تعداد استنادات مدارک علمی سال‌هاست که به عنوان شاخصی از تاثیرگذاری مدارک علمی محسوب می‌شوند و یکی از مناسب‌ترین شاخص آماری است که جنبه‌های اهمیت تحقیق را فراهم می‌کند. این شاخص، نشانگر استفاده از دانش یک محقق توسط سایر محققان بوده و بر این مبنا به صورت ضمنی حاوی تایید محقق توسط سایر افراد فعال در آن حوزه تحقیقاتی است و به همین دلیل برخی از آن به عنوان رای‌گیری محققین یاد کرده‌اند(1). بررسی استناد و عوامل موثر بر آن می‌تواند آگاهی لازم برای بازیگران عرصه علم جهت اقدامات مناسب را فراهم کند. این آگاهی از سویی برای محققین می‌تواند امکان بهبود وضعیت علمی و وجهه پژوهشی را فراهم کرده و از سوی دیگر برای مسئولین ارزیابی امکان تصمیم‌گیری بهتر را فراهم نماید(2). با وجود اینکه کیفیت مقاله در دریافت تعداد استنادات اثرگذار است، اما شواهد نشان می‌دهد برخی از مدارک علمی با وجود کیفیت بالا، به دلیل رویت پذیری پایین و سایر عوامل، استناد کمتری دریافت می‌کنند. با توجه به اهمیت استناد، در این پست راه‌هایی برای جذب استناد معرفی می‌شود.
- مقالات خود را به اشتراک بگذارید: اشتراک گذاری مقاله با محققان حوزه موضوعی خود، در افزایش تعداد خوانندگان و استنادات اثر گذار است. نتایج تحقیقات نشان می‌دهد که اگر شما به مردم در مورد مقاله‌تان بگویید، مقاله بیشتر دیده می‌شود و در نتیجه مقاله‌ای که بیشتر دیده شود(3)، شانس بیشتری برای دریافت استناد دارد و همچنین، نمره آلتمتریکس[1] آن بالا می‌رود. پایگاه مرکز اطلاعات علمی امکان به اشتراک گذاری مقالات در شبکه‌های اجتماعی را دارد. همچنین، بعد از به اشتراک گذاری مقاله خود می‌توانید تاثیر آن را در تعداد بازدید یکساله ببینید.
- مقاله خود را در نشریات معتبر منتشر کنید(3): انتشار مقاله در مجله‌ای با شاخص تاثیر[2] بالا، به عنوان راهی شناخته شده برای دریافت استنادات است. نتایج منتشر شده از (2) که به بررسی مجلات حوزه موضوعی زیست‌شناسی سلولی پرداخته، به این نتیجه رسید که به ترتیب متغیرهای SNIP، SJR و شاخص تاثیر بر تعداد استنادات آتی اثرگذارند.
- مقاله خود را به رایگان در دسترس قرار دهید: به طور کلی، محتوای دسترسی آزاد مخاطب بیشتری دارد(3)، بنابراین انتشار در پایگاه مرکز اطلاعات علمی، مقاله شما را بیشتر در بازدید عموم قرار می‌دهد و این امر می‌تواند به افزایش تعداد استنادات کمک کند. پایگاه مرکز اطلاعات علمی بزرگ‌ترین پایگاه علمی رایگان کشور است. با انتشار مقاله خود در مجلات و همایش‌هایی که در این پایگاه نمایه می‌شود، می‌توانید تعداد بازدید و در نتیجه استنادات خود را افزایش دهید.
- اطلاعات شناسایی خود را استاندارد کنید: از شکل یکسان برای نگارش اسم و وابستگی سازمانی خود استفاده کنید(3). زمانی که در نگارش مقاله، نام خود را به شکل یکسان نگارش کنید بازیابی مقالات شما آسان می‌شود. بهتر است برای انجام این کار از ORCID و ResearchID استفاده کنید.
- با دیگران در نگارش مقاله همکاری کنید: مقالات هم‌تالیفی به خصوص مقالات با هم‌تالیفی خارجی استنادات بیشتری دریافت می‌کنند(3). همکاری با محققان میان رشته‌ای نیز به افزایش تعداد استنادات دریافتی کمک می‌کند. از دلایل این افزایش استنادات در مقالات دارای هم تالیفی می‌توان به مهارت‌های تکمیلی مولفین، یادگیری متقابل و دسترسی به امکانات اشاره کرد و از منظر عاملی تعداد مولفین بیشتر می‌تواند با افزایش بازدید و نیز خوداستنادی بیشتر همراه باشد. علاوه بر این هم‌تالیفی بین‌المللی نیز همراه با تعداد استنادات دریافتی بیشتر از هم‌تالیفی داخلی مشاهده شده است و دلیل آن هم می‌تواند کیفیت و نفوذ بیشتر است(4)(8).
- از تعداد ارجاعات بیشتر و به روزتر استفاده کنید: در واقع انتخاب منابع بیشتر و روزآمدتر[3] می‌تواند از طریق افزایش نمایانی مقالات به بهبود وضعیت استنادی یاری رساند(4) (2).
- به همراه مقالات اصیل، مقالات مروری منتشر کنید: به طور کلی، مقالات مروری تعداد استنادات بیشتری نسبت به سایر مدارک علمی دریافت می‌کنند(4) (8).
- مقاله خود را جستجو پذیر کنید: از عناوین توصیف‌گری استفاده کنید که در اصطلاحات جستجو به صورت متداول استفاده می‌شود و شانس بازیابی مدرک علمی شما را افزایش می‌دهد. تنوع و تعداد کلمات کلیدی در افزایش استناد اثر گذار است(8). از ابزارهایی استفاده کنید که به شما در شناسایی کلمات کلیدی کمک می‌کند:گوگل ترند[4]: به شما رتبه‌بندی از کلمات کلیدی و عبارات را بر اساس محبوبیت ارائه می‌دهد(5).
- در صورتی که مقاله خود را در شبکه‌های اجتماعی علمی و یا در وب سایت شخصی خود آرشیو می‌کنید، موارد زیر را در مقاله خود رعایت کنید:
عنوان مقاله خود را استناد پذیر کنیم
استناد خود را با Kudos افزایش دهیم
- دو جمله اول چکیده مقاله معمولا در نتایج موتورهای جستجو نمایش داده می‌شوند. بنابراین مطمئن شوید که کلمات مناسبی در دو جمله اول گنجانده‌اید. 3 تا 6 مرتبه از کلمات کلیدی در چکیده استفاده کنید اما مطمئن شوید که این کلمات کلیدی حتما نکات مهم مقاله شما را بیان می‌کنند (9).
- عنوان گذاری هر بخش مقاله: موتورهای جستجو از عنوان گذاری در هر بخش مقاله استفاده می‌کنند تا ساختار کلی و محتوای مقاله شما را شناسایی کنند. درج کلمات کلیدی و عبارت در این عناوین به موتورهای جستجو در بازیابی بهتر مقاله شما کمک خواهد کرد (6).
- فعالیت پژوهشی خود را به دیگران نشان دهید: صفحه شخصی و فهرست مدارک علمی خود را مکررا به روز کنید. با محققان دیگر در مورد مقاله‌تان صحبت کنید، مقاله خود را به محققان حوزه موضوعی خود ارسال کنید. آموزش‌های مبتنی بر وب را در موضوع مقاله خود بنویسید و منتشر کنید(3). مقالاتی که تا حد زیادی توئیت می شوند نسبت به مقالاتی که کمتر توئیت می شوند استنادات بیشتری دریافت می کنند (8).
- از شبکه‌های اجتماعی استفاده کنید: از پروفایل محققان از قبیل گوگل اسکالر، ریسرچ گیت و لینکدین استفاده کنید. در نگارش مداخل ویکی پدیا مشارکت کنید، بلاگ نویسی را آغاز کنید و به شبکه‌های اجتماعی علمی بپیوندید.
- به مقالات قبلی خود استناد دهید. اما در این کار زیاده روی نکنید.
- داده‌های مقاله خود را به اشتراک بگذارید. شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد به اشتراک گذاری داده‌ها باعث افزایش تعداد استنادات می‌شود(7).
- از آمار و ارقام در پیوست مقالات استفاده کنید: استفاده از نمودار و به کار بردن اشکال در یک مقاله تعداد استنادات را بالا می برد (8).
- اولین استناد را زود دریافت کنید: با افزایش سن مقاله تعداد استنادات آن کاهش می‌یابد. یک مقاله در سال اول تعداد استنادات بیشتری جذب می‌کند، مقاله‌ای که زودتر استناد دریافت می‌کند، شانس بیشتری برای دریافت استناد دارد.(8).
منابع
1. کرامت‌فر و نورمحمدی. کتاب‌سنجی؛ مباحث نظری و عملی. تهران: کتابدار; 1393.
2. رفیعی‌خشنود, محدثه, کرامت‌فر, عبدالصمد, اکبری. کدام ویژگی‌ها ارتباط بیشتری با تعداد استنادات آتی مقالات مروری زیست‌شناسی سلولی دارند؟. فصلنامه مدیریت اطلاعات و دانش شناسی. 2017;4(1):51–8.
3. Ebrahim NA. From the SelectedWorks of Nader Ale Ebrahim How to Increase Your Research Visibility and Impact? 2019 [cited 2019 Oct 6]; Available from: https://works.bepress.com/aleebrahim/240/
4. (PDF) WHAT FACTORS ARE ASSOCIATED WITH CITATION IMPACT IN CELL BIOLOGY? [Internet]. [cited 2019 Oct 6]. Available from: https://www.researchgate.net/publication/309159731_WHAT_FACTORS_ARE_ASSOCIATED_WITH_CITATION_IMPACT_IN_CELL_BIOLOGY/stats
5. 10 Easy Ways to Increase Your Citation Count: A Checklist | AJE [Internet]. [cited 2019 Oct 5]. Available from: https://www.aje.com/arc/10-easy-ways-increase-your-citation-count-checklist/
6. How to increase citations - Editor Resources [Internet]. [cited 2019 Oct 6]. Available from: https://editorresources.taylorandfrancis.com/understanding-research-metrics/citations-top-tips/
7. Increasing Citations and Improving Your Impact Factor | SAGE Publications Ltd [Internet]. [cited 2019 Oct 6]. Available from: https://uk.sagepub.com/en-gb/eur/increasing-citations-and-improving-your-impact-factor
8. Tahamtan I, Bornmann L. What do citation counts measure? An updated review of studies on citations in scientific documents published between 2006 and 2018. Scientometrics [Internet]. 2019; Available from: https://doi.org/10.1007/s11192-019-03243-4
9. How to increase citation count of your research paper? [Internet]. [cited 2019 Oct 5]. Available from: https://blog.typeset.io/how-to-increase-citation-count-of-your-research-paper-32749df6e8d2
[1] آلتمتریکس بحث و صحبت پیرامون یک خروجی تحقیقاتی را از منابعی چون، گوگل پلاس، لینکدین، اسناد ، اخبار ، وبلاگها ، توییتر، داوری‌های پس، از چاپ فیس‌بوک، ویکی‌پدیا، ردت، یوتیوب و پین‌ترست گردآوری می‌کند.
[2] شاخص تاثیر:شاخص تاثیر رایج‌ترین شاخص ارزیابی مجلات علمی است و نزدیک به 50 سال قدمت دارد. این شاخص از تقسیم تعداد استنادات در سال جاری به مقالات دو سال گذشته یک نشریه به دست می‌آید و به عبارتی میانگین تعداد استنادات وارده سال مورد بررسی به مقالات نشریه در دو سال گذشته را نشان می‌دهد.
[3] شاخص پرایس (نسبت ارجاعات در 5 ساله گذشته به کل ارجاعات) از عوامل مهم پیش بین هستند و تعداد استنادات در رتبه بعدی هستند.
[4] Google Trends