مونو پروپیلن گلیکول چیست و چه کاربردهایی دارد؟

پروپیلن گلیکول چیست؟

پروپیلن گلیکول با نام‌های پروپان 1 و 2- دی ال، پروپان دی ال، 1و2 دی هیدروکسی پروپان، متیل اتیل گلیکول، متیل اتیلن گلیکول نیز شناخته می‌شود. ماده‌ای سنتزی آلی است که دارای فرمول شیمیایی C3H8O2 است. این ماده تقریباً بی‌رنگ و بی‌بو بوده و مایعی طعم شیرینی دارد. از نظر شیمیایی این ماده جزء دسته‌ی دیول ها است. این ماده در آرکا شیمی گستر سپیدار با برند کره‌ای و چینی عرضه می‌گردد.

با رنج بالایی از حلال‌ها مانند آب، استن و کلروفرم قابل امتزاج است. به ‌طور کلی گلیکول ‌ها فراریت و سمیت کمی دارند و خورنده نیستند. این ماده قابلیت انحلال پذیری بالاتری نسبت به آب دارد. به علاوه مانند سوربیتول از تبخیر رطوبت مواد غذایی جلوگیری می‌کند. این ماده در ترکیب با روغن‌های گیاهی مانند روغن بادام (روغن بادام شیرین و روغن بادام تلخ) و روغن زیتون به افزایش رطوبت، افزایش استحام کششی محافظت از مو کمک می‌کند.

کاربردهای مونو پروپیلن گلیکول

مونو پروپیلن گلیکول کاربردهای بسیاری دارد. معمولاً به عنوان افزودنی برای کمک به فرآوری مواد غذایی و بهبود بافت، عطر و طعم ، شکل ظاهری و ماندگاری آنها استفاده می‌شود. در غذاها، این ماده ممکن است به روش‌های زیر استفاده شود.

عامل ضد کیک: این ماده کمک می‌کند تا اجزای غذا به یکدیگر نچسبند و توده‌ای ایجاد نکنند، مانند سوپ‌های خشک یا پنیر رنده شده.

آنتی اکسیدان: با محافظت در برابر خرابی‌های ناشی از اکسیژن، ماندگاری مواد غذایی را افزایش می‌دهد.

حامل: سایر مواد افزودنی غذایی یا مواد مغذی را برای استفاده در فرآوری، مانند رنگ ها، طعم ها یا آنتی اکسیدان‌ها، حل می‌کند.

تقویت کننده : نشاسته و گلوتن موجود در خمیر را اصلاح می‌کند تا پایدارتر شود.

امولسیفایر: از جدا شدن مواد غذایی مانند روغن و سرکه در سس ها جلوگیری می‌کند.

نگهدارنده رطوبت: به غذاها کمک می‌کند تا سطح پایداری رطوبت را حفظ کرده و از خشک شدن آنها جلوگیری کند.

افزایش جذابیت: برای افزایش جذابیت یا استفاده در غذا استفاده می‌شود، به عنوان مثال، برای شفاف سازی مایعات.

تثبیت کننده و غلیظ کننده: می‌توان از آن برای نگه داشتن اجزای غذا در کنار هم یا ضخیم شدن آنها استفاده کرد.

این ماده معمولاً در بسیاری از غذاهای بسته بندی شده مانند مخلوط نوشیدنی، سس، سوپ خشک، مخلوط کیک، نوشابه، پاپ کورن، رنگ خوراکی، فست فودها، نان و لبنیات یافت می‌شود. این دارو همچنین در داروهای تزریقی مانند لورازپام و برخی از کرم ها و پمادهایی که روی پوست قرار می‌گیرد مانند کورتیکواستروئیدها استفاده می‌شود.

به دلیل خواص شیمیایی آن، در طیف گسترده‌ای از محصولات بهداشتی و آرایشی نیز یافت می‌شود. بعلاوه، این ماده در محصولات صنعتی مانند رنگ، ضد یخ، دود مصنوعی و سیگارهای الکترونیکی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

انواع پروپیلن گلیکول

مونو پروپیلن گلیکول خوراکی

پروپیلن گلیکول خوراکی به عنوان امولسیفایر با خاصیت افزایش تثبیت کف و هوادهی در تولید خامه‌ها و مخلوط‌‌های کیک مورد استفاده قرار می‌گیرد. این ماده به ‌عنوان روان کننده چربی ‌دوست در تولید انواع روغن نباتی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این ماده به‌عنوان حلال مواد معطر از تبخیر رطوبت مواد غذایی جلوگیری می‌نماید.

می‌توان از این ماده به‌عنوان عامل مرطوب‌کننده در ساخت آدامس استفاده نمود. این ماده یک مرطوب‌کننده و پایدار کننده خوب در بسیاری از زمینه‌های صنعت غذایی اسانس غذا، کیک و کلوچه است. این ماده حلال اصلی در صنعت اسانس است. خرید پروپیلن گلیکول خوراکی یک لیتری در ایران و علی الخصوص در بازار ناصر خسرو به سادگی قابل انجام است.

مونو پروپیلن گلیکول صنعتی

پروپیلن گلیکول صنعتی به دلیل داشتن نقطه انجماد بسیار پائین، به‌عنوان مایه خنک‌کننده (ضدیخ) در اتومبیل، موتور، قایق وبال‌های هواپیما کاربرد دارد. به ‌عنوان روغن هیدرولیک در دستگاه‌های هیدرولیک. به‌عنوان مواد دودزا در ماشین‌ های دودزا Fog machine. به‌عنوان ماده اولیه در تولید رزین ‌های غیر اشباع پلی ‌استر است. در رنگ‌ها ، لعاب‌ها و لاک‌های جلا دهنده به‌عنوان حلال استفاده می‌گردد.

علی‌الخصوص در رنگ‌ها، به علت دوره طولانی تبخیر خود، باعث طولانی‌تر شدن زمانی است که رنگ برای استفاده مناسب است. این ماده به ‌عنوان عامل چسبندگی مایعات به سطوح نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد. قیمت پروپیلن گلیکول صنعتی نسبت به نوع خوراکی آن ارزان تر است و در مصارف صنعتی مورد استفاده قرار می گیرد. پروپیلن گلیکول خرید کم ریسکی است و بنا بر نوع خوراکی یا صنعتی آن قیمت‌های متنوعی دارد.

مونو پروپیلن گلیکول به عنوان یک افزودنی غذایی به تازه نگه داشتن محصولات پخته شده کمک می‌کند، از تشکیل کریستال‌های یخ در هنگام انجماد یا نگهداری مواد غذایی در دمای پایین جلوگیری می‌کند (این چیزی است که طعم کیک‌های مات را بسیار خوب می‌کند) و باعث می‌شود مخلوط‌‌های خشک در کنار هم جمع شوند و به نظر برسد که درست شده اند.

توسط یک سرآشپز متخصص شیرینی پزی (آنها نبودند). اگر تا به حال یک جعبه نشاسته ذرت یا محصولات غذایی مبتنی بر آرد (مانند مخلوط کیک) خورده اید، احتمالاً مقداری پروپیلن گلیکول همراه با کیک یا کلوچه های خود مصرف کرده اید.

پروپیلن گلیکول در محصولات پخته شده و بستنی‌ها یافت می‌شود. آدامس؛ آب نبات چوبی؛ طعم دهنده کره و مارگارین؛ تاپینگ های زده شده؛ روکش آب نبات برای آجیل مانند بادام زمینی یا بادام؛ ژله لوبیا و چوب شیرین بیان، روی کیک ها برای تزئین استفاده شده اند.

این گرید MPG در اروپا تولید و تحت FEMAS (طرح تضمین مواد خوراکی) برای استفاده در برنامه های خوراک دام ثبت شده است. شاید تعجب کنید که بدانید کوکاکولا حاوی پروپیلن گلیکول است. مونوپروپیلن گلیکول ماده ای است که به عنوان نگهدارنده در کوکاکولا استفاده می شود.

تولید مونو پروپیلن گلیکول

مونو پروپیلن گلیکول از پروپیلن اکسید تولید می شود. رایج ترین فرآیند هیدرولیز غیر کاتالیزوری پروپیلن اکسید در محیطی با دمای بالا و فشار بالا است. روش دوم روش کاتالیزوری است که می تواند در دمای 150 درجه سانتیگراد در حضور رزین تبادل یونی یا مقدار کمی اسید سولفوریک یا قلیایی ادامه یابد. همچنین می تواند از گلیسرول که یک محصول جانبی بیودیزل است تولید شود.

تقاضا برای و مصرف مونو پروپیلن گلیکول بالا است و تخمین زده می شود سالانه 1.2 میلیون تن توسط گیاهان واقع در سراسر جهان تولید می‌شود.

نحوه نگهداری مونو پروپیلن گلیکول

مونو پروپیلن گلیکول در مخازن استنلس استیل یا فولاد ضد زنگ 215 کیلوگرمی ذخیره و جابجا می‌شود و می‌توان آن را با کامیون‌های تانک حمل کرد. برای هیچ نوع حمل و نقلی به عنوان خطرناک طبقه بندی نمی‌شود و برای سلامتی خطرناک نیست.

نقطه اشتعال آن 103 درجه سانتیگراد (کاسه بسته) و وزن مخصوص 1.04 است. در ظرف اصلی محکم در بسته در جای خشک، خنک و دارای تهویه مناسب نگهداری شود. در ظرف در بسته اصلی در دمای بین 0 تا 40 درجه سانتیگراد نگهداری شود.

کاربرد مونو پروپیلن گلیکول

کاربردهای زیادی برای مونو پروپیلن گلیکول در صنایع مختلف وجود دارد و برخی از تولیدکنندگان مواد شیمیایی دو درجه MPG را برای رفع این نیازهای متنوع تولید می‌کنند.

مصارف غذایی

مونو پروپیلن گلیکول در صنایع غذایی برای رنگ‌ها و طعم‌دهنده‌های غذایی استفاده می‌شود و همچنین یک افزودنی مواد غذایی مرطوب کننده طبقه‌بندی شده (E1520) است.

همچنین کاربردهای زیادی در صنعت آرایشی و بهداشتی وجود دارد که از این حلال استفاده می کنند، به ویژه محصولات مراقبت شخصی از جمله شامپو، حمام حباب دار، دستمال مرطوب بچه و به عنوان مرطوب کننده در صنایع آرایشی

مصارف صنعتی

مونو پروپیلن گلیکول مصارف صنعتی نیز دارد که کاربردهای مختلفی دارد اما کاربرد اصلی آن به عنوان ضدیخ و یخ زدای بال و باند هواپیما است که به این دلیل است که نقطه انجماد آن با مخلوط شدن با آب کاهش می یابد. همچنین در مایعات انتقال حرارت مانند خنک کننده موتور استفاده می شود.

مصارف دارویی

مونوپروپیلن گلیکول علاوه بر این در صنعت داروسازی استفاده می شود، نمونه‌هایی از آن به عنوان یک واسطه شیمیایی در تولید رزین های پلی استر غیراشباع با کارایی بالا که در رنگ‌ها و لاک‌ها استفاده می‌شود و به عنوان یک حلال عالی در  کاغذ سازی، صنعت کرایونیک و به عنوان یک افزودنی در توتون پیپ استفاده می شود و از کم آبی بدن جلوگیری می کند.

*مسئولیت صحت و سُقم محتوای این پست برعهده‌ی سفارش‌دهنده است.*