10 خواص عسل طبیعی و مضرات احتمالی آن

خواص عسل طبیعی و فواید آن باعث شده تا بسیاری از افراد این محصول طبیعی را وارد رژیم غذایی خود کنند. عسل یک غذای طبیعی بسیار کامل و سرشار از ویتامین‌ها و مواد مغذی است که خواص و فواید زیادی دارد که در طول تاریخ در میان مردم بسیار شناخته شده و مورد استفاده قرار گرفته است. حقیقت این است که این شیرین کننده طبیعی خواص بی شماری دارد، از تسکین گلودرد گرفته تا التیام زخم‌ها یا سوختگی‌های مختلف را می‌تواند درمان کند. در این مقاله به بررسی خواص عسل طبیعی خواهیم پرداخت.

عسل خام در طول تاریخ به عنوان یک درمان و راه حل طبیعی برای بسیاری از بیماری‌ها و مشکلات، استفاده شده است و دارای فواید سلامتی و مصارف پزشکی و دارویی متنوعی است. حتی در برخی از بیمارستان‌ها به عنوان درمانی برای زخم‌ها عمیق و سطحی استفاده می‌شود. بسیاری از این فواید سلامتی مخصوص عسل خام و حرارت ندیده است.

معمولاً عسل‌های موجود در بازار و فروشگاه‌های مواد غذایی به صوررت حرارت دیده و پاستوریزه هستند. گرچه این حرارت دادن به عسل موجب می‌شود تا مخمرهای مضر آن از بین رفته، رنگ و بافت آن بهتر شده، مانع هرگونه تبلور و شکرک زدن آن خواهد شد و حتی عمر مفید و ماندگاری عسل را افزایش دهد، اما مقدار زیادی از مواد مغذی و ویتامین‌های موجود در ترکیبات آن را در طول فرآیند حرارت دادن از بین می‌برد.

ویژگیرهای عسل

عسل معمولاً دارای انواع مختلفی در طعم، عطر، رنگ و بو، خواص و مزه است. انواع عسل بسته به عوامل و شرایط مختلفی باهم متفاوت است.

رنگ عسل

عسل معمولاً از زرد شفاف به قرمز تیره دارای رنگ‌بندی است. همچنین دارای رنگ‌های زرد روشن، زرد کهربایی، قهوه‌ای مایل به تناژ سبز و قرمز است. با توجه به رنگ‌های روشن و تیره آن به چهار گروه تقسیم می‌شود. عوامل مؤثر در رنگ عسل معمولاً ترکیباتی چون کلروفیل، کاروتن، زانتوفیل و رنگدانه‌های گیاهی که رنگ زرد، سبز، قرمز تیره یا قهوه‌ای را در عسل ایجاد می‌کنند هستند.

در سال 1930، محققی به نام تامسون در نیوزلند رابطه بین رنگ عسل و ترکیب شیمیایی آن را مورد مطالعه قرار داد. تحقیقات اثبات کردند که در عسل تیره، میزان اسیدهای آمینه، قندها و مواد معدنی معمولاً بیشتر است. همچنین در گزارشاتی گفته شد که با افزایش مواد معدنی عسل به ویژه آهن، مس و منگنز رنگ آن به مراتب تیره می‌شود.

بو و عطر عسل

عسل بسته به گرده موجود در آن بوی خاصی دارد. بوی عسل وقتی وارد دهان شده و خورده می‌شود بیشتر احساس می‌شود. عسلی که بیش از حد حرارت داده شود بیشتر مواد معطر خود را از دست می‌دهد در نتیجه بو و عطر کم‌تری خواهد داشت. اگر عسل در کنار ماده‌ای با بوی قوی نگهداری شود، قابلیت جذب بوی خارجی آن ماده را دارد. عموماً عسل‌های تیره نسبت به عسل‌های رنگ روشن دارای بوی تندتر و قوی‌تر هستند.

ویسکوزیته عسل

خاصیت ویسکوزیته عسل به معنای خاصیت مقاومت آن در برابر سیالیت است و معادل کلمه ساختار در زنبورداری است. یک عسل سنگین معمولاً سیالیت کندی دارد، یعنی دارای ویسکوزیته بالایی است. گزارش شده است که عسل‌های چسبناک با ویسکوزیته بالا به سختی در هنگام بیرون آوردن از سلول شانه خارج می‌شوند و تخلیه و تمیز کردن ظروف عسل به سختی انجام می‌شود. عسل‌های تیره رنگ، ویسکوزیته بالایی دارند. عسل‌های رنگ روشن و شل، دارای ویسکوزیته پایین‌تری به نسبت هستند. گفته شده است که میزان متعادل ویسکوزیته عسل بین 2652 تا 2914 است.

قوام عسل

نوع گیاهی که عسل از آن شهد گرفته می‌شود بر قوام عسل تأثیر می‌گذارد. شفاف یا کدر بودن عسل بستگی به این دارد که حباب‌های هوا، نسبت آب و مواد کلوئیدی (ذرات کوچک) موجود در آن به چه اندازه کم یا زیاد باشد. گیاهانی که در مناطق گرم و خاک‌های شنی سبک رشد می‌کنند عسل با قوام و غلیظ‌تری تولید می‌کنند. عسل تهیه شده از گل‌های کوهستانی از نظر طعم و عطر قوی‌تر و برتر هستند.

10 فاکتور تشخیص عسل طبیعی

ارزش غذایی عسل

مهمترین ویژگی که موجب فواید عسل طبیعی می‌شود، ویتامین‌ها و مواد معدنی موجود در آن است. عسل حاوی ویتامین C، ویتامین‌های B1، B2، B3، B5، B6، کلسیم، فسفات، سدیم، آهن، منیزیم، پتاسیم، کلرید است.

خواص عسل طبیعی

عسل یک ماده مغذی بسیار مفید است که از تغییر شیمیایی شهد گرفته شده از گل‌ها و جوانه‌های میوه، توسط زنبور عسل تشکیل می‌شود و توسط آنزیم اینورتاز در اندامی از زنبورها به نام معده عسل بلعیده می‌شود و در سلول‌های لانه زنبوری کندو قرار می‌گیرد.

در حالی که شهد در حال تبدیل شدن به عسل است، زنبورها به لطف آنزیم اینورتازی که دارند، ساکارز را معکوس می‌کنند و آن را به قندهای ساده به شکل فروکتوز و گلوکز تبدیل می‌کنند و آب اضافی را برای جلوگیری از تخمیر، تبخیر می‌کنند. عسلی که در سلول‌های کندو قرار می‌گیرد و با پوشش مومی پوشانده می‌شود، به لطف سیستم تهویه ویژه زنبورها به طعم و قوام مخصوص خود می‌رسد.

اما عسل دارای خواص بسیاری است که موجب محبوبیت این ماده در کل جهان شده است. این خواص عسل مانند:

1- منبع غنی از انرژی برای کودکان و بزرگسالان

خواص عسل برای کودکان و بزرگسالان بسیار زیاد است. عسل یک ماده غذایی با ارزش است که به عنوان غذای کامل برای کودکان و بزرگسالان استفاده می‌شود. عسل تنها ماده محلی است که ساخته دست بشر نیست و به عنوان وعده غذایی کامل مصرف می‌شود که نیازی به تصفیه و دستکاری ندارد.

عسل به دلیل ترکیبات فعال خود برای محرک جسمی یا روحی فرد، به عنوان جایگزین قندهای مصرفی کاربرد دارد و همچنین می‌توان از آن در درمان موارد کاهش وزن و لاغری استفاده کرد.

2- ضد باکتریایی قوی

عسل دارای خواص ضد باکتریایی بی‌شماری است. این ویژگی به دلیل مهار کننده‌های میکروبی خاص موجود در آن است که در کنار آن، همراه با گلوکز اکسیداز به آن خاصیت باکتری کشی وسیعی می‌بخشد. این خاصیت به محافظت از بدن در برابر رادیکال‌های آزاد کمک می‌کنند. رادیکال‌های آزاد عامل پیری زودرس پوست هستند. همچنین موجب  بیماری‌های مزمن یا قلبی به مرور خواهند شد.

عسل تقریباً ساختاری شبیه به آنتی بیوتیک‌ها دارد، زیرا توانایی کشتن بسیاری از میکروب‌ها، ویروس‌ها و قارچ‌ها را دارد و همچنین با سلول‌های بدن به طور مؤثری در تعامل است که باعث ترشح مواد ضد‌عفونی کننده شده که عفونت‌ها و مسمومیت‌ها را از بین می‌برد.

3- خاصیت آنتی اکسیدانی قوی

یکی دیگر از خواص عسل مربوط به اثرات آنتی اکسیدانی بالای آن است. به این ترتیب، به عنوان یک مکمل غذایی مفید عمل کرده و از پیشرفت بیماری‌های قلبی یا گوارشی جلوگیری کرده و سیستم ایمنی بدن را تقویت می‌کند. علاوه بر این، عسل دارای خواص ضدالتهابی قوی است و به بهبود سلامت چشم و بینایی کمک می‌کند.

4- جلوگیری از بیماری‌ها و مشکلات گوارشی

برخلاف قندهای تصفیه شده و ساده مانند ساکارز، عسل در معده تخمیر نمی‌شود، زیرا مدت زیادی در معده باقی نمی‌ماند چون به سرعت هضم می‌شود. بنابراین خطر تجمع و تهاجم باکتری‌ها را ایجاد نمی‌کند و مستقیماً از روده کوچک به جریان خون می‌رود بدون اینکه باعث تحریک سیستم گوارشی شود.

یک کارآزمایی بالینی درباره خواص عسل نشان داد که عسل به درمان مشکلاتی چون سوء‌هاضمه، عفونت‌های روده‌ای و همچنین در درمان یبوست‌های مکرر، یک ملین خفیف محسوب می‌شود، زیرا فعالیت روده‌ها را به طور مناسب افزایش می‌دهد. همچنین اختلالات گوارشی را نیز تا حدودی درمان می‌کند، زیرا باعث از بین بردن اسیدیته اضافی در معده می‌شود که اغلب منجر به زخم معده و سوزش می‌شود.

5- پیشگیری از سرطان

عسل حاوی ویتامین‌ها و آنتی اکسیدان‌های بسیاری است. در واقع یکی از آنتی اکسیدان‌های منحصر به فرد به نام (Pinocmbrin) تنها در عسل یافت می‌شود و مشخص شده است که این نوع از آنتی اکسیدان‌ها نقش بسزایی در پیشگیری از سرطان و جلوگیری از تکثیر سلول‌های سرطانی به ویژه در موارد سرطان مری، دهان، روده و معده خواهند بود.

6- درمان زخم‌ها و سوختگی‌ها

عسل حاوی آنزیمی در ترکیبات خود بوده که مسئول تولید پراکسید هیدروژن است که آن را در درمان زخم‌ها و تسکین درد، ضدعفونی کردن آن‌ها و جلوگیری از رشد میکروب‌ها و باکتری‌ها مؤثر می‌کند و با ایجاد محیط اسیدی، موجب جلوگیری از عفونت زخم‌ها، جراحات و سوختگی‌ها خواهد شد.

چندین مطالعه ثابت کرده است که استفاده موضعی از عسل در سوختگی‌های سطحی به بهبود آن‌ها با سرعت زیاد و مؤثرتر کمک می‌کند و با خاصیت ضد باکتریایی خود از عفونت در آن جلوگیری می‌کند.

7- خواص عسل برای زیبایی پوست و چهره

طبق تحقیقاتی مشخص شد که عسل برای پوست و صورت فواید بسیاری دارد، زیرا عسل کمک موجب لایه‌برداری پوست شده که برای درمان اگزما، پسوریازیس و آکنه نیز مؤثر و مفید است زیرا دارای خواص ضد باکتریایی بسیار قوی است.
استعمال عسل به رفع خشکی پوست و ترک‌های پا کمک می‌کند. از این رو در ساخت بسیاری از لوازم آرایشی و صابون‌هایی که به جوان‌سازی پوست کمک می‌کنند استفاده می‌شود.

8- خواص عسل برای درمان سرفه

بر‌اساس بسیاری از تحقیقات، عسل یک داروی مؤثر و بی‌خطر برای سرفه کودکان بدون عوارض مانند به نسبت داروهای شیمیایی است، زیرا به رفع خلط، عفونت گلو و رفع سرفه کمک می‌کند، در نتیجه در ساخت بسیاری از داروهای سرفه گنجانده شده است.

9- فواید عسل برای موها

عسل یکی از پرکاربردترین ماسک‌های طبیعی برای آبرسانی و لطافت به موهای شماست. استفاده از عسل در ماسک‌های مخصوص مو تأثیر زیادی در مرطوب کردن پوست سر خشک و موهای خشک و کدر دارد، رشد موهای طبیعی سالم را نیز تقویت می‌کند.

10- ضد التهاب قوی

در کنار این‌ها، یکی دیگر از ویژگی‌های مهم عسل ضد التهاب بودن آن است. عسل توانایی نابودی باکتری‌ها را دارد. هنگامی که در ترکیب ماسک‌های پوستی استفاده می‌شود، به بهبود آکنه‌های موجود در مدت کوتاهی کمک می‌کند و با تأمین رطوبت، پوست را نرم و مرطوب می‌کند.

تهیه عسل طبیعی

یکی از نکات مهم برای بهره بردن از خواص عسل طبیعی، تهیه عسل خالص و اصل است. خرید عسل طبیعی از زنبوردار قطعاً بسیار بهتر از خرید عسلی است که از دست چند واسطه گذشته و به شما رسیده. برای خرید عسل طبیعی می‌توانید به https://ahoota.com/buy-honey/ مراجعه کنید و مححصولات مورد‌نیاز خود را مستقیم از زنبورداران آهوتا  تهیه کنید.

مضرات عسل طبیعی

مصرف عسل در هر فردی واکنش یکسانی را نشان نمی‌دهد. مصرف عسل به خصوص برای افراد دیابتی و افراد دارای اضافه وزن معمولاً توصیه نمی‌شود. در اثر مصرف زیاد باعث ایجاد بیماری‌هایی مانند سرگیجه، تب بالا، استفراغ و تسریع در افزایش وزن می‌شود زیرا کالری بالایی دارد.

زنبورها در تولید عسل شهد جمع‌آوری می‌کنند، می‌توانند با مصرف هاگ‌های باکتری به نام بوتولیسم عسل بسازند. بزرگسالان به دلیل توسعه سیستم دفاعی خود و تأثیر اسید معده، می‌توانند در هنگام مصرف این عسل این را تحمل و هضم کنند. با این حال، رشد باکتری‌ هایی که هاگ‌های بوتولیسم دستگاه گوارش را غیرفعال می‌کنند و تولید مثل آن‌ها را متوقف می‌کنند، هنوز عملی نشده است. به همین دلیل، دادن عسل به کودکان زیر 1 سال مضر و خطرناک است.