ضرورت استابلایزر برای حفاظت از تجهیزات برقی

نوسانات ولتاژ به مرور باعث کاهش عمر مفید تجهیزات الکتریکی و یا سوختگی قطعات حساس لوازم الکترونیکی می شود.

نوسانات برق یکی از رایج‌ترین دلایل سوختگی تجهیزات برقی است. نوسانات ولتاژ به مرور باعث کاهش عمر مفید تجهیزات الکتریکی و یا سوختگی قطعات حساس لوازم الکترونیکی می‌شود.

در این مطلب به ضرورت محافظت از دستگاه های برقی در برابر نوسانات ولتاژ و اهمیت خرید استابلایزر برای این منظور می‌پردازیم.

استابلایزر چیست؟

استابلایزر (Stabilizer) دستگاهی است که به عنوان تثبیت کننده اتوماتیک نوسانات دامنه ولتاژ برق، شناخته می‌شود. اگر دامنه ولتاژ در یک محدوده مشخص نوسان داشته باشد، استابلایزر می‌تواند آن را به میزان استاندارد ( 220 ولت تک فاز و 380 ولت سه فاز ) تنظیم و تثبیت کند.

استابلایزر با نام‌های مختلفی از جمله استبلایزر ولتاژ، تثبیت کننده خودکار ولتاژ (AVR) ، محافظ یا تنظیم کننده ولتاژ نیز شناخته می‌شود.

انواع استابلایزر

استابلایزرها دارای انواع مختلفی هستند که هر کدام با تکنولوژی متفاوتی، تثبیت ولتاژ را انجام می‌دهند. 3 نوع کلی استابلایزر شامل استابلایزر رله ای، استابلایزر سروو موتوری و استابلایزر استاتیکی هستند.

در استابلایزر رله ای با جابه جایی جریان به صورت گسسته بین رله های مختلف، عمل تثبیت دامنه ولتاژ انجام می‌شود.

در استابلایز سروو موتوری ، با حرکت پیوسته سروو موتور روی سیم پیچ ثانویه، میزان اضافی یا کمبود ولتاژ جبران شده و دامنه ولتاژ ورودی به تجهیزات تثبیت می‌شود.

در استابلایزر استاتیکی از قطعات الکترونیکی برای تثبیت دامنه ولتاژ استفاده می‌شود.

استفاده از هر کدام از این استبلایزرها، مزایای و معایبی دارد ولی همه آنها برای تثبیت دامنه ولتاژ ورودی به تجهیزات حساس به نوسانات برق، به کار می‌روند. در بخش بعدی به این موضوع اشاره می‌کنیم که استفاده از استابلایزر چه لزومی دارد.

تهدید نوسانات برق را جدی بگیرید.

در انتهای خطوط انتقال، به دلیل مسافت طولانی سیم کشی ها، افت ولتاژ بسیار شایع است. همچنین در شهرک‌های صنعتی که بارهای زیادی به شبکه وارد شده یا از آن خارج می‌شوند، نوسان ولتاژ به طور معمول وجود دارد.

از طرفی نوسانات برق به دلایل مختلفی از جمله عوامل طبیعی مانند رعد و برق، بادهای شدید، تغییرات دمایی و همچنین اتصال کوتاه در سیم‌کشی ساختمان یا تجهیزات برقی نیز ممکن است رخ دهد.

قطعات حساس مانند موتورها، پاورها، مدارهای الکترونیکی و کمپرسورها از قطعات کلیدی بسیاری از تجهیزات الکتریکی هستند. این قطعات به دلیل حساسیت به نوسانات ولتاژ، بیشترین آسیب را می‌بینند.

استفاده از استابلایزر چه ضرورتی دارد؟

مشکلات زیرساختی شبکه و عدم توازن عرضه و تقاضا برای انرژی برق که منجر به نوسانات و افت و خیز ولتاژ در جریان برق توزیعی در کشور می‌شود، هر سال در حال افزایش است. برای پیشگیری از آسیب ها و هزینه های سنگین ناشی از خسارت‌های وارد شده در اثر این مشکلات، باید راهکار مناسبی درنظر گرفت.

کاهش خسارتها و هزینه ها

طبق بررسی های کارشناسان فنی، بخش زیادی از آسیب های وارد شده به لوازم برقی و سوختن برد دستگاه های مختلف، در اثر نوسان ولتاژ اتفاق می‌افتد که با خرید استابلایزر این مشکل برطرف شده و در هزینه تعمیرات و تعویض قطعات صرفه جویی می‌شود.

تأمین برق پایدار

هر کدام از وسایل و تجهیزات مختلف برای عملکرد دقیق و مناسب، کیفیت برق ورودی متفاوتی نیاز دارند. برخی از تجهیزات آنقدر حساس هستند که حتی استابلایزر هم نمی‌تواند برق ورودی با کیفیت موردنیاز آنها را فراهم کند. اما برای بعضی از دستگاه ها و لوازم برقی، می‌توان از استابلایزر برای تثبیت ولتاژ و تأمین برق با کیفیت مورد نیازشان استفاده کرد.

افزایش طول عمر مفید تجهیزات

یکی از عوامل کاهش طول عمر مفید تجهیزات الکتریکی، نوسانات ولتاژ برق است. با محافظت از تجهیزات در برابر نوسانات، عمر مفید آن‌ها به طور قابل توجهی افزایش می‌یابد.

بهبود عملکرد تجهیزات

با تأمین ولتاژ پایدار، عملکرد تجهیزات بهینه شده و راندمان آن‌ها افزایش می‌یابد.

5 نکته ضروری برای انتخاب استابلایزر مناسب

برای انتخاب استابلایزر مناسب، حتماً به نکات زیر توجه کنید تا استابلایزر کارایی لازم را در محافظت از لوازم برقی و دستگاه های الکتریکی موردنظر شما داشته باشد.

انتخاب یک استابلایزر مناسب برای محافظت از تجهیزات برقی شما، تصمیم مهمی است که مستقیماً بر عمر و کارایی دستگاه‌هایتان تأثیر می‌گذارد. برای انتخاب بهترین گزینه، به نکات زیر توجه کنید:

• توان استابلایزر

اولین قدم در انتخاب توان استابلایزر موردنیاز، محاسبه مجموع توان کلیه تجهیزاتی است که باید به استابلایزر متصل شوند. توان استابلایزر باید حداقل 40 درصد بیشتر از مجموع توان تجهیزات باشد تا از اضافه بار جلوگیری شود.

• ضریب قدرت یا پاورفکتور

علاوه بر توان، ضریب قدرت استابلایزر نیز اهمیت دارد. پاورفکتور استابلایزر نشان‌دهنده توان واقعی آن در تثبیت دامنه ولتاژ است و هرچقدر به عدد 1 نزدیک‌تر باشد، بهتر است.

• نوع استابلایزر

انواع استبلایزر برای کاربردهای مختلفی مناسب هستند. به عنوان مثال، استابلایزر رله‌ای بیشتر برای مصارف خانگی و استابلایزر سروو موتوری اغلب برای تجهیزات حساس‌تر مثل تجهیزات پزشکی و صنعتی قابل استفاده است.

• برق مصرفی تک فاز یا سه فاز

برای مصارف خانگی و اداری برق تک فاز استفاده می‌شود و به همین دلیل باید از انواع استابلایزر تک فاز با توان مناسب استفاده کرد. اما برق مصرفی برای صنایع، کارگاه‌ها و ساختمان‌های بزرگ از نوع سه فاز است و به همین دلیل باید استابلایزر سه فاز خریداری شود.

• محدوده تنظیم ولتاژ

محدوده ولتاژ ورودی و خروجی استابلایزر باید جوابگوی میزان نوسانات شبکه برق باشد تا تثبیت ولتاژ به درستی انجام شود.. این مشخصه اصولا در جدول ویژگی‌های استابلایزرها ذکر می‌شود.

• دقت تثبیت ولتاژ

دقت تثبیت ولتاژ به صورت درصد خطا بیان می‌شود. هرچه درصد خطا کمتر باشد، دقت استابلایزر بیشتر است.

• گارانتی معتبر

حتماً از وجود گارانتی دستگاه استابلایزر خودتان مطمئن شوید تا درصورت بروز مشکل برای دستگاه، هزینه ای بابت تعمیر آن نپردازید. مدت زمان بیشتر و اعتبار گارانتی نشان‌دهنده اطمینان سازنده به کیفیت محصول خودش است.

کاربردهای مختلف استابلایزر

استابلایزرها به دلیل تنوع نوع و گستردگی توان، برای محافظت از تجهیزات مختلف در برابر نوسانات ولتاژ قابل استفاده هستند. از مهمترین کاربردهای استابلایزرها می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• صنایع و کارخانجات
• مراکز پزشکی
• تجهیزات کامپیوتری و اداری
• منازل و مجتمع های مسکونی

البته توجه داشته باشید که برای بسیاری از این تجهیزات فقط تثبیت دامنه ولتاژ کافی نیست و باید در برابر کلیه آلودگی های فرکانسی و ولتاژی محافظت شوند. همچنین در صورت نوسان زیاد یا ناگهانی ولتاژ، استابلایزر قادر به تثبیت ولتاژ نیست و برای محافظت از دستگاه ها، فقط برق ورودی را قطع می‌کند. در چنین مواقعی استفاده از یو پی اس پیشنهاد می‌شود که در بخش بعد این دو دستگاه را با هم مقایسه می‌کنیم.

مقایسه استابلایزر با یو پی اس

همانطور که در بخش قبلی اشاره کردیم، استابلایزرها قابلیت های محدودی در محافظت از تجهیزات حساس دارند. همچنین در صورت قطع برق ورودی، استبلایزرها قابلیت تأمین انرژی پشتیبان برای دستگاه ها را ندارند. به همین دلیل کارشناسان استفاده از دستگاه یو پی اس نوع آنلاین را برای محافظت کامل از تجهیزات حساس توصیه می‌کنند.

3 تفاوت اصلی یو پی اس و استابلایزر

این سه مورد، مهمترین تفاوت‌های این دو دستگاه را نشان می‌دهند.

بک آپ تایم : همه یوپی اس ها قابلیت بک آپ تایم دارند ولی استابلایزرها ندارند.

تثبیت همه فاکتورهای ولتاژ : یو پی اس های آنلاین این قابلیت را دارند ولی هیچ نوع استابلایزری نمی‌تواند همه فاکتورهای ولتاژ را تثبیت کند.

قیمت : یو پی اس گران‌تر از استابلایزر است.

سؤالات متداول درباره استابلایزر

در انتها به چند سؤال متداول درباره استابلایزر پاسخ می‌دهیم.

چگونه متوجه شویم که به استابلایزر نیاز داریم؟

یکی از نشانه های نوسانات برق، کم شدن و سو سو زدن نور لامپ ها است. همچنین خرابی مکرر تجهیزات و یا اختلال در عملکرد دستگاه های برقی، نشان دهنده نوسانات ولتاژ است که استفاده از استابلایزر می تواند در کاهش این نوسانات مؤثر باشد.

تفاوت استابلایزر و یو پی اس چیست؟

برای پاسخ این سؤال، بخش قبلی در همین مطلب را مشاهده کنید.

آیا همه تجهیزات به استابلایزر نیاز دارند؟

خیر. بعضی از تجهیزات کم مصرف به نوسانات برق حساس نیستند و به استابلایزر نیازی ندارند.

*مسئولیت صحت و سُقم محتوای این پست برعهده‌ی سفارش‌دهنده است.*