از آنجا که وجود فلزات سنگین در محیط زیست جزء عوامل آلاینده محسوب می گردد و غلظت بیش از حد آن ها در آب و خاک برای سلامتی انسان مضر می باشد، لذا در مناطقی که زمین های آن به طور طبیعی غنی از منابع فلزی باشند و یا در اثر استخراج و حمل منابع فلزی مقداری از این فلزات پراکنده شوند، محدوده نسبتا وسیعی را آلوده می نمایند. با توجه به وجود عناصر غنی روی، سرب در رسوبات شیلی ژوراسیک و سنگ های کربناته با سن کرتاسه زیرین در ارتفاعات ایرانکوه (معدن گوشفیل) که مشرف بر شهر جدیدالاحداث سپاهان شهر می باشد، کار استخراج منابع آن چند سال قبل از شروع ساخت این شهر که همراه با انفجارات روزانه است، آغاز گردید. این معدن در 3 کیلومتری محدوده غربی سپاهان شهر قرار دارد و تقریبا هر روزه جهت استخراج کانسار روی و سرب انفجار انجام می گیرد و گردوغبار مربوط به هوا پراکنده شده و توسط باد به اطراف منتقل و ریزش می نماید. لذا هدف از انجام این تحقیق ارزیابی تاثیرات عملیات استخراج و حمل مواد بر محیط اطراف سپاهان شهر می باشد. نتایج بدست آمده در این تحقیق نشان دهنده غلظت نسبتا بالای فلز سرب و روی در خاک های محدوده معدن تا شعاع چندصدمتری آن بوده که درجهت جریان باد قرار دارد و نشان دهنده آلودگی خاک های آن محدوده می باشد، ولی تدریجا غلظت این فلز کاهش یافته و به گونه ای که در نزدیکی محدوده شهرک بسیار پائین تر از محدوده استاندارد بوده و تاثیر سوئی بر شهرک نخواهد داشت.

اندازه گیری مقاومت الکتریکی لایه های زمین از اولین روش های ابداعی اکتشاف ژئوفیزیکی است. در این روش با تزریق جریان الکتریکی مستقیم مقاومت الکتریکی واحدهای سازنده زمین اندازه گیری می شود که این مقاومت رابطه تنگاتنگی با جنس، خصوصیات فیزیکی و شیمیایی واحدهای سنگی دارد. چون واحدهای سنگی مختلف در مقابل عبور جریان دارای قابلیت هدایت الکتریکی متفاوتی هستند، لذا همین اختلاف، این امکان را فراهم می سازد تا تشکیلات گوناگون زمین از یکدیگر تفکیک شوند. در این خصوص پتانسیل آب موجود در سازندها نیز قابل ارزیابی و مطالعه است. بدین جهت در اراضی آبرفتی منطقه کمه با به کارگیری روش مقاومت سنجی وضعیت سفره آب زیرزمینی مورد مطالعه قرار گرفته و میزان آبدهی سازند مزبور مشخص گردید.

این تحقیق به بررسی وضعیت آب زیرزمینی در منطقه جهت حفر چاه پرداخته است. در این منطقه، مطالعات در قالب 7 پروفیل با فواصل 200 متری در محدوده شرق و جنوب شهرک صنعتی انجام گرفت. در بررسی مذکور از روش ژئوالکتریک با آرایش شلومبرگ جهت به دست آوردن مقادیر مقاومت الکتریکی لایه های زیرسطحی استفاده شده است. تمام گمانه های اندازه گیری شده در طول خط جریان حداکثر 1000 متر بوده که به واسطه آن ساختار زمین تا عمق 250 متری قابل بررسی بوده است. بررسی ها نشان می دهد که مقاومت های الکتریکی زمین در محدوده مورد مطالعه به طور عمده از سطح به عمق با یک افت مواجه می شود. این وضع می تواند به وجود نهشته های ریزدانه کم مقاومت و همچنین حضور آب در فضای بین ذرات که بر روند کاهش مقاومت موثر هستند، مربوط باشد. با تلفیق نقشه های مختلف اعم از مقاطع ژئوالکتریک و نقشه های هم مقاومت و با لحاظ نمودن اطلاعات زمین شناسی پیشنهاد حفر یک حلقه چاه در محل یکی از گمانه های الکتریکی در منطقه جنوب شهرک صنعتی داده شد.

برای بررسی ساختار زمین شناسی تحت الارضی و مطالعه وضعیت آب های زیرزمینی در اراضی شرکت کشت و صنعت از روش ژئوالکتریک استفاده شد که بتوان ساختار پدیده های مختلف زمین شناسی از قبیل آبرفت، واحدهای سنگی، گسل ها و تغییر رخساره ها را مشخص نمود. در این طرح 30 سونداژ الکتریکی با خط جریان 1000 متر برداشت گردید که پس از مطالعه و تحلیل داده ها دو نقطه یکی در واحدهای سنگی و دیگری در رسوبات آبرفتی جهت حفاری پیشنهاد گردید.

بررسی خورندگی خاک و سازندهای زمین شناسی در مسیر خط لوله نفت هدف این طرح می باشد. به منظور تعیین مقاومت خاک و تشخیص میزان خورندگی و تاثیر آن بر روی لوله از آرایه ونر تا عمق حدود شش متری زمین استفاده شد. ساختار زمین شناسی سطحی در مسیر یاد شده غالبا در قلمرو واحدهای سنگی گچ، مارن، آهک مارنی و ماسه سنگ مربوط به تشکیلات زمین شناسی گچساران، آسماری و آغاجاری می باشد. نتایج حاصل از برداشت داده ها، پس از تفسیر با نرم افزارهای کامپیوتری و با مشخص نمودن مقادیر مقاومت خاک و سنگ در منطقه مورد نظر در یک جلد گزارش تهیه و تدوین شد.

بررسی ساختار زمین شناسی عمقی و شناسایی محل های نشت فرآورده نفتی هدف این طرح می باشد. در مسیر خط لوله فرآورده های نفتی پالایشگاه از روش مقاومت سنجی با آرایش ونر جهت شناسایی مکان های نشت این فرآورده ها استفاده شد. نوسانات مقاومت های الکتریکی زمین بیانگر تغییرات ایجاد شده توسط نشت فرآورده در نقاط مختلف بود که نقشه ها و نمودارهای مربوط ترسیم گردید. با استناد به تفسیر و تعبیر داده های برداشت شده، حدود محل های نشت فرآورده نفتی در نقشه مشخص گردید.

به منظور دستیابی به آب زیرزمینی در اراضی اخوان ریسمانچیان واقع در خیرآباد مورچه خورت تعداد 25 سونداژ الکتریکی برداشت گردید. در این مطالعات پس از بررسی و تحلیل داده ها گزارش چگونگی قرار گرفتن رسوبات آبرفتی در محدوده تهیه و توصیه های لازم از جمله پیشنهاد حفر دو حلقه چاه در رسوبات آبرفتی ارائه شد.

به منظور دستیابی به ذخائر آب زیرزمینی اراضی ناحیه جنوب و جنوب غربی شهر دهاقان بوسیله تعداد هشتاد گمانه الکتریکی تحت پوشش مطالعات ژئوالکتریک قرار گرفت. در این مطالعه گسل های موجود در منطقه باضافه آبرفت بررسی و امکان وجود آب در آن بررسی و توصیه های لازم به کارفرما ارائه شد.

پتانسیل بالایی از نظر ذخایر سنگ های تزئینی داراست که با وجود ذخایر قابل توجه، به دلیل حجم عظیمی از باطله بر روی قسمت اعظم ذخایر، بهره برداری از این ذخایر غیراقتصادی شده است. ازطرفی عدم رعایت مسائل زیست محیطی بسیاری از معادن را بدون استفاده نموده است. در این طرح پس از جمع آوری منابع و اطلاعات مورد نیاز و انجام مطالعات دفتری با استفاده از منابع و نقشه های موجود در ابتدا نسبت به جمع آوری اطلاعات موجود از وضعیت معادن استان و پتانسیل سنگ های معدنی در استان اقدام شد و در ادامه روش های زیرزمینی استخراج سنگ های تزئینی به انضمام تعیین پارامترهای کمی و کیفی موردنیاز، روش اجرایی و چرخه تولید، نوع ماشین آلات و تجهیزات مورد نیاز و نهایتا بررسی اثرات زیست محیطی آن در مقایسه با روش های استخراج روباز معرفی شد و شاخص های اقتصادی روش های زیرزمینی از قبیل میزان سرمایه گذاری کل به تفکیک، تعیین حداقل ظرفیت اقتصادی استخراج با توجه به نوع و کیفیت سنگ، تعیین هزینه های عملیاتی و... تعیین گردید. روش های استخراج زیرزمینی سنگ ها با توجه به ساختار زمین شناسی ناحیه مورد مطالعه، تعیین شاخص های اقتصادی روش زیرزمینی از قبیل میزان سرمایه گذاری کل به تفکیک، تعیین حداقل ظرفیت استخراج با توجه به نوع و کیفیت سنگ با تعیین هزینه های عملیاتی معرفی شد.

تعیین محل مناسب جهت حفر چاه اکتشافی برای برداشت آب هدف این طرح بوده است. 30 گمانه الکتریکی با استفاده از روش ژئوالکتریک با آرایه الکترودی شولومبرگ برداشت شد. با توجه به نیاز به بررسی عمق زیاد در این منطقه، از خط جریان حداکثری، 1000 متری استفاده شد که براساس تجارب گذشته عمق بررسی مورد پژوهش را می توان 250 متری بیان کرد. مطابق نتایج حاصل از بررسی مقاطع و نقشه ها، پیشنهاد حفر یک حلقه چاه در منطقه مورد نظر داده شد.