کمبود آب شیرین و افزایش شوری آب
آب، یکی از عناصر اصلی تشکیل‌دهنده جهان و پر اهمیت‌ترین ماده برای جابجایی مواد مغذی بین سلول‌هاست. همچنین، به عنوان یک ماده حیاتی برای متابولیسم درون‌سلولی در تمام موجودات زنده می‌باشد. ضمن اینکه حیات در سیاره زمین متکی به این عنصر ارزشمند است، متاسفانه بی‌توجهی به علت ارزانی ، فراوانی، و در دسترس بودن در بعضی مناطق، به تدریج موجب از بین رفتن منابع آبی شده که نشانه‌های وخامت آن آشکار شده و با تداوم این روند، در آینده‌ای نزدیک، فاجعه‌ی عظیمی رخ خواهد داد. با افزایش جمعیت جهان، نیاز بیشتر و مصرف بیش از اندازه از این منبع در حالی اتفاق می‌افتد که منابع آب شیرین در بهترین وضعیت، ثابت و حتی رو به کاهش است.
ایران به عنوان یکی از کشورهایی با منابع آبی محدود و متغیر معرفی می‌شود. با وجود زمین‌های کشاورزی و مستعد و همچنین تاریخچه کشاورزی طولانی، کشاورزی همچنان یکی از ستون‌های اصلی اقتصادی کشور است. اما چالش‌هایی همچون کمبود آب شیرین و افزایش شوری منابع آبی به عنوان موانع مهمی برای توسعه کشاورزی در ایران مطرح هستند. کمبود آب شیرین به عنوان یکی از مسائل اساسی زیرساختی در ایران شناخته می‌شود. علل اصلی این کمبود شامل کاهش بارش‌ها، تغییرات اقلیمی، نابسامانی در مصرف آب، و تخریب منابع آبی می‌شود. افزایش شوری آب نیز ناشی از عواملی همچون نفوذ آب شور به منابع آب شیرین، و استفاده ناصحیح از منابع آبی است.
تأثیرات شوری آب بر کشاورزی
شوری آب به طور مستقیم و غیرمستقیم بر کشاورزی تأثیرات جدی می‌گذارد. این تأثیرات شامل کاهش عملکرد محصولات، کیفیت نامطلوب محصولات، افزایش هزینه‌های تولید، و کاهش بهره‌وری آب است. مخصوصاً در کشاورزی دیم که بیشترین تأثیر را از شوری آب می‌پذیرد، مشکلات اساسی به وجود می‌آید. برای مواجهه با چالش کمبود آب شیرین و شوری آب در کشاورزی، راهکارهای متعددی وجود دارد. این راهکارها شامل استفاده از فناوری‌های آبیاری مؤثر می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- آبیاری قطره‌ای
- آبیاری زیرسطحی
- افزایش آگاهی کشاورزان در خصوص مدیریت بهینه آب
- بهره‌گیری از تکنولوژی‌های نمک‌زدایی خاک و آب
توجه به این اصول، افزون بر اینکه باعث بازدهی و پایین آمدن هزینه‌ها در کشاورزی صنعتی می‌شود، تأمین نیازهای مصرف‌کنندگان و افزایش سودآوری برای کشاورزان را نیز فراهم می‌کند. رشد جمعیت منجر به افزایش نیازها و درخواست‌های جوامع می‌شود و همچنین، وجود بازارهای صادراتی برای محصولات کشاورزی، کشاورزان را مجاب به بالا بردن بازدهی و تولید محصولات با کیفیت بالا می‌کند. یکی از عوامل اصلی در تولید محصولات با کیفیت بالا و استاندارد جهانی، کیفیت آب مورد استفاده در کشت محصولات کشاورزی است. به همین دلیل، کشاورزان برای تأمین آب با کیفیت و مناسب برای کشت محصولات، از آب شیرین کن کشاورزی استفاده می‌کنند.
سختی آب
وجود یون‌های منیزیم و کلسیم با غلظت بالا علت اصلی سختی آب است، اما سختی ممکن است به دلیل وجود برخی از فلزات محلول دیگری همچون باریوم، استرونسیوم، منگنز و آهن نیز ایجاد شود. اگر سختی آب بیشتر یا برابر 100 میلی‌گرم در لیتر و به شکل کربنات کلسیم باشد، به عنوان آب سخت محسوب می‌شود. به علت وجود غلظت یون‌های سختی، محاسبه میزان سختی به صورت معادل کربنات کلسیم بیان می‌شود که نشان‌دهنده غلظت یون‌های سختی در آب است. یکی از راه‌های نفوذ سختی به آب‌های زیر زمینی عموماً بر اثر عبور آب از میان مواد مواد معدنی دارای منیزیم و کلسیم است. رایج‌ترین منابع سختی، دولومیت (حاوی منیزیم) و سنگ آهک (حاوی کلسیم) هستند. به همین علت سختی آب زیر زمینی بیشتر از آب سطحی است. تمام یون‌های ایجادکننده سختی، کاتیون‌های دو ظرفیتی هستند، به این معنی که دارای دو بار مثبت هستند. این کاتیون‌ها مایل به ادغام شدن با آنیون‌های آب برای تشکیل ترکیبات پایدار به نام نمک هستند. نوع آنیون تشکیل شده در این نمک‌ها، میان سختی کربناتی و سختی غیرکربناتی تفاوت ایجاد می‌کند.
تأثیر TDS آب بر محصولات کشاورزی
(Total Dissolved Solids) TDSیا مجموع محلولات جامد در آب است، که با کیفیت آب کشاورزی رابطه مستقیم دارد و به عنوان یکی از شاخص‌های مهم شوری آب شناخته می‌شود. میزان TDS آب بر محصولات کشاورزی می‌تواند تأثیرات گوناگونی داشته باشد. عدم کنترل موارد زیر می‌تواند بر کیفیت آب کشاورزی تأثیر منفی بگذارد:
- میزان TDS
- آب جلبکی
- آب با PH بالا
- آب اسیدی
- کدورت و شوری آب
همچنین از مواردی که موجب ضعیف شدن خاک می‌شود و پس از مدتی منافذ خاک را مسدود می‌کند، می‌توان به مواد آلی و معدنی موجود در آب اشاره کرد. مسدود شدن منافذ خاک سبب می‌شود که آب به دیگر بخش‌های گیاه نرسد و آثار منفی که در لیست زیر ارائه شده است پدید آورد
- پوسته پوسته شدن بذرها
- خفه شدن محصولات
- افزایش رشد علف های هرز
کاربرد دستگاه تصفیه آب صنعتی کشاورزی
صنایع متصل به کشاورزی، صنعت کشاورزی را به عنوان صنعت مادر تعریف می‌کنند؛ زیرا کشاورزی پایه و اساس بسیاری از صنایع دارویی، غذایی و حتی صنایع تولید سموم و آفت‌کش‌ها است. بنابراین، آبی که در کشاورزی مورد استفاده قرار می‌گیرد، در تمامی صنایع وابسته به آن، مؤثر است. آبی که در صنعت کشاورزی مورد استفاده قرار می‌گیرد، از طریق روش‌های زیر تأمین می‌شود:
- آب لوله‌کشی شهری قابل شرب
- آب چاه یا سفره‌های آب زیرزمینی
- آب‌های جاری و سطحی زمین
- آب دریا (که با استفاده از آب شیرین‌کن‌های دریایی تصفیه می‌شود)
- حقابه دولتی
- آب شیرین‌کن کشاورزی
همه‌ی این منابع آبی دارای مقادیر TDS بین 2000 تا 45000 پی پی ام هستند. بنابراین، استفاده از آب شیرین‌کن صنعتی برای تولید محصولات کشاورزی با کیفیت ، کاهش شوری آب و TDS آن و نیز کاهش هدایت الکتریکی(EC) آب، امری ضروری است.
تفاوت آب شیرین کن کشاورزی با آب شیرین کن صنعتی
مبنای عملکرد دستگاه‌های تصفیه آب صنعتی فرآیند RO یا اسمز معکوس است. آب شیرین‌کن کشاورزی همان دستگاه آب شیرین کن صنعتی است، با این تفاوت که آب تصفیه شده از آن، به دلیل وجود سیستم بای پس و ترکیب آب تصفیه شده با آب خام، میزان TDS بیشتری دارد. بنابراین، تفاوت اصلی میان دو نوع دستگاه در تنظیم میزان TDS آب تصفیه شده است.
مزایای خرید آب شیرین کن کشاورزی از آب پاک سازان
یکی از مواردی که در میزان TDS آب کشاوزی اهمیت دارد، انتخاب نوع تصفیه آب کشاورزی است. این امر اهمیت بسیاری دارد زیرا انتخاب نادرست دستگاه آب تصفیه کشاورزی می‌تواند مشکلاتی همچون آسیب زدن به فرآورده و محصول را ایجاد کند. برای جلوگیری از این نوع مشکلات، بهتر است که در انتخاب دستگاه‌های تصفیه آب صنعتی، به میزان TDS و مشخصات فنی آن دقت و توجه کنیم. متخصصین شرکت آب پاک‌سازان با تجربه بالایی که در طراحی و ساخت دستگاه های تصفیه آب کشاورزی دارند می توانند شما را برای خرید دستگاه متناسب با نیازتان راهنمایی کنند. برای ارتباط با شرکت آب پاک سازان (abpaksazan.com) به شماره 02191301516 تماس حاصل فرمایید.
دانش و علم به روز، تجربه زیاد در حوزه ساخت دستگاه های تصفیه آب صنعتی و نیمه صنعتی، دارا بودن واحد امداد تصفیه و خدمات پس از فروش، قیمت مناسب نسبت به سایر سازندگان دستگاه های RO و موارد دیگر، از جمله مزایای خرید آب شیرین کن کشاورزی از شرکت آب پاک سازان می باشند.
نتیجه‌گیری
کمبود آب شیرین و افزایش شوری آب از چالش‌های اساسی در مسیر توسعه کشاورزی در ایران محسوب می‌شوند. با اتخاذ راهکارهای مناسب و بهره‌گیری از تکنولوژی‌های مدرن، می‌توان به مدیریت بهینه منابع آبی پرداخت و به توسعه کشاورزی پایدار در کشور کمک کرد. همچنین، انتخاب محصولات مناسب برای کشت در محیط‌های با میزان TDS متفاوت نیز می‌تواند به بهبود عملکرد کشاورزی و افزایش تولیدات کمک کند.
*مسئولیت صحت و سُقم محتوای این پست برعهده‌ی سفارش‌دهنده است.*