بررسی روند پژوهش در کشور با استفاده از داده های SID

با عبور از هفته پژوهش ، رئیس مرکز اطلاعات علمی جهاددانشگاهی درخصوص روند پژوهش در کشور بر مبنای داده های موجود در پایگاه SID سخن گفت.

به گزارش روابط عمومی مرکز اطلاعات علمی جهاددانشگاهی SID، هرسال در هفته پژوهش بازار ارائه گزارش‌ها و ارائه اعداد و ارقام در حوزه‌های پژوهشی، داغ می‌شود. امسال و در حالیکه تازه از این ایام عبور کرده‌ایم، در مصاحبه‌ای با رئیس مرکز اطلاعات علمی جهاددانشگاهی به بررسی پژوهش بر مبنای داده‌های SID می‌پردازیم.

عظیم‌زاده در مورد روند پژوهش در کشور اظهار داشت، به‌نظر می‌رسد در این حوزه نیازسنجی‌ها و برنامه‌های اقدامی مطابق با واقعیت نبوده است؛ چراکه شاخص‌ها و انتظاراتی که در چشم‌انداز 1404 و سایر اسناد بالادستی در این حوزه وجود دارد، محقق نشده است. این موضوع هم از سمت تأمین نیازها و تخصیص بودجه‌های پژوهشی مطابق با پیش‌بینی‌ها حرکت نکرده و هم از سمت خروجی‌های مورد انتظار از قبیل جایگاه ما از نظر رتبه و جایگاه علمی در سطح منطقه و کشورهای اسلامی و ...

وی درخصوص تصویر ارائه شده از داده‌های پایگاه SID دراین زمینه گفت، در طی سال‌های اخیر به پردازش داده‌های مرکز با استفاده از روش‌های داده‌کاوی و هوش مصنوعی پرداخته‌ایم، که برخی از اطلاعات مستخرج از این روش‌ها به‌صورت مستقیم در اختیار کاربران قرار می‌گیرد. به‌عنوان مثال، موضوعات داغ علمی براساس کلید‌واژه‌های مورداستفاده توسط نویسندگان در مقاله‌های علمی که جدید و پرتکرار هستند، گزارش می‌شود؛ البته نکته قابل‌توجه در این گزارش، تفکیک موضوعات علمی مختلف و ارائه کلیدواژه‌ها به تفکیک حوزه موضوعی‌های مختلف است. بعلاوه در پایگاه SID  به ازای هر مقاله کلید واژه‌ها دارای برچسب‌هایی هستند که نشان‌دهنده طول عمر آنها در حوزه موضوعی‌های مختلف است. به‌عنوان مثال، یک کلیدواژه علمی در حوزه مدیریت قدیمی است، درحالی‌که در حوزه علوم سیاسی جدید است.

رئیس مرکز اطلاعات علمی با اعلام اینکه گزارش‌های قابل استخراج از داده‌های SID می‌تواند به کاربران علمی و سیاستگذاران حوزه پژوهش دید جامع‌‌تری از شرایط پژوهش در کشور را بدهد؛ افزود، درحال حاضر بیش از 2200 عنوان مجله‌ی علمی در پایگاه SID نمایه می‌شود. در شکل زیر که نشان‌دهنده فراوانی حوزه‌های موضوعی مجلات مرکز اطلاعات علمی جهاددانشگاهی (SID) است، 1050 مجله از 2200 عنوان مجله نمایه شده در مرکز اطلاعات علمی با موضوع علوم انسانی هستند و حوزه‌های موضوعی پزشکی و فنی و مهندسی بعد از علوم انسانی، بیشترین فراوانی مجلات نمایه شده در مرکز اطلاعات علمی را به خود اختصاص داده‌اند.

عظیم‌زاده ادامه داد، همانطور که ملاحظه می‌کنید حجم قابل توجهی از پژوهش‌هایی که در داخل کشور انجام و منتشر شده به حوزه علوم انسانی برمی‎گردد و پردازش دقیق و جامع آنها می‌تواند برنامه‌ریزی پژوهشی کشور را دقیق‌تر نماید و از سوی دیگر راهکارهای پیشنهاد شده در این مقالات می‌تواند به‌عنوان پیشنهادهای جامعه علمی برای حل مسائل کشور موردتوجه و بررسی قرار گیرد.

ایشان در ادامه تصویر ارائه شده از داده‌های پایگاه SID در زمینه روند پژوهش در کشور؛ گفت، از سوی دیگر داده‎های موجود در این پایگاه ظرفیت استفاده در پروژه‌های کلان ملی از منظر شناخت ظرفیت‌های کشور در حوزه‌های تخصصی مختلف براساس تقسیمات جغرافیایی را ارائه می‌نماید. وی افزود، براساس داده‎های SID با استفاده از داده‌های مجلات مرکز مشخص شد که دفتر مجلات نمایه شده در مرکز اطلاعات جهاددانشگاهی به‌ترتیب در شهرهای تهران، مشهد، اصفهان، قم و کرج بیشترین تعداد را به خود اختصاص داده‌اند.

در پایان، خانم دکتر عظیم‌زاده، رئیس مرکز اطلاعات علمی جهاددانشگاهی (SID) عنوان کرد؛ برای پیشرفت کشور با رویکرد علمی لازم است از سرمایه‌های علمی موجود که شامل دانشمندان و پژوهش‌های منتشر شده توسط ایشان است، حداکثر بهره‌برداری را داشته باشیم و از ظرفیت‌های موجود در کشور، فارغ از نگاه دولتی و رسمی، استفاده حداکثری را بنماییم و انگیزه‌های تلاش و فعالیت جامعه علمی را با شنیدن صدای آن‌ها و به‌کار بردن نظراتشان در عمل، افزایش دهیم.