آشنایی با هواساز (air handling unit - AHU)

تقاضا برای خنک کننده فضاهای مسکونی و تجاری به طور پیوسته در سراسر جهان در حال افزایش است ، زیرا چیزی که زمانی لوکس تلقی می شد اکنون یک ضرورت است. سازندگان تهویه مطبوع با افزایش کارایی و بهبود قطعات و فناوری ، نقش مهمی در مقرون به صرفه‌تر کردن دستگاه ها داشته‌اند. رقابت پذیری صنعت با تقاضا افزایش یافته است و شرکت های زیادی وجود دارند که سیستم های تهویه مطبوع را ارائه می دهند.

اندازه سیستم های تهویه مطبوع به طور قابل توجهی متفاوت است و انرژی خود را از منابع مختلف دریافت می کنند. محبوبیت دستگاه های تهویه مطبوع مسکونی با ظهور سیستم های مرکزی به طور چشمگیری افزایش یافته است. تهویه مطبوع تجاری ، اجباری در ساخت و سازهای جدید به حساب می آید. در چند سال گذشته با افزایش هزینه های انرژی و تغییر و بهبود منابع ، تغییرات زیادی در این صنعت ایجاد شده است. استفاده از چیلر به طور قابل توجهی رشد کرده است و از آنها برای تهویه مطبوع تجاری ، بیمارستانی ، صنعتی و خانگی در بسیاری از پروژه ها استفاده می شود.

یکی از سیستم هایی که در کنار چیلر بسیار کاربرد دارد ، هواساز (air handling unit) است. در ساختمان هایی که علاوه بر تامین سرمایش و گرمایش به هوای تازه و یا فیلتر شده نیاز داریم باید از هوا ساز استفاده کنیم.  هواساز هوای مورد نیاز خود را از بیرون ساختمان تامین می کند و پس از تنظیم رطوبت و دما ، هوای تازه و فیلتر شده را وارد ساختمان می کند. این دستگاه در ساختمان های مسکونی ، ادارات ، مراکز تجاری ، سوله های صنعتی ، بیمارستان ها ، سالن های کنفرانس ، رستوران ها ، سینماها و… استفاده می شود.

برای خرید هواساز نیاز است قبل از تصمیم گیری اطلاعات زیادی در مورد آن بدانید. مطالعه این مقاله یک شروع عالی برای این شناخت است.

هواساز چیست؟

هواساز یا به اختصار AHU دستگاهی است که در خانه ها ، محیط های تجاری ، صنعتی و تفریحی برای کنترل و اصلاح هوا بر اساس نیازهای ضروری و تامین هوای مطبوع نصب می شود. مخصوصا در بیمارستان ها و محیط های بهداشتی استفاده از آن ها برای حفظ سلامت افراد ، مواد و رفع آلودگی ها ضروری است. اما عملکرد کلی این واحدها را نمی توان در یک جمله توصیف کرد. این سیستم ها از اجزای مختلفی تشکیل شده اند که هر کدام عملکرد متفاوتی را بر عهده دارند. در زیر برخی از عملکرد اجزای AHU در سیستم های تهویه مطبوع مرکزی را می بینیم.

قطعات هواساز

فن دمنده :

بخش مهمی از هر واحد هواساز ، دمنده است که وظیفه جریان هوای موجود در ساختمان را انجام می دهد. هوای جمع آوری شده توسط دمنده ، گرم یا سرد می گردد (یعنی مطبوع) و سپس به داخل ساختمان تخلیه می شود. واحدهای هواساز مورد استفاده در ساختمان های صنعتی ممکن است دارای دمنده ها یا فن های زیادی برای عملکرد بهتر باشند.

عملکرد عناصر مطبوع سازی (conditioning) :

دومین بخش مهم یک واحد هواساز ، عناصری هستند که در خنک کردن یا گرم کردن هوا نقش دارند. برای سیستم های خنک کننده ، کویل خنک کننده استفاده می شود. در حالی که برای سیستم های گرمایش ، کویل های گرمایشی در طراحی سیستم های هواساز در نظر گرفته شده است.

از آن جایی که خود دستگاه هواساز به تنهایی قادر به تامین سرما و گرما نیست ، باید برای این کار از دستگاه های دیگری استفاده کند. برای حالت سرمایش معمولا کویل ها به چیلر متصل می شوند. امروزه چیلر تراکمی هوا خنک بیشترین محبوبیت و کارایی را نسبت به انواع دیگر دارد. این نوع برخلاف چیلرهای جذبی که با استفاده از سوخت فسیلی ، برق و آب و چیلر تراکمی آب خنک که از برق و آب کار می کنند ، برای انجام وظیفه خود فقط به برق نیاز دارد. با پیشرفت تکنولوژی و بهبود عملکرد این دستگاه ها ، مصرف برق چیلر نیز بسیار کاهش یافته و به صرفه است.

در حالت گرمایشی نیز می توان با بهره گیری از بویلر و دیگ بخار و ارسال آب و بخار به کویل های گرمایشی ، هواساز را برای انجام اهدافش برای تامین یک هوای گرم مناسب تغذیه کرد.

فیلتر :

یکی از ضروری ترین اجزای هواسازها فیلتر است. جدا از تهویه هوا ، تصفیه هوای موجود در ساختمان بسیار مهم است. AHU با فیلترهایی که در آن نصب شده ، عملکرد حذف آلودگی و سایر اجزای مزاحم هوا را برای تازه و تمیز کردن آن انجام می دهد. با توجه به میزان آلودگی هوای محیط ، حساس بودن شرایط و فاکتورهای دیگر ، باید فیلتر مناسب را انتخاب کرد. مثلا در بیمارستان ها نصب فیلتر Hepa الزامی است.

دستگاه مرطوب کننده :

رطوبت سازهای موجود در هواساز وظیفه حفظ کیفیت هوا را در فضای سرد انجام می دهند. انواع مرطوب کننده ها از جمله دستگاه های مرطوب کننده آلتراسونیک و بخارساز در چندین واحد وجود دارند.

عملکرد دمپر و محفظه ی اختلاط :

دمپرها در داخل محفظه اختلاط نصب می شوند و عملکرد مهم دیگری را انجام می دهند. کل این آرایش برای مخلوط کردن هوای بیرون ساختمان و حذف هوا از داخل ساختمان به منظور تغییر سریعتر و آسانتر هوا استفاده می شود. در آب و هوای معتدل ، مخلوط کردن مقدار مناسب هوای خنک بیرون با هوای گرم برگشتی می­تواند دمای مطلوب را فراهم کند.

اجزاء دیگر :

انواع مختلفی از دستگاه های بازیابی حرارت و تضعیف کننده های صدا برای افزایش بهره وری انرژی و کنترل نویز و لرزش AHU استفاده می شود. آشکارسازهای دود به علاوه برای شناسایی دود و جلوگیری از حوادث آتش سوزی تعبیه شده اند.

به خاطر داشته باشید که دستگاه های هواساز در اشکال، اندازه ها و انواع مختلف نصب در دسترس هستند. عملکرد اصلی این واحدها یکسان است، اما ممکن است قطعات داخل آنها متفاوت باشد.

در گذشته هواساز ها را فقط در محیط های بهداشتی و بیمارستانی نصب می کردند. اما در سال های اخیر بیشتر مورد توجه قرار گرفته اند. در محیط هایی که تراکم جمعیت را تجربه می کنند مانند سالن های ورزشی ، سالن های سینما و رستوران ها اهمیت بالایی برای کیفیت هوا قائل می شوند. حتی در ساختمان های مسکونی نیز با رواج چیلر خانگی و البته بالا رفتن سطح آگاهی و توجه افراد نسبت به سلامت تنفسی خانواده ، شاهد استفاده از هواساز هستیم.