کسانی که برای سرطان سینه تحت درمان هستند ممکن است انرژی قبلی را نداشته باشند و نتوانند به راحتی قبل بدن خود را حرکت دهند. همچنین ممکن است پس از جراحی متوجه تورم بازو، دست یا ناحیه قفسه سینه شوند. تورمی که بلافاصله پس از جراحی سرطان سینه ایجاد می‌شود یک عارضه شایع است و معمولاً با گذشت زمان برطرف می‌شود. اگر تورم ادامه داشته باشد ممکن است به بیماری ای به‌نام لنف ادم مبتلا شوید.
اگر هرگونه مشکل جسمی دارید که بعد از جراحی یا در طول درمان شروع می‌شود به پزشک یا پرستار خود اطلاع دهید تا شما را به متخصص توانبخشی ارجاع دهد. نوع توانبخشی به نیازهای خاص هر بیمار بستگی دارد. ممکن است در طول درمان سرطان سینه یا پس از آن انجام شود. توانبخشی ممکن است در بیمارستان، مرکز توانبخشی یا در خانه انجام شود.
چه کسانی کاندید توانبخشی سینه هستند؟
اگر چند هفته بعد از درمان سرطان سینه احساس می‌کنید نمی‌توانید فعالیت‌های عادی خود را انجام دهید ممکن است به توانبخشی نیاز داشته باشید. درمان شما به نوع علائم‌تان بستگی دارد. بسته به شدت علائم ممکن است لازم باشد به‌طور منظم یا فقط چند جلسه فیزیوتراپی نیاز داشته باشید.
توانبخشی می‌تواند به پیشگیری و رفع مشکلات مربوط به نوروپاتی، لنف ادم و ضعف در مراحل بعدی زندگی کمک کند. کنترل درد به شما کمک می‌کند تا فعالیت‌های روزمره مانند ورزش را از سر بگیرید. مطالعات نشان داده است که ورزش می‌تواند از ابتلای مجدد به سرطان جلوگیری کند.
اگر بعد از سرطان سینه درد، سفتی، تورم یا سایر علائم آزاردهنده را تجربه کردید به فیزیوتراپیست مراجعه کنید.
چه روش‌هایی برای درمان سرطان سینه وجود دارد؟
روش‌های مختلفی برای درمان سرطان سینه وجود دارد. اکثر روش‌های درمانی عوارض جانبی دارند که توانبخشی می‌تواند به کاهش آنها کمک کند.
جراحی و رادیوتراپی
بسیاری از افرادی که سرطان سینه دارند ممکن است تحت عمل جراحی یا رادیوتراپی قرار گیرند. جراحی و رادیوتراپی با وجود اینکه به درمان سرطان کمک می‌کنند اما ممکن است عوارض جانبی مانند درد، تورم و گرفتگی قفسه سینه، بازو و زیر بغل داشته باشند.
خوشبختانه فیزیوتراپیست‌ها و کاردرمانگرها می‌توانند این عوارض را تشخیص داده و درمان کنند. هدف از این کار نه تنها کاهش درد بلکه بهبود تحرک و عملکرد بیمار است.
شیمی درمانی
شیمی درمانی یکی دیگر از روش‌های درمانی رایج سرطان سینه است. عوارض جانبی شیمی درمانی عبارتند از:
- نوروپاتی محیطی ناشی از شیمی درمانی: گزگز و درد دست‌ها و پاها که می‌تواند منجر به اختلال در تعادل و راه رفتن شود و خطر زمین خوردن را افزایش می‌دهد.
- خستگی: حالت خستگی مزمن همراه با عوارض جانبی شیمی درمانی و پرتو درمانی که می‌تواند بر توانایی بیمار برای انجام فعالیت‌های روزانه تأثیر بگذارد.
این عوارض جانبی ناشی از شیمی درمانی را می‌توان با روش‌های درمانی طراحی شده برای کاهش شدت علائم کنترل کرد.
توانبخشی بعد از سرطان سینه
نوع توانبخشی به نیاز خاص بیمار بستگی دارد. ممکن است در طول درمان سرطان سینه یا پس از آن به توانبخشی نیاز داشته باشید. خدمات توانبخشی را می‌توانید در بیمارستان، مرکز توانبخشی یا در منزل دریافت کنید.
فیزیوتراپی
اگر به دلیل درمان سرطان سینه درد، سفتی، بی‌حسی، محدودیت حرکت یا سایر مشکلات فیزیکی را تجربه می‌کنید ممکن است به فیزیوتراپی نیاز داشته باشید. فیزیوتراپیست‌ها آموزش دیده‌اند تا به افراد آسیب دیده کمک کنند تا بهبود یابند و با درد و مشکلات حرکتی مقابله کنند. در اولین ملاقات خود با یک فیزیوتراپیست باید درباره درد، تورم و سایر مسائل خود صحبت کنید. فیزیوتراپ نحوه حرکت بالاتنه، بازوها، شانه‌ها و وضعیت بدن شما را بررسی می‌کند. فیزیوتراپیست به کمک شما برنامه‌ی درمانی مشخصی را برای شما طراحی می‌کنند.
جلسات درمانی شما ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- ماساژ
- کشش دستی برای شل شدن مفاصل و عضلات
- تمرینات قدرتی و انعطاف‌پذیری به همراه دستورالعمل نحوه انجام در منزل
- تکنیک‌های پیشگیری از ادم لنفاوی مانند ماساژ و بانداژ فشاری
فیزیوتراپیست شما همچنین می‌تواند به شما آموزش دهد که چگونه با خیال راحت فعالیت بیشتری را به زندگی روزانه خود اضافه کنید. به‌خاطر داشته باشید که نباید به خودتان فشار بیاورید. هدف این است که در نهایت با ناراحتی کمتر حرکات بهتر و انرژی بیشتری داشته باشید.
کاردرمانی
کاردرمانگر به شما کمک می‌کند تا تمرکز بیشتری در انجام فعالیت‌های روزانه خود مانند پوشیدن لباس و رفتن به محل کار داشته باشید.
کاردرمانی مانند فیزیوتراپی به شما کمک می‌کند تا اهداف درمانی را مشخص کنید و راه‌هایی برای رسیدن به آنها پیدا کنید. کاردرمانگر شما به جایی که در وظایف روزانه خود با مشکل مواجه هستید نگاه می‌کند و راه حل‌هایی برای کمک به شما ارائه می‌دهد.
کاردرمانگر شما ممکن است:
- راه‌های مختلفی برای انجام فعالیت‌ها از جمله استفاده وسایل تطبیقی را پیشنهاد دهد
- به شما کمک می‌کند تا وظایف خود را اولویت‌بندی کنید و با برنامه‌ریزی کنید از انرژی خود نهایت استفاده را ببرید
- راه‌هایی را برای تغییر سبک زندگی یا خانه به شما آموزش می‌دهد تا کارها برای شما آسان‌تر شود
- تکنیک‌های آرام‌بخش را برای کمک به کنترل درد یا استرس به شما آموزش می‌دهد
- به شما کمک می‌کند تا با مشکلاتی مانند مرگ مغزی که بر تفکر شما تأثیر می‌گذارد کنار بیایید
- تمریناتی را برای تقویت عضلاتی که در زندگی روزمره از آنها استفاده می‌کنید به شما آموزش می‌دهد
- راه‌های مقابله با لنف ادم از جمله ورزش و مراقبت از پوست را به شما آموزش می‌دهد
در این جلسات ممکن است بر مهمترین وظایف روزانه خود تمرکز کنید. نکاتی درباره نحوه بهتر غذا خوردن به‌طوری که انرژی بیشتری داشته باشید را دریافت می‌کنید. برای کاهش استرس به یک گروه حمایتی بپیوندید. کنترل بیشتری بر وضعیت خود داشته باشید و روی بردهای کوچک تمرکز کنید.
ورزش
حتی اگر نیازی به فیزیوتراپی ندارید ممکن است پزشک انجام ورزش‌های ایمن و کم‌فشار در منزل را برای کمک به روند بهبودی توصیه کند. حتماً با اجازه پزشک تمرینات ورزشی را شروع کنید.
ورزش نه تنها به شما کمک می‌کند تا به روال عادی زندگی خود بازگردید بلکه تحقیقات نشان داده‌اند که ورزش می‌تواند میزان بقا در افراد مبتلا به سرطان سینه را افزایش دهد.
ورزش همچنین می‌تواند به موارد زیر کمک کند:
- متحرک نگه داشتن دست و شانه بعد از جراحی یا پرتودرمانی
- رفع خستگی ناشی از سرطان یا درمان‌های آن
- کاهش تهوع ناشی از شیمی درمانی
- بهبود وضعیت خواب
- کاهش استرس
- بهبود زندگی جنسی بعد از درمان سرطان سینه
اگر مطمئن نیستید که چگونه باید ورزش را شروع کنید بهتر است با یک مربی ورزشی با تجربه صحبت کنید. به‌دنبال فردی با تجربه کاری با بیماران مبتلا به سرطان سینه باشید. پزشک ممکن است بتواند یک متخصص ورزش سرطان سینه را به شما معرفی کند.
سؤالات پُرتکرار
آیا ممکن است سرطان سینه به‌طور کامل بهبود یابد؟
اکثر بیماران با درمان به‌طور کامل بهبود می‌یابند. اگر بعد از پرتودرمانی علائم جدیدی را تجربه کردید یا اگر عوارض جانبی درمان برطرف نشد با پزشک خود صحبت کنید.
هزینه توانبخشی پس از درمان سرطان سینه چقدر است؟
هزینه‌های توانبخشی سرطان سینه معمولاً متفاوت است. شما باید هزینه‌های هر جلسه را بپردازید و بیمه معمولاً تمام یا بخشی از هزینه‌ها را پرداخت می‌کند.
چندوقت بعد از جراحی و توانبخشی می‌توانم پروتز سینه انجام دهم؟
برخی از جراحان به بیماران توصیه می‌کنند برای پروتز سینه صبر کنند تا مراحل پرتودرمانی و شیمی درمانی به پایان برسد. این بدان معناست که پروتز سینه ممکن است 6 تا 12 ماه بعد از ماستکتومی یا لامینکتومی انجام شود.
چه مدت پس از جراحی سرطان سینه می‌توانم به سرکار بازگردم؟
شما می‌توانید پس از درمان سرطان سینه به محض اینکه احساس آمادگی کردید به سرکار بازگردید. بهبودی شما مهم است بنابراین باید به اندازه کافی استراحت کنید. برخی از افراد ممکن است بخواهند در اسرع وقت کار را شروع کنند در حالی که برخی دیگر ممکن است عوارض جانبی طولانی مدتی داشته باشند که باید به مرور زمان کار را شروع کنند.
چند مدت پس از جراحی سرطان سینه می‌توانم ورزش کنم؟
به محض اینکه پزشک به شما اجازه داد می‌توانید ورزش را شروع کنید. معمولاً یک هفته یا بیشتر پس از جراحی می‌توانید ورزش را شروع کنید.
آیا توانبخشی می‌تواند باعث رشد سینه شود؟
بسیاری از زنانی که ماستکتومی می‌کنند می‌توانند شکل سینه برداشته شده را بازسازی کنند. توانبخشی نمی‌تواند سینه‌های شما را رشد دهد اما گزینه‌های دیگری برای این کار وجود دارد. سینه‌ها را می‌توان با استفاده پروتز (سالین یا سیلیکون) بازسازی کرد.
چگونه پس از درمان سرطان سینه نوروپاتی (آسیب عصبی) را کاهش دهیم؟
ورزش منظم مانند پیاده‌روی یا دویدن علائم نوروپاتی را کاهش می‌دهد. اگر برای باز کردن شیشه‌ها یا تایپ کردن مشکل دارید تمرینات تقویتی می‌تواند به شما کمک کند. قبل از انجام هر تمرین ورزشی با پزشک خود صحبت کنید.