حتما تا به حال زیاد شنیده اید که افرادی که از ناراحتی قلبی رنج می برند از عباراتی مانند آنژیو کردن و یا فنر گذاشتن استفاده می کنند. در مقاله پیش رو میخواهیم این دو مورد را به صورت حرفه‌ای‌تر بررسی کنیم. ابتدا آنها را تعریف کرده و سپس شرایط پزشکی را که صلاحیت انجام این دو پروسه درمانی را دارد بررسی می‌کنیم.
آنژیوگرافی چیست؟
طبق تعریف مقاله مربوط به آنژیوگرافی قلب که در سایت دکتر لیلا عسگرپور دکتر قلب در کرج آمده است، فرآیند بررسی عروق خونی برای تشخیص انسداد در گردش خون، آنژیوگرافی نامیده می شود. تصاویر یا تفاسیر حاصل از این فرآیند را آنژیوگرافی می گویند. در طی آنژیوگرافی، مایع رنگی مخصوصی به نام "ماده حاجب" از طریق یک لوله یا کاتتر ظریف به شریان کشاله ران یا بازو تزریق می شود. این امر هرگونه مشکل بالقوه در رگ‌های خونی را برجسته می‌کند و بلافاصله برای تعیین اقدام بعدی، عکس‌برداری با اشعه ایکس انجام میشود.
روش آنژیوگرافی به طور کلی یک روش بی خطر و بدون درد است که ممکن است حدود 30 دقیقه تا دو ساعت طول بکشد. خطرات کمی در ارتباط با این فرآیند وجود دارد. در حالی که مشاهده مقداری کبودی یا درد برای یک یا دو هفته پس از آنژیوگرافی، طبیعی است. عوارض نادری مانند حساسیت شدید به مایع رنگی، سرگیجه یا تنگی نفس، سکته مغزی یا آسیب کلیه به دلیل خونریزی داخلی نیز ممکن است رخ دهد؛ با این حال، این عوارض موقتی و قابل درمان هستند.
آنژیوگرافی در موارد زیر انجام میشود:
- هنگامی که فرد، آنژین قلبی، یا به عبارتی درد قفسه سینه ناشی از کاهش جریان خون به قلب داشته باشد.
- جهت تشخیص آترواسکلروز (تصلب شرائین) یا تنگی شریان ها که می تواند منجر به سکته مغزی یا حمله قلبی شود.
- جهت آماده سازی شرایط برای انجام روش های تهاجمی به منظور گشاد کردن عروق خونی مسدود یا باریک شده
- برای تشخیص ابتلا به بیماری شریانی محیطی که در آن جریان خون به پاها محدود میشود.
- برای تشخیص انسداد خون رسانی به کلیه ها یا ریه ها (آمبولی ریه)
آنژیوپلاستی چیست؟
بر اساس مطالبی که در مقاله آنژیوپلاستی در سایت دکتر لیلا عسگر پور منتشر شده است، در صورت انسداد شریان، پزشک ممکن است برای جلوگیری از جراحی های مهم تر و تخصصی تر، انجام آنژیوپلاستی را به بیمار توصیه کند. در این روش نیز دوباره کاتتر یا لوله کوچک از طریق انسداد شریانی وارد محیط می شود. یک بالون مخصوص روی کاتتر با استفاده از فشار آب بالاتر از فشار خون در محل باد میشود، بنابراین انسداد برطرف میشود و اجازه می‌دهد خون بیشتری در آن شریان جریان یابد. سپس بادکنک تخلیه شده و بیرون کشیده می شود. این روش معمولا به عنوان آنژیوپلاستی با بالون شناخته می شود.
پزشک یا رادیولوژیست ممکن است مجبور شود این فرآیند را چندین بار تکرار کند تا زمانی که انسداد شریان بیمار کاملاً برطرف شود. اگر در این مرحله، انسداد هنوز برطرف نشده باشد، پزشک ممکن است استنتی را در داخل شریان قرار دهد تا دیواره‌های سرخرگ را از هم جدا نگه دارد تا جریان خون بیشتر شود. این استنت ها از فلز سیمی ساخته شده اند که گاهی اوقات برای باز نگه داشتن شریان با دارو پوشانده می شوند.
اگر دچار انسداد شریان‌های متعدد باشید یا مبتلا به بیماری‌های دیگری مانند دیابت باشید، ممکن است پزشک جراحی برای پس عروق کرونر را به شما توصیه کند، طی این جراحی، یک رگ خونی از قسمت دیگری از بدن شما برداشته شده و برای دور زدن محل انسداد شریان، یک انتهای آن را به آئورت که بزرگترین شریان خارج شونده از قلب است، متصل می کند و سپس انتهای دیگر آن را به شریان واقع در زیر انسداد متصل می کند.
درست مانند آنژیوگرافی، آنژیوپلاستی نیز یک فرآیند بی خطر است و عوارض جانبی کمی دارد، اما خطر آسیب به رگ های خونی در آن وجود دارد. سایر عوارض احتمالی شامل موارد زیر است:
- گذرگاه بسیار باریکی داخل شریان که با وجود تلاش های فراوان برای باد کردن بالون، مانور دادن آن غیرممکن است.
- تنگی مجدد یا باریک شدن مجدد شریان در صورت عدم استفاده از استنت.
- خطر خونریزی در این روش بیشتر از آنژیوگرافی است.
- خطر شکست روش آنژیوپلاستی که نیاز به جراحی فوری دارد.
مانند آنژیوگرافی، عوارض نادر شامل خطر حمله قلبی در طی آنژیوپلاستی، آسیب عروق کرونر، مشکلات کلیوی، سکته مغزی یا ریتم غیر طبیعی قلب است که در اینصورت ممکن است به ضربان ساز نیاز باشد. پس از انجام آنژیوپلاستی موفقیت آمیز، به طور کلی در عرض یک هفته بهبود خواهید یافت و می توانید مرخص شوید. همچنین برای شما داروهای رقیق کننده خون نیز تجویز می شود.
توصیه می شود مایعات زیادی بنوشید تا مایع رنگی را از بدن خود خارج کنید. همچنین ممکن است پزشک به شما توصیه کند از بلند کردن وزنه های سنگین در دوران نقاهت خودداری کنید و مصرف سیگار یا الکل خود را محدود کنید تا از خطر عوارض بعدی جلوگیری شود. پزشک خود را در مورد روند بهبودی خود مطلع کنید و اگر محلی که کاتتر در آن قرار داده شده بود، شروع به تورم، خونریزی، تغییر رنگ کرد یا اگر احساس ضعف، غش یا درد قفسه سینه کردید، سریعا به پزشک مراجعه کنید.
نحوه انتخاب پزشک برای آنژیوپلاستی عروق کرونر
اگر تصمیم به آنژیوپلاستی برای جلوگیری از حمله قلبی دارید، کمی وقت بگذارید و تحقیق کنید تا یک پزشک مجرب پیدا کنید. هرچه پزشک تجربه بیشتری در انجام عمل آنژیوپلاستی با نتایج خوب داشته باشد، احتمالاً نتایج مطلوبتری نیز نصیب شما خواهد داشت.
هنگام تصمیم گیری به انتخاب پزشک، به این عوامل توجه کنید:
1. مشاوره بگیرید: می توانید از خانواده، دوستان، و سایر متخصصان درمانی برای مشورت کمک بگیرید. با مطب هر یک از متخصصین قلب تماس بگیرید و برای ملاقات و مصاحبه با متخصص قلب، وقت مشاوره بگیرید.
2. در مورد مدارک و تجربه ی کاری کاردیولوژیست تحقیق کنید: صدور گواهینامه هیئت مدیره یکی از مهمترین عواملی است که باید در نظر گرفته شود.این مورد به شما می گوید که آیا پزشک، آموزش، مهارت و تجربه لازم را برای درمان بیمار در زمینه قلب و عروق را دارد یا خیر. همچنین تأیید کنید که متخصص قلب هیچ سابقه ای از ادعای قصور یا اقدامات انضباطی نداشته باشد.
3. میزان تجربه ی متخصص قلب را در نظر بگیرید: وقتی با سلامت قلبتان سروکار دارید، تجربه ی پزشک اهمیت بالایی دارد. هر چه متخصص قلب تجربه بیشتری در مورد یک بیماری یا روش درمانی داشته باشد، احتمالاً نتایج درمانی شما نیز بهتر خواهد بود.
گذراندن دوره فلوشیپ در یکی از چندین حوزه فوق تخصصی نیز حائز اهمیت است. بپرسید که متخصص قلب چند بیمار با شرایط همسان شما را درمان کرده است. اگر می‌دانید که به یک روش خاص نیاز دارید، از متخصص قلب بپرسید که چه تعداد درمان با این روش انجام داده است، در مورد میزان عوارض جانبی و عوارضی که پزشک با آنها مواجه شده است با وی صحبت کنید.
4. جنسیت پزشک را در نظر بگیرید: برای شما مهم است که با جنسیت متخصص قلب خود احساس راحتی کنید، زیرا باید آشکارا درباره اطلاعات شخصی خود با آنها صحبت کنید. حتماً از متخصص قلب در مورد آموزش ها و تجربیات اخیر وی که به طور خاص با وضعیت و جنسیت شما مرتبط است، سؤال کنید.
5. در مورد کیفیت بیمارستان تحقیق کنید: بیمارستانی که پزشک شما در آن مشغول است، در حقیقت همان بیمارستانی است که شما در آن درمان خواهید شد. به همین دلیل، کیفیت خدمات درمانی بیمارستان را در نظربگیرید. کیفیت بیمارستان برای شما مهم است، زیرا بیماران در بیمارستان‌های دارای رتبه برتر عوارض کمتری دارند و احتمال بروز مشکلات دیگر نیز بسیار پایین است. علاوه بر این، در نظر بگیرید که آیا مکان بیمارستان برای شما مهم است یا خیر.
6. میزان ارتباط گیری خود با پزشک را ارزیابی کنید: یک متخصص قلب را انتخاب کنید و با او راحت صحبت کنید. هنگامی که برای اولین بار با متخصص قلب ملاقات می کنید، یک سوال بپرسید و به واکنش او توجه کنید. آیا او از سؤالات شما استقبال می کند و به روشی که شما مد نظر دارید به آنها پاسخ می دهد؟ متخصص قلب و عروقی را پیدا کنید که به آشنایی با شما علاقه نشان دهد، ترجیحات درمانی شما را در نظر بگیرد و به فرآیند تصمیم گیری شما احترام بگذارد.
7. نظرات و کامنت های بیماران قبلی را بخوانید: خواندن آنچه دیگران در مورد یک پزشک می‌گویند می‌تواند بینشی را در مورد نحوه طبابت یک پزشک و همچنین نحوه پزشکی او ارائه دهد. با بررسی نظر بیماران قبلی، شما می توانید بفهمید که مردم در مورد میزان اعتمادشان به یک پزشک چه می گویند.
8. بدانید بیمه درمانی شما چه مواردی را پوشش می دهد: پوشش بیمه یک موضوع مهم است. برای دریافت بیشترین مزایای بیمه و پرداخت کمترین هزینه برای درمان، ممکن است لازم باشد یک متخصص قلب را انتخاب کنید که با شرکت بیمه قرارداد دارد.