دیسک کمر معمولاً بعد از شروع ناگهانی درد شدید کمر تشخیص داده میشود. پزشک علائم بیمار را بررسی میکند و یک معاینه فیزیکی انجام میدهد. اگر بیمار مشکوک به لغزش دیسک باشد معمولاً برای تشخیص نهایی نیاز به معاینات فیزیکی و ازمایش هایی دارد.
سؤالاتی که پزشک در طول معاینه فیزیکی از شما میپرسد.
پزشک از شما سؤالاتی در مورد زمان و چگونگی شروع درد به ویژه اگر هر نوع آسیب ناشی از ضربه میپرسد. سوالات دیگر ممکن است مرتبط به موارد زیر باشند:
- نوع درد: ممکن است پزشک از بیمار بخواهد درد خود را توصیف کند، از جمله محل آن و اینکه کدام فعالیتها یا موقعیتها آن را بهتر یا بدتر میکنند.
- مشکلات سلامتی: سایر مشکلات سلامتی میتوانند یکی از عوامل درد باشند. به عنوان مثال، پوکی استخوان، خطر شکستگی را افزایش می دهد.
- شرایط زندگی، خانه و کار: داشتن یک کار سخت فیزیکی یا انجام مداوم کارهای سخت می تواند بر دیسک کمر فشار بیاورد.
- سابقه پزشکی: پزشک احتمالاً در مورد درمان ها یا آسیب های قبلی پرس و جو خواهد کرد.
- سابقه پزشکی خانوادگی: اگر یکی از اعضای خانواده به این عارضه مبتلا باشد، احتمال فتق دیسک کمر برای شما بیشتر است.
هر گونه افسردگی یا اضطراب هم بر این مسئله تاثیر گذار است چون این اطلاعات ممکن است در برنامه ریزی درمان مفید باشد.
معاینه فیزیکی برای تشخیص فتق دیسک کمر
معاینه فیزیکی برای تشخیص مشکل بسیار مهم است و معمولاً شامل مشاهده خم شدن و کشش بیمار است. این ارزیابی ها عبارتند از:
- بررسی عصبی: برای تعیین اینکه آیا یک مشکل عصبی وجود دارد یا خیر، پزشک معمولاً به دنبال علائم از دست دادن حس، مانند بی حسی، ضعف و درد در ساق پا و باسن است که به آن سیاتیک هم می گویند. ممکن است از بیمار خواسته شود که به طور عادی و روی نوک پا راه برود تا وضعیتی به نام افتادگی پا را بررسی کند. این مشکل عضلاتی که برای خم کردن مچ پا و انگشتان پا استفاده میشوند را ضعیف میکند. قدرت عضلانی و رفلکس در نواحی دیگر نیز احتمالاً بررسی می شود. رفلکس ها ممکن است کندتر از حد طبیعی باشند یا اصلا وجود نداشته باشند.
- تست های دامنه حرکتی: ممکن است از بیمار خواسته شود که به جلو و عقب و پهلو خم شود.
- تست بلند کردن پا: یکی از کشش های متداول برای آزمایش فتق دیسک، بالا بردن مستقیم پا یا تست LaSegue است. برای این آزمایش، بیمار به پشت دراز می کشد و پزشک به آرامی پای آسیب دیده را بالا می آورد تا زمانی که درد احساس شود. اگر زمانی که ساق پا با زاویه 30 تا 70 درجه بالا می رود، درد ایجاد شود، نشانه فتق دیسک کمر در نظر گرفته می شود. اگر بالا بردن پای سالم به پای آسیبدیده آسیب میزند همچنین میتواند نشاندهنده برخورد یا تحریک یک ریشه عصبی باشد. تغییرات در این کشش ها شامل انجام تست از حالت نشسته یا در حالی که پاها روی هم قرار دارند است. برخی از متون پزشکی نشان داده اند که انجام این تست برای نشان دادن فتق دیسک کمر در افراد بالای 60 سال مفید نیست.
- بررسی علائم حیاتی: افزایش ضربان نبض یا فشار خون می تواند نشانه ای از درد باشد و تب هم ممکن است نشانه عفونت باشد.
- نظارت بر راه رفتن: پزشک مشاهده خواهد کرد که آیا به نظر می رسد بیمار به دلیل درد به آرامی راه می رود یا راه رفتن غیرطبیعی دارد.
- معاینه ناحیه ستون فقرات کمری: اگر التهاب در ستون فقرات کمری وجود داشته باشد، ممکن است پوست غیرطبیعی یا نسبت به لمس حساس به نظر برسد.
اگر پزشک هیچ نشانه ای از یک مشکل جدی را مشاهده نکند، درد شدید نباشد، و هیچ آسیب تروماتیکی وجود نداشته باشد، آزمایشات تصویربرداری ممکن است در این مرحله ضروری نباشد. برخی از پزشکان ترجیح میدهند که بیمار منتظر بماند تا ببیند آیا علائم در عرض شش هفته از بین میروند، همانطور که برای اکثر افراد اتفاق میافتد.
آزمایش های تصویربرداری دیسک کمر
در بیشتر موارد برای تشخیص فتق دیسک، یک معاینه فیزیکی و یک سابقه پزشکی تمام چیزی است که لازم است. گر پزشک شما به بیماری دیگری مشکوک باشد یا باید ببیند کدام اعصاب تحت تأثیر قرار گرفته اند، ممکن است یک یا چند آزمایش زیر را تجویز کند.
- توموگرافی کامپیوتری (CT) یک روش غیر تهاجمی است که از اشعه ایکس برای تولید تصویری سه بعدی از ستون فقرات استفاده می کند. سی تی اسکن ممکن است شواهدی مبنی بر پارگی دیسک را نشان دهد.
- اسکن رزونانس مغناطیسی (MRI) بهترین ابزار برای تشخیص لغزش دیسک است. MRI از میدان مغناطیسی و امواج فرکانس رادیویی برای ایجاد تصویری از ستون فقرات استفاده میکند و میتواند جزئیات دیسک، هسته (ماده ژله مانند درونی داخل) و حلقه (لایه بیرونی محکم) بیرونی محکم را نشان دهد. اسکن MRI همچنین میتواند شواهدی از آسیبهای قبلی که ممکن است بهبود یافته باشد و سایر جزئیات در ستون فقرات که معمولاً در عکسبرداری با اشعه ایکس دیده نمیشوند را نشان دهد.
- میلوگرام: این اشعه ایکس ویژه از رنگی استفاده می کند که به مایع نخاعی تزریق می شود. میلوگرام می تواند دیسک پاره شده را شناسایی کند. معمولا سی تی اسکن بعد از میلوگرام انجام می شود.
- الکترومیوگراف و مطالعات هدایت عصبی ( EMG/NCS) : این تست که از آن به عنوان نوار عصب و عضله نیز یاد میشود، فعالیت الکتریکی اعصاب و عضلات را اندازه گیری می کند. ممکن است تشخیص دهد که آیا آسیب عصبی یا فشرده سازی عصبی وجود دارد یا خیر.
بعداز انجام آزمایشات تشخیص دیسک کمر چه اتفاقی میافتد؟
پس از تایید تشخیص دیسک کمر، فرد مبتلا باید برای بررسی کامل و برنامه درمانی فردی به یک مرکز اصلی ستون فقرات ارجاع داده شود. درمان پارگی دیسک بسته به محل و شدت آسیب متفاوت است. گزینه های درمانی معمولا در ابتدا کاملا محافظه کارانه هستند و می توانند شامل استراحت در رختخواب، زمان، طب سوزنی، داروهای مسکن بدون نسخه، استروئیدها، شل کننده های عضلانی، فیزیوتراپی و تزریقات باشند. در بیشتر موارد، علائم در عرض 4-6 هفته برطرف می شوند.
اگر این درمان های اولیه بی اثر باشند، گزینه های دیگری در نظر گرفته می شود. بهترین کلینیک های ستون فقرات معمولاً رویکردی بین رشته ای برای درمان پارگی دیسک دارند، از جمله کنترل درد، فیزیوتراپی و تنها در صورت لزوم روش های کم تهاجمی.
متخصصان کلینیک طب فیزیکی بازتوان جراحی دیسک کمر را در موارد زیر به بیماران پیشنهاد میکنند:
- درمان های محافظه کارانه ناکارآمد باشند.
- درد آنقدر بسیار شدید و ناتوان کننده باشد.
- مثانه بیمار عملکرد خود را از دست بدهد.
- ایستادن یا راه رفتن مشکل شود.