«صلیب» به نظر عده ای از اندیشمندان به عنوان یکی از واژگان دخیل (معرّب) است که ریشه آن مورد اختلاف پژوهشگران می باشد. این واژه یکی از کلماتی است که به واسطه تطورات گوناگون، معنا و کاربرد اولیه آن دستخوش تغییراتی شده است. اهمیت و ضرورت این پژوهش از آن جهت است که این واژه دارای خاستگاه ایرانی بوده و در زبان عربی تحول معنایی داشته و فهم آن تأثیر زیادی بر فهم و درک کلام الهی دارد. این پژوهش با روش تاریخی و تحلیلی و با هدف بررسی خاستگاه تاریخی و تبارشناسی واژه «صلیب»، سیر تحول معنایی آن در زبان عربی و کاربست تاریخی مشتقات واژه «صلیب» را در بافت آیات قرآن مورد تحلیل قرار می دهد. نتایج این پژوهش نشان می دهد که واژه معرّب «صلیب» از ریشه فارسی «چلیپا» است که به عنوان نماد خورشید پرستی از تمدن باستان ایرانیان گرفته شده و در اکثر تمدن های باستانی مورد استفاده بوده است. این نماد طی تطورات دینی و فرهنگی در تمدن ها و قومیت های گوناگون ابتدا به «چوبه دار» اطلاق گرفته و پس از مصلوب شدن حضرت عیسی(ع) به عنوان نماد مقدس و انحصاری مسیحیان شناخته شده است. سپس با راه یافتن به زبان عربی به مفاهیم «سختی»، «استخوان کمر» و «به دار آویختن» نیز تطور معنایی پیدا کرده است. در قرآن کریم نیز به دو مفهوم «استخوان کمر مرد» و «به دار آویخته شدن» در مشتقات مختلفی به کار رفته است .

اگرچه تا سال 1990یمن تا حدود زیادی عاری از یک دولت واحد بود، امّا انحلال تدریجی تمامیت ارضی این کشور باعث نگرانی جامعة جهانی شده و طی سال های اخیر تبدیل به بدترین بحران بشردوستانه جهان گردیده است. در این بین سازمان های بشر دوستانة زیادی برای کاهش آلام غیرنظامیان یمن کمک های خود را چه به صورت مستقیم و چه به صورت غیرمستقیم به این کشور ارسال نموده اندکه یکی از این سازمان های بشردوستانه،کمیته بین المللی صلیب سرخ بوده است. در این پژوهش که از حیث موضوعی، توصیفی- تحلیلی می باشد، تلاش بر این است تا ضمن پرداختن به بحران یمن و علل توجّه سازمان های بشردوستانه به این کشور، عملکرد این سازمان در مورد کاهش آسیب های انسانی و غیرانسانی ناشی از بحران های داخلی نیز مورد بحث و بررسی قرار گیرد. سوال اصلی پژوهش حاضر این است که کمیته بین المللی صلیب سرخ در مواجهه با بحران یمن چه عملکردی داشته است؟ مقاله اینگونه استدلال می کند که فعالیت های کمیته بین المللی صلیب سرخ باعث گسترش امنیت و کاهش صدمات ناشی از مخاصمات در حوزة غیرنظامیان، زنان وکودکان در بحران یمن شده است. روش گردآوری مطالب در این پژوهش اسنادی – کتابخانه ای است.

جنگ به عنوان پدیده ای مذموم، آثاری همچون فقر و گرسنگی، تخریب زیرساختارها، نابودی مراتع، کشتزار و جنگل، آوارگی و بی خانمانی، محدودیت هایی در خصوص حقوق آزادی افراد مانند رفت و آمد، حیات، تمامیت جسمی و معنوی، اشتغال، بهداشت، آموزش و به طور کلی تخریب بنیادهای سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی را به دنبال خود پیشکش جوامع می نماید.برای تحدید و کاستن از این خشونت ها و بی رحمی ها به تدریج در صحنه بین المللی نظامی شکل گرفت که هدف اولیه آن کاستن از آلام بشری و آشتی میان «ضرورت نظامی» و «کرامت ذاتی انسان» بود. در نیمه دوم قرن نوزدهم کمیته ای در ژنو در جهت کمک به مجروحین و بیماران جنگی با در نظر گرفتن واقعیت های موجود جامعه جهانی، اولین ایده های انسانی کردن جنگ را به گوش جهانیان رساند و تلاش های خود را از 1863 آغاز کرد. «کمیته بین المللی جهت کمک به مجروحین» که چند سال بعد به نام «کمیته بین المللی صلیب سرخ» تغییر نام داد، از یک سو، با توسعه اقدامات و فعالیت های خود در عرصه دیپلماتیک میان کشورها و از سوی دیگر، گستراندن چتر حمایتی خود به نفع قربانیان جنگی، در صحنه نبرد، چنان جایگاهی یافت که به الگوئی برای سازمان های غیردولتی مشابه، تبدیل شد. در این مقاله در صدد ارائه تصویری از این پدیده بدیع و تحلیل اقدامات آن بر می آئیم و سیر تکاملی آنرا از ابتدای تاسیس تا کنون، تبیین می نمائیم و با در نظر گرفتن اقدامات صورت پذیرفته و استخراج فصول مشترک فعالیت های آن، به رویه هایی که کمیته، همواره قبل، حین و پس از مخاصمه، در راستای ایفای امداد رسانی به طیف های مختلف قربانیان جنگی توجه داشته، اشاره خواهیم نمود، هر چند موانع و چالش هائی نیز در این مسیر وجود دارد.

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (pdf) مراجعه فرمایید.

خشک سالی، مخاصمات مسلحانه، تغییرات اقلیمی و... از مسائل نوظهور تهدید امنیت ملی و بین المللی به ویژه در مناطق خشک و نیمه خشک ازجمله جمهوری اسلامی ایران است. در کنار تلاش دولت های درگیر در بحران برای برون رفت از وضعیت مذکور، برخی سازمان های بین المللی مانند کمیته بین المللی صلیب سرخ، با تأکید بر ترویج حقوق بشردوستانه و اتخاذ مکانیسم های عملیاتی، آموزشی و توسعه محور، اقدام به یاری کشورها می نمایند. بررسی کارنامه کمیته نشان دهنده فعالیت این نهاد بشردوستانه طی مخاصمات مسلحانه و بلایای طبیعی است. حائز اهمیت آنکه لازم است کمیته با درنظرگرفتن تمام امکانات و تجربیات مکتسبه، به ارتقای جایگاه حمایتی - حفاظتی خود بیشتر اهتمام ورزد. پژوهش حاضر با رویکردی تحلیلی- توصیفی و استفاده از اسناد معتبر بین المللی به بررسی رویۀ کمیته با هدف توسعه اصول بشردوستانه و کمک به قربانیان شرایط بحرانی می پردازد. نوآوری پژوهش در بررسی رویکردها، مأموریت ها و چالش های صلیب سرخ در حفاظت از آب طی وضعیت های خاص بوده و دستاورد آن این است که با توجه به تغییر شکل و ماهیت مخاصمات مسلحانه و روندهای جهانی مانند تغییرات اقلیمی و دیجیتالی شدن، صلیب سرخ باید راه حل های سیستماتیک به منظور حفظ آمادگی و تقویت واکنش سریع در مواقع بحرانی، ترویج رویکرد منعطف، پایدار و توسعه تخصص درزمینۀ های مؤثر بر اقدامات بشردوستانه اتخاذ نماید.

کلیسای سنت استپانوس در جلفای تبریز، از جمله بناهایی است که حداکثر سطوح خارجی و داخلی آن با انواع تزیینات مختلف آراسته و تقدس داده شده است. در میان انبوه تزیینات، چندین کتیبه شاخص مشابه شمایل های کلیسا با ترکیب و فاصله مشخص، بر روی دیوارهای بیرونی کلیسا در چهار جهت اصلی قرارگرفته است. با اتصال مجازی این کتیبه ها به هم دیگر، یک فرم خاص و معنادار شکل گرفته و به لحاظ فرمی یک صلیب را تشکیل داده اند و به لحاظ محتوایی دارای ارتباط و از هم گرفتگی معنایی زیادی می باشند. این رمزنگاری و پنهان کاری صلیب به واسطه کتیبه ها در میان انبوه نقوش برجسته، ضرورت این پژوهش را برای واکاوی و بررسی فرم و محتوای آن ایجاب کرده و مساله اصلی پژوهش حاضر می باشد. بر این اساس، ابتدا، واکاوی معانی نمادها در کتیبه ها صورت گرفت؛ سپس، تحلیل و بررسی این کتیبه ها بر اساس آرای بینامتنیت از منظر ژرار ژنت در جهت خوانش روابط فی مابین کتیبه ها به لحاظ ارتباط فرم و محتوای بین آن ها برای تایید فرم صلیب مجازی صورت می گیرد. این پژوهش از نوع کیفی محسوب می شود. روش گردآوری داده ها با استفاده از منابع کتابخانه ای بوده است و بررسی میدانی از طریق مشاهده عینی بوده و تحلیل داده ها به شیوه توصیفی و تحلیلی می باشد و در پی پاسخ به پرسش های زیر است: 1) آیا انتخاب، ترکیب بندی، چینش و پنهان کاری این کتیبه ها آگاهانه بوده و از پیوند مجازی آن ها به هم دیگر، یک صلیب مجازی به لحاظ فرمی تشکیل می شود؟ 2) ارتباط بین این کتیبه ها به لحاظ فرم و محتوایی به چه شیوه است و آیا آگاهانه این انتخاب در دو محور افقی و عمودی صلیب صورت گرفته و به لحاظ محتوایی بر تشکیل صلیب مجازی تاکید دارند؟ با توجه به تحلیل انجام شده می توان نتیجه گرفت که، کتیبه ها به صورت آگاهانه از عناصر و محتوای هم دیگر اقتباس شده اند و ساختار ترکیب و چینش این کتیبه ها در چهار جهت اصلی باعث شکل گیری یک صلیب مجازی شده است. هم چنین، با توجه به معنای نمادین هرکدام از این کتیبه ها به صورت جداگانه، در محورهای افقی و عمودی صلیب به صورت مجزا و باهم، این پنهان کاری صلیب کاملا آگاهانه به نظر می رسد.

زمینه و هدف: تحولات شتابان در زندگی اجتماعی و محیط پیرامون و رشد شهر نشینی سرقت های خشن خیابانی را  در سطح جهانی افزایش داده است. در این تحقیق قصد برآن است با استفاده از تکنیک سناریونگاری سرقت خشن خیابانی در ایران آینده پژوهی نماید.روش: پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر روش آمیخته (کمی و کیفی) است. از میان روش های آینده  پژوهی و بنابر ماهیت پژوهش از دو روش دلفی و سناریونگاری بر اساس مدل صلیب سناریو حاصل از شناسایی عدم قطعیت های کلیدی، استفاده می گردد. در سناریونگاری داستان هایی با نامی که تداعی کننده مفهومی خاص در ذهن مخاطب است برای آینده ترسیم می شود. به منظور جمع آوری داده های کمی تحقیق پرسش نامه مقایسه زوجی به کار گرفته شده، 23 نفر از مدیران و کارشناسان متخصص پیشگیری از جرم و جرم­ یابی به­ عنوان مشارکت­ کنندگان در این پژوهش همکاری نمودند که با روش گلوله برفی انتخاب و نظرات 11 نفر از این جامعه در بخش کیفی استفاده شده است. اعتبار پژوهش که از طریق ضریب هماهنگی کندال که بیانگر توافق خبرگان است پس از دو مرحله اجرای فرآیند دلفی85/0 به ­دست آمد و تأیید شد.یافته­ ها: آینده پژوهی رویکردهای پلیس در پیشگیری از سرقت های خشن خیابانی در چهار سناریوی فاجعه ناامنی، حذف رکاب، ماشین در برابر انسان و جامعه آرمانی ارائه شده است نتایج: اگر الگوی جامعه بر اساس آموزه های اسلامی که در بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی شاخص های آن مشخص شده تغییر یابد و یا آماج جرم از بین رود سناریو فاجعه ناامنی در حالتی که بدترین حالت در نظر گرفته شود، اتفاق نخواهد افتاد؛ تغییر سیاست جنایی سهل انگارانه به جرایم خرد و سرقت های خشن خیابانی و محدودیت در تردد موتورسیکلت های تندرو در نقاط جرم خیز از جمله رویکردهای سلبی پیشنهادی است.

کمیته بین المللی صلیب سرخ به طورکلی بر جسته ترین بازیگر حقوق بین الملل بشر دوستانه و متولی صیانت از بشر در خشونت های مسلحانه است لیکن عملکرد سازمان به سه دلیل، نارسا است: منصرف نمودن حقوق بشر از شرح وظایف، تمرکز بر مفهوم کلاسیک جنگ و تکیه بر اصل محرمانه بودن اطلاعات برای تضمین حضور در مناطق بحرانی؛ چنین رهیافتی در پیش گیری از وقوع جرائم بین المللی بی فایده و از حیث ترمیم وضعیت قربانیان و تثبیت عدالت انتقالی کم اثر است. صلیب سرخ در محقق ساختن غایات خود بسیار محتاط است و گاه نقض قاعده را در معرض داوری افکار عمومی بین المللی قرار نمی دهد و اگرچه در اجرای اشتغالات میدانی برای رفع ایراد تلاش می کند اما سوال اصلی این است که آیا بدون اصلاح دستورالعمل های سازمانی، امکان رفع نواقص وجود خواهد داشت؟ این مقاله بر اساس روش های تحقیق عملی و کتابخانه ای با نقد عملکرد سازمان و توجه به روح اسناد حقوقی بین المللی بشر و بشر دوستانه و حقوق بین الملل کیفری به هدف نمایاندن نارسایی ها و نتیجتا تبیین لزوم انطباق نگرش و عملکرد سازمان با ابزار و اهداف متغیر در خشونت های مسلحانه معاصر تدوین شد.

محیط زیست، قربانی خاموش جنگ است که با تخریب و نابودی آن، سیلی از فجایع گریبان انسان و جوامع بشری را می گیرد. پیشرفت علم، این مهم را بیش از پیش برملا و آشکار ساخته و از این ­رو، بحث حفاظت از محیط زیست در رابطه با مخاصمات مسلحانه، دگربار در رأس دغدغه‏ های ‏طرفداران محیط زیست و نیز اندیشمندان حقوق بین الملل‏ بشردوستانه قرار گرفته است. کمیسیون حقوق بین الملل‏ با رویکرد تدوین و توسعة تدریجی حقوق بین الملل‏، در 2019 قرائت نخست اصول پیش نویس‏ در خصوص حفاظت از محیط زیست در رابطه با مخاصمات مسلحانه را منتشر و نیز کمیتة بین المللی صلیب سرخ، رهنمودهای سال 1994 خود را در 2020 به­روزرسانی کرد تا نگاهی دوباره و تازه به مقررات حقوق بین الملل‏ و به طور خاص، حقوق بشردوستانه در این عرصه شده باشد. این مقاله با رویکردی تطبیقی بر این دو مطالعة مهم تمرکز دارد و در پی پاسخ به این پرسش است که تا چه حد پژوهش‏ های ‏جدید نهادهای مورد اشاره توانسته اند‏ در تحقق اهداف خود در ایجاد نظام حقوقی حمایتی مؤثرتر برای حفاظت از محیط زیست در زمان مخاصمات مسلحانه موفق عمل کنند. یافته‏ های ‏مقاله نشان می ‏دهد که نوآوری‏ های ‏مندرج در اسناد اشاره­شده می ‏توانند از حیث هنجاری موجبات حفاظت بیشتر از طبیعت در مخاصمات مسلحانه را فراهم آورند.

در این مقاله کوشیده ایم تا نشان دهیم سوبژکتویسم، از درون اخلاق سر برآورده؛ غایتش نجات آدمی از تقدیر خدایان و رساندنش به خودبنیادی است. سوبژکتویسم به مثابه جنگ علیه خدایان، توسط سقراط از طریق بیرون راندن دیونوسیوس و غلبه آپولون آغاز می شود. افلاطون با معادله سقراطی فضیلت مساوی معرفت است و اعلان اینکه شناسایی تنها به باشنده تعلق می گیرد، سوبژکتویسم را تکامل می بخشد؛ اما ناگزیر از تکیه به خدایی واحد و متعالی می شود. با تعالی خدا از وجود در نوافلاطونیان، سوبژکتویسم به اوج می رسد؛ اما به دلیل بیگانگی با بدن، ناگزیر از تجسد خدای اش می گردد، تا بدن را تحت شناخت نجات دهد. وحدت خدا، سوژه و تن ممکن نبود مگر بر صلیب! پس خدا به آسمان بازگشت، بقای سوژه تحت ایمان به خدا تضمین شد و تن نفی گشت. با دکارت جای خدا و سوژه عوض می شود؛ عنصر عقلانی تن تحت عنوان امتداد نجات می یابد، اما سوژه ی دکارتی میان اسارت در خود، یا ضرورت در طبیعت معلق می گردد؛ کانت طبیعت را تحت قوانین فاهمه درآورده و با تقویم سوژه از درون اختیارش به سوژه نجات بخشیده و با طرح غایت مندی در جهان، آزادی سوژه در طبیعت مکانیکی را ممکن می کند. هر چند در کانت سوبژکتویسم به اوج خود می رسد اما تن، به منزله امر سرکوب شده تحت عنوان نومن از همان آغاز مفقود می شود و فلسفه نیچه به عنوان صدای این تن سرکوب شده با تحویل بردن نقد اول و دوم به نقد سوم، سوبژکتویسم مبتنی بر نفی تن را به پرسپکتویسم مبتنی بر تن تبدیل می کند.