هدف: ارزیابی و تحلیل کلیه مراحل موجود در فرآیند اجرای عملیات آبخیزداری از مرحله شرح خدمات، انجام مطالعات تفصیلی- اجرایی، طراحی عملیات و پیشنهاد آن، چگونگی اجرای عملیات سازه ای و تحلیل مدیریتی و فنی اجرای عملیات سازه ای در حوزه های ابخیز کوچک به منظور جانمایی مناسب و افزایش اطمینان و اعتماد از صحت و دقت پیشنهادهای سازه ای در حوزه های آبخیز و افزایش اثربخشی آنها و نیز بهبود کمیت و کیفیت هزینه های اجرایی. روش: پس از بررسی مطالعات تفصیلی- اجرایی حوزه های مورد مطالعه، میزان انطباق با شرح خدمات مصوب آبخیزداری و کیفیت و صحت انجام مطالعات در کلیه مراحل مورد ارزیابی قرار گرفت و نتایج حاصل از ارائه راهکارهای سازه ای با محدودیت ها و پتانسیل های واقعی منطقه با عملیات میدانی کنترل و نقاط قوت و کاستی های موجود مورد کنکاش علمی قرار گرفت. بعلاوه معیارهای موردنظر در طراحی و اجرای سازه ها با منابع استاندارد بین المللی و ملی مقایسه و تحلیل گردید. نتایج: عدم توجه به نقش و جایگاه مردم در طرح های آبخیزداری و عدم بررسی عوامل موثر بر عدم مشارکت مردم در طرح های منابع طبیعی از دیدگاه های اقتصادی، اجتماعی، برنامه ریزی، آموزشی، عدم هماهنگی بین دستگاه های متولی منابع طبیعی، وجود بخش های غیرضروری و هزینه بر در شرح خدمات آبخیزداری، عدم ارائه استاندارد مشخص در رعایت اصول فنی حاکم بر سازه های پیشنهادی در حوزه های آبخیز و ناکافی بودن هزینه انجام مطالعات و آزمایشات تخصصی موردنیاز و عدم انجام مطالعات دقیق و دانش محور، ضرورت جانمایی سازه ای به صورت تخصصی و کارگروهی متشکل از صاحب نظران سازه، خاکشناسی و زمین شناسی، هیدرولوژیست، اقتصادی و اجتماعی و مهندسی منظر، تهیه نقشه های پایه با مقیاس مناسب و قابلیت طراحی دقیق سازه ای، و توجه ویژه به ویژگی های مکانی و استانداردهای طراحی و اجرای سازه های حفاظتی و کنترل سیلاب و فرسایش و رسوب در حوزه های آبخیز از جمله نتایج حاصل از طرح می باشد.

هدف: هدف از تحقیق انجام شده، بررسی پتانسیل آسیب پذیری آبخوان دشت روانسر بوده است. در این تحقیق از روش DRASTIC که تقریبا کاملترین روش در این زمینه می باشد استفاده گردید. با کمک لایه های تهیه شده، مناطق مستعد به آلودگی مشخص شد و می توان بر اساس آن مدیریت کیفی آبخوان را انجام داد. مناطق با استعداد آلودگی بیشتر برای احداث مراکز صنعتی و یا کشاورزی با قابلیت آلوده سازی بالا مناسب نبوده و می توانند به سادگی آلوده شوند. روش: پارامترهای هیدروژئولوژیکی مورد استفاده در این مدل عبارتنداز: عمق تا سطح ایستابیDepth to water table ، تغذیه خالص (Net Recharge)، محیط آبخوان (Aquifer media)، محیط خاک Soil media، توپوگرافی Topography، تاثیر زونوادوز (Impact of vadose zone) و هدایت هیدرولیکی آبخوان (Hydraulic Conductivity)، که کلمه DRASTIC از کنار هم قرار گرفتن حروف اول این پارامترها تشکیل شده است. برای انجام این طرح اطلاعات مربوط به هر کدام از این پارامترها جمع آوری شده و در محیط GIS بعد از پردازش داده ها، لایه مربوط به آن پارامتر ساخته می شود. در نهایت با استفاده از تکنیک Overlay تمامی این لایه ها برروی هم قرار گرفته و نقشه آسیب پذیری آبخوان تهیه می شود.نتایج: آبخوان روانسر عمدتا از رسوبات گراولی، گراول ماسه ای، ماسه سیلتی و رس سیلتی تشکیل شده است. لایه محیط آبخوان بیانگر این نکته است که قسمت های مرکزی و غرب منطقه آسیب پذیرمی باشند. لایه عمق تا سطح ایستابی نشان می دهد که قسمت های شمال و شمال غرب دشت از استعداد آسیبپذیری بیشتری نسبت به دیگر نواحی منطقه برخوردار است. نقشه نهایی آسیب پذیری حاصل از روش DRASTIC نشان می دهد که حدود 24.29 درصد آسیب پذیری کم، حدود 75.23 درصد دارای آسیب پذیری متوسط، و حدود 0.47 درصد دارای آسیب پذیری زیاد می باشد. بیشترین مساحت اراضی کشاورزی در رده های آسیب پذیری متوسط برای شاخص DRASTIC 64.19 و 27.74 کیلومتر مربع) واقع شده است.

یکی از راههای ذخیره سازی آب استفاده از مخازن زیرزمینی است که به لحاظ اقتصادی سرمایه گذاری کمتری را می طلبد. در شرایط حاضربه سبب برداشت اضافی از منابع آب زیرزمینی در 163 دشت کشور سطح آب زیرزمینی افت پیدا کرده است و کشاورزی و توسعه اقتصادی پایدار را دچار چالش نموده است. در این پژوهش، اولویت بندی کانال های زهکشی به منظور تغذیه مصنوعی آب های زیرزمینی دشت سراب نیلوفر به عنوان هدف اصلی و مطالعات مختلف فیزیوگرافی، هواشناسی، زمین شناسی، خاک شناسی، هیدرولوژی، آبهای زیرزمینی، نفوذپذیری، زیست محیطی و فرسایش و رسوب در منطقه مطالعاتی سراب نیلوفر انجام پذیرفت. طی عملیات گسترده صحرایی اطلاعات دقیق مکانی چاه ها و نیز کلیه اطلاعات مربوط به بهره برداری از منابع آب سطحی و زیر زمینی، موقعیت کانال ها و خصوصیات کانال ها، مسائل اجتماعی مربوط به استفاده از کانال ها، جمع بندی دیدگاه های مردم نسبت به عمل تغذیه در کانال ها و ... صورت گرفت و 13 لایه مختلف اطلاعاتی تهیه و با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP)نسبت به اولویت بندی کانال ها اقدام گردید. بر این اساس، کانال هایی که ارزش بالاتری را به خود اختصاص داده بودند در رأس قرار گرفته و بقیه بر حسب میزان ارزش کسب شده و دامنه کل امتیازات در 7 گروه تقسیم بندی شدند. بر این اساس 4 اولویت اول دارای اهمیت تغذیه ای هستند و 3 اولویت پایانی به دلیل دارا بودن محدودیت های تغذیه به عنوان کانال قابل تغذیه مدنظر قرار نگرفته اند. لذا در یک جمع بندی می توان گفت از مجموع 1684486.9 متر مکعب حجم کانال های زهکشی موجود در منطقه 1102449 متر مکعب معادل 65.45 درصد از حجم کل کانال ها قابل تغذیه می باشد. با احتساب متوسط دراز مدت آبدهی چشمه سراب نیلوفر که برابر 962 لیتر در ثانیه می باشد در طول 105 روزی که آب آن فاقد استفاده های کشاورزی است و از طریق قره سو به خارج از منطقه هدایت می شود حجم آبی برابر 8727264 متر مکعب آب وجود دارد که قابلیت حدود 8 بار تامین آب کانال های قابل تغذیه منطقه را داراست. به عبارتی دیگر با این قابلیت حتی اگر 13.26 روز آب در کانال های زهکشی قابل تغذیه باقی بماند این پتانسیل وجود دارد که کلیه آب خروجی از سراب نیلوفر را از 15 آذر ماه تا پایان اسفند ماه که فصل بدون آبیاری در منطقه به حساب می آید را مهار نموده و در سفره های آب زیرزمینی تزریق نمود. بر اساس تحلیل ها و محاسبات بیلان آبخوان آزاد دشت سراب نیلوفر، میزان تغذیه سالانه در دشت سراب نیلوفر حاصل از تغذیه ناشی از بارش، نفوذ جریانات سطحی، آب برگشتی کشاورزی (چشمه و قنات)، تغذیه جانبی ورودی و تغذیه از حاشیه دشت و رودخانه قره سو در مجموع 37.41 میلیون متر مکعب می باشد. از طرف دیگر مجموع تخلیه که در واقع حاصل جمع تخلیه چاه های کشاورزی و شرب، تخلیه خروجی جانبی و تبخیر از سطح آب زیر زمینی می باشد 66.38 میلیون متر مکعب برآورد گردیده است که بر این اساس تغییرات حجم مخزن منفی بوده و برابر 28.97- میلیون متر مکعب می باشد. با توجه به منفی بودن بیلان و ترازنامه آبهای زیرزمینی در دشت مذکور، تنها 30.1 درصد از اضافه برداشت از آبخوان آزاد این دشت قابل جبران است و همچنان میزان تغییرات مخزن منفی باقی خواهد ماند اما به عددی برابر 20.24- میلیون متر مکعب کاهش پیدا خواهد نمود.

به دلیل وابستگی نیازهای آبی مناطق خشک و نیمه خشک به منابع آب زیرزمینی، مدیریت بهینه آبخوان ها و بررسی تغییرات آن بسیار اهمیت دارد. هدف از این پژوهش، ارزیابی اثرات تغییر اقلیم بر آبخوان دشت اسلام آباد و تخصیص بهینه اراضی به محصولات موجود در الگوی کشت، برای دست یابی به بیشترین سود است. مسئله بهینه سازی با استفاده از مدل برنامه ریزی خطی به روش سیمپلکس و با استفاده از نرم افزار Lingo حل شد. 4 سناریوی مدیریتی و 7 برنامه عملیاتی با لحاظ محدودیت های موجود تحلیل و آنالیز حساسیت شدند. به منظور ارزیابی اثرات تغییر اقلیم بر آبخوان، از خروجی مدل های گردش عمومی جو استفاده گردید. برای تولید داده های هواشناسی سه دوره 2030-2011، 2065-2046 و 2099-2080 در منطقه، مدل LARS-WG مورد واسنجی قرار گرفت و سپس خروجی های مدل های CSMK، HadCM3، IPCM4 و CGMR در ایستگاه سینوپتیک اسلام آباد کوچک مقیاس شده اند و بهترین مدل ها برای سناریوهای سه گانه A1B، B1 و A2 انتخاب شدند. نتایج نشان داد که در کلیه سناریوهای مدیریتی کشت چغندر، ذرت، نخود، گوجه فرنگی و جالیز از الگوی کشت بهینه حذف شد. گندم در 3 سناریو و 6 برنامه عملیاتی، افزایش سطح زیر کشت داشته است. در کلیه سناریوهای مدیریتی، افزایش سود حاصل از بهینه سازی از 19 تا 55 درصد متغیر است. نتایج بدست آمده از تجزیه و تحلیل حساسیت نیز نمایانگر تاثیر پذیری زیاد توابع هدف از میزان آب در دسترس، سطح کل اراضی و سطح کشت یونجه است. نتایج بررسی اثرات تغییر اقلیم نشان از کاهش بارش سالانه منطقه به میزان 6/3، 4/11 و 8/78 میلی متر، افزایش متوسط دمای حداقل و حداکثر ماهانه به میزان 5/0، 4/1 و 8/2 درجه و 3/0، 2/1 و 7/2 درجه و کاهش 004/0 و افزایش 09/0 و 3/0 ساعتی ساعات آفتابی در سه دوره زمانی آینده است. این تغییرات سبب افزایش تبخیر و تعرق و نیاز آبی محصولات کشاورزی و باغی می گردد به طوری که برای دستیابی به میزان سودی برابر با سناریوی ثبات سطح آبخوان، در بهترین سناریوی اقلیمی 12 درصد و در بدترین سناریو 51 درصد افزایش نیاز به آب در دسترس را به دنبال دارد.

JM26 آجر نسوز عایقی است که دمای کاری آن بالای 1450oC با دانسیته 0.8-1 g/cm3 بوده و پس از 5 ساعت حرارت دادن در دمای ماکسیمم درصد تغییر طولی آن کمتر از %2 است.با توجه به رشد صنایع چینی و تبدیل کوره های سنتی چینی با سیکل طولانی به کوره های پخت سریع، مصرف آجرهای JM26 در ایران سالانه حداقل حدود 5-3 میلیون دلار است که متاسفانه به دلیل سبکی آن باید به مبالغ فوق %15 نیز به عنوان هزینه حمل افزود و با عنایت به اینکه سازندگان داخلی به دلیل فناوری و دانش فنی هنوز موفق به ساخت این نوع آجر نشده اند. بنابراین با داخلی کردن ساخت این محصول پیش بینی می شود. علاوه بر جلوگیری از خروج مقادیر قابل توجهی ارز از کشور هزینه تمام شده محصول نیز %50-30 ارزان تر از معادل ریالی محصول خارجی و با همان کیفیت باشد. در طرح حاضر اثر درصد و اندازه تخلخل بر روی خواص این آجر بررسی شده است تا به بخشی از دانش فنی ساخت این آجر دسترسی حاصل شود.

آلومینا به دلیل خواص فیزیکی و شیمیایی منحصر به فرد از قبیل مقاومت به سایش، پایداری در برابر خوردگی، دیرگدازی و خواص دی الکتریکی مطلوب کاربردهای فراوانی در صنایع مختلف دارد. از جمله مهم ترین کاربردهای آن می توان به استفاده در ساینده ها اشاره کرد. از آنجا که به لحاظ تردی ذاتی، استفاده از این ماده در شرایط عادی با محدودیت مواجه است، لذا کاهش اندازه ذرات تا حد نانو می تواند این محدودیت را بر طرف کرده و خواص دیگر آن نیز بهبود یابد. با کاهش اندازه ذره، به سبب اندرکنش ناشی از نیروهای واندروالس، احتمال اگلومره شدن ذرات افزایش می یابد. این امر منجر به کاهش قابلیت چگالش نانوذرات و غیر یکنواختی ساختار می گردد. برای حذف اگلومره های نانوذرات و افزایش چگالی از روش های شکل دهی تر استفاده می شود. در این طرح نانو پودر آلومینا با استفاده از روش سل ـ ژل سنتز گردید. سل بوهمیت از هیدرولیز نیترات آلومینیوم درpH=8 و دمای 80 درجه سانتی گراد تهیه شد و سل به دست آمده به دو قسمت تقسیم شد. قسمتی از آن پس از حرارت دهی در دمای 100 درجه سانتی گراد به ژل تبدیل شد. ژل خشک شده در دمای 1100 درجه سانتی گراد به مدت 2 ساعت در کوره تحت عملیات حرارتی قرار گرفت و پودر آلفا آلومینا با سطح ویژه12m2/g ، متوسط اندازه 450nm و اندازه بلورک35nm سنتز شد. به قسمت دیگر سل کربن سیاه اضافه شد و پس از حرارت دهی و تشکیل ژل سیاه رنگ در مایکروویو حرارت دهی گردید که پس از 10 دقیقه عملیات حرارتی آلفا آلومینا با سطح ویژه 51m2/g، متوسط اندازه ذره100nm و اندازه بلورک 25 نانومتر به دست آمد.

از دیر باز انسان در پی راه هایی بوده تا بتواند از مواد مختلف موجود در طبیعت با حداکثر کارایی و واکنش پذیری زیاد استفاده نماید. در این ارتباط یکی از راه های دستیابی به چنین خواصی افزایش فعالیت و واکنش پذیری مواد بوده است. در طی قرن اخیر با اکتشاف نفت و پیشرفت تکنولوژی، تنوع در تولید مواد افزایش یافته و در جهت یافتن مواد با خواص متفاوت لازم بوده تا نسبت به ساخت و تولید مواد واسطه اقدام گردد. یکی از موادی که می تواند در این مسیر مورد استفاده قرار گیرد آلومینیم اکسید می باشد. این ماده بطور خالص یافت نمی شود. روش های مختلفی که اکثرا شیمیایی هستند در جهت خالص سازی و استحصال آلومینیم اکسید از مینرال های موجود در طبیعت استفاده می شود. پس از استحصال و تولید آلومینیم اکسید کاربردهای مختلفی جهت استفاده از این ماده گرانبها وجود دارد که کاربرد آن را می توان در صنایع تولید فلز آلومینیم و محصولات وابسته آن، صنایع سرامیک و نسوز، صنایع شیمیایی و تولید کاتالیست برشمرد. در پروژه تولید اکتیو آلومینا از آلومینیم هیدراکسید که ماده اولیه در فرآیند استحصال آلومینیم اکسید، است استفاده می شود. طی فرآیندهای پیچیده این ماده فعال شده و قابل استفاده در صنایع مختلف نفت، گاز، پتروشیمی و شیمیایی قرار می گیرد. در این ارتباط با توجه به این که آلومینیم هیدراکسید در حال حاضر در کشور تولید می شود، دستیابی به دانش فنی تولید اکتیو آلومینا با توجه به پیشرفت سریع صنایع نفت، گاز، پتروشیمی و شیمیایی در کشور امری حیاتی و واجب می باشد.

استئارت ها نمک های اسید استئاریک هستند. از میان استئارات ها، استئارات های منیزیم، روی وکلسیم کاربرد وسیعی در صنعت دارند. این محصول با فرمول Ca (C18H35O2)2 جهت روان کردن (Lubrication) غلطک ها در تولید ورق های پلاستیکی و PVC به کار می رود. علاوه بر خاصیت روانسازی، کلسیم موجود در نمک باعث تثبیت پلاستیک و PVC شده، لذا عمر محصول را افزایش می دهد. هدف عمده از تعریف این طرح دستیابی به دانش فنی و ساخت استئارات کلسیم با گرید بالا جهت مصرف در صنایع پتروشیمی و داروسازی در داخل کشور به عنوان یکی از محصول شرکت کربنات کلسیم پرنیان است. در داخل کشور استئارات کلسیم به صورت صنعتی تولید می شود اما دارای خلوص و گرید بالا نیست و قابل استفاده در صنایع پتروشیمی که هدف اصلی این طرح می باشد نیستند. از سوی دیگر استئارات کلسیم گرید بالا که از تکنولوژی تک مرحله ای و با کنترل دقیق فرایند به دست می آید کاملا وارداتی است. به همین منظور در صورت دستیابی به دانش فنی تولید این ماده از کربنات کلسیم که در کشور به وفور یافت می شود قابل توجه و ثمربخش می باشد. پس از انجام مطالعات میدانی و استخراج بهترین روش تولید این ماده از منابع علمی، نمونه های خارجی وارداتی تهیه و مورد آنالیز قرار گرفته و ترکیبات و درجه خلوص آن ارزیابی شده است. سپس با دستیابی به تئوری روش کار و دانستن تابع هدف نمونه آزمایشگاهی بر اساس امکانات داخل انجام پذیرفته و در مرحله بعد نمونه آزمایشگاهی تولید شده با نمونه های خارجی مقایسه و کیفیت آن تست و کنترل شده است. سپس آزمایشات کاربردی در صنایع پتروشیمی انجام شده و از لحاظ فیزیکی و شیمیایی و نحوه عملکرد آن در کاربردها بررسی گردیده و در نهایت دانش فنی کامل آن تدوین و فلوشیت واحد تولیدی آن طراحی و ارائه شده است.

استاندارد ISO 9001: 2000 مجموعه ای از استانداردهای جهانی است و هدف اصلی آن استاندارد کردن شرایط و ملزومات نظام های کیفیت است. این استاندارد نیازمندی های کلی نظام کیفیت و عناصر آن را برای تامین و بهبود کیفیت معرفی می کند. برای انجام این استاندارد در مجموع بیست شرط یا نیازمندی اساسی اجرا شده است: 1. مسوولیت مدیریت 2. نظام کیفیت 3. بازنگری قرارداد 4. کنترل طراحی 5. کنترل مستندات 6. خریداری 7. کنترل فراورده ها توسط خریدار 8. شناسایی و ردیابی کالا 9. کنترل فرایند 10. بازرسی و آزمایش 11. تجهیزات بازرسی، ارزیابی، و آزمایش 12. وضعیت بازرسی و آزمایش 13. کنترل فرآورده های ناهمخوان 14. اقدام اصلاحی 15. کنترل، ذخیره، بسته بندی، و ارائه 16. سوابق کیفیت 17. ممیزی داخلی کیفیت 18. آموزش 19. خدمات پشتیبانی 20. مهارت های آماری. پس از اجرای این مراحل 20 گانه این شرکت موفق به اخذ گواهینامه نظام کیفیت ایزو گردید. به طوری که دریافت گواهینامه نظام کیفیت ایزو 9000 در واقع مدرکی برای بهبود گسترده و پیوسته اجرای نظام مدیریت کیفیت سازمان است. نهاد اعطاکننده گواهینامه به بررسی مستندات یا به عبارتی اهداف، خط مشی ها، شرح نظام مدیریت کیفیت و رویه ها می پردازد. نظام مدیریت کیفیت در هر سازمان کلیه شرایط استاندارد ایزو 9000 را برآورده می کند. لذا بدین منظور مرحله ارزیابی اولیه شرکت از نظام مدیریت کیفیت خود، سپس ممیزی اولیه نظام توسط ممیزان خارج از شرکت، اقدام اصلاحی، پی گیری و سرانجام، ممیزی نهایی توسط یکی از نهادهای اعطاکننده گواهینامه صورت گرفت. گواهینامه ای که این موسسات اعطا می کنند معمولا دو تا سه سال اعتبار دارد، و سازمان دریافت کننده گواهینامه هر سال یک بار نیز مورد ارزیابی دوره ای قرار می گیرد تا از استمرار و برقراری نظام کیفیت اطمینان حاصل شود.

استاندارد ISO 9001: 2000 مجموعه ای از استانداردهای جهانی است و هدف اصلی آن استاندارد کردن شرایط و ملزومات نظام های کیفیت است. این استاندارد نیازمندی های کلی نظام کیفیت و عناصر آن را برای تامین و بهبود کیفیت معرفی می کند. برای انجام این استاندارد در مجموع بیست شرط یا نیازمندی اساسی اجرا شده است: 1. مسوولیت مدیریت 2. نظام کیفیت 3. بازنگری قرارداد 4. کنترل طراحی 5. کنترل مستندات 6. خریداری 7. کنترل فراورده ها توسط خریدار 8. شناسایی و ردیابی کالا 9. کنترل فرایند 10. بازرسی و آزمایش 11. تجهیزات بازرسی، ارزیابی، و آزمایش 12. وضعیت بازرسی و آزمایش 13. کنترل فراورده های ناهمخوان 14. اقدام اصلاحی 15. کنترل، ذخیره، بسته بندی، و ارائه 16. سوابق کیفیت 17. ممیزی داخلی کیفیت 18. آموزش 19. خدمات پشتیبانی 20. مهارت های آماری. پس از اجرای این مراحل 20 گانه این شرکت موفق به اخذ گواهینامه نظام کیفیت ایزو گردید. به طوری که دریافت گواهینامه نظام کیفیت ایزو 9000 در واقع مدرکی برای بهبود گسترده و پیوسته اجرای نظام مدیریت کیفیت سازمان است. نهاد اعطاکننده گواهینامه به بررسی مستندات یا به عبارتی اهداف، خط مشی ها شرح نظام مدیریت کیفیت و رویه ها می پردازد. نظام مدیریت کیفیت در هر سازمان کلیه شرایط استاندارد ایزو 9000 را براورده می کند. لذا بدین منظور مرحله ارزیابی اولیه شرکت از نظام مدیریت کیفیت خود، سپس ممیزی اولیه نظام توسط ممیزان خارج از شرکت، اقدام اصلاحی، پی گیری و سرانجام، ممیزی نهایی توسط یکی از نهادهای اعطاکننده گواهینامه صورت گرفت. گواهینامه ای که این موسسات اعطا می کنند معمولا دو تا سه سال اعتبار دارد، و سازمان دریافت کننده گواهینامه هر سال یک بار نیز مورد ارزیابی دوره ای قرار می گیرد تا از استمرار و برقراری نظام کیفیت اطمینان حاصل شود.