مراحل شکایت نحوه به اجرا گذاشتن چک برگشتی

پس از اصلاح قانون چک و تغییراتی که در قانون ایجاد شد، مسائل و سؤالات مربوط به چک‌های برگشتی زیاد شد به چهار روش مختلف می‌توان روی چک اقدام قانونی انجام داد.

در این نوشتار به نکات حقوقی مهم و بررسی بهترین شیوه اجرا گذاشتن چک می‌پردازیم. با توجه به مسیرهای مختلفی که وجود دارد، بهترین مسیر اجرای چک از طریق مشاوره تخصصی حقوقی تعیین می‌شود.

چگونه چک صیادی را اجرا بگذاریم؟

اقدام قانونی روی چک به روش‌های مختلفی قابل انجام است. برای چک‌های صیادی بهترین راه درخواست صدور اجراییه از دادگاه است. این درخواست از طریق ثبت دادخواست و از طریق دفاتر خدمات قضایی شروع می‌شود.

مزیت اصلی دادخواست صدور اجراییه از دادگاه این است که اولاً بدون رسیدگی قضایی وصدور رأی دادگاه بدوی و تجدیدنظر، مستیقماً اجراییه صادر می‌شود و ثانیاً اگر اموالی از بدهکار چک پیدا نشود و یا اعسار و ناتوانی او پذیرفته نشود، بازداشت می‌شود.

دادخواست درخواست اجراییه از دادگاه چه محدودیت‌هایی دارد؟

اگر بخواهیم چک صیادی را با درخواست صدور اجراییه از دادگاه پیگیری کنیم، دو محدودیت وجود دارد.

اولاً در دادخواست صدور اجرائیه، فقط می‌توان اصل چک را درخواست کرد و خسارت تأخیر تأدیه آن ، را باید از طریق دادخواست جداگانه به خواسته مطالبه وجه، اقدام کنید.

دومین محدودیت درخواست صدور اجرائیه این است که این موضوع فقط درخصوص صاحب حساب و صادرکننده چک قابل اعمال است و نمی‌توان مستقیماً علیه ضامن اجراییه صادر شود.

درصورتیکه چک شما ضامن دارد و می‌خواهید از طریق در خواست صدور اجراییه از دادگاه آن را پیگیری کنید، پیشنهاد می‌شود با لحاظ نظر مشاور متخصص حقوقی، علیه ضامن دادخواست جداگانه طرح کنید.

نحوه مطالبه و شکایت چک قدیمی

درخصوص اجرای چک‌های قدیمی که صیادی نیستند در دادگستری دو نظر وجود دارد.

گروه اول قضات معتقدند که امکان درخواست صدور اجرائیه از طریق دادگاه، صرفاً امتیاز مربوط به چک‌های صیادی است.

گروه دوم قضات براین نظر هستند که مقررات مربوط به چک به صورت مطلق تغییر نموده است و هر چکی اعم از جدید و قدیم مشمول قانون جدید شده و امکان صدور اجرائیه مستقیم توسط دادگاه وجود دارد.

پیشنهاد ما این است حتی اگر چک شما قدیمی است، درخواست صدور اجرائیه از دادگاه را انجام بدهید.

مبدأ خسارت تأخیر تأدیه چک چگونه محاسبه می‌شود؟

بر اساس رأی وحدت‌ رویه شماره 812 ـ 1400/4/1 هیأت‌ عمومی دیوان ‌عالی ‌کشور خسارت تأخیر تادیه چک از تاریخی که در سررسید چک درج شده است، شروع می‌شود. بنابراین شروع خسارت تأخیر تأدیه از تاریخ مندرج در چک شروع می‌شود و تاریخ برگشت خوردن چک ملاک نیست.

نحوه دریافت خسارت تأخیر تأدیه چک

در صورتیکه چک را از طریق اجرائیه دادگاه پیگیری می‌کنید، برای دریافت خسارت تأخیر تادیه چک و همچنین برای اقدام قانونی علیه ضامن و ظهر نویس چک، باید دادخواست جداگانه مطالبه چک ثبت کنید؛ چرا که این طریق پیگیری فقط برای گرفتن اصل مبلغ چک از صادر کننده چک است.

چه زمانی می‌توان برای چک بلامحل شکایت کیفری کرد؟

براساس ماده 13 قانون صدور چک اگر چکی تاریخ روز باشد، سفید امضا نباشد، ضمانتی نبوده و شرطی روی آن درج نشده باشد را می‌توان کیفری اقدام نمود.

صدور چک بلامحل که شرایط کیفری را داشته باشد، جرم بوده و برای صادرکننده حکم حبس دارد.

در حال حاضر چون تقریباً همه چک‌ها مدت‌دار هست و درمورد چک‌های جدید که ثبت می‌شوند، تاریخ ثبت و سررسید مشخص است، به جز موارد خیلی نادر، امکان طرح کیفری چک وجود ندارد. بنابراین با وجود جذابیت ضمانت اجراهای کیفری، پیشنهاد ما اقدام از این مسیر نیست.

اجرای چک از طریق اداره اجرای سازمان ثبت چه زمانی پیشنهاد می‌شود؟

قبل از اصلاح قانون چک و امکان صدور مستقیم اجراییه از طریق دادگاه، اجرائیه چک یک مسیر خوب بود.

در مواردی که چک قدیمی است و دادگاه نمی‌پذیرد که مستقیماً اجرائیه صادر کند، می‌توان روی اقدام از طریق واحد اجرای اداره ثبت فکر کرد. این نوع روش در جایی پیشنهاد می‌شود که شخص، دارای اموال باشد و بتوان فوراً آن را توقیف کرد.

چرا که اگر شخص اموال نداشته باشد، سازمان ثبت نمی‌تواند دستور بازداشت او را بدهد. مزیت اصلی این است که در ابتدای شروع هزینه دولتی و اجرا داده نمی‌شود و 5 درصد یا نیم عشر در انتها از اموال بدهکار برداشته می‌شود.

همچنین بوسیله اجرای ثبت می‌توان، صادر کننده چک را فوراً ممنوع الخروج کرد. نکته مهم اینکه در این روش امکان صدور اجرائیه علیه ضامن و ظهرنویس و همچنین خسارت تأخیر تادیه وجود ندارد.

دادگاه صالح چک کجاست؟

برای اقدام از دادگاه حقوقی برای چک، چند دادگاه صالح است که دارنده چک در زمان طرح دادخواست می‌تواند، یکی از آنها را انتخاب کند.

محلی که چک برگشت خورده است:

حوزه قضایی‌ای که در آن محل، چک برگشت خورده است، یکی از دادگاه‌هایی است که می‌تواند به پرونده چک رسیدگی کند.

محل اقامت صادرکننده یا سایر مسئولین چک:

به صورت کلی دعاوی‌ای مثل مطالبه چک را می‌توان در محلی که یکی از مسئولین چک، در آن اقامت دارد، مطرح کرد. در مواردی که که خوانده‌های پرونده در چند محل اقامت دارد، معمولاً خواهان پرونده را در محلی که نشانی یکی از خواندگان قرار دارد و نزدیک او است طرح می‌کند.

محلی که چک صادر شده است:

صدور یک چک مانند یک قرارداد مستقل است. مطابق قانون، محل تنظیم قرارداد هم می‌تواند محل رسیدگی قضایی باشد. حوزه قضایی‌ای که چک صادر می‌شود، صلاحیت رسیدگی به چک را دارد.

محلی که حساب دسته چک افتتاح شده است:

به موجب قانون، محل اجرای قرارداد، نیز محل صلاحیت دادگاه است. انجام تعهد چک باید در بانک افتتاح کننده صورت بگیرد.

خواهان دعوی چک می‌تواند در هریک از محل‌هایی که اشاره شد، به تشخیص خود، دادخواست را ثبت کند.

مشاوره حقوقی چک چه فایده‌ای دارد؟

همانطور که در این مقاله توضیح داده شد، اقدام قانونی روی چک روش‌های مختلفی دارد و در این بین اختلاف نظراتی هم بین دادگاه‌ها وجود دارد. برای یافتن بهترین مسیر اجرای چک بهتر است از مشاوره حقوقی استفاده شود.

هر مسیر هزینه‌های خود را دارد و گاهی عدم استفاده از مشاورین حقوقی باعث ورود به مسیر غلط می‌شود که مانع توقیف اموال در زمان مناسب می‌شود و عملاً وصول چک غیرممکن می‌شود.

از سوی دیگر زمان و سرعت اقدام همیشه اهمیت دارد. تشخیص بهترین راه در کمترین زمان از نتایج یک مشاوره تخصصی حقوقی است.

برای دریافت مشاوره حقوقی در زمینه چک می‌توانید از خدمات مؤسسه حقوقی اترس استفاده نمائید.

*مسئولیت صحت و سُقم محتوای این پست برعهده‌ی سفارش‌دهنده است.*