مسدود کننده عصبی عصب سه قلو نوعی بلوک درد است که در آن، بی حسی به داخل عصب سه قلو (تریژمینال)، که حس را از صورت به مغز می‌رساند، تزریق می‌شود.
درد عصب سه قلو (نورالژی تریژمینال) چیست؟
درد عصب سه قلو (نورالژی تریژمینال)، مشکلی است که با درد عصب سه قلو، که تقریباً از بالای گوش شروع شده و سه قسمت شده و به طرف چشم، گونه و فک منشعب می‌شود، خود نمایی می‌کند. ما در هر طرف صورتمان یک عصب سه قلو (تریژمینال) داریم؛ اما درد عصب سه قلو (نورالژی تریژمینال)، معمولاً فقط یک طرف را درگیر می‌کند.
درد عصب سه قلو (نورالژی تریژمینال) با دردهای صورتی که به دلیل مشکلات دیگر است، فرق دارد. اغلب اینگونه توصیف می‌شود که دردی تیز، تیر کشنده یا مثل برق گرفتگی است و آنقدر شدید است که فرد مبتلا به آن، نمی‌تواند چیزی بخورد یا بنوشد. درد و گرفتگی عضلات صورت، چند ثانیه ادامه دارد، اما با پیشروی این مشکل، درد ممکن است چندین دقیقه یا حتی بیشتر ادامه داشته باشد.
علائم درد عصب سه قلو
عصب سه قلو (تریژمینال) به سه قسمت تقسیم شده و سه شاخه می‌شود: افتالمیک (عصب چشمی)، ماگزیلار (عصب آرواره‌ای بالایی) و ماندیبولار (عصب آرواره‌ای پایینی). هر شاخه، به قسمت خاصی از صورت حس می‌بخشد.
درد عصب سه قلو (نورالژی تریژمینال)، براساس اینکه کدام شاخه و کدام قسمت این عصب درگیر باشد، می‌تواند در جاهای مختلفی از صورت احساس شود. اغلب در قسمت پایین صورت احساس می‌شود. شدت این درد خاص است و برخی افراد آن را شدیدتر از حمله‌ی قلبی، دفع سنگ کلیه یا حتی زایمان، توصیف کرده‌اند.
در ابتدا، درد عصب سه قلو (نورالژی تریژمینال)، با احساس گزگز و بی‌حسی در صورت همراه است. این درد متناوب است و چند ثانیه الی دو دقیقه طول کشیده و آن قدر تکرار می‌شود تا کم‌کم مداوم می‌شود.
دردهای ابتدایی، ممکن است چندین هفته یا چند ماه ادامه داشته باشند و زمانی می‌رسد که درد، یک دوره‌ی یک ساله یا بیشتر محو می‌شود. اگرچه ممکن است درد عصب سه قلو (نورالژی تریژمینال)، محو شود، اما همیشه، و اغلب شدیدتر، باز می‌گردد.
درد عصب سه قلو (نورالژی تریژمینال) در برخی موارد، به جای درد تیز و تیر کشنده، درد مبهم و مداومی خواهد بود. این مورد و علائم متفاوت دیگر، گاهی نورالژی تریژمینال آتیپیکال (غیر عادی) نامیده می‌شود.
بلوک عصب سه قلو (تریژمینال) چیست؟
بلوک عصب سه قلو (تریژمینال)، تزریق دارو برای کمک به تسکین درد صورت است. برای درمان موارد زیر استفاده می‌شود:
- درد عصب سه قلو (نورالژی تریژمینال)
- عفونت هرپس زوستر (زونا یا شینگلز) صورت
- سایر سندرم‌های درد آتیپیکال (غیر طبیعی)
عصب سه قلو (تریژمینال)، به صورت شما حس داده و به شما توانایی گاز گرفتن، جویدن و بلعیدن می‌دهد. بلوک عصبی، به شما کمک می کند تا درد صورت را احساس نکنید.
مزایای بلوک عصبی
بلوک عصبی، برای کنترل درد مزمن، طولانی مدت، درد بعد از جراحی، درد شدید، حاد یا کوتاه مدت، استفاده می‌شود. بلوک عصبی، با تسکین سریع، باعث از بین رفتن درد می‌شوند. همچنین می‌توانند باعث تسکین طولانی مدت شوند، چون برخی از تزریقات، باعث کاهش آزردگی عصب شده و به آن اجازه می‌دهد تا بهبود یابد.
بلوک عصبی به افرادی که درد مزمن دارند کمک می‌کند تا زندگی روزمره‌شان بهتر شده، به سر کار برگردند، ورزش کنند و فعالیت‌های روزمره شان را انجام دهند. بلوک عصبی موقتی، معمولاً درمان کوتاه مدتی است. درد ممکن است چند ساعت بعد، با برطرف شدن اثر دارو، مجدداً عود کند. برخی افراد نیاز دارند که بلوک عصبی مکرر یا طولانی مدت داشته باشند تا بتوانند التهاب و درد را کنترل کنند.
بلوک عصب سه قلو (تریژمینال) چگونه انجام می‌شود؟
در ابتدا مسکن وریدی به شما تزریق می‌شود تا آرام باشید. سپس روی یک تخت، برای تصویر برداری اشعه‌ی ایکس، طاق باز می‌خوابید. پزشک، سوزنی را در یک طرف صورت، وارد صورت کرده و داروی بی‌حسی را تزریق می‌کند. سپس با کمک اشعه‌ی ایکس، سوزن دوم را وارد کرده و داروی استروئید را تزریق می‌کند. معمولاً این کار، کمتر از 30 دقیقه طول می‌کشد و می‌توانید همان روز به خانه برگردید.
بلوک عصب سه قلو (تریژمینال) چیست؟
بلوک عصب سه قلو، عمدتاً برای درمان درد عصب سه قلو (نورالژی تریژمینال)، درد مزمنی که عصب سه قلو را درگیر می‌کند، استفاده می‌شود. همچنین برای پیشگیری از سردرد در افراد مبتلا به میگرن مزمن نیز استفاده می‌شود. ممکن است عصب بلافاصله بعد از تزریق بی‌حس شود و تا چند روز بعد از تزریق، ناحیه حساس و کبود باشد.
درد عصب سه قلو (نورالژی تریژمینال) شدید یا درد میگرن، معمولاً بلافاصله بعد از تزریق خوب می‌شود. تأثیر کامل، بعد از بهبود تورم، حدود 3-5 روز بعد از تزریق، مشاهده می‌شود. مدت زمانی که طول می‌کشد تا علائم مجدداً عود کند، متفاوت خواهد بود و در برخی افراد تنها چند روز است و در افراد دیگر چند هفته یا چند ماه.بلوک عصب سه قلو (تریژمینال)، معمولاً درمانی برای درد عصب سه قلو (نورالژی تریژمینال) و میگرن مزمن نیست. ممکن است علائم، چند روز یا چند ماه بعد از تزریق مجدداً رخ دهد.
بلوک عصب سه قلو (تریژمینال)، چقدر مؤثر است؟
برخی بیماران، گفته‌اند که بلافاصله بعد از تزریق، دردشان برطرف شده است ولی بعد از چند ساعت و با برطرف شدن اثر بی‌حسی، دردشان برگشته است. اثر تسکینی طولانی مدت، معمولاً بعد از 2-3 روز و با اثر کردن استروئید، شروع می‌شود.
ماندگاری این اثر مسکن، در بیماران مختلف، متفاوت خواهد بود. برخی از افراد ممکن است روزها یا هفته‌ها دردی نداشته باشند. معمولاً افراد نیازمند چندبار تزریق هستند تا اثر مسکن باقی بماند. گاهی اوقات فقط دو بار تزریق و گاهی اوقات بیش از 10 تزریق، لازم است. با هربار درمان بیشتر، ماندگاری مسکن نیز افزایش خواهد یافت.
در طول تزریق چه احساسی خواهم داشت؟
احتمالاً وقتی که پزشک سوزن را فرو می‌کند، درد نیشگون مانندی حس کنید. اما به محض تزریق دارو، درد کمتری احساس خواهید کرد. گاهی اوقات لازم است پزشک سوزن را برای رسیدن به عصب سه قلو (تریژمینال) خیلی عمیق فرو ببرد؛ این امر باعث درد موقتی خواهد شد، اما حتماً باید ثابت بمانید تا دکتر بتواند سوزن را دقیق فرو کند. بعد از تزریق، احتمالاً دردی در صورت و فک احساس نمی‌کنید و درد عصب سه قلو نیز برطرف خواهد شد. این اثر معمولاً بیش از 1-2 هفته و حتی در برخی موارد به صورت دائمی، باقی خواهد ماند.
چه خطراتی دارد؟
خطر عوارض جانبی بلوک عصب سه قلو (تریژمینال) بسیار کم است، با این حال، محل تزریق ممکن است کبود یا متورم شود. عوارض جدی، شامل: عفونت، خونریزی و آسیب عصبی، نادر است.
عوارض جانبی این درمان عبارتند از:
- دشواری در جویدن و بلع
- بی‌حسی صورت
این عوارض در عرض چند ساعت، برطرف خواهد شد.