآوری با روش مناسب، در زمان مناسب و از طریق منابع مناسب اهمیت فراوانی دارد. روش های تامین مالی بنگاه های نوآور در مراحل مختلف دوره عمر بنگاه، متفاوت است و از منابع شخصی تا بانکی، سرمایه گذاران خطرپذیر، تامین مالی جمعی و بازار سهام را دربر می گیرد. بازیگران مختلف، روش های متفاوت تامین مالی را به کار می گیرند و در کنار یکدیگر نظام تامین مالی نوآوری را شکل می دهند. در این مقاله، پس از معرفی اجمالی منابع تامین مالی شرکت های نوآور در مراحل مختلف دوره عمر شرکت، بازیگران نظام تامین مالی نوآوری بررسی شده و در مرحله بعد، ضمن بررسی روندهای جهانی حوزه تامین مالی نوآوری و نیز روندهای تامین مالی در کشورهای در حال توسعه، نگاشت نهادی نظام تامین مالی نوآوری ایران ارائه شده است.

رویکرد نظام منطقه ای نوآوری یکی از رویکردهای مکمل نظام نوآوری است که به دلیل افزایش نابرابری و عدم توازن منطقه ای در سال های اخیر مورد توجه سیاست گذاران قرار گرفته است. هر منطقه دارای ویژگی های منحصر به فردی است که بر گشتار و تکامل اقتصادی منطقه تاثیرگذار است. از این رو، تجویز نسخه واحد سیاستی در سطح ملی، پاسخگوی نیازهای منطقه ای نخواهد بود و لازم است تمام عوامل اقتصادی-اجتماعی و نهادهای موثر بر نوآوری، علاوه بر نظام تولید و بهره برداری دانش، در هر منطقه مورد توجه سیاست گذار قرار گیرد. در این نوشتار تلاش شده مفاهیم اساسی نظام منطقه ای معرفی و به انواع مناطق و سیاست های نوآوری مناسب آنها مطابق پیشینه پژوهشی موجود اشاره شود. همچنین به یک مطالعه موردی در خصوص استان های مختلف کشور پرداخته شده است.

ارزیابی سیاست در تمام حوزه ها امری ضروری و مستلزم بهبود کارآمدی دولت ها و پاسخگویی آنهاست. در حوزه علم، فناوری و نوآوری نیز همسو با رشد سیاست گذاری های ملی و منطقه ای، شاهد رشد پیشینه و تجربیات ارزیابی این سیاست ها بوده ایم. در این مقاله با مرور مفاهیم و مولفه های مختلف ارزیابی سیاست شامل ابعاد و معیارها، زمان بندی، روش ها و شاخص ها، تلاش شده تمام اجزای یک فرآیند کامل ارزیابی سیاست ارائه شود. ابعاد اصلی ارزیابی شامل تناسب، کارایی و اثربخشی که شاخص های ارزیابی ذیل آنها تعیین می شوند؛ زمان بندی چهارگانه آینده نگر، هم زمان، بینابین و گذشته نگر و همچنین سطوح سه گانه سیاست، برنامه و فعالیت، به همراه روش های کمی، کیفی و نیمه کمی، مولفه های یک ارزیابی هستند که در فرآیندی نظام مند اطلاعات لازم را برای گروه های خبره فراهم می کنند تا نتایج ارزیابی علاوه بر انتشار، بازخوردهای مناسب را برای بهبود اهداف و برنامه ها در اختیار سیاست گذاران قرار دهند. مقاله همچنین به نحوه تدوین ارزیابی پذیر سیاست پرداخته و در نهایت، نمونه تجربه ارزیابی سیاست فناوری نانو در ایران ارائه می شود.

گرچه محققان و تحلیلگران سیاستی، مطالعات تجربی متنوعی را برای درک بهتر ساختار و پویایی نظام های نوآوری انجام داده اند اما سیاست گذاران در استخراج راهبردهای عملی، اغلب با مشکلاتی مواجه هستند. از میان رویکردهای مختلف به نظام های نوآوری، نظام نوآوری فناورانه رابطه تنگاتنگی با مفهوم سیاست گذاری نوآوری و توسعه فناوری و به خصوص سیاست های سیستمی پیدا کرده است. نظام نوآوری فناورانه ضمن تاثیر به سزایی که در فرآیند تغییرات فناورانه دارد الگویی را فراهم می کند تا مسیرهای وقوع نوآوری های فناورانه شناسایی شوند. در این مقاله، ضمن آشنایی با مفهوم نظام نوآوری فناورانه و ساختارها و کارکردهای آن، الگویی برای سیاست گذاری نوآوری و تحلیل پویایی توسعه فناوری ارائه می شود و البته به این منظور، اثر مفاهیم مختلف موثر بر فرآیند سیاست گذاری مانند عوامل بافتاری و چرخه عمر هم در نظر گرفته شده است. در انتها نیز یک نمونه از کاربرد مفاهیم فوق در تحلیل نظام نوآوری فناورانه فتوولتائیک ایران نشان داده خواهد شد.

فناوری رادیودارو، طی سالیان اخیر به پیشرفت های چشمگیری دست یافته و این مسئله علیرغم تحریم های جوامع بین الملل علیه فعالیت هسته ای ایران رخ داده است. این مقاله، به دنبال بررسی نظام نوآوری فناورانه رادیودارو در ایران با بهره گیری از رویکرد موتورهای نوآوری می باشد. از نظر مکانی، پژوهش حاضر میدانی و کتابخانه ای بوده و از نظر زمانی در رابطه با فاصله زمانی 1396-1359 انجام شده است. مبنای نظری پژوهش حاضر، موتورهای نوآوری سورس می باشد. این مسئله با استفاده از روش "پژوهش تلفیقی" و در دو بخش کمی و کیفی صورت می گیرد تا همه جوانب نظام بررسی و سنجیده شود. این امر در بخش کیفی با استفاده از روش "تحلیل تاریخی رویدادها" و در بخش کمی با استفاده از پیمایش و مدل معادلات ساختاری صورت پذیرفت. آنگاه طبق روش طرح اکتشافی، موتور محرک نوآوری نظام نوآوری فناورانه رادیودارو شناسایی شد. طبق نتایج بخش کمی دریافتیم که حلقه های "موتور ساختاردهی" تشکیل شده است اما با توجه به نتایج بخش کیفی می توان دریافت که مشخصات نظام در موتور ساختاردهی، به طور کامل در رابطه با فناوری رادیودارو دیده نمی شود. بنابراین، شکل گیری ناقص موتور ساختاردهی را پذیرفته و بر این اساس، توصیه های سیاستی برای شکل گیری کامل این موتور را ارائه خواهیم کرد.

مقاله تاسیس مراکز رشد و پارک های علم و فناوری در دنیا شتاب قابل ملاحظه ای داشته است و نقش این موسسات و کارکردهای متنوع آنان به عنوان بخشی از زیرساخت های نوآوری و فناوری در هر کشوری روزبه روز آشکارتر و نمایان تر می شود. در این مقاله مرور کاملی بر ادبیات و تعاریف پارک های علم و فناوری، انکوباتورها و مراکز رشد و نیز کارکردهای آنها در نقاط مختلف از دیدگاه های متفاوت صورت گرفته است. با جمع بندی یافته های پژوهش های مرتبط با این زمینه، می توان به مزایای ایجاد پارک ها و اثرات آن بر توسعه فناوری و نوآوری از منظر«سازمانی» (شرکت های دانش بنیان) به شکل گیری سریع شرکت های دانش بنیان، تجاری سازی ایده ها و سهولت در جذب تسهیلات مالی مورد نیاز و نیز از منظر «منطقه ای و کشوری» به ارتباط مداوم دانشگاه و صنعت، حفظ و اشتغال زایی نیروی انسانی متخصص در کشور، انتقال فناوری کاربردی و بهبود فضای کسب و کار و کارآفرینی اشاره کرد.