منظور از اکسپت و چاپ مقاله در مجلات وزارتین، پروسه پذیرش مقاله و سپس چاپ آن در مجلات مورد تأیید دو وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و وزارت بهداشت و درمان در کشور ایران است.
در مورد مجلات مورد تأیید وزارت علوم، یعنی مجلات علمی که در سیستم ارزیابی هر ساله وزارت علوم، دارای رتبه شناخته شده و در پرتال رسمی نشریات وزارت علوم، اسم و مشخصات آنها ارائه میشود. رتبههایی که به مجلات علمی وزارت علوم تعلق میگیرد عبارتاند از: گرید بینالمللی، گرید الف +، الف، ب، ج، د.
برخلاف وزارت علوم، وزارت بهداشت رتبه یا گرید مشخصی برای اولویتبندی علمی نشریات عضو، تعریف نکرده و به شاخصهای بینالمللی در این زمینه (نظیر: ضریب تأثیر if، شاخص h index و شاخص cite score) استناد میکند.
این ارزیابی بهصورت منظم و دورهای تکرار میشود و احتمال اینکه مجلهای در یک سال رتبه علمی وزارت علوم را داشته باشد و در سال بعد، این رتبه از آن باز پس گرفته شود، وجود دارد. بالعکس آن هم صادق است؛ یعنی نشریاتی که فعلاً در پرتال نشریات وزارت علوم نیستند؛ اما در سالهای آتی، حائز رتبه بشوند. بنابراین استناد به لیست بهروز شده مجلات و یا استعلام مستقیم از پرتال نشریات وزارت علوم (https://journals.msrt.ir)، برای کسب اطلاع از وضعیت مجلات؛ الزامی است.
در مورد مجلات مورد تأیید وزارت بهداشت، یعنی مجلات علمی که از سوی وزارت بهداشت برای دانشجویان و محققان رشتههای مدیکال ساینس و پزشکی، معتبر شناخته میشوند و از طریق پرتال نشریات وزارت بهداشت یا سامانههای نظیر: سامانه منبع یاب (https://rsf.research.ac.ir)، قابلمشاهده و استعلام هستند.
معمولاً مجلات وزارتین، برای دانشجویان دکتری که به دنبال اخذ مجوز پیشدفاع و دفاع نهایی از رساله هستند، کاربرد دارد. این دانشجویان بسته به دانشگاهی که در آن تحصیل میکنند موظفاند پذیرش و چاپ یک یا چند مقاله در این مجلات علمی وزارتین ارائه دهند. مجلات وزارتین، اغلب مجلات معتبر با سیستم داوری باکیفیت و منظم هستند که بهغیراز امتیاز برای مجوز دفاع دانشجویان دکتری، برای افراد دیگری که نیاز به تقویت رزومه دارند هم مفید و یا الزامیاند. دانشجویان ارشد که قصد قبولی در مصاحبه دکتری داخل کشور را دارند، اساتید هیئتعلمی دانشگاه که قصد ارتقای رتبه هیئتعلمی دارند، افرادی که به دنبال ارتقای پایه شغلی هستند، افرادی که درصدد عضویت در بنیاد ملی نخبگان کشور هستند، دانشجویانی که قصد کوتاه نمودن مدت سربازی را دارند و خلاصه تمامی محققان و افرادی که بهنوعی با علم در ارتباطاند، همواره در تلاش برای اخذ پذیرش و چاپ مقالات خود در مجلات علمی وزارتین هستند.
فرایند اکسپت و چاپ مقاله در مجلات وزارتین
سابمیت یا ارسال مقاله:
ابتدا مقاله توسط نویسنده به مجله موردنظر ارسال میشود. نکته مهم این است که نویسنده باید مطمئن شود که مقالهاش در دستهبندی موضوعی مجله منتشر شده و با قوانین و دستورالعملهای مجله سازگاری دارد. برای ارسال مقاله به مجلات علمی وزارتین، میبایست ابتدا نویسنده مسئول مقاله در سایت مجله موردنظر، ثبتنام کند، سپس از طریق سامانه سابمیت آنلاین، مراحل مختلف سابمیت مقاله را یکییکی پشت سر گذاشته تا کامل شود و بتواند کد سابمیت مقاله را دریافت نماید. معمولاً مجلات، ایمیلهای سابمیت، داوری، پذیرش، ریجکت و... را برای نویسنده مسئول ارسال میکنند.
داوری مقاله
بعد از ارسال مقاله، مجله آن را به داوران ارسال میکند تا مقاله را از نظر علمی، روششناسی، کیفیت و اهمیت ارزیابی کنند.
بازخورد داوران
داوران نظرات خود را درباره مقاله به مجله ارسال میکنند. در این مرحله، ممکن است مجله از نویسنده بخواهد تغییرات و اصلاحات لازم را اعمال کند و نسخهای نهایی از مقاله را برای بررسی نهایی ارسال کند.
پذیرش مقاله
اگر مقاله توسط داوران پذیرفته شود و تغییرات موردنظر انجام شود، مجله به نویسنده خبر پذیرش مقاله میدهد. در این زمان، وضعیت مقاله در پنل کاربری، به پذیرفته شده، تغییر خواهد کرد و در برخی مجلات، نامه اکسپت نیز صادر میشود.
انتشار مقاله
پس از پذیرش، مقاله بهصورت آنلاین در وبسایت مجله و در تاریخ و شمارهای که در نامه اکسپت معین شده، منتشر میشود.
اکسپت و چاپ مقاله علمیپژوهشی در کمترین زمان
همانطور که احتمالاً شما هم تجربه کردید، پروسه اکسپت و چاپ مقالات در مجلات علمیپژوهشی، معمولاً طولانی و بیشتر از چند ماه میشود که گاهی این زمان به سال هم کشیده میشود. طولانیشدن فرایند بررسی، داوری و اکسپت مقاله در مجلات علمیپژوهشی، مسئلهای ناخوشایند و نامطلوب بخصوص برای نویسندگان مقالات هست. با طولانیشدن روند داوری و اکسپت مقاله در مجلات علمیپژوهشی، چندین مشکل به وجود میآید:
مشکل اول، عدم امکان ارسال یک مقاله به طور همزمان در دو یا چند مجله است. نویسندگان در زمان سابمیت مقاله، متعهد میشوند تا زمانی که مقاله در مجله موردنظر در حال بررسی است، مقاله را به هیچ مجله دیگری ارسال نکنند. در واقع ارسال همزمان یک مقال به دو مجله یا بیشتر، تخلف محسوب میشود و درصورتیکه مجلات به این نکته، پی ببرند، نویسندگان را در لیست سیاه خود قرار میدهند. لذا اولین مشکل، همین است که نویسنده تا تعیین تکلیف مقاله در مجله، نمیتواند شانس خود را برای دیگر مجلات امتحان کند و قطعاً هر نویسنده، برای اکسپت و چاپ مقاله خود هدفی دارد که این هدف، هم محدودیت زمانی دارد. مشکل دوم، کاهش میزان اعتبار و استناد به نتایج مقالهای است که مشمول زمان زیادی از سالهای مربوط به دادههای آن شده است که در برخی رشتهها نظیر: علوم اقتصادی و مالی و حسابداری بیشتر مشهود است. با طولانیشدن پروسه داوری، اعتبار دادههای مربوط به متغیرها که طی دوره زمانی مشخص جمعآوری شدند، زیر سؤال میرود درواقع زمانی مقاله چاپ میشود که دیگر دادهها قدیمی شده و نمیتوان به نتایج مقاله، استناد کرد. گاهی دیده شده مقاله زمانی چاپ میشود که دادهها مربوط به 5 سال قبل از تاریخ چاپ هستند. مشکل سوم، تحمیل هزینههای زمانی و اقتصادی به نویسندگان مقالات هست. سهم کثیری از نویسندگان متقاضی اکسپت و چاپ مقاله در مجلات علمیپژوهشی، دانشجویان دکتری دانشگاههای آزاد و دولتی هستند که برای کسب مجوز پیشدفاع و دفاع، ملزم به ارائه پذیرش و چاپ یک تا 3 مقاله علمی پژوهشی هستند. با طولانیشدن روند بررسی و اکسپت مقاله، دانشجو فرصت شرکت در پیشدفاع که در هر سال تنها چند دوره محدود برگزار میشود، را از دست میدهد و مجبور به تمدید ترم و شهریه و هزینهها و استرسها و مشکلات ناشی از طولانیشدن روند تحصیل میگردد.
خوشبختانه مجلات علمیپژوهشی داخلی نیز به این سمت سوق داده شدهاند و در بخش JOURNAL INFO شاهد ارائه زمانهای داوری، اکسپت و چاپ هستیم.
در مؤسسه ایران isi، تلاش شده است زمان بررسی تا صدور پذیرش و سپس چاپ مقاله به حداقل ممکن برسد. این عمل از طریق شناخت کامل بر الگو و سیاستهای مجلات و باتجربه در عرض سالهای متمادی حاصل شده است. در بسیاری از رشتههای علومانسانی، زمان داوری تا اکسپت مقاله به یک ماه تقلیل داده شده است. در رشتههای فنی مهندسی این زمان کمی بیشتر ولی نهایتاً ظرف مدت 2 ماه است. یعنی کلیه کارهایی که مؤسسه قبول میکند ظرف مدت نهایتاً 2 ماه به نتیجه میرسند و از این طولانیتر نمیشود.
بهغیر از زمان اکسپت، زمان چاپ نیز مهم است بخصوص برای دانشجویان دکتری که در دانشگاه آزاد برای اخذ مجو دفاع نهایی، میبایست حتماً یکی از مقالاتشان در مجلات علمیپژوهشی وزارتین، به چاپ هم رسیده باشند و کلاً دانشگاهها مقالات دانشجویان را با این شرط میپذیرند که فاصله زمانی بین پذیرش تا چاپ، بیشتر از 18 ماه نشود و این مورد نیز در ایران isi رعایت میشود و در بیش از 90 درصد کارها، فاصله زمانی اکسپت و چاپ بین 3 تا 6 ماه است.
در نهایت در مورد اکسپت و چاپ مقاله علمیپژوهشی در کمترین زمان، میتوانیم با افتخار و بر اساس تلاشهای شبانهروزی و تجربه 16ساله در این حوزه، این اطمینان را به دانشجویان و محققان عزیز بدهیم که اکسپت مقالات بین 1 تا نهایتاً 2 ماه اخذ میشود و چاپ هم خیلی سریع و نهایتاً تا 6 ماه بعد اکسپت خواهد بود.
*مسئولیت صحت و سُقم محتوای این پست برعهدهی سفارشدهنده است.*