در قانون بودجه سال 1382 برای اولین بار به منظور دستگاهی شدن دولت در تطبیق فعالیت دستگاه های دولتی با معیارهای حفاظت محیط زیست به ویژه در زمینه های افزایش کارایی مصرف انرژی و مواد و کاهش ضایعات، طراحی و استقرار دولت سبز را هدفگذاری نمود. دولت سبز، دولتی است که در ارکان و عناصر آن نگاه هوشمندانه به کار و فعالیت نهادینه شده و در پرتو آن مصارف انرژی، آب، کاغذ و مواد مصرفی و ... برای تولید کالاها و خدمات مورد نیاز جامعه بهینه شده و حفاظت محیط زیست در جهت تحقق اهداف توسعه پایدار جامعه مورد تاکید و عمل قرار می گیرد. در جهت بسترسازی برای ایجاد دولت سبز، وزارت تعاون به عنوان یکی از وزارتخانه های کشور، پروژه مطالعاتی ای را تحت عنوان « طراحی، آموزش و استقرار مدیریت سبز در وزارت تعاون» از طریق مشاوره با پژوهشکده محیط زیست جهاددانشگاهی در دستور کار قرار داد. نتایج مطالعات حاکی از آن است که همراهی و مساعدت عالی ترین سطوح سازمانی، مهمترین عامل موفقیت استقرار مدیریت سبز در هر سازمانی است و بعد از آن آموزش های موثر و مستمر محیط زیستی نقش بسیار مهمی جهت ایجاد درک کافی از ضرورت استقرار چنین مدیریتی در کارکنان وزارتخانه دارد. همچنین مطالعات نشان داد که طراحی سازه ای با وجود ساختمان ستادی موجود وزارت تعاون هیچ گونه توجیهی ندارد، زیرا این ساختمان فاقد طراحی مناسب حتی برای کاربری های اداری است.

در هر زمینه مدیریتی، فراهم بودن اطلاعات جهت تصمیم گیری از اساسی ترین موضوعات است. در این باره هر زمینه مدیریتی جهت فراهم آوری اطلاعات مناسب برای تصمیم گیری از ابزارهایی استفاده می نماید. در زمینه مدیریت زیست محیطی، ابزار ارزیابی پیامدهای زیست محیطی (EIA) ابزاری قدرتمند جهت فراهم آوردن اطلاعات موثر از روابط متقابل بین فعالیت های توسعه ای و عوامل محیط زیست می باشد. به همین دلیل بر اساس مصوبه شورای عالی حفاظت محیط زیست بسیاری از انواع پروژه ها و من جمله صنایع فولاد قبل از اجرایی شدن مستلزم تهیه گزارش ارزیابی زیست محیطی (EIA) می باشند. در این باره کارفرمای پروژه فولاد غرب آسیا، جهت تهیه این گزارش پژوهشکده محیط زیست جهاددانشگاهی را به عنوان مشاور خود برگزیده است. مطالعات ارزیابی زیست محیطی حاکی از آن است که مهم ترین قوت طرح، مکان یابی مناسب طرح می باشد به گونه ای که پروژه فوق مجاورت حساسی با سکونت گاه های انسانی و مناطق طبیعی منحصر به فرد ندارد. این موضوع باعث شده است که اهمیت آثار فعالیت های پروژه بر محیط زیست تعدیل گردد. در مجموع پروژه های فولاد آثار بالقوه ای در زمینه آلودگی هوا، آب، خاک و زباله دارند که این موضوع در ارتباط با تمهیدات اندیشیده شده جهت مقابله اصولی با این آلاینده ها بستگی دارد و به خاطر همین اهمیت، گزارش تهیه شده تاکید زیادی بر طرح های بهسازی و اقدامات اصلاحی به عمل آورده است.

صنایع تبدیلی مواد غذایی شیلاتی در استان گیلان به لحاظ قرارگیری در سواحل دریای خزر بسیار رشد داشته و در حال حاضر بیش از 50 شرکت کوچک و بزرگ کنسروسازی و فرآوری ماهی فعالیت می نمایند. شرکت کنسرو سازی دام و دریا واقع در پونل رضوانشهر در طول فعالیت خود در سال های اخیر همواره در لیست صنایع آلاینده محیط زیست قرار داشته و مسئول جرایم زیست محیطی گشته است. از آنجا که محصولات این شرکت که شامل کنسروماهی و خرچنگ آب شیرین هستند، به خارج از کشور صادر می گردد؛ مدیریت آن شرکت در سال 85 با پژوهشکده محیط زیست قرارداد اصلاح سیستم تصفیه منعقد نمود تا با رفع معضلات زیست محیطی خود ضمن کسب اعتماد شرکای خارجی مسائل زیست محیطی خود را نیز حل نماید. کارشناسان گروه خدمات تخصصی پژوهشکده ابتدا از خروجی سیستم تصفیه قدیمی شرکت نمونه برداری نموده و پس از چندین بار آنالیز و شناخت کامل و دقیق کیفیت و کمیت پساب سیستم، تصفیه مناسب را طراحی و نقشه های اصلاحی آن را به شرکت تحویل دادند.

گردشگری مبتنی بر طبیعت بخش رشد یابنده سریعی در نظام بازار جهانی گردشگری است. مکان های هدف، این نوع از گردشگری، عمدتا پارک های ملی، ذخیره گاه های حیات وحش، سیماهای طبیعی جذاب و تماشایی و مناطق بکر و دست نخورده است. گردشگری مبتنی بر طبیعت همه انواع گردشگری متمرکز، گردشگری با انگیزه های هیجان طلبی و گردشگری با پیامد خفیف را که در آنها انگیزه اصلی، بهره برداری از طبیعت وحشی و دست نخورده همراه با گونه ها و زیستگاه های جانوری، سیماهای طبیعی رودخانه های جذاب و تماشایی است را شامل می شود، به عبارتی دیگر گردشگری مبتنی بر طبیعت، مسافرت به منظور کسب لذت از نواحی طبیعی دست نخورده و مشاهده نزدیک حیات وحش گیاهی و جانوری است، اما در مقابل، اکوتوریسم، نوعی گردشگری طبیعی با پیامد خفیف است که در جهت پایداری گونه ها و زیستگاه های طبیعی هم به صورت مستقیم از طریق مشارکت در اقدامات و برنامه های حفاظتی و هم به طور غیرمستقیم از طریق ایجاد درآمد برای جوامع محلی و در نتیجه ایجاد انگیزه برای آنها در جهت حفاظت از میراث های طبیعی فعالانه عمل می نماید. در میان گزینه های مختلف نظام جهانی گردشگری، اکوتوریسم با اهداف ماهوی آن یعنی حفاظت از محیط زیست، التزام به جوامع محلی و احترام به ویژگی های فرهنگی جوامع میزبان از جمله گزینه های برنامه ریزی است که دارای بیشترین سازگاری با مفهوم توسعه پایدار است. در استان گیلان مناطق چهارگانه حفاظتی از بکرترین، دست نخورده ترین و جذاب ترین عرصه های طبیعی هستند که به لحاظ پتانسیل های طبیعی، قابلیت های چشمگیری برای کاربری اکوتوریسم دارا هستند، و هدف از این تحقیق، شناسایی راهبردی نقاط قوت، ضعف، فرصت و تهدیدهای متصور برای کاربری اکوتوریسم در این مناطق بوده است. نتایج تحقیق بیانگر آن است که عمده نقاط قوت این گونه مناطق ویژگی های طبیعی و به ویژه حیات وحش آن است و فرصت های متصور محلی، منطقه ای، ملی و حتی بین المللی برای این گونه مناطق نیز، تقاضای گسترش یابنده مشاهده حیات وحش در سطوح یادشده است که می توان با برنامه ریزی مناسب به این تقاضاها پاسخ گفت.

مدیریت فاضلاب حاصل از دامپروری ها به دلیل بار مواد مغذی بالا و بوی نامطلوبی که ایجاد می کنند اهمیت بالایی دارد. روش های مختلفی برای تصفیه فاضلاب این واحدها وجود دارد. اما با توجه به وضعیت اقتصادی و طبیعی استان، طرح سیستم تصفیه فاضلاب دامپروری ها توسط گروه بین المللی جایکا و شرکت نیپون کوئی ژاپن طرح بین المللی حفاظت تالاب انزلی پیشنهاد و توسط پژوهشکده محیط زیست جهاددانشگاهی اجرا گردید. محل احداث این واحد پایلوت دامپروری سفیدرود رشت بوده و شامل دو تانک بی هوازی، یک تانک هوادهی و یک مخزن ته نشینی است. این طرح با نتایج خوبی همراه بوده است.

هم اکنون در اکثر مراکز و واحدهای درمانی، مواد زائد تولید شده بدون عمل تفکیک و جداسازی به همراه زباله های شهری دفع می گردد. با توجه به تحقیقات و بررسی های انجام گرفته در طرح بررسی مواد زائد درمانی استان گیلان (شهرستان رشت) در این شهرستان 13 بیمارستان دولتی و خصوصی، 22 درمانگاه، کلینیک و مراکز جراحی محدود، 32 آزمایشگاه دولتی و خصوصی، 588 پزشک عمومی، 391 متخصص، 43 فوق تخصص، 155 دندانپزشک عمومی وجود دارد. علاوه بر این در بخش دامپزشکی نیز در مجموع 19 مرکز یا واحد دامپزشکی شامل بیمارستان، درمانگاه یا کلینیک، مطب و آزمایشگاه وجود دارد. برای تعیین مقدار زباله های درمانی شهرستان رشت، از روش نمونه برداری از 4 بیمارستان و همچنین تکمیل پرسشنامه برای مراکز درمانی استفاده گردید. با توجه به بررسی انجام شده مشخص شد که در 13 مرکز بیمارستان در شبانه روز در حدود 3000 کیلوگرم، مراکز درمانگاهی، کلینیکی، جراحی محدود، مطب ها، آزمایشگاه ها و ... در حدود 2600 کیلوگرم در روز و در بخش دامپزشکی نیز در حدود 300 کیلوگرم زباله در شبانه روز تولید می شود. در مجموع برای رسیدن به اهداف مدیریتی صحیح در زمینه زباله های درمانی باید در مرحله اول امکان جداسازی این مواد در مبدا تولید به وجود آمده، سپس با توجه به ماهیت این نوع مواد بهترین روش دفع که استفاده از دستگاه های زباله سوز است مد نظر قرار گیرد.

کارخانه صنایع آذر آب اراک با وسعت عظیم خود طیف وسیعی از فرآیندهای صنعتی را در خود جای داده است. فعالیت هایی چون ساختن مخازن بزرگ، تاسیسات نیروگاه ها و سکوهای نفتی را می توان به عنوان شاخص نام برد. روند تولید انواع پساب صنعتی آلاینده تولید شبکه و تخلیه آزاد آنها باعث آلودگی آب محیط می گردد. درباره آلودگی آب ها می توان گفت هر عاملی که مانع از استفاده آب جهت مصارف مختلف نظیر شرب، زراعت، حمام کردن یا مصارف صنعتی گردد، آلوده کننده بوده و آبی را که استفاده از آن به نحوی به مخاطره افتاده است آلوده می نامند. آلوده کننده های آب مختلف هستند. آلوده کننده ها می توانند از نظر بهداشت و یا اکولوژی محیط زیست زیان آور بوده و به طرق مختلف آثار خود را ظاهر نمایند. برای مثال موادی که سبب کاهش بیش از حد اکسیژن می گردند، باعث مرگ آبزیان می شوند از نظر اکولوژی محیط زیان آور هستند. آلوده کننده های آب را می توان به ترتیب زیر خلاصه نمود: عوامل بیماری زا (پروتوزوآ، ویروس ها، باکتری ها)، موادی که باعث مصرف اکسیژن محلول آب می شوند، مواد آلی کربن دار محلول، مواد محلولی که باعث رشد بیش از حد گیاهان آبزی می شوند، مواد معدنی محلول، مواد روغنی شناور، مواد جامد معلق و کلوئیدی، مواد رادیو اکتیو، آلودگی حرارتی. این مواد آلوده کننده به طرق مختلف می توانند وارد آب گردند که عمدتا از طریق تخلیه فاضلاب های تصفیه نشده به آب های پذیرنده است. یک فاضلاب بسته به منشأ تولید آن حاوی یک یا چند ماده آلوده کننده است. منابع تولید فاضلاب عبارت اند از: منازل مسکونی، موسسات تجاری، موسسات عمومی و صنایع مختلف. فاضلاب های تصفیه نشده زمانی که وارد آب های پذیرنده می شوند، آلودگی آب های سطحی و زیرزمینی را سبب می گردند. بنابراین، برای جلوگیری از آلودگی آب ها باید فاضلاب ها را قبل از تخلیه به آب های پذیرنده تصفیه نمود. بدین منظور پژوهشکده محیط زیست پس از بررسی پساب و شناخت کامل آن اقدام به طراحی سیستم تصفیه پساب در فازهای مختلف تولید نمود و در نهایت پساب تصفیه شده با رعایت صور استاندارد وارد محیط می شوند.

از مهمترین عوامل آلودگی شهری و روستایی مواد زائد جامد می باشد که از اماکن مسکونی و خدماتی نظیر بیمارستان ها، رستوران ها، کشتارگاه ها، گرمابه ها و غیره دفع می شود. بی توجهی به امر جمع آوری و دفع مواد زائد جامد به علت کمیت و کیفیت گوناگون مواد، توسعه بی رویه شهرها، محدودیت و نبود فناوری مناسب می باشد. همچنین با رشد روز افزون جمعیت و در راستای آن افزایش تولید پسماند و در کنار آن عدم مدیریت صحیح و اصولی ساماندهی مواد زائد جامد، انواع مشکلات مانند افزایش بی رویه هزینه های بهداشتی، اقتصادی و ایجاد مخاطرات زیست محیطی افزایش می یابد. در این راستا بررسی وضعیت موجود مواد زائد جامد و ارایه راه کارهای مدیریت پسماندها می تواند موجب کاهش اثرات نامطلوب و ساماندهی وضعیت پسماند شود. در مطالعه حاضر به بررسی وضعیت مواد زائد جامد در مناطق حفاظت شده استان گیلان پرداخته شده است. بدین منظور منطقه حفاظت شده لوندویل در شهرستان آستارا و منطقه حفاظت شده سیاه کشیم در شهرستان انزلی به عنوان نمونه مورد بررسی قرار گرفتند. اساس این تحقیق بر مبنای تکمیل پرسشنامه در 24 روستای اطراف این مناطق به منظور شناسایی وضعیت مواد زائد جامد آن ها می باشد. همچنین به منظور آگاهی از تولید پسماند در مناطق مورد مطالعه، پسماندهای تولیدی مورد آنالیز فیزیکی قرار گرفتند. نتایج حاصل از این تحقیق نشان می دهد که هفتاد تا هشتاد درصد حجم مواد زائد جامد را مواد آلی موجود در مواد زائد جامد تشکیل می دهد. بنابراین با در نظر گرفتن وضعیت حاکم بر محیط زیست استان گیلان در خصوص محدودیت دفن بهداشتی پسماند، می توان به اهمیت وجود و احداث کارخانه های تولید کود آلی (کمپوست) پی برد.

در این پژوهش به تصفیه پساب حاصل از تجهیزات حذف بو در صنایع پودر ماهی پرداخته می شود. تاثیر انعقاد و فرآیند اکسیداسیون پیشرفته در پساب اسکرابر با COD اولیه 200 میلی گرم برلیتر با هدف شناسایی بهترین و مناسب ترین فرآیند برای تصفیه پساب اسکرابرها بررسی گردید. فرآیندهای انعقاد، فنتون در شرایط عادی آزمایشگاهی مورد بررسی قرار گرفت و میزان حذف COD آنها با یکدیگر مقایسه شد. نتایج آزمایشگاهی نشان دادند که موثرترین فرآیند استفاده از فنتون می باشد که باعث حذف 96 درصد COD از پساب می گردد. سپس از نمونه پساب قبل و بعد از فرآیند فنتون به منظور بررسی میزان کل تری هالومتان ها تست کروماتوگرافی گازی صورت گرفت. نتایج نشان داد که فنتون تا 90% کل ترکیبات تری هالومتان را حذف می کند. به علاوه هزینه کل تصفیه با در نظر گرفتن هزینه های عملیاتی برای مقایسه روش های فوق تخمین زده شد.