نفت فوق سنگین یکی از منابع جایگزین بالقوه انرژی در آینده خواهد بود. لذا مطالعه فیزیکی و مدلسازی نفت سنگین که جزو پیچیده ترین نوع مدلسازی است، از اهمیت خاصی برخوردار است. از طرف دیگر، کاربرد روش های ازدیاد برداشت حرارتی در مخازن نفت سنگین به منظور کاهش گرانروی نفت غیر قابل اجتناب است. در میان روش های ازدیاد برداشت حرارتی، روش تزریق بخار تاکنون از کاربردی ترین روش های برداشت از مخازن نفت سنگین محسوب شده است، با این وجود، مشکلات متعددی که در استفاده از این روش وجود داشته، توجه محققین را بیشتر به مطالعه روش های جایگزین و دارای صرفه اقتصادی، معطوف کرده است. در این گزارش هدف، بیان مطالبی در ارتباط با روش های رایج برداشت از مخازن نفت سنگین و همچنین شبیه سازی این گونه مخازن است. با توجه به آنچه اشاره شد، در فصل اول این نوشته به مفاهیم مقدماتی نفت سنگین اشاره شده است. در فصل دوم به روشهای رایج تولید از مخازن نفت سنگین پرداخته شده است. فصل سوم اشاره ای به شبیه سازی نفت، به صورت عمومی و همچنین شبیه سازی نفت سنگین دارد.

با بررسی فرایندهای زیروگرافی، مواد نوررسانای مورد استفاده در گیرنده های نوری IPC و OPC، پلیمرهای نوررسانا، روش های معمول در کشورهای دیگر و تکنولوژی مورد استفاده آنها و آنالیز چند نمونه گیرنده نوری صفحه ای و استوانه ای، متناسب با امکانات و مواد تهیه شده، چند روش برای ساخت گیرنده نوری با زیرلایه پلیمری انتخاب گردید. در فاز عملی طرح نیز ابتدا سخت افزارها و زیرسیستم های تهیه شده در اجرای طرح 11-226 متناسب با نیازهای طرح حاضر آماده گردید و در نهایت عملیات لایه گذاری Al و Al2O3 و Se بر روی زیر لایه های پلیمری در شرایط مختلف آزمایشگاهی انجام و چند نوع گیرنده نوری با زیر لایه پلیمری ساخته شد. پس از اندازه گیری های الکتروستاتیکی چگونگی استفاده از این ماده جدید زیروگرافی در دستگاه های زیراکس مورد بحث و بررسی قرار گرفت.

نفت و گاز از مهمترین منابع تامین کننده انرژی بوده و نقش مهم آن در اقتصاد بر هیچ کس پوشیده نیست. از زمانی که انسان به وجود این ماده حیاتی پی برده، روشهای متنوعی جهت کشف و بهره برداری آن استفاده نموده است.آنچه امروزه بعنوان اصلی ترین روش مورد توجه قرار گرفته، استفاده از لرزه نگاری است. در این میان روشهای ثقل سنجی و مغناطیس سنجی نیز در پی جویی های اولیه و قبل از انجام عملیات لرزه نگاری بکار برده می شود.در این مطالعه سعی شده تا با بیان کلیات روشهای مختلف مغناطیس سنجی به بیان پیشرفتهای اخیر صورت گرفته در این روشها و توانایی بالقوه آن در کشف منابع هیدروکربوری، پرداخت شود. قاعدتا هزینه بالای روشهای لرزه نگاری، لزوم بازنگری در روشهای مورد استفاده در اکتشاف منابع هیدروکربوری را آشکار می سازد.فصول اول و دوم مربوط به کلیات روشهای الکترومغناطیس است. در فصل سوم به برخی از کاربردهای روش الکترومغناطیس (بخصوص روش الکترومغناطیس با چشمه کنترل شده) در اکتشاف منابع هیدروکربوری اشاره گردیده و نهایتا در فصل چهارم با ارایه چند مثال کاربردی به بیان پیشرفتهای اخیر در این زمینه اشاره شده است.

در سال های اخیر، فیزیک سنگ به سرعت وارد علوم مهندسی نفت شده و روز به روز بر کاربرد آن افزوده شده است. به طوری که امروزه شرکت های بزرگ نفتی، تمرکز و تلاش خود را بر روی این مساله متمرکز کرده و بودجه های عظیمی را برای تحقیقات و انجام آزمایشات فیزیک سنگ اختصاص داده اند. بررسی های فیزیک سنگ در مخازن، اهمیت فوق العاده ای در تصمیم گیری های اکتشافی، تولیدی و نگهداری چاه های نفت و گاز دارد. داشتن این اطلاعات می تواند از بسیاری از هزینه های هنگفت که ممکن است بر اثر نداشتن اطلاعات کافی بوجود آید، جلوگیری کند. آنالیزهای فیزیک سنگ نقش کلیدی را در تحلیل ژئوفیزیک مخزن (سرشت نمایی لرزه ای مخزن) ایفا می کنند. اهمیت این بخش از طرح را می توان با نقش پردازش در یک فرآیند تهیه اطلاعات لرزه ای مقایسه نمود. به وضوح مشخص است که یک پردازش نادرست تمامی تلاش های انجام گرفته در بخش برداشت و تفسیر را ناکارآمد می کند. در بحث سرشت نمایی لرزه ای مخزن نیز معادلات و مدل های فیزیک سنگی، رابط میان پارامترهای مخزنی (تخلخل و اشباع شدگی) و پارامترهای لرزه ای (دامنه و فرکانس) می باشند. هدف اصلی بکارگیری این معادلات تبدیل تغییرات پتروفیزیکی از جمله تخلخل، اشباع شدگی موثر و همچنین تغییرات ایجاد شده در پارامترهای فیزیک سنگ از جمله مدول حجمی و مدول برشی به تغییرات سرعت بصورت مستقیم و معکوس می باشد. بنابراین انتخاب نوع مدل فیزیک سنگی نقش بسیار مهمی را در موفقیت یک پروژه ژئوفیزیک مخزن (سرشت نمایی لرزه ای مخزن) ایفا می کند. این گزارش به بررسی و مدل سازی اشباع فازهای مختلف سیالات مخزن با کمک داده های ژئوفیزیکی و مدل سازی دینامیکی حاصل از آن می پردازد. در ابتدا، داده ها از نظر ساختمانی تفسیر می گردند و مدل ساختمانی مربوطه بر اساس افق ها و گسل های تفسیر شده تهیه می گردد. سپس، داده های لرزه ای موجود توسط روش بر پایه مدل، مورد وارون سازی قرار می گیرند و پارامترهای الاستیکی همچون سرعت و مقاومت صوتی مربوط به مخزن در امتداد مقاطع لرزه ای محاسبه می گردد. پس از تفسیر داده های لرزه ای موجود در میدان مورد مطالعه، خواص الاستیک مخزن به کمک وارون سازی بر پایه مدل استخراج شده و مدل مقاومت صوتی ارائه می گردد. مقاومت صوتی و سایر نشانگرهای لرزه ای توسط روش های مدل سازی چند نشانگر لرزه ای و خواص پتروفیزیکی مخزن همچون تخلخل محاسبه می گردد. در مرحله بعد شبیه سازی دینامیکی مخزن با انجام تطابق تاریخچه ای صورت می پذیرد و اشباع فازهای مختلف سیال محاسبه می گردد.

در سال های اخیر رویکرد پژوهش های کاربردی سمت و سوی زیست محیطی به خود گرفته و امنیت و سلامت اهمیت بسزایی پیدا کرده است. یکی از معضلات، موضوع آلاینده های نفتی (اعم از نفت خام و مشتقات آن) و نیز تاثیرات منفی آن بر محیط زیست است. در همین راستا پژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیر نور و هوادهی بر توانمندی سیانوباکتری Schizothrix vaginata در تجزیه زیستی آلاینده های نفتی طراحی و اجرا شد. بدین منظور سیانوباکتری مورد آزمایش بعد از حصول اطمینان از خلوص، تحت شرایط هوادهی و بدون هوادهی و نیز شرایط نوری مختلف (0، 2000 و 5000 لوکس) قرار گرفته و تحت تیمار نفتالن 0.05% و هگزادکان 1% قرار گرفتند. هنگامی که جلبک در فاز لگاریتمی رشد قرار گرفت، در فواصل زمانی مشخص، از طریق پارامترهای OD، DW، کلروفیل، فیکوبیلی پروتئین ها و نیز توان تجزیه زیستی مورد ارزیابی قرار گرفت. OD و کلروفیل و فیکوبیلی پروتئین از طریق اسپکتروفتومتری و وزن خشک از روش گراویمتری اندازه گیری شد. میزان آلاینده ها به کمک گازکروماتوگرافی GC مورد سنجش قرار گرفت. نتایج حاصل از بررسی تاثیر عوامل مورد آزمایش بر تجزیه زیستی هگزادکان و نفتالن حاکی از آن است که نور بدون هوادهی میزان تجزیه هگزادکان و نفتالن را به ترتیب 4% و 8% افزایش می دهد ولی نور و هوادهی همزمان میزان تجزیه هگزادکان و نفتالن را 22% و 28% افزایش می دهد. میزان رشد و رنگیزه ها در سیانوباکتری مورد آزمایش در هر دو تیمار، با نور افزایش و با هوادهی کاهش می یابد. بر اساس نتایج بدست آمده نور و هوادهی بر میزان تجزیه زیستی هگزادکان و نفتالن تاثیر مثبت دارند.

پیاده سازی مدارهای الکترونیکی بر روی فیبر مدار چاپی عموما کاری بسیار زمان بر است و علاوه بر این کیفیت چندان مناسبی نیز ندارد. برای رفع این مشکل، راههای مختلفی پیشنهاد شده است، ولی استفاده از نرم افزار Protel 98 مناسبتر به نظر می رسد. در این عمل فایلی با فرمت Pch ساخته می شود. پس برای اینکه این فایل قابل استفاده برای طراحی باشد با استفاده از نرم افزار دیگری که با زبان C نوشته خواهد شد، فایل Pch را تجزیه و تحلیل نموده و آن را به فایلی که حاوی مختصات سوراخ ها، نوع و اندازه مته جهت سوراخکاری است، تبدیل می کند، و توسط این فایل زمان روشن و خاموش شدن موتورهای دستگاه را مشخص می نماید. با توجه به مطالب فوق از این دستگاه به منظور مکانیزه کردن، کاهش دخالت انسان و خطای ناشی از این امر و افزایش سرعت می توان استفاده نمود. ضمنا با کمی تغییر در نرم افزار و قسمت مکانیکی این دستگاه، در جایگذاری آی سی ها و المان ها بر روی مدار، قابل بهره برداری می باشد، همچنین علاوه بر کارهای فوق می توان به عنوان پلاتر (Platter) برای ترسیم نقشه کشی Topo و نقشه کشی های مهندسی با مقیاسهای مناسب استفاده کرد، که در مقام مقایسه با پلاترهای متداول بسیار ارزان قیمت تر می باشد.

تکنولوژی لایه گذاری و متالیزه کردن به روش تبخیر در خلا یکی از پیشرفته ترین صنایعی است که در جهان امروز عرصه دار بخش وسیعی از صنعت می باشد، کاربرد لایه نشانی در صنایع الکترونیک و ماکروویو و در قطعات مختلف هواپیماها و فضا پیماما و ... از آن جمله اند.متالیزه کردن در خلا ابتدا به عنوان یک روش آزمایشگاهی جهت تولید سطوح انعکاسی (رفلکتور) با نشاندن آلومینیم و نقره بر روی شیشه بکار برده شد، در طی جنگ جهانی دوم این تکنیک برای تهیه قطعات پریسکوپها و برفیاب، تلسکوپها و دوربینهای دوچشمی و دیگر وسایل جنگی استفاده شد، بعد از جنگ این تکنیک برای متالیزه نمودن پلاستیکها بکار برده شد و ثابت شد که تبخیر آلومینیم یکی از ارزانترین روشها برای تولید Lutrousfinish بر روی ABS و آکریلیکها پلی استرین، نایلون، پلاستیکهای عایق، روکش چسب، Phenolices استات سلولز و بوستریک استات سلولز می باشد.اندوده شدن مواد یاد شده به لایه نازک آلومینیم کاربرد وسیعی پیدا کرده است حتی در کارهای زینتی هم استفاده بسیار زیادی از آن میشود آکریلیکها روشن متالیزه شده برای صفحه مدرج کامپیوتر شمار اتومبیل، ساعتها، گرم کننده ها قاب وسایل، تهیه یک قطعه آبکاری شده و جایگزینی به جای فلزهای گرانقیمت از کاربردهای این تکنیک می باشد.هدف نهایی در این طرح بررسی لایه نشانی آلومینیم بر روی پلی مرهایی که به صورت ورقهای شفاف می باشد، مدنظر بوده و شیوه هایی که بتوان ورقهایی از جنس پلیمری (مانند پروپیلن P.P) را متالیزه نمود، ورقهای پلیمری که متالیزه به آلومینیم باشند کاربردهای فراوانی دارد از جمله کاربردهای آن در ساخت خازنهای پیچشی، استفاده در صنایع بسته بندی و تزیینی می باشد. سالانه مقدار بسیار زیادی ارز جهت تهیه موارد فوق از کشور خارج می شود.برای انجام طرح می بایستی مراحل زیر را به انجام رساند که در گزارش حاضر در سه فصل تنظیم گردیده است:1- طراحی و ساخت دستگاه لایه گذاری در خلا2- بررسی و انتخاب زیر لایه مناسب در جهت اهداف طرح 3- شیوه های لایه نشانی آلومینیم بر روی زیر لایه

منطقه مورد مطالعه در حد فاصل طولهای جغرافیایی و عرض جغرافیایی قرارداد که بخشی از استانهای مرکزی و همدان را در بر می گیرد منطقه مذکور از لحاظ زمین شناسی در بخشی از زوج سنندج - سیرجان و زاگرس مرتفع واقع شده است حوضه سنندج سیرجان در دوره پرکامبرین بصورت یک حوزه رسوبی واحدی بوده و رسوبات یکنواختی را در خود جای داده است قاعده این حوضه را رسوبات دگرگونه و سنگهای آذرین قدیمی تشیکل داده اند. این حوضه بزرگ بصورت یک ژئوسنکلینال سبب ترسیم یک خط فرضی در نواحی شمال حوضه رسوبی زاگرس و نواحی جنوبی ایران مرکزی با روندی شمال غرب- جنوب شرق، دو حوضه ایران مرکزی و زاگرس را از هم جدا نموده است. این خط در تریاس پسین به علت حرکات تکتونیکی حرکت قاره ها و فشار قاره عربستان بصورت یک گسل تراستی بزرگ درآمده است و از همین زمان، رسوبات نهشته شده در دو حوضه رسوبی زاگرس در جنوب و ایران مرکزی در شمال تفاوتهای اساسی با هم پیدا کرده اند.قدیمی ترین رسوبات منطقه مربوط به رسوبات دگرگونی شیلی آهکی دوران اول است که سن دگرگونی شدن آنها خیلی جوانتر است و بخش اعظم تشکیلات منطقه را رسوبات شیلی، ماسه سنگی و آهکی که کمتر دگرگونه شده اند و مربوط به دوره های تریاس و ژوراسیک می باشند را تشکیل داده اند. ادامه حرکات تکتونیکی در کرتاسه زیرین سبب بوجود آمدن یک سطح فرسایشی در بین رسوبات ژوراسیک و کرتاسه گشته است. در این زمانها دریا با پسرویها و پیشرویها و حرکات عمودی، تغییر رخساره ها را در رسوبات ژوراسیک و کرتاسبه باعث شده است.در اواخر کرتاسه همزمان با تشدید حرکات تکتونیکی در زاگرس و تشدید حرکات آلپی حرکات تکتونیکی در یک فاز طولانی سبب بالا آمدن کلی کناره های شمالی زاگرس می شود و این مساله علیرغم تشکیل فرونشستها ادامه می یابد تاجاییکه فرونشستهای اخیر نیز بالا می آیند و سبب چین خوردگی کلیه رسوبات قدیمی تر و دگرگون شدن مجدد رسوبات ژوراسیک می گردد. به دنبال حرکات تکتونیکی و فاز فشاری، فاز کششی صورت می گیرد و در نتیجه این کشش ایجاد درز و شکافهای بزرگ در جنوب استانهای یاد شده است که از همین درزه ها سنگهای آذرین اسیدی بصورت دایک و باتولیت به خارج نفوذ نموده و باعث بهم ریختگی روند چین خوردگی شده است. پس از چین خوردن رسوبات ائوسن دریای پیشروند دوره الیگومیوسن رسوبات خود را در نواحی مرکزی می نشاند و نمی تواند به سمت جنوب پیشروی داشته باشد، این دریا کنگلومرای پیش رونده خود را که قاعده تشکیلات الیگومیوسن را تشکیل می دهند در مناطق مرکزی بر جای می گذارد و به سمت شمال دریای کم ژرفا و وسیع رسوباتی از نوع ماسه سنگ، مارن، آهک که در مناطق شمالی براثر فعالیتهای آتشفشانی بصورت محلی توف درآمده مربوط به الیگومیوسن رسوب کرده اند. فاز چین خوردگی والاچین پس از رسوبگذاری الیگومیوسن به رسوبگذاری در بخشی از استان همدان که جزء زون ایران مرکزی خاتمه داده و جای آن را محیط قاره ای می گیرد. این فاز تکتونیکی شکل دهنده وضعیت کنونی این منطقه می باشد. مهمترین اثر این فاز ایجاد چشمه های آب گرم و آهک ساز (تراورتن) است که در نواحی مرکزی و شمالی مناطق یادشده زیاد دیده می شود.در ارتباط با تقسیم بندی سنگهای ساختمانی تزیینی و نما می تواند آنها را از نقطه نظر سنگ شناسی به سه دسته سنگهای آذرین- رسوبی و دگرگونی تقسیم کرد که در بخش سنگهای آذرین می توان از گرانیت و گرانودیوریت، سینیت گابرو و گابرودیوریت، ریولیت، دیاباز، بازالت، آندزیت، سرپانتنیت، نام برد.سنگهای رسوبی شمال رسوبات شیمیایی مثل ژیپس، آلباستر، انیدریت، دولومیت توفهای آهکی، مرمر تجارتی و تراورتن است و سنگهایی با منشا آلی در برگیرنده سنگ آهک، مرمر و سنگ آهک صدفی می باشند. کنگلومرا، ماسه سنگ را نیز میتوان جز ء رسوبات تخریبی جای داد و در بخش سنگهای دگرگونی نیز میتوان به گنیس، مرمریتها هورنفلس و شیست ها اشاره کرد.همچنین سنگهای ساختمانی را میتوان بر اساس خواص فیزیکی و مکانیکی تقسیم بندی نمود که در این تقسیم بندی پارامترهایی نظیر وزن حجمی، مقاومت یخزدگی، مقاومت فشاری، سختی، سنگهای مقاوم در مقابل حرارت، اسیدها و قلیایی ها در نظر قرار می گیرند سنگهای ساختمانی را بر اساس سن، گسترش جغرافیایی، گسترش ژنتیکی نیز تقسیم بندی می نمایند.در بخش روشهای استخراج بلوک سنگ سعی شده است تا به انواع و اقسام روشهای موجود در استخراج سنگ ساختمانی اشاره ای شود.در طی عملیات صحرایی با توجه به وسعت زیاد منطقه و تکیه بر سنگهای آهکی سعی شده است تا پس از مطالعه و تفحص بر روی نقشه های زمین شناسی، مناطق مستعد شناسایی شده و جهت بررسی مسایلی که یک سنگ را از نقطه نظر سنگ ساختمانی و نمادارای ارزش می نماید از قبیل رنگ، وضعیت توپوگرافی منطقه سختی، وضعیت تکتونیکی منطقه از نظر درزه و شکافها، خردشدگی، جانشینی عناصر ثانویه، صیقل پذیری و غیره ... مورد ارزیابی قرار گیرد که در این مدت تمامی مناطق آهکی در منطقه مورد مطالعه مورد بازدید قرار گیرد که در این مدت تمامی مناطق آهکی در منطقه مورد مطالعه مورد بازدید قرار گرفت و بیش از 80 نمونه برداشت شده است. تعداد 25 نمونه از نمونه های گرفته شده که آزمایشات اولیه و صحرایی را جواب مثبت داده بودند جهت وضعیت رنگ، نما، پوشش و صیقل پذیری پلاک تهیه شده و تعداد 6 نمونه از نمونه هایی که در مناطق مورد درخواست موافقت اصولی قرار گرفته بودند آنالیز شیمیایی گردید تا از نظر درصد سیلیس، کانیهای رسی، میزان منیزیم و دولومیتی شدن درصد عناصر آهن که باعث تغییرات رنگ در آن می باشد مطالعه گردد متاسفانه آزمایشگاه ژئوشیمی دانشکده قادر به اندازه گیری درصد مواد آلی در کربنات نبود و به علت بودجه کم و ذیق وقت از این فاکتور چشم پوشی شد.

هرگاه یک موج متحرک با یک مانع دارای ابعاد قابل مقایسه با طول موج آن برخورد کند، مقداری از انرژی موج پراکنده میشود. اگر مانع متناوب باشد، انرژی در جهات مجزای مختلف و یا به عبارت دیگر در "مراتب پراش" پراکنده میشود، چنین ساختاری که بدینگونه عمل می نماید به عنوان "توری پراش" شناخته میشود.یک توری پراش آرایش منظمی از خطها، شکافها، شیارها و یا حتی تغییرات ضریب شکست میباشد. اثر توری اینست که جهت انتشار موج را تغییر میدهد. میزان این تغییر به طول موج نوری فرودی و دوره تناوب توری بستگی دارد. بدین ترتیب توری طول موجهای نور فرودی را میپاشد و یک طیف تشکیل میدهد. بنابراین عملی مشابه یک منشور را انجام میدهد ولی کیفیت آن بسیار بهتر میباشد.اساس کار یک توری ساده میباشد ولی تولید آن ساده نبوده و فقط در نیمه دوم قرن اخیر ساخت توریهای با کیفیت اپتیکی مطلوب، امکانپذیر گشته است.اولین توریها احتمالا بوسیله اخترشناسی امریکایی David Rittenhouse در سال 1786 در فیلادلفیا ساخته شدند. Rittenhouse با پیچیدن سیم نازکی بین یک جفت پیچ با گام ¼ mm، توری خود را ساخت.در سال 1821 Joseph Van Fraunhofer آزمایش Rittenhouse با توریهای سیمی نازک را، تکرار نمود. او با توجه به ضرورت دستیابی به گام ظریفتر و یکنواختی بیشتر، توریهای اپتیکی را به روش خط کشی بوسیله نوک الماس، با ماشینی که خود طراحی کرده بود، ساخت.

حدود %0.02 از عناصر پوسته زمین از کبالت تشکیل می شود. این فلز تقریبا در همه جای زمین و به صورت پراکنده به همراه سایر فلزات که عمدتا نیکل و مس هستند یافت می شود. کبالت به دلیل پراکندگی بسیار زیادی که دارد معمولا به صورت محصول جانبی از فرآیندهای صنعتی تولید این فلزات (نیکل و مس) بازیابی می شود. یکی دیگر از منابعی که برای بازیابی کبالت از آنها استفاده می شود دوریزها و باطله های صنعتی است که از این میان می توان به لجن، قراضه و کیک کبالت تولید شده در فرآیند تولید روی الکترولیتی با روش هیدرومتالورژی اشاره نمود. در این پروژه به بازیابی کبالت از کیک کبالت تولید شده در فرآیند تولید روی الکترولیتی کارخانه ذوب روی اصفهان با روش لیچینگ تجمعی و لیچینگ انتخابی پرداخته می شود.