زمینه و هدف: با توجه به اینکه باورهای فراشناختی، نقش بسیار مهمی در ابتلا، حفظ و تداوم به اعتیاد دارد، پژوهش حاضر با هدف تعیین اثربخشی فراشناخت درمانی به شیوه گروهی بر میزان اعتیادپذیری دانشجویان پسر انجام پذیرفت. روش کار: این مطالعه یک طرح تحقیقی نیمه آزمایشی شامل پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل و دوره پیگیری می شد. جامعه آماری پژوهش شامل همه دانشجویان پسر دوره کارشناسی دانشگاه فردوسی مشهد در سال تحصیلی 96-1395 است. با روش نمونه گیری، 30 آزمودنی انتخاب شدند و بطور تصادفی در گروه آزمایش و کنترل گمارده شدند. در این پژوهش از پرسشنامه فراشناختی (MCQ-30) و مقیاس آمادگی به اعتیاد (APS) استفاده شد. نتایج: داده های بدست آمده با استفاده از آزمون تحلیل کوواریانس و Tهم بسته مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نمرات کوواریانس پس آزمون آمادگی به اعتیاد نشان داد که اثربخشی فراشناخت درمانی بر میزان اعتیادپذیری دانشجویان پسر معنی دار(01/0>p ) بود. نتیجه گیری: به طورکلی نتایج پژوهش حاکی از آن است که درمان فراشناختی، اعتیادپذیری دانشجویان را کاهش داده و تأثیر اثر فراشناخت درمانی بر میزان اعتیادپذیری دانشجویان در مرحله پیگیری بعد از 3 ماه ماندگار هست. بنابراین به افراد مشغول در حوزه بهداشت پیشنهاد می گردد از درمان فراشناخت برای پیشگیری و عدم بازگشت فرد به اعتیاد بهره ببرند.

هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه بین مکانیزم های دفاعی و مسئولیت پذیری با اعتیادپذیری در دختران دبیرستانی بوده است. طرح پژوهش حاضر، توصیفی و از نوع همبستگی – پیش بینی می باشد. نمونه مورد مطالعه در این پژوهش 130 نفر بود که از بین دانش آموزان دختر دبیرستان های دولتی با روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند. برای سنجش متغیرهای مورد مطالعه از پرسشنامه سبک های دفاعی اندروز (1993)؛ پرسشنامه مسئولیت پذیری کردلو و همکاران (1389) و پرسشنامه اعتیاد پذیری وید و بوچر (1992) استفاده شد. برای تحلیل داده ها از روش های آماری همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون استفاده شد. آزمون فرضیه های پژوهش نشان داد که بین مکانیزم های دفاعی و مسئولیت پذیری با اعتیادپذیری در دختران دبیرستانی رابطه وجود دارد (01/0P=) و همچنین نتایج نشان داد که سبک های دفاعی و مسئولیت پذیری قادر به پیش بینی اعتیادپذیری در دانش آموزان دختر می باشند (01/0P=). بر اساس نتایج یافته های پژوهش می توان نتیجه گرفت که دانش آموزانی که در سبک های دفاعی و مسئولیت پذیری نمره های پایین به دست آورده اند، از اعتیادپذیری بیشتری برخوردارند؛ بنابراین لازم است که مدیران و والدین توجه ویژه ای به این موضوع داشته باشند و نتایج این پژوهش به عنوان الگویی مناسب برای طراحی و تدوین برنامه های پیشگیری از رفتارهای پرخطر می تواند بسیار مفید باشد.

اهداف: مصرف مواد مخدر در دوره جوانی می تواند مانع تکالیف رشدی حیاتی شود. از آنجا که سطح خودکارآمدی افراد به شدت بر اهداف ایشان تاثیرگذار است؛ پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش ابعاد هوش اخلاقی و خودکارآمدی در تبیین اعتیادپذیری دانشجویان انجام شد. مواد و روش ها: جامعه آماری این پژوهش توصیفی-همبستگی، تمامی دانشجویان دانشگاه شهید مدنی آذربایجان در سال تحصیلی 94-93 بود. برای این منظور 364 نفر از دانشجویان به روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب شدند. نمونه ها به وسیله پرسش نامه شناسایی افراد در معرض خطر اعتیاد، مقیاس خودکارآمدی عمومی و پرسش نامه هوش اخلاقی ارزیابی شدند. همسانی درونی برای سه پرسش نامه پژوهش با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ به ترتیب 0/80، 0/71 و 0/85 محاسبه شد. داده ها با استفاده از روش آماری همبستگی و تحلیل مسیر در قالب نرم افزار SPSS 25 تجزیه و تحلیل شدند. مدل سازی نیز با استفاده از نرم افزار Lisrel 8. 8 انجام شد. یافته ها: از بین دانشجویان شرکت کننده در پژوهش 170 نفر (46/70 درصد) دختر و 194 نفر (53/29 درصد) پسر بودند. در بین مولفه های اعتیادپذیری، افسردگی با میانگین 17/92±, 59/23، مولفه درستکاری از متغیر هوش اخلاقی با میانگین 11/78±, 56/63 و مولفه میل به آغازگری رفتار از متغیر خودکارآمدی با میانگین 5/61±, 24/66 بیشترین مقادیر را داشتند. با توجه به شاخص های الگو (77/02=X2؛ 2/33=X2/df؛ 0/96=GFI؛ 0/92=AGFI؛ 0/99=CFI؛ 0/06=RMSEA) مدل ارایه شده از برازش متوسطی برخوردار بود و انطباق مطلوبی بین مدل ساختاری شده با داده های تجربی فراهم شد. مدل های مسیر نشان دادند که خودکارآمدی (6/44-=t و 0/44-=g) و هوش اخلاقی (7/14-=t و 0/42-=g) با اعتیادپذیری رابطه ای معکوس داشتند. نتیجه گیری: خودکارآمدی و هوش اخلاقی توان پیش بینی آمادگی سوء مصرف مواد در دانشجویان را دارند. بر این اساس متخصصان می توانند از آموزش راهبردهای مقابله ای موثر به منظور ارتقاء خودکارآمدی و هوش اخلاقی برای پیشگیری از سوء مصرف مواد در جوانان استفاده نمایند.

مقدمه: عوامل متعددی در اعتیاد جوانان موثرند که در تعامل با یکدیگر منجر به شروع مصرف و سپس اعتیاد می شوند؛ بنابراین هدف مطالعه حاضر بررسی نقش نگرانی، نشخوار فکری و ناگویی هیجانی در پیش بینی اعتیادپذیری به مواد دانش-آموزان بود. روش کار: در این مطالعه توصیفی_تحلیلی از نوع همبستگی، از بین کلیه دانش آموزان پسر دوره دوم متوسطه شهر زرند کرمان در سال تحصیلی 1399-1398، تعداد 260 نفر بر اساس جدول گرجسی مورگان به روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شد. دانش آموزان پرسشنامه های نگرانی میر و همکاران (1990)، نشخوار فکری Morrow وNolen-Hoeksema (1991)، ناگویی هیجانیBagby و همکاران (1994) و گرایش به اعتیاد فرچاد (1385) را تکمیل نمودند. داده ها با نرم افزار SPSS-22 به وسیله آزمون های همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون چند متغیره تحلیل شدند. یافته ها: نتایج نشان داد همبستگی بین نشخوار فکری با گرایش به اعتیاد مثبت و معنادار (622/0=r و 01/0>P)، نگرانی با گرایش به اعتیاد مثبت و معنادار (597/0=r و 01/0>P) و ناگویی هیجانی با گرایش به اعتیاد مثبت و معنادار (580/0=r و 01/0>P) بود. همچنین دشواری در تشخیص احساسات (05/0 P<، 128/0=β )، دشواری در توصیف احساسات (01/0 P<، 292/0=β )، تفکر با جهت گیری خارجی (01/0P<، 289/0=β )، نگرانی عمومی (01/0P<، 536/0=β )، فقدان نگرانی (01/0p<، 173/0-=β )، پاسخ های نشخواری (01/0 P<، 359/0=β ) و پاسخ های منحرف کننده حواس (01/0 P<، 345/0=β ) گرایش به اعتیاد را پیش بینی می کند. نتیجه گیری: نتایج پژوهش بر اهمیت مولفه های شناختی (نگرانی و نشخوار فکری) و هیجانی (ناگویی هیجانی) در گرایش به اعتیاد دانش آموزان تاکید می کند، لذا توسعه و گسترش برنامه های پیشگیری با تقویت مهارت های شناختی و هیجانی برای مقابله با اعتیاد از سطح مدارس می تواند به عنوان یک راهکار مهم به سیاست گزاران و مجریان برنامه های بهداشتی_اجتماعی توصیه گردد.

زمینه و هدف: ویژگی های شخصیتی و همنوایی از عوامل روان شناختی مهم در گرایش به رفتارهای پرخطر از جمله اعتیاد به شمار می روند. این پژوهش با هدف بررسی رابطه اعتیادپذیری با شخصیت، همنوایی و نقش جنسیت در بین دانش آموزان مقطع متوسطه شهر کرمان انجام شده است.روش بررسی: در این مطالعه توصیفی - تحلیلی 118 دانش آموز مقطع پیش دانشگاهی ناحیه 2 شهر کرمان با روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش شامل: آزمون پنج عامل بزرگ شخصیت (فرم کوتاه)، همنوایی ال_72 و اعتیادپذیری بود. داده ها به کمک ضریب همبستگی پیرسون، رگرسیون چند متغیره و آزمون t مورد تحلیل قرار گرفتند.یافته ها: بین همنوایی و اعتیادپذیری رابطه مثبت معنادار وجود داشت (P<0.01). همچنین اعتیادپذیری با ویژگی شخصیتی روان رنجوری رابطه مثبت و معنی دار و با ویژگی های شخصیتی وجدانی بودن و توافق گرایی رابطه منفی معنی دار وجود داشت (P<0.01). نتایج تحلیل t نشان داد که از لحاظ همنوایی در بین دختران و پسران تفاوتی وجود ندارد (P>0.05) ولی پسران بیش از دختران مستعد اعتیادپذیری هستند (P<0.05).نتیجه گیری: افراد همنوا و افرادی که از لحاظ شخصیتی آسیب پذیرند مستعد اعتیاد می باشند. بنابراین ضروری است که در برنامه های آموزشی، پیشگیری و درمانی اعتیاد بر این ویژگی های روانشناختی تاکید گردد.

هدف: پژوهش حاضر با هدف تعیین نقش دشواری در تنظیم هیجان و تحمل پریشانی هیجانی در پیش بینی اعتیادپذیری دانشجویان انجام شد.روش: روش تحقیق همبستگی از روش های توصیفی بود. نمونه شامل 180 نفر از دانشجویان دانشگاه علامه طباطبائی (82 مرد و 88 زن) بودند که به طور تصادفی انتخاب شدند. برای جمع آوری اطلاعات پرسشنامه اعتیادپذیری، پرسشنامه دشواری در تنظیم هیجان و پرسشنامه تحمل پریشانی به کار گرفته شد.یافته ها: نتایج نشان داد دشواری در تنظیم هیجان و مولفه های آن 37.5 درصد از اعتیادپذیری را پیش بینی کردند و در میان مولفه ها، شفافیت نقش قوی تری داشت. همچنین رابطه معناداری در مورد تحمل پریشانی با اعتیادپذیری یافت نشد.نتیجه گیری: با توجه به یافته های پژوهش، می توان بیان کرد در حوزه پیشگیری از وابستگی به مواد، آموزش دانشجویان در زمینه بهبود تنظیم هیجانات می تواند کمک کننده باشد.

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (pdf) مراجعه فرمایید.

اعتقادات دینی به عنوان مجموعه ای از باورها، بایدها و نبایدها و نیز ارزش های تعمیم یافته، از مؤثرترین تکیه گاه های روانی به شمار می رود که قادر است معنای زندگی را در لحظه های عمر فراهم سازد و در شرایطی خاص نیز با فراهم سازی تکیه گاه های تبیینی، فرد را از تعلیق و بی معنایی و گرایش به رفتارهای ناسازگانه نجات دهد. این پژوهش با هدف تعیین نقش جهت گیری و روش های مقابله مذهبی بر اعتیادپذیری دانشجویان دانشگاه تبریز انجام گرفت. از این دانشجویان 383 نفر از طریق نمونه گیری تصادفی نسبتی از دانشکده های برق، شیمی و علوم انسانی اجتماعی انتخاب شدند. به منظور جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه جهت گیری مذهبی مالت بای، پرسشنامه مقابله مذهبی پارگامنت و همکاران و پرسشنامه اعتیادپذیری استفاده شد. برای تحلیل آماری داده ها از تحلیل مسیر بهره گرفته شد. نتایج پژوهش نشان داد اثر مستقیم روش مقابله ای مذهبی مثبت، جهت گیری مذهبی درونی، جهت گیری مذهبی بیرونی شخصی و روش مقابله مذهبی منفی بر اعتیادپذیری دانشجویان معنی دار است. همچنین یافته ها بیانگر آن است که 33 درصد از اعتیادپذیری دانشجویان از طریق جهت گیری مذهبی درونی، جهت گیری بیرونی شخصی و اجتماعی، مقابله مذهبی مثبت و منفی به صورت مستقیم و غیرمستقیم تبیین می شود.

نوجوانی مرحله ای از تحول است که احتمال بروز رفتارهایی مانند رفتارهای پرخاشگرانه، اعتیادپذیری، و خودکشی در آن وجود دارد، مهارت خودآگاهی می تواند بسیاری از این مشکلات را در نوجوانان به حداقل برساند. پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر آموزش مهارت خودآگاهی بر کاهش رفتارهای پرخاشگرانه، اعتیادپذیری، و خودکشی دانش آموزان دختر دبیرستانی انجام شد. روش پژوهش شبه آزمایشی با طرح پیش آزمون – پس آزمون با گروه کنترل بود. بدین منظور 40 دانش آموز شهرستان خشکبیجار که نمرات بالایی در رفتارهای پرخاشگری، اعتیادپذیری، و خودکشی داشتند برحسب شرایط ورود به پژوهش به روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب شدند و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه جایدهی شدند (هر گروه 20 نفر). پرسشنامه پرخاشگری باس و پری (1992)، اعتیادپذیری وید و همکاران (1992)، و خودکشی بک و همکاران (1979) برای هر دو گروه در مراحل پیش-آزمون و پس آزمون اجرا شد. آموزش مهارت های خودآگاهی به مدت 11 جلسه 60 دقیقه ای برای گروه آزمایش انجام شد درحالی که گروه کنترل هیچ گونه مداخله ای را دریافت نکردند و در پایان برای هر گروه پس آزمون اجرا شد. نتایج تحلیل کوواریانس نشان داد آموزش مهارت های خودآگاهی سبب کاهش پرخاشگری (001/0>p) و خودکشی (01/0>p) در دانش آموزان می شود. نتایج تحلیل کوواریانس نشان داد آموزش مهارت های خودآگاهی سبب کاهش اعتیادپذیری دانش آموزان نشد (01/0