مدیریت پایدار زنجیره تأمین جایگاه ویژه ای در عرضه محصولات به مصرف کننده نهایی دارد. صنعت پسته ایران نیز اهمیت زیادی در تأمین ارز و بهبود تراز تجاری کشور دارد. بنابراین اصلاح زنجیره تأمین از طریق گسترش دانش و آگاهی، به رقابت پذیری بیشتر این صنعت در بازار جهانی و پایداری زنجیره تأمین کمک شایانی خواهد کرد. از این رو، مطالعه حاضر به دنبال بررسی تأثیر سطح دانش و آگاهی مشتریان بر بهبود پایداری زنجیره تأمین محصول پسته در ایران از دیدگاه خبرگان است. این پژوهش از لحاظ هدف، کاربردی بود که با رویکرد آمیخته انجام شده است. در مرحله کیفی جامعه مورد مطالعه شامل 20 نفر از خبرگان صنعت پسته ایران بودند که از طریق سایت انجمن پسته ایران، به روش نمونه گیری هدفمند از نوع گلوله برفی انتخاب شدند. در مرحله کمی جامعه آماری، شامل 156 نفر ازفعالان حوزه صنعت پسته بودند که طبق فرمول کوکران 130 نفر تعیین و برای نمونه گیری از روش تصادفی ساده استفاده شد. در بخش کیفی برای شناسایی مقوله ها و مفاهیم از روش تحلیل مضمون و در بخش کمی برای تحلیل روابط متغیرها از روش مدل سازی معادلات ساختاری با نرم افزارSmartPLS3 استفاده شده است. براساس نتایج به دست آمده، دربخش کیفی 55مفهوم در قالب 6مقوله اصلی شناسایی شدند. همچنین نتایج بخش کمی نشان دادند که مقوله های دانش کشاورزی بردانش فرآوری، دانش فرآوری بر دانش انبارداری وحمل، دانش انبارداری وحمل بر دانش بازاریابی و توزیع،دانش بازاریابی و توزیع بردانش پشتیبانی و خدمات تأثیرمستقیم دارند.همچنین همه مقوله ها به جز مقوله بازاریابی و توزیع که موردتأیید قرار نگرفت، برمدیریت زنجیره تأمین پایدار تأثیرمستقیم دارند.

با توجه به مشکلات و محدودیت استفاده از منابع انرژی فسیلی، بهره گیری از سوخت های زیستی در راستای دستیابی به اهداف توسعه پایدار، کاهش انتشار گازهای گلخانه ای، توسعه منطقه ای و امنیت در عرضه انرژی، بیش از پیش مورد توجه قرار گرفته است. لذا با توجه به اهمیت موضوع، در پژوهش حاضر ضمن تعیین عوامل مؤثر بر تمایل به پذیرش کشاورزان در عرضه بقایای زراعی محصولات گندم و جو جهت تولید انرژی های زیستی، به براورد ارزش اقتصادی بقایای محصولات منتخب در تولید انرژی بایوگاز و بایواتانول پرداخته می شود. بر این اساس با استفاده از رویکرد پیمایشی و از طریق تکمیل پرسشنامه توسط کشاورزان شهرستان بروجرد در سال 1399، اطلاعات گردآوری و فرضیات پژوهش با استفاده از الگوی رگرسیونی لاجیت مورد آزمون قرار گرفت. نتایج مطالعه حاکی از آن است که متغیرهای هزینه جمع آوری (با اثر نهایی 097/0- و کشش 39/7- درصد)، درآمد غیر از کشاورزی (با اثر نهایی 028/0- و کشش 37/6- درصد) و استفاده از بقایا (با اثر نهایی 014/0- و کشش 06/11-) اثر منفی بر عرضه بقایای کشاورزی برای تولید انرژی زیستی دارد. این در حالی است که تحصیلات (با اثر نهایی 09/0 و کشش 40/4 درصد) و تجربه کشاورز (با اثر نهایی 022/0 و کشش 32/17 درصد) دارای اثر مثبت بر عرضه بقایای کشاورزی برای تولید انرژی زیستی می باشد. مطابق نتایج کشش، تجربه کشاورزان و استفاده خود مصرفی کشاورزان از بقایا، بیشترین اثر را بر عرضه بقایا در تولید انرژی زیستی به خود اختصاص می دهند. همچنین نتایج بیانگر آن است که پتانسیل تولید سالانه بیواتانول از بقایای گندم و جو معادل 96/63 میلیون لیتر می باشد. به طوری که اگر همان بقایا در تولید بایوگاز مورد استقاده قرار گیرند پتانسیل تولید سالانه بایوگاز معادل 98/88 میلیون مترمکعب می باشد. بر این اساس ارزش اقتصادی تولید بیواتانول و بایوگاز از بقایای گندم و جو در منطقه مورد مطالعه به ترتیب معادل 15349 و430 میلیارد ریال محاسبه شده است. لذا براساس نتایج با برنامه ریزی جهت مدیریت اصولی پسماندهای کشاورزی و سرمایه گذاری در استفاده از زیست توده به عنوان منابعی پاک جهت تولید انرژی زیستی، می تواند اقدامات مؤثری را در کاهش وابستگی اقتصاد کشور به انرژی فسیلی و تأمین نیازهای انرژی مردم در مناطق دور افتاده انجام داد.

بخش کشاورزی با سهم 20 درصدی از تولید ناخالص داخلی و سهم 45 درصدی از اشتغال، مهم ترین بخش اقتصادی افغانستان برای کاهش سطح فقر و بیکاری و بهبود امنیت غذایی در این کشور است. بر همین مبنا، انتظار می رود رشد بخش کشاورزی بر دیگر بخش های اقتصادی نیز اثرگذار باشد. هدف مطالعه ی حاضر، تعیین همبستگی فضایی بین بخش کشاورزی و بخش های صنعت و خدمات به تفکیک نواحی اقتصادی–, کشاورزی افغانستان برای بررسی چگونگی ارتباط این بخش با دیگر بخش های اقتصادی با بهره گیری از الگوهای فضایی تابلویی ایستا و پویا می باشد. به این منظور، نواحی اقتصادی-کشاورزی افغانستان تعیین شده و پس از تایید وجود خودهمبستگی فضایی مثبت با استفاده از آماره های تشخیصی، میزان همبستگی فضایی بین رشد بخش کشاورزی در این نواحی در قالب الگوی رگرسیون فضایی در اجزای اخلال (SEM) و همچنین الگوهای ایستا و پویای مختلط خودرگرسیون-خودرگرسیون فضایی (SAR) به عنوان مدل نهایی ارزیابی شدند. در الگوهای برآوردی برای دوره زمانی 1397-1380 علاوه بر اثرات سرریز رشد بخش صنعت و خدمات، به نقش سرمایه گذاری-های دولتی، حمایت های بین المللی و سرمایه انسانی با لحاظ ویژگی های خاص قومی، مذهبی و مکانی هر ناحیه نیز توجه شده و اثرات مستقیم و غیرمستقیم حاصل از هر عامل استخراج شد. نتایج گویای سرریز رشد بخش های غیرکشاورزی و نقش سرمایه گذاری های فیزیکی و انسانی (دانش فنی) در پیوندهای منطقه ای رشد بخش کشاورزی می باشد که در نظرگرفتن آن ها در سیاست گذاری منطقه ای بخش کشاورزی، بر اثر بخشی برنامه ریزی های رشد بخش کشاورزی می افزاید؛ همچنین در این زمینه بر اهمیت حفظ استمرار رشد بخش کشاورزی، جذب حمایت های بین المللی و ارتقاء سطح سرمایه انسانی تأکید می شود. از سوی دیگر توجه به سیاست گذاری بین بخشی و توسعه متوازن بخش ها زمینه ساز رشد و توسعه فراگیر اقتصاد افغانستان خواهد بود.

بخش کشاورزی سهم مهمی در تولید ناخالص داخلی کشور دارد به طوریکه در سال 1387 بیش از 20 درصد از کل اشتغال را به خود اختصاص داده است. دستیابی به امنیت غذایی، کسب درآمدهای ارزی و استقلال سیاسی و اقتصادی از عمده ترین ضرورت های توجه به بخش کشاورزی است. توسعه کشاورزی بدون نگرش پایداری به آن موجب بروز مسایل و مشکلاتی گردیده است که مصرف بی رویه مواد شیمیایی و تخریب محیط زیست از عمده ترین آن هاست. براین اساس از سال 1980 موضوع توسعه کشاورزی پایدار مورد توجه قرار گرفت. کشاورزی پایدار نوعی از کشاورزی است که کیفیت زندگی نسل های فعلی و آینده را از طریق حفظ و بهبود فرآیندهای اکولوژیکی که زندگی بدان وابسته است را بهبود می بخشد. مدل کشاورزی پایدار، تناسب اکولوژپکی، ماندگاری اقتصادی، مقبولیت اجتماعی و مسوولیت سیاسی را به عنوان چهار بعد تفکیک ناپذیر از اهداف بلندمدت پایداری را مورد بحث قرار می دهد که یکی از اهداف اساسی توسعه کشاورزی پایدار، ایجاد درآمد و اشتغال در نواحی روستایی در جهت افزایش رفاه و کاهش فقر روستاییان است که باید مورد توجه قرار گیرد.در این مقاله با مرور مبانی نظری توسعه پایدار، ابعاد اقتصادی کشاورزی پایدار (با مولفه ایجاد درآمد کافی و مناسب برای کشاورزان) بررسی می گردد. شاخص های مورد بررسی برای پایداری درآمد کشاورزی در این مطالعه، بیمه محصولات کشاورزی، درآمد و اشتغال غیر زارعی، حاشیه سود و میزان بهره وری تولید برای محصولات منتخب طی دوره 1386 - 1382 بوده است. نتایج بررسی های صورت گرفته در این مقاله نشان می دهد که پرداخت یارانه های دولتی به نهاده های تولیدی باعث پایداری اقتصادی فعالیت های کشاورزی در بازار داخلی و رقابت پذیری این محصولات در بازارهای جهانی شده است که این پایداری ساختگی بوده و واقعی نمی باشد. از طرفی حذف یکباره یارانه ها بدون اصلاحات و اتخاذ تدابیر لازم موجب کاهش ارزش افزوده این بخش در اقتصاد ملی و بیکار شدن تعدادی زیادی از کشاورزان خواهد شد. هم چنین پایین بودن سطح عملکرد در هکتار نسبت به روند روز افزون هزینه تولید محصولات مورد بررسی، پایداری اقتصادی کشاورزان را به شدت تحت تاثیر قرار داده است. در پایان راهکارهایی برای پایداری اقتصادی بخش کشاورزی از حیث درآمدی ارایه شده است.