کشت زعفران در ایران به سه صورت انجام می‌گیرد:
- کشت خاکی زعفران
- کشت گلخانه‌ای زعفران
- کشت زعفران در گلدان یا سبد (برای کشت با متراژ کم)
زعفران یک گیاه پُرسود اما کم‌مصرف است. شاید به‌همین دلیل است که مورد استقبال کشاورزان قرار گرفته است.
در ادامه‌ی این مقاله اطلاعات موردنیاز در هر روش را بصورت مختصر شرح داده‌ایم همچنین دلیل کم مصرف بودن این گیاه را نیز بررسی کرده‌ایم.
.jpeg)
شرایط آب وهوایی مناسب کاشت زعفران
اولین نکته‌ای که برای آموزش کاشت زعفران باید بدانید این است که اقلیم کاشت زعفران یک اقلیم نیمه گرمسیری است، درواقع کشت زعفران مناسب مناطقی است که تابستانی گرم و بدون بارندگی و زمستان‌هایی سرد و معتدل دارد. بنابراین اگر شما در شهرهای گرمسیری و جنوبی زندگی می‌کنید باید بیشتر دقت کنید. چراکه شهرهای گرمسیر چندان قابلیت کشت زعفران را ندارند. البته شایان به ذکر است در برخی از مناطق شهرهایی مانند اهواز و شیراز و اصفهان کشت زعفران انجام میشود! ولی در بقیه نقاط جنوبی کشورمان بیشتر کشت گلخانه‌ای زعفران انجام میشود تا کشت خاکی زعفران.
خاک مناسب برای کشت زعفران
خاک و زمین مناسب برای کشت زعفران اهمیت زیادی دارد. چراکه خاک همان بستر کشت پیاز زعفران محسوب میشود. مناسب‌ترین خاک برای کشت پیاز زعفران خاک لومی شنی است. این خاک محیط خوبی را برای رشد زعفران آماده می‌کند و دارای رطوبت مطلوبی برای آن است.
به‌طورکلی خاکی مناسب کشت زعفران است که به میزان 30درصد سنگ‌ریزه و رس و به میزان 30درصد نیز دارای سیلت باشد یعنی همان نسب 1 به 3 رعایت شود. این شرایط بهترین نوع خاک برای کشت زعفران است که به آن (لومی-شنی) می‌گویند.
نکته: پیاز زعفران شما 5 تا 7 سال در این خاک خواهد ماند و سرمایه‌ی شما هر ساله بیشتر خواهد شد. پس بسیار مهم است که خاک مزرعه را آزمایش کنید و از یک کارشناس زعفران در تمام مراحل کشت راهنمایی بگیرید. در زمان خرید پیاز زعفران، اگر قیمت کیلویی پیاز زعفران پایین‌تر از عرف بازار بود، در کیفیت آن شک کنید.
.png)
زمان مناسب برای کاشت زعفران
پیازچه زعفران از ماه تیر تا شهریور ماه دوره خواب خود را می‌گذراند. به‌همین خاطر بهترین زمان برای کاشت زعفران درهمین موقع است. چراکه بهتر است برای کاهش تنش و به‌دست آوردن محصول مناسب، زعفران در دوره خواب کشت شود.
کاشت پیازچه زعفران به اقلیم موردنظر شما و منطقه کاشت نیز بستگی دارد، اما بهترین زمان برای کاشت زعفران معمولاً از تیر شروع میشود و تا قبل از بارندگی‌های پاییز در اواسط مهر انجام میشود. البته بهتر است قبل از مهر ماه کاشت زعفران را به پایان برسانید.
روش‌های کشت زعفران
روش‌های مختلفی برای کاشت گیاه زعفران وجود دارد که از جمله آن‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
کاشت زعفران در مزرعه
کاشت زعفران در خاک مزرعه، بصرفه‌ترین روش کشت این گیاه است. کشت خاکی مرسوم‌ترین روش کشت زعفران و قدیمی‌ترین آن نیز هست. البته برای برداشت بیشتر زعفران از مزرعه بهتر از از روش‌های سنتی استفاده نکنید و کشت آرمانی زعفران را جایگزین آن کنید.
کاشت زعفران در گلخانه
درحال حاضر بسیاری از افراد شرایط لازم برای کاشت زعفران در گلخانه را فراهم آورده‌اند. البته این روش تجهیزات تخصصی لازم دارد و شرایط خاصی را می‌طلبد. و در این مقاله نمی‌گنجد بصورت کامل درباره آن صحبت کرد و نیاز به دوره و مشاوره کامل دارد. چرا که کشت‌های گلخانه‌ای کاملاً تخصصی و دارای شرایط خاص هستند.
.png)
کاشت زعفران در گلدان و باغچه
شما می‌توانید در خانه خودتان هم زعفران برداشت کنید! کاشت پیاز زعفران در باغچه یا گلدان، یکی از ساده‌ترین روش‌ها است که شما می‌توانید در هر جای از کشور عزیزمان اقدام به پرورش زعفران کنید.
چرا که مدیریت کشت در متراژهای کوچک راحت‌تر قابل کنترل است.
مراحل کاشت پیاز زعفران
بعد از انتخاب بستر کاشت زعفران (زمین، گلخانه و ... ) نوبت به تهیه و خرید پیاز زعفران می‌رسد. یکی از کلیدی‌ترین و مهم‌ترین مراحل پرورش زعفران! چنانچه از پیاز زعفران ریز و ناسالمی استفاده کنید باردهی مزرعه شما ممکن است به عدد صفر نزدیک باشد.
ضد عفونی کردن پیاز زعفران
پس از تهیه پیاز زعفران مرغوب، جدا کردن پیازهای کپک زده، له شده و خراب انجام میشود. برای اینکار به اصطلاح پیازهای زعفران را نقره می‌کنند و پوشال‌های اضافی آن گرفته میشود. پس از انجام این کار، پیازهای زعفران ضدعفونی می‌شوند.
ضدعفونی کردن پیاز زعفران کاری تخصصی است که بهتر است آن را زیر نظر افراد با تجربه انجام دهید و یا اینکه پیاز زعفران خود را از مراکزی تهیه کنید که خودشان این عمل را انجام می‌دهند. یکی از مراکز تخصصی زعفران که اینکار را انجام می‌دهند شرکت ماه چین است. همچنین می‌توانید مشاوره کشت زعفران و نگهداری مزرعه زعفران را نیز، زیر نظر این مجموعه انجام دهید.
کود دهی اولیه
بعد از کشت پیاز زعفران در خاک نوبت به نگهداری و مراقبت از زمین زعفران می‌رسد. کوددهی زعفران در سه مرحله انجام میشود که شامل: کود دهی حیوانی، کود دهی زاج آب و درنهایت کود دهی محلول پاشی است. بهترین کود حیوانی برای پیاز زعفران کود گاوی پوسیده شده است که هر چند سال یکبار به مزرعه داده میشود. فایده کود دامی پوسیده برای غنی کردن خاک و نگهداری آب و رطوبت لازم در خاک است. چرا که این کودها احتمال ایجاد تنش خشکی را از بین می‌برند و برای کاشت زعفران بسیار مفید هستند.
دقیقاً همین مرحله است که یک کشاورز معمولی با برداشت متوسط 5 کیلو در هکتار از یک کشاورز حرفه‌ای که با برداشت +20 کیلوگرم زعفران خشک تفکیک میشود.
انواع کاشت زعفران خاکی
از آنجایی که کشتت زعفران در خاک مرسوم‌ترین روش آن است بهتر است با انواع روش‌های آن آشنا شوید.
- کاشت کپه‌ای دستی
- کاشت زعفران ردیفی
- کاشت آرمانی زعفران
توجه: انتخاب روش کاشت با توجه مساحت زمین و بودجه شما، متفاوت است، اما جدیدترین و بهترین روش کاشت زعفران روش آرمانی است.
آبیاری زعفران
برای آبیاری پیاز زعفران باید این نکته را بدانید که در زمان خواب پیاز زعفران، یعنی فصل تابستان به هیچ وجه نباید آبیاری انجام شود؛ یکی از دلایلی که در ابتدای مقاله گفتیم زعفران گیاهی کم مصرف است بخاطر میزان نیاز آن به آب است. البته این به آن معنا نیست که بتوانید کشت دیمی برای زعفران انجام دهید! بصورت کلی زعفران با توجه به منطقه مورد کشت نیاز به یک تا چهار مرتبه آبیاری در سال دارد.
کلام پایانی
در این مقاله آموزش کاشت زعفران مورد بررسی قرار گرفت. گیاه زعفران یک گیاه باارزش و پُرطرفدار است که میتواند به‌عنوان یک کالای صادراتی محسوب شود. به‌همین خاطر آشنایی با روش‌های کاشت، نحوه کود دهی و آبیاری زمین، برای افرادی که قصد دارند در این زمینه فعالیت کنند، ضروری است.
*مسئولیت صحت و سُقم محتوای این پست برعهده‌ی سفارش‌دهنده است.*