چگونه عفونت کلیه را تشخیص دهیم؟

با انجام معاینات سالانه توسط یک دکتر کلیه یا متخصص اورولوژی، می‌توانید از بروز عفونت کلیه پیشگیری نموده و از سلامت مجرای ادراری خود اطمینان حاصل کنید.

علائم عفونت کلیه

در صورت ابتلا به عفونت مثانه و عدم درمان کامل آن، عفونت می‌تواند از طریق مثانه و حالب‌ها به کلیه ورود پیدا کند و بافت کلیه را به عفونت مبتلا کند. در صورت عدم رعایت نکات بهداشتی و پیگیری نکردن درمان، عفونت کلیه می‌تواند منجر به عفونت خون شود. بیماری عفونت همچون دیگر بیماری‌ها دارای علائم و هشدارهایی است که پس از دریافت این علائم باید به متخصص اورولوژی مراجعه و شروع به درمان کنید. عدم توجه به این علائم و پیگیری نکردن درمان، قطعاً مشکلات حادتری برای شما به وجود می‌آید؛ بنابراین بهترین کار این است که علائم را جدی بگیرید. شایع‌ترین علائم عفونت کلیه در اشخاص عبارت‌اند از:

• احساس سوزش یا درد هنگام ادرار کردن

• تکرر ادرار

• بوی بد و غیرطبیعی ادرار

• فشار شدید و مداوم برای ادرار کردن

• وجود چرک یا خون در ادرار

• کدر بودن ادرار

• تب و لرزهای پیاپی

• تهوع و استفراغ بی‌دلیل

• درد شدید پهلو

• دردهای شکمی و دردهای پشت؛ درد کمر نیز می‌توانید ناشی از عفونت کلیه باشد

علل عفونت کلیه

بروز عفونت کلیه همچون دیگر بیماری‌ها عللی دارد و نمی‌توان بدون علت دچار آن شد. با مراجعه به متخصص می‌توانید علت به وجود آمدن عفونت را متوجه شوید. از جمله این دلایل عبارت است از:

• باکتری‌هایی که از طریق مجاری حمل‌ کننده ادرار وارد دستگاه ادراری شده‌اند، از قابلیت تکثیر شدن برخوردار هستند و پس از تکثیر به کلیه‌ها انتقال پیدا می‌کنند. این عامل شایع‌ترین علت عفونت کلیه است.

• طول مجاری ادراری در زنان کوتاه‌تر است؛ به همین دلیل ریسک رسیدن باکتری به دستگاه ادراری خانم‌ها بیشتر است. دستگاه ادراری در خانم‌ها به واژن و مقعد نزدیک‌تر است و احتمال آلودگی باکتریایی را افزایش می‌دهد. علاوه بر دو مورد ذکرشده، خانم‌های باردار باید بیشتر مراقب عفونت کلیه و مجرای ادرار باشند؛ زیرا دسترسی باکتری‌های مجرای ادراری به کلیه‌ها، در زمان بارداری راحت‌تر است.

• باکتری‌های ناشی از عفونت می‌توانند در بخش‌های گوناگون بدن، از طریق جریان خون به کلیه‌ها ورود پیدا کنند. معمولاً عفونت کلیه در این حالت در موارد بسیار کمی بروز پیدا می‌کند.

• انسداد مجاری ادراری نیز یکی از دلایل بروز عفونت در کلیه است؛ این مورد باعث می‌شود که جریان ادرار بیمار کُند و یا توانایی بیمار در تخلیه مثانه هنگام ادرار کاهش می‌یابد. از جمله مشکلات انسداد مجاری ادراری می‌توان به سنگ کلیه، وجود چیزی غیرطبیعی در ساختار دستگاه ادراری و بزرگی غده پروستات در مردان اشاره کرد.

• این نکته را نیز می‌توان متذکر شد که بعد از عمل کلیه به‌ ندرت عفونت کلیه بروز پیدا می‌کند؛ به همین دلیل به مراقبت بیشتری نیاز پیدا می‌کنید.

• آسیب دیدن اعصاب اطراف مثانه می‌تواند موجب ایجاد اختلال و یا انسداد احساس عفونت مثانه شود؛ یعنی بیمار، گسترش عفونت به سمت کلیه را درک نمی‌کند و هیچ‌گونه دردی احساس نمی‌کند.

• سیستم ایمنی ضعیف می‌تواند امکان ابتلا به عفونت کلیه را افزایش دهد؛ بیماری‌هایی همچون دیابت و HIV سیستم ایمنی بدن بیمار را دچار اختلال می‌کنند و زمینه را برای بروز عفونت مهیا می‌کند.

• مصرف بعضی از داروها همچون داروهایی که برای پیشگیری از رد پیوند اعضای بدن تجویز می‌شوند، می‌توانند باعث ایجاد عفونت کلیه شوند.

• استفاده از سوند ادراری نیز می‌توانند موجب بروز عفونت شود. سوندهای ادراری لوله‌هایی برای تخلیه ادرار از مثانه هستند. در برخی از مواقع که بیمار توانایی تخلیه ادرار خود را ندارد از سوند ادراری استفاده می‌کند؛ عدم رعایت بهداشت هنگام استفاده از این وسیله، باعث بروز عفونت خواهد شد.

• مبتلا بودن به بیماری‌هایی که موجب می‌شوند ادرار به روش اشتباه جریان پیدا کند، در بروز این بیماری بی‌تأثیر نیست. در بیماری ریفلاکس معده، مقدار کمی ادرار از مثانه به مجاری ادراری و کلیه بازمی‌گردد؛ بیماران مبتلابه ریفلاکس در دوران کودکی و بزرگ‌سالی در معرض خطر عفونت کلیه قرار می‌گیرند.

تشخیص عفونت کلیه

لازم به ذکر است که برای اینکه به تشخیص صحیح عفونت کلیه پی ببرید باید از یک دکتر اورولوژی کمک دریافت کنید. پزشک معالج در مورد سوابق پزشکی، علائم و عوامل خطرساز از ما سؤالاتی می‌پرسد و معاینه بدنی انجام می‌دهند. در برخی مواقع پزشک معالج از آزمایشات و معایناتی به‌ منظور تشخیص عفونت کلیه استفاده می‌نماید. برخی از این آزمایشات عبارت است از:

1. آزمایش ادرار: از نمونه ادرار بیمار در زیر میکروسکوپ به‌ منظور بررسی باکتری‌ها و گلبول‌های سفید خون که بدن بیمار برای مقابله با عفونت تولید می‌کند، استفاده می‌کنند تا این بیماری را تشخیص دهند.

2. سونوگرافی: متخصص اورولوژی بعد از تشخیص اولیه، برای بیمار درخواست سونوگرافی می‌کند. این سونوگرافی شامل کلیه‌ها، مجاری ادرار، مثانه و پروستات در مردان می‌شود. پس از دریافت پاسخ سونوگرافی متخصص اورولوژیست می‌تواند به‌صورت قطعی تشخیص دهد و شروع به درمان بیمار کند.

3. کشت ادرار: یک نمونه ادرار در آزمایشگاه برای تعیین باکتری‌های خاص کشت داده می‌شود.

4. معاینه مقعدی برای مردان: این معاینه به‌ منظور بررسی بزرگ بودن پروستات و مسدود شدن اطراف مثانه صورت می‌گیرد.

5. سی‌تی‌اسکن و ام آر آی: در این دو مورد تصاویری از کلیه‌های بیمار ارائه می‌دهند تا وجود عفونت‌های شدید مورد بررسی قرار گیرد.

چه زمانی برای درمان عفونت کلیه باید به پزشک مراجعه کرد؟

در صورت داشتن هرگونه علائم، باید به‌ سرعت با متخصص اورولوژی و یا بهترین دکتر کلیه مشورت کنید. اگر شخص مبتلا، برای عفونت مجاری ادراری تحت درمان باشد اما همچنان علائم و نشانه‌ها رفع نشده باشند، لازم است دوباره به پزشک مراجعه کرده و علت را جویا شود. عفونت کلیوی در موارد حاد می‌تواند مرگ‌آفرین باشد. در صورتیکه بیمار به همراه علائم عفونت کلیوی، دچار حالت تهوع و استفراغ شود و یا در ادرار خود خون مشاهده کند، نیاز است هر چه سریع‌تر به پزشک مراجعه کند.

تأخیر در درمان به‌ خصوص در افرادی که سن بالایی دارند، می‌تواند بسیار خطرآفرین باشد. این تأخیر در درمان موجب ورود عفونت به خون و سپتی سمی و شوک عفونی در شخص خواهد شد و امکان دارد شخص جان خود را از دست بدهد. پس باید بلافاصله پس از رؤیت هرگونه هشدار و علائمی به اورولوژیست مراجعه کرده و درمان خود را آغاز کنید.

درمان عفونت کلیه و مراجعه به دکتر کلیه خوب

درمان عفونت کلیه درمانی تقریباً ساده است و در اکثر مواقع، با مصرف آنتی‌بیوتیک، رفع می‌شود. بیمار بعد از مراجعه به متخصص اورولوژی، با انجام آزمایش ادرار معاینه می‌شود و پزشک معالج پس از بررسی آزمایشات و معاینات لازم، میزان و نوع عفونت بیمار را تشخیص می‌دهد. با توجه به‌ شدت عفونت، پزشک، آنتی‌بیوتیک موردنیاز را تجویز می‌کند. نوع آنتی‌بیوتیک تجویز شده و دوز مصرفی آن، متناسب با وضعیت بیمار است. به‌ طور معمول پس از چند هفته مصرف آنتی‌بیوتیک، عفونت کلیه رفع خواهد شد.

یکی از داروهای تجویزی به‌منظور رفع عفونت کلیه، نیتروفورانتوئین است که جزء داروهای ضد باکتری محسوب می‌شود. این دارو در اشکال قرص و شربت در داروخانه‌ها موجود است. در موارد حاد، ممکن است پزشک تصمیم به بستری شدن بیمار بگیرد تا آنتی‌بیوتیک‌های وریدی به بدن فرد مبتلا تزریق شوند. مدت‌ زمان بستری بیمار، به روند بیماری او بستگی دارد.

پیشگیری از عفونت کلیه

با انجام برخی اقدامات پیشگیرانه می‌توانید از ابتلا به عفونت ادراری، جلوگیری کنید:

• مصرف مایعات مخصوصاً آب، به دفع باکتری‌های بدن شما از طریق ادرار کمک می‌کند؛ روزانه حداقل 1 لیتر آب بنوشید.

• ادرار خود را به تأخیر نیندازید و در صورت احساس به دفع ادرار، به‌ سرعت ادرار خود را دفع کنید.

• از محصولات زنانه مانند اسپری‌های در ناحیه دستگاه تناسلی خود استفاده نکنید؛ ژل‌های بهداشتی مناسب خود را تهیه و استفاده کنید.

• پس از مقاربت، مثانه خود را خالی کنید؛ زیرا این کار به پاک شدن باکتری‌ها از مجرای ادراری کمک فراوانی می‌کند.

• پس از ادرار کردن، استفاده از دستمال توالت برای خشک‌ کردن ناحیه مورد نظر و در پیشگیری از انتشار باکتری‌ها به مجرای ادراری بسیار مؤثر است. دقت کنید که باید دستمال توالت را به شکل ضربه استفاده کنید و نباید آن را بکشید؛ کشیدن از سمتی به سمت دیگر باعث انتقال باکتری و در نهایت بروز عفونت خواهد شد.

سخن پایانی

یکی از مشکلات رایجی که برای کلیه رخ می‌دهد، عفونت کلیه و مجاری ادراری است. این مشکلات ممکن است در صورت عدم رعایت بهداشت، عمل کلیه، پروستات و انسداد مجاری ادرار به وجود آید. عفونت کلیه دارای علائمی همچون تب، لرز، سوزش، درد هنگام ادرار، تکرر ادرار، بوی بد ادرار، خون در ادرار و درد شدید پهلو و کمر است. در صورت بروز هرگونه علائمی باید به متخصص اورولوژی مراجعه کنید، تا عفونت شما تشخص داده‌ شده و تحت درمان قرار گیرید؛ عفونت کلیه بیماری سختی نیست اما در صورت عدم درمان مشکلات بزرگی برای شما به وجود خواهد آمد.

پزشک متخصص، پس از معاینه و پرسش سؤالاتی از بیمار به‌منظور تشخیص دقیق‌تر از آزمایش ادرار، کشت ادرار، سونوگرافی، معاینه مقعدی مردان، سی‌تی‌اسکن و یا ام آر آی استفاده می‌کند. معمولاً برای درمان این عفونت از آنتی‌بیوتیک‌ها استفاده می‌شود. به‌منظور جلوگیری از ابتلا به این بیماری باید مواردی مانند بهداشت، نوشیدن فراوان آب و مایعات و عدم تأخیر در دفع ادرار را رعایت کنید.

برای دسترسی به بهترین پزشکان متخصص اورولوژی و کلیه می توانید دکتریاب را در گوگل سرچ کنید تا به لیستی از پزشکان متخصص دسترسی داشته باشید و هم‌چنین به صورت اینترنتی نوبت دریافت کنید و یا به صورت تلفنی و بدون مراجعه به مطب مشاوره دریافت کنید.