درمان متاستازهای استخوانی، بیش از 10% کار یک بخش رادیوتراپوتیک انکولوژی را تشکیل می دهد. این متاستازها موجب درد شدید، استفاده از مواد مخدر، محدودیت حرکت و کلا باعث کاهش کیفیت زندگی بیماران می شوند. با توجه به اینکه یک درمان خوب پالیاتیو (تسکینی) باید فراگیر، بدون عارضه و سریع باشد، بر آن شدیم اثر بخشی رادیونوکلایداسترانسیم 89 (89Sr) را با توجه به عوامل فوق در کاهش درد بیماران بیازماییم.استفاده از (89Sr) در بخش رادیوتراپوتیک انکولوژی انستیتو سرطان از سال 1370 آغاز و تا پایان سال 1377 در 91 بیمار به کار برده شده است.طی این بررسی، پرونده های 80 بیمار مبتلا به متاستازهای استخوانی ناشی از سرطان های پستان و پروستات از کل 91 بیمار مبتلا به متاستازهای استخوانی که برای آنها (89Sr) تزریق شده بود، جدا شد. در 35 بیمار که به طور کامل پیگیری و بررسی شده بودند، (89Sr) در 65% موارد موجب کاهش درد شده بود (40% پاسخ کامل و 25% پاسخ نسبی). عوارض جانبی تقریبا ناچیز و کیفیت زندگی بیماران در موارد تاثیر مثبت دارو، افزایش یافته بود. از نظر نوع سرطان اولیه و سن بیمار، رابطه معنی داری با پاسخ به درمان یافت نشد.در نهایت درمان متاستازهای استخوانی ناشی از سرطان های اولیه پستان و پروستات توسط 89Sr در بخش ما با نسبت بالایی از پاسخ بدون عوارض جدی همراه بود.

معاهده منع جامع آزمایش های هسته ای در شرایطی پابه عرصه بین المللی گذاشت که با وجود معاهده عدم اشاعه، سلاح های هسته ای درحال اشاعه و گسترش بودند. ازاین رو، این معاهده به منظور جلوگیری از اشاعه سلاح های هسته ای و منع آزمایش های هسته ای، به عنوان گامی اساسی و لازم برای ورود به باشگاه کشورهای هسته ای، با حمایت قدرت های اتمی منعقد شد. براساس مفاد معاهده، نظارت بر حسن اجرای تعهدات کشورها ازطریق جمع آوری، پردازش و انتشار اطلاعات حاصل از یک «سامانه نظارت بین المللی» متشکل از ایستگاه های لرزه ای، رادیونوکلاید، فروصوت و هیدروآکوستیک صورت خواهد پذیرفت، که اثرات وقوع یک انفجار هسته ای احتمالی در هر نقطه از کره زمین اعم از زمین، هوا و دریا را به صورت لحظه ای و برخط (آنلاین) ثبت و جهت پردازش به «مرکز داده های بین المللی» مستقر در وین (اتریش)، ارسال می نماید. دراین میان، واکاوی رژیم راستی آزمایی معاهده و بررسی تهدیدات و چالش های فنی، سیاسی و امنیتی احتمالی آن برای جمهوری اسلامی درصورت تصویب، موضوع این مقاله است. استدلال نگارندگان در این مقاله آن است که راستی آزمایی معاهده دارای چالش ها و ضعف های ساختاری و فنی ای است که این چالش ها می تواند به لحاظ نظامی و امنیتی تهدیدزا و به لحاظ حاکمیتی و سیاسی محدودکننده باشد. همچنین از بعد فنی نیز امتیازات و پشتوانه فنی کشورهای دارای تجربه آزمایش هسته ای می تواند زمینه فریب سامانه راستی آزمایی و نیز مخفی کاری و یا دسترسی به اطلاعات نظامی متعارف محرمانه کشورهای هدف را فراهم آورد.

برخورد پرتوهای یونیزان با سیستم های بیولوژیک باعث وقوع یونیزاسیون و تحریک اتم ها و مولکول ها شده و محصولاتی غیر طبیعی و مضر در محیط بیولوژیک بوجود می آورند. تعیین دقیق مقادیر تجویزی و دوز پرتوی بیماران به علت عوارض جانبی تابش پرتوهای یونیزان از رادیونوکلایدها ضروری به نظر می رسد تا از تابش های غیرمجاز به بیمار و اطرافیان وی اجتناب شود. محاسبات دقیق دوز تابشی نیاز به داده های کاملی در خصوص انواع واپاشی فیزیکی رادیودارو و نحوه توزیع آن در بدن دارد. از طرفی میزان عملکرد بیولوژیک بافت های بدن در جذب و دفع رادیودارو از عوامل عمده محسوب، و بین افراد متفاوت است. بنابراین با وجود تجویز مقادیر یکسانی از رادیودارو، میزان دوز جذبی در افراد فرق می کند. از آنجایی که با گذشت زمان میزان دوز به تدریج کاهش یافته و در نهایت به صفر می رسد چگونه می توان کل دوز بیمار را از زمان تجویز (t =o) تا زمانی که میزان دوز سرانجام به صفر تنزل یافت، محاسبه کرد؟ روش محاسبه مطمئن و تعیین دقیق دوز هر بیمار و نیز اقدامات حفاظتی لازم هدف اصلی در ارایه این مقاله می باشد. در امتحانات پزشکی هسته ای اندازه گیری مستقیم دوز پرتوی با آشکار ساز پرتو تقریبا غیر ممکن است و اینکار از طریق محاسبه ای با استفاده از داده های فیزیکی و بیولوژیک و معادلات خاص ریاضی صورت می گیرد. یک روش محاسبه ای تعیین دوز پرتو، روش کسر جذبی است که در طی چهار مرحله محاسبه میزان انرژی نشری از رادیونوکلاید در حجم منبع (S)، محاسبه میزان انرژی جذبی پرتوها در حجم هدف (T)، محاسبه متوسط (D) میزان دوز (dD/dt) و محاسبه متوسط دوز (D) منجر به تعیین دوز بیمار می شود. از رابطه کلی زیر در این خصوص می توان استفاده کرد: راد       D(T¬S) = (1.44)f.A0. T½(eff). S(T¬S)  که در آن عامل S عبارت از میزان دوز حاصل از 1 میکروکوری اکتیویته می باشد که تنها به داده های فیزیکی بستگی دارد و اغلب به علت پیچیدگی رادیو نوکلایدی جذب در عضو فوری نبوده و از طرفی دفع آن نیز شکل نمایی ساده ای ندارد. برای محاسبات دوز پرتوی اکتیویته توده ای Ã لازمست از طریق روش های گرافیکی یا چند نمایی متناسب با منحنی مربوطه استفاده کرد. بنابراین اکتیویته توده ای Ã لازمست از طریق روش های گرافیکی یا چند نمایی متناسب با منحنی مربوطه استفاده کرد. بنابراین اکتیویته توده ای Ã هر عضو را می توان از داده های بیوسینتیک واقعی به صورت زیر محاسبه کرد .راد     D(T¬S) =Ã.S(T¬S)داده های فیزیکی نظیر پرتوهای نشری رادیونوکلایدها و کسرهای جذبی منابع و هدف های مختلف یک نمونه استاندارد تحت عنوان واژه واحدی به نام عامل S برای رادیونوکلایدهای مصرفی در پزشکی هسته ای و همچنین مقادیر مختلف کسر جذبی برای انرژی های مختلف پرتوهای X و g در حجم های مختلف هدف و منبع از معادلات فوق به روش رایانه ای نوین استخراج و در جداولی ارایه شده است. به علت اینکه در آزمایشگاه پزشکی هسته ای مقادیر زیادی منابع رادیواکتیو باز جابجا می شود موقع دوشیدن ژنراتور، تزریق یا کشیدن رادیو دارو، انجام اسکن از بیمار تزریق شده احتمال پرتوگیری و آلودگی اطرافیان و بکار برنده (تکنسین، فیزیست یا پزشک) و محیط وجود دارد. برای مقاصد پزشکی هسته ای میزان پرتوگیری تقریبا معادل دوز جذبی بوده و می توان از اصول کاستن از پرتوگیری یعنی فاصله، زمان و حفاظ مناسب برای حصول اصل ALARA استفاده کرد، رابطه زیر توصیه می شود.رونتگن     E(R)= (n.G/d2).e-m  Ð Ûéx .t  E میزان پرتوگیری یا پرتودهی و n تعداد میلی کوری منبع و d فاصله از منبع و m ضریب تضعیف خطی ماده و X ضخامت ماده حفاظ و G ثابت میزان پرتودهی رادیونوکلاید. بنابراین رعایت اصول حفاظتی و کاربری آگاهانه رادیوایزوتوپ ها در پزشکی هسته ای می تواند ایمنی لازم را فراهم نموده و بر مزایای استفاده از پرتوهای یونیزان در برابر خطرات آن بیافزاید.