احتمالاً تابه‌حال مطالب شگفت‌انگیزی در رابطه با MBA و مهارت‌های آن شنیده‌اید. طبق آمار سال 2024، رشته MBA با میانگین حقوق اولیه سالانه 120000 دلار در سال 2024 پردرآمدترین نوع مدرک شناخته شد. البته این موضوع جایی برای تعجب ندارد؛ چراکه فارغ التحصیلان MBA معمولاً دارای تجربه کاری هستند و این مدرک می‌تواند به سمت‌های رهبری و نقش‌های پردرآمد در بخش‌های پرسود مانند مشاوره منجر شود.
اما آیا این رشته در ایران نیز به همان اندازه محبوبیت دارد؟ در ادامه مطالب قصد داریم با بازار کار MBA و درآمد آن مطالب جالبی را مطالعه کنیم، پس اگر شما نیز راجب این رشته پرطرفدار کنجکاو هستید تا انتها ما را همراهی کنید.
مدرک MBA چیست و چرا اخذ آن اهمیت دارد؟
قبل از پرداختن به بازار کار MBA خوب است که مروری بر اهمیت اخذ این مدرک داشته باشیم. MBA که مخفف Master of Business Administration یا کارشناسی ارشد مدیریت کسب‌وکار است، یکی از پرطرفدارترین و معتبرترین مدارک تحصیلات تکمیلی در حوزه مدیریت و کسب‌وکار است.
این مدرک معمولاً به افرادی اعطا می‌شود که دوره‌های آموزشی در حوزه‌های مختلف مدیریتی را با موفقیت گذرانده‌اند. این دوره‌ها شامل موضوعاتی مانند مدیریت مالی، مدیریت منابع انسانی، بازاریابی، استراتژی کسب‌وکار، مدیریت عملیات و غیره می‌شود. چند مورد از دلایل اهمیت اخذ مدرک MBA عبارتند از:
- تقویت مهارت‌های مدیریتی: دوره‌های MBA مهارت‌های کلیدی مدیریتی را در افراد تقویت می‌کنند. این مهارت‌ها شامل تحلیل مسائل پیچیده کسب‌وکار، تصمیم‌گیری در شرایط نامطمئن و رهبری تیم‌های کاری است.
- افزایش فرصت‌های شغلی: مدرک MBA درهای بسیاری از فرصت‌های شغلی را برای افراد باز می‌کند. این مدرک به‌ویژه برای افرادی که به دنبال ارتقاء شغلی به سطوح مدیریتی و اجرایی هستند بسیار مفید خواهد بود.
- شبکه‌سازی: دوره‌های MBA معمولاً فرصتی برای برقراری ارتباط با افراد حرفه‌ای از صنایع مختلف فراهم می‌کنند. این شبکه‌سازی می‌تواند در آینده به یافتن فرصت‌های شغلی یا همکاری‌های تجاری منجر شود.
- افزایش درآمد: تحقیقات نشان می‌دهد که افراد با مدرک MBA به طور معمول درآمد بالاتری نسبت به همتایان خود بدون این مدرک دارند. این موضوع به‌ویژه در شرکت‌های بزرگ و چندملیتی مشهود است.
- تخصص در حوزه‌های خاص: بسیاری از برنامه‌های MBA به دانشجویان این امکان را می‌دهند که در حوزه‌های خاصی مانند مالی، بازاریابی، فناوری اطلاعات و غیره تخصص پیدا کنند. این تخصص می‌تواند در بازار کار بسیار ارزشمند باشد.
- اعتبار جهانی: مدرک MBA از دانشگاه‌های معتبر در سراسر جهان به عنوان یک مدرک با ارزش و معتبر شناخته می‌شود که می‌تواند در هر کشوری از مزایای آن بهره‌مند شد.
اخذ مدرک MBA نه تنها به دانش و مهارت‌های فردی کمک می‌کند، بلکه به‌عنوان یک سرمایه‌گذاری در آینده حرفه‌ای و مالی فرد نیز محسوب می‌شود.
بازار کار MBA چه شغل‌هایی را شامل می‌شود؟
بازار کار برای دارندگان مدرک MBA بسیار گسترده و متنوع است. افراد با این مدرک می‌توانند در طیف وسیعی از صنایع و موقعیت‌های شغلی مشغول به کار شوند.
به نقل از موسسه آموزش عالی هفتاد: Fortune به عنوان یک مجله معتبر آمریکایی در طی یک بیانیه ای عنوان کرد که در سال گذشته 84 درصد از صاحبان کسب و کار تمایل به استخدام مدیرانی را داشتند که فارق التحصیل رشته MBA بوده اند و جالب تر اینکه استخدام این افراد در سازمان ها و شرکت ها نسبت به سال گذشته 10 درصد رشد داشته است.
There's more good news for MBA grads. Their overall job prospects are the best they've been in more than a decade, with 84% of respondents saying they plan to hire MBA graduates this year, up from 74% last year.
همچنین این مجله خبری آمریکایی متوسط حقوق اولیه برای MBA های تازه استخدام شده را در قالب یک نمودار نشان می دهد که این حقوق در سال 2015 به 100 هزار دلار در سال رسیده است.
در مطالب زیر برخی از مشاغل رایج برای فارغ‌التحصیلان MBA ذکر شده است:
مدیریت عمومی (General Management)
یکی از بهترین سمت‌ها برای دارندگان مدرک MBA، مدیریت عمومی است. فارغ‌التحصیلان این رشته قادر خواهند بود در شغل‌های زیر مشغول به کار شوند:
- مدیر عامل (CEO): مسئولیت کلی مدیریت و هدایت سازمان.
- مدیر پروژه: هدایت پروژه‌های بزرگ و پیچیده با تمرکز بر دستیابی به اهداف مشخص.
- مدیر بازاریابی: توسعه و اجرای استراتژی‌های بازاریابی برای افزایش فروش و گسترش بازار.
- مدیر فروش: نظارت بر تیم‌های فروش و تدوین استراتژی‌های فروش برای افزایش درآمد.
- مدیر منابع انسانی (HR Manager): نظارت بر فرآیندهای استخدام، آموزش، توسعه کارکنان و حفظ نیروی کار.
مدیریت استراتژیک (Strategic Management)
یکی دیگر از مشاغلی که فارغ‌التحصیلان رشته MBA قادر خواهند بود در آن به خوبی عمل کنند، مدیریت استراتژیک و برنامه‌ریزی خواهد بود که شامل سمت‌های زیر است:
- مشاور استراتژی: ارائه مشاوره به شرکت‌ها برای تدوین و اجرای استراتژی‌های بلندمدت.
- مدیر توسعه کسب‌وکار: شناسایی و ایجاد فرصت‌های جدید کسب‌وکار برای شرکت.
- مدیر برنامه‌ریزی استراتژیک: تحلیل روندها و طراحی استراتژی‌های بلندمدت برای رشد سازمان.
- تحلیلگر بازاریابی: بررسی داده‌های بازار و ارائه تحلیل‌های کاربردی برای بهبود استراتژی‌ها.
- تحلیلگر داده: تحلیل داده‌های کسب‌وکار برای ارائه بینش‌های کاربردی.
- مدیر داده: مدیریت داده‌ها و اطمینان از کیفیت و امنیت آنها.
- مدیر هوش تجاری: استفاده از داده‌ها برای حمایت از تصمیم‌گیری‌های استراتژیک.
کارآفرینی (Entrepreneurship)
بر کسی پوشیده نیست که دارندگان مدرک MBA توانایی برپا کردن کسب‌وکار خود را دارند. آنها قادر خواهند بود به مشاغل زیر دست پیدا کنند:
- بنیان‌گذار / کارآفرین: راه‌اندازی و مدیریت کسب‌وکار خود.
- مدیر رشد (Growth Manager): تمرکز بر توسعه و رشد استارتاپ‌ها.
- مشاور کارآفرینی: ارائه مشاوره به استارتاپ‌ها و کسب‌وکارهای کوچک.
در مجموع، فارغ‌التحصیلان MBA با توجه به توانایی‌ها و علاقه‌های خود می‌توانند در بسیاری از صنایع و حوزه‌های شغلی مختلف فعالیت کنند. این تنوع فرصت‌های شغلی به دلیل گستردگی و جامعیت مطالب و مهارت‌هایی است که در طول دوره MBA کسب می‌کنند.
درآمد رشته MBA
درآمد افراد دارای مدرک MBA در ایران به عوامل مختلفی بستگی دارد، از جمله سطح تجربه، تخصص، صنعت، نوع شرکت دولتی یا خصوصی و حتی موقعیت جغرافیایی. به‌طورکلی می‌توان گفت که افراد دارای مدرک MBA در مقایسه با افرادی که مدرک MBA ندارند، درآمد بالاتری دارند. چند مورد از عوامل مؤثر بر درآمد MBA در ایران عبارتند از:
- تجربه کاری: افرادی که علاوه بر مدرک MBA تجربه کاری بیشتری نیز دارند، معمولاً حقوق بالاتری دریافت می‌کنند. برای مثال، مدیران با سابقه طولانی در مقایسه با فارغ‌التحصیلان تازه وارد به بازار کار، درآمد بیشتری دارند.
- نوع صنعت: برخی صنایع مانند بانکداری، فناوری اطلاعات و نفت و گاز به دلیل درآمد بالاتر در این صنایع، به افراد دارای مدرک MBA حقوق بیشتری پرداخت می‌کنند.
- نوع و اندازه شرکت: شرکت‌های بزرگ و چندملیتی معمولاً حقوق بالاتری نسبت به شرکت‌های کوچک و متوسط پرداخت می‌کنند. همچنین، شرکت‌های خصوصی نسبت به دولتی‌ها ممکن است انعطاف بیشتری در پرداخت حقوق داشته باشند.
- محل کار: حقوق و دستمزد در تهران و شهرهای بزرگ معمولاً بالاتر از شهرهای کوچکتر و مناطق دورافتاده است.
- تخصص و حوزه تمرکز MBA: افرادی که در زمینه‌های خاصی مثل مالی، بازاریابی یا مدیریت منابع انسانی تخصص دارند، ممکن است بسته به تقاضا برای این مهارت‌ها درآمد متفاوتی داشته باشند.
اما محدوده درآمد رشته MBA چقدر است؟ براساس مشاهدات و گزارش‌های غیررسمی آمار زیر جمع‌آوری شده است:
- فارغ‌التحصیلان تازه‌کار با مدرک MBA ممکن است بین 15 تا 25 میلیون تومان در ماه درآمد داشته باشند.
- افراد با چندین سال تجربه کاری و مدرک MBA می‌توانند بین 25 تا 50 میلیون تومان یا حتی بیشتر در ماه درآمد کسب کنند.
- مدیران ارشد و اجرایی با مدرک MBA در شرکت‌های بزرگ ممکن است درآمدی بالاتر از 50 میلیون تومان در ماه داشته باشند.
لازم به ذکر است که این ارقام تقریبی هستند و بر اساس اطلاعات موجود در زمان نگارش است. بنابراین با توجه به تغییرات اقتصادی و تورم ایران این ارقام ممکن است تغییر کنند. همچنین، افراد دارای مدرک MBA معمولاً به دلیل تخصص و دانش بالای خود، علاوه بر شغل اصلی، فرصت‌هایی برای مشاوره، تدریس در دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزشی یا شرکت در پروژه‌های آزاد دارند که این‌ها نیز می‌تواند به افزایش درآمد آنها کمک کند.
*مسئولیت صحت و سُقم محتوای این پست برعهده‌ی سفارش‌دهنده است.*