کنفرانس بین المللی فقه، حقوق و پژوهش های دینی
سال:1402 | دوره:7 |تعداد مقالات:9

استقلال اقتصادی و دست یابی به خودکفایی و رهایی از وابستگی در اقتصاد یکی از آرمان های بزرگ تمامی جوامع آزاده است. هم اکنون وابستگی سیاسی ای که در بسیاری از کشورهای به ظاهر مسلمان مشاهده میشود، نتیجه ی مستقیم وابستگی اقتصادی آنها به ابرقدرتها است. تلاش برای دستیابی به حد معقولی از خودکفایی و برنامه ریزی اصولی برای نیل به استقلال اقتصادی توام با حضور قدرتمند در عرصه های جهانی از نگاه اقتصاد اسلامی یک ضرورت است. روش تحقیق در تدوین این نوشتار بصورت کتابخانه ای و استفاده از نرم افزارهای علوم اسلامی بوده است. خداوند متعال در قرآن کریم راهکارهای مختلفی برای استقلال اقتصادی و خودکفایی معرفی نموده است؛ از جمله یاری خواستن از خداوند، اعتماد به نفس، تکیه بر نیرو و توان خود، کار و تلاش، قطع رابطه ظالمانه با دشمنان اسلام و کشاورزی. استقلال اقتصادی و خودکفایی در اقصاد آثار و تبعاتی نیز دارد که عبارتند از: اقتدار سیاسی، نظامی و فرهنگی، اشتغال زایی، تقویت زیربناهای اقتصادی –,اجتماعی. قرآن کریم همچنین برای تقویت زیربناهای اقتصادی نیز راهکارهایی تعیین نموده است؛ از جمله استفاده از آب های گوناگون، بهره برداری از دانه های روغنی، بهره برداری از منابع دریایی، چهارپایان و بهره برداری از زمین. استفاده بهینه از این نعمتهای خدادادی موجب تقویت بنیه اقتصادی جامعه اسلامی خواهد شد.

یک دادرسی عادلانه را نمی توان بدون رعایت حقوق متهم تصور کرد. لذا در جهت تحقق یک دادرسی عادلانه حقوق ایران به مانند حقوق بین الملل درصدد رعایت حقوق متهم ورعایت اصل کرامت وحقوق شهروندی او بوده است. رعایت حقوق متهم وآزادی متهم غایت یک دادرسی عادلانه است. بررعایت حقوق متهم وزندانی در اموزه های اسلام نیزموارد بسیاری دیده می شود. تحقیق حاضر دردصدداست با مقایسه قوانین کیفری مصوب 1378و1392 ضمن شناسایی مفهوم حقوق متهم، جایگاه حقوق متهم در این دو مجموعه قوانین و چالش ها و نواوری های حاصل را مورد بررسی قرار دهد. با مقایسه این دو قانون میتوان به نواقص قانونی که در قوانین 1378 موجود بوده که قانون گذار در قانون جدید سعی در رفع آن داشته است آشنا شد.

قاعده حفظ نظام یا حفظ وجوب بیضه اسلام، یکی از قواعد مهم فقهی جهت اثبات ضرورت تشکیل حکومت اسلامی است. یکی از ثمرات مهم این قاعده، ممانعت از اختلال در نظام و حکومت اسلامی است. در فقه و اصول فقه، تشکیل حکومت اسلامی از باب مقدمه واجب، واجب است، پس حفظ اساس اسلام ( بیضه اسلام ) هم امری ضروری است. میرزای نائینی در کتاب « تنبیه الامه و تنزیه المله » بر اساس قاعده منع اختلال نظام، واجب را یا نظامی یعنی در تقابل هجوم دشمنان بر حفظ نظام سیاسی و اجتماعی دخیل می داند و یا غیر نظامی، که امر شخصی است؛ و هر عملی که باعث تضعیف و تحلیل پایه های دین اسلام گردد به سبب تشتت و تفرقه بین مسلمانان حرام می باشد. یکی از مؤلفه های مهم در این پژوهش، ایدئولوژی میرزای نائینی که همان بایدها و نبایدهایی جهت تشکیل حکومت اسلامی در سایه سار تأثیر پذیری از قاعده فقهی حفظ نظام بوده است؛ که در نهایت منجر به موفقیت در این امر گشته، می باشد. از جمله نتایج این پژوهش که به روش تحلیلی و توصیفی از طریق کتابخانه ای و اسنادی بوده است؛ می توان به کاربرد قاعده حفظ نظام در حوزه های مختلف از جمله اقتصادی جهت رفع مشکلات معیشتی مردم، سیاسی در مبارزه با تسلط بیگانگان و اجتماعی، جهت حفظ کیان اسلام و استقلال در ابعاد مختلف دست یافت.

مسائل فقهی از جمله مفاهیم و مطالب مهم و مورد بحث در تمامی ادیان از جمله دین زرتشتی است که اکثراً در سده های نخستین دوره اسلامی به زبان پهلوی تدوین شده اند. تمامی این آثار براساس روایات و سنت های دینی، ادبی، کتبی و شفاهی زرتشتیان در دوره ساسانی است. متون فقهی زرتشتی به شرح احکام شرعی و مجاز و همچنین بیان احکام غیر شرعی و غیرمجاز می پردازد. فقه ساسانی مجموعه ای از آراء و فتاوی فقهی است که در برگیرنده مجموعه ای از رساله ها و کتب فقهی و تشریعی چون وندیداد، شایست ناشایست، روایت امیداشوهشتان، مادیان هزار دادستان، روایت آذرفرنبغ فرخزادان، روایت فرنبغ سروش و پرسشنیها می باشد. در این مقاله نگارنده به بررسی چند پرسش و پاسخ حقوقی از مجموعه کتاب پنجاه و نه پرسش و پاسخ دینی و فقهی می پردازد.

یکی از کارویژه های مهم قوه مقننه نظارت این نهاد بر امور جاری کشور و اجرای قانون ها به وسیله قوه مجریه است. در این جهت، قانون گذار اساس برخی ابزارهای نظارتی را برای مجلس شورای اسلامی به رسمیت شناخته است. انتخاب وزیران از سوی رئیس جمهور و استیضاح آنان توسط مجلس، از اهرم های مهم تعامل و توازن قوا محسوب می شود. پژوهش حاضر با هدف بررسی و مرور شرایط حقوقی حاکم بر انتخاب، عزل و استیضاح وزیران در نظام جمهوری اسلامی ایران انجام شده است. بدین منظور، منابع کتابخانه ای اعم از قانون اساسی، متون حقوقی، پژوهش های پیشین و رویه های مجلس شورای اسلامی مورد بررسی قرار گرفت. یافته های پژوهش نشان می دهد چارچوب کلی این فرایندها در قانون اساسی مشخص شده است اما معیارها و ضوابط دقیق در قوانین عادی تعریف نشده است. در نتیجه تدوین آیین نامه ای جامع در این زمینه ضروری به نظر می رسد.

لباس فرم ازجمله ملزوماتی است که در ابتدای شروع هر نوع کسب وکاری، به منظور یکسان سازی پوشش کارکنان و نظم بخشیدن به محیط کار، موردتوجه کارفرمایان قرار می گیرد. پژوهش حاضر به منظور بررسی لباس فرم نیروهای حفاظت فیزیکی در اداره جات و سازمان ها با نگاهی به آیات و روایات صورت گرفته است. هدف این پژوهش طراحی لباس فرم برای نیروهای حفاظت فیزیکی اداره جات و سازمان ها به گونه ای مطلوب و کارآمد است. به منظور دستیابی به اهداف موردنظر در این پژوهش از روش مشاهدات میدانی در شهرداری و مصاحبه با حفاظت فیزیکی مختلف استفاده شده است. نتایج تحقیق بیانگر این است که جنس پارچه مورداستفاده برای دوخت پیراهن و شلوار حفاظت فیزیکی باید خیلی بادوام و راحت باشد؛ و لباس کار حفاظت فیزیکی باید در عین داشتن مدل مناسب، ساختار مناسبی متناسب با ارگونومی بدن داشته باشد. همچنین به کار بردن رنگ مناسب برای لباس فرم حفاظت فیزیکی یک مؤلفه مهم است که موجب حس اعتماد و اطمینان و حس اعتمادبه نفس در فرد متصدی حفاظت فیزیکی می شود؛ که در ادامه مقاله به آن می پردازیم.

در هر جامعه ای گروهی ازکودکان هستند که والدین خود را بر اثر عواملی از دست داده و تنها مانده اند. مشکلات یتیمان فقط به مسئله معاش و مادیات محدود نمیشود، هر چند که نبود آن ها نیز بسیار سخت است، اما آن چه که از خوراک و پوشاک مهم تر است، محبت و مورد توجه واقع شدن است؛ چرا که انسان موجودی لطیف و تشنه محبت، به ویژه در دوران کودکی است، حال اگر چنین افرادی محبت نبینند، هیچ تضمینی برای داشتن زندگی سالم برای آنها وجود ندارد و چه بسا ممکن است دچار بحران های شخصیتی و اجتماعی شوند. زیرا در محیط خانواده است که انسان تربیت معنوی، اجتماعی و اخلاقی می شود و عدم داشتن خانواده، در کودکان یتیم منجر به صدمات جبران ناپذیر روحی می گردد. از این رو، اسلام موضوع یتیم نوازی را به عنوان یکی از مهم ترین مسائل جامعه اسلامی معرفی کرده و برای حل این مشکلات، راه حل و توصیه هایی را مطرح کرده است. براساس روایات معصومین-علیهم السلام-ایتام به دو دسته یتیم ظاهری و یتیم معنوی تقسیم شده اند. ایتام ظاهری؛ روایات بیشتری را نسبت به یتیمان معنوی به خود اختصاص داده اند. در پژوهش حاضر سعی داریم که به مسئله جایگاه و اهمیت ایتام از منظر روایات با تکیه برروش توصیفی –,کتاب خانه ای بپردازیم.

یکی از قواعد قرآنی که از عرصه های جهاد تبیین است و در فرمایشات مقام معظم رهبری بر آن زیاد تأکید شده است قاعده ایمان، امید و امیدآفرینی می باشد. در تعداد زیادی از آیات کلام الله مجید به این موضوع اشاره شده است. مستندات این قاعده آیات نورانی قرآن و روایات معصومین علیهم السلام می باشد. ایمان و امید از مفاهیم کانونی ادیان الهی از جمله اسلام می باشد که نقش تعیین کننده ای در سعادت انسان دارد و وابسته به هم و لازم و ملزوم یکدیگر هستند. کاربست این قاعده آثار و برکات زیادی در زندگی فردی و اجتماعی انسان دارد که در این نوشتار بدان پرداخته می شود. تحقق و اجرای این قاعده عوامل و الزامات متعددی را می طلبد که با الهام از فرمایشات مقام معظم رهبری در این پژوهش مورد بررسی قرار می گیرد. با توجه به اینکه قبلاً تحقیق مستقلی در این موضوع صورت نگرفته است اهمیت و ضرورت این بحث احساس می شود. روش تحقیق بصورت کتابخانه ای بوده و علاوه بر آن از نرم افزارهای علوم اسلامی نیز استفاده شده است.

معاونت در قتل عمد، یکی از دلایل اصلی وقوع این جنایت در جامعه است که منجر به افزایش بی نظمی و ناامنی می گردد. بر این اساس، هدف پژوهش حاضر، بررسی عوامل مؤثر بر معاونت زنان در قتل عمد همسر است. این پژوهش به لحاظ هدف، کاربردی؛ ازحیث ماهیت توصیفی-تحلیلی و از نظر روش، کیفی است. جامعه آماری این پژوهش، 27 نفر از زنانی هستند که به جرم معاونت در قتل عمد همسر در ندامتگاه شهر ری بوده اند. ابزار گردآوری داده ها، مشاهده و مصاحبه نیمه ساخت یافته بوده و جهت دستیابی به مشخصات فردی زندانیان از پرونده شخصیت آنان استفاده گردیده است. بر اساس یافته های تحقیق، نارضایتی جنسی و خشونت خانگی از عوامل علی، مهاجرت و حاشیه نشینی، مشکلات اقتصادی خانواده، نوع و شیوه ازدواج از عوامل زمینه ای و استعمال مواد مخدر و مشروبات الکلی توسط شوهر، دخالت اطرافیان در زندگی مشترک و دغدغه های ذهنی زن نسبت به طلاق از عوامل مداخله گر بوده است. استراتژی های کنش و تعامل(راهبرد)، قتل و رفتار خشونت آمیز نسبت به شوهر و خیانت زناشویی زن بوده است که پیامدهایی مانند محکومیت زنان و وضعیت نامساعدشان، از بین رفتن پدر خانواده وضعیت نابسامان فرزندان را به همراه داشته است.