زودانگیختگی برای بسیاری از روانشناسان که با آسیب شناسی روانی جوانان و نوجوانان سروکار دارند، یکی از مفاهیم عمده روانشناختی به شمار می آید. اما درباره تعریف و ابعاد اصلی آن توافق چندانی وجود ندارد. در پاسخ به این عدم توافق، وایت ساید و لینام (2001) برای سنجش رفتار زودانگیختگی مقیاسی را که می تواند چهار بعد فوریت، فقدان تفکر پیشین، فقدان استمرار، و هیجان خواهی در بزرگسالان را بسنجد، توسعه دادند. این پژوهش با هدف اعتباریابی، رواسازی و تعیین ساختارعاملی مقیاس زودانگیختگی در گروه نمونه ای با حجم 484 نفر (294 دختر، 190 پسر) به روش نمونه برداری در دسترس در شهر تهران به اجرا در آمد. بر پایه ضریب همبستگی هر سوال با نمره کل مجموعه و تحلیل عاملی مواد پرسشنامه، تعداد چهار سوال حذف شد. ضریب آلفای کرونباخ برای مجموعه 42 سوالی برابر با 0.769 به دست آمد. نتایج تحلیل مولفه های اصلی با استفاده از چرخش واریماکس منجر به استخراج چهار عامل: فوریت، فقدان تفکر پیشین، فقدان استمرار، هیجان خواهی شد. شاخصهای برازندگی تحلیل عاملی تاییدی بر پایه نرم افزار لیزرل وجود عوامل چهارگانه را تایید کرد. اما تحلیل عاملی مرتبه دوم تنها یک مدل سه عاملی (بدون هیجان خواهی) را برای تبیین سازه زودانگیختگی مورد تایید قرار داد.

زمینه پیشینه پژوهش نشان می دهدکه افراد در مواجهه با تنیدگی بر اساس میزان رشد یافتگی من از سبک های دفاعی مشخصی استفاده می کنند که انتظار می رود با تحول یافتگی من، زودانگیختگی به عنوان یک صفت شخصیتی، کاهش و میزان استفاده از دفاع های رشدیافته افزایش یابد. رابطه زودانگیختگی با سازه بنیادی ای همچون سبک های دفاعی این مسئله را مطرح می کند که آیا استفاده از سبک های دفاعی با توجه به غلبه محورهای زودانگیختگی متفاوت است؟ هدف هدف از این پژوهش بررسی رابطه بین الگوی استفاده از سبک های دفاعی و غلبه محورهای زود انگیختگی بود. روش روش این پژوهش از نوع همبستگی بود. داده ها به وسیله ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون گام به گام تجزیه و تحلیل شدند. جامعه پژوهش، شامل کلیه دانشجویان دوره کارشناسی دانشگاه های تهران، علامه طباطبایی و علم و فرهنگ بودند و نمونه ای به حجم 201 نفر با روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شد. ابزار پژوهش شامل پرسشنامه سبک های دفاعی (اندروس، 1993) و پرسشنامه زودانگیختگی (وایتساید و لینام، 2001) بود. یافته ها یافته های به دست آمده نشان دادند که زودانگیختگی کلی با سبک دفاعی روان آزرده و رشد نایافته رابطه مستقیم معنی دار (0/01p<) و با سبک دفاعی رشد یافته رابطه معکوس معنی دار (0/01p<) دارد. نتیجه گیری این پژوهش زودانگیختگی را به عنوان متغییری شخصیتی که بخشی از رفتارها و دفاع های رشد نایافته را تبیین می کند، مورد تاکید قرار می دهد و در مجموع باید در نظر داشت که مشخصه های زودانگیختگی به طرق مستقیم کیفیت اعمال و تصمیم گیری های افراد را تحت تاثیر قرار می دهند.

به منظور بررسی عملی بودن، اعتبار، روایی و هنجاریابی مقیاس 46 ماده ای رفتار زودانگیخته (وایت ساید و لینام، 2001)، 560 نفر (281 دختر و 279 پسر) از دانش آموزان مقطع متوسطه شهر تهران به شیوه نمونه برداری تصادفی چندمرحله ای انتخاب شدند. نتایج نشان دادند با حذف دو ماده، به دلیل همبستگی منفی و ضعیف با کل مقیاس و بار عاملی کم، ضریب اعتبار مقیاس از طریق فرمول کلی آلفای کرونباخ، 0.77 است. تحلیل مولفه های اصلی با چرخش واریماکس به استخراج چهار عامل: فقدان تفکر پیشین، هیجان خواهی، فوریت و فقدان پشتکار منجر شد که 33.9 درصد واریانس را تبیین کردند. همبستگی مقیاس هیجان خواهی زاکرمن (زاکرمن و دیگران، 1978) با عامل هیجان خواهی مقیاس، معنادار بود (r=0.45) اما با سایر عامل ها معنادار نبود.

این مقاله مقدمه ای است بر نظریه شخصیت گری که بر تکامل مجزای مکانیزمهای پاداش و تنبیه در مغز مهره داران تأکید می ورزد. سه سیستم مغزی / رفتاری که به اعتقادگری زمینه ساز تفاوتهای شخصیتی اند، عبارتند از: (1) سیستم فعال ساز رفتاری که نمایانگر حساسیت به نشانه های پاداش است، (2) سیستم بازداری رفتاری، که مسؤول پاسخ به نشانه های تنبیه است، و (3) سیستم جنگ / گریز، که به تجربه های آزارنده غیرشرطی مربوط می شود. گری [13 ] بر این باور است که ابعاد برونگردی و نوروزگرایی در نظریه آیزنک باید یک چرخش(تقریباً)30 درجه ای داشته باشند، تا دو بعد بنیادی اضطراب و زودانگیختگی را تشکیل دهند. وی همچنین معتقد است که فرضیه برگرفته از نظریه درونگردی- برونگردی، که بر اساس آن شرطی پذیری در افراد درونگرد بیشتر است، باید جای خود را به فرضیه ای دهد که بر حساسیت بیشتر افراد درونگرد نسبت به نشانه های تنبیه و فقدان پاداش ناکام کننده تأکید می ورزد.

مقدمه: هدف از تحقیق حاضر، مقایسه ابعاد شخصیتی برونگرایی، نوروزگرایی و سایکوزگرایی آیزنک در افراد دارای چرخه های صبحگاهی - شامگاهی است.روش: روش پژوهش از نوع علی - مقایسه ای است. تعداد90 نفر از دانشجویان کارشناسی ارشد دانشگاه تربیت مدرس با روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند (30 نفر افراد دارای چرخه صبحگاهی، 30 نفر دارای چرخه شامگاهی و 30نفر متعادل). آن ها پرسشنامه شخصیت صبحگاهی - شامگاهی و پرسشنامه شخصیت آیزنک را تکمیل نمودند. تحلیل داده ها با استفاده از آزمون تحلیل واریانس انجام گرفت.نتایج: نتایج تحلیل نشان داد که بین سه گروه صبحگاهی، شامگاهی و متعادل ازنظر ابعاد برونگرایی و نوروزگرایی تفاوت معناداری وجود ندارد. اما سایکوز گرایی در این سه گروه تفاوت معناداری داشت و گروه شامگاهی نمرات بالاتری در این بعد کسب کردند.بحث و نتیجه گیری: نتایج مطالعه حاضر نشان می دهد که افراد دارای چرخه شامگاهی در مقایسه با افراد دارای چرخه صبحگاهی سایکوزگرایی بالاتری دارند، این تفاوت می تواند به دلیل وجوه اشتراک بسیار زیاد بین شامگاهی بودن و سایکوزگرایی باشد. به عنوان مثال، زودانگیختگی که یک ویژگی بارز افراد سایکوزگرا هست، رابطه قوی با چرخه شامگاهی دارد. از این نتایج می توان در جهت برنامه ریزی دقیق تر برای استفاده از حداکثر توانایی افراد در ساعات مفید روز، استفاده کرد.