بزرگ شدن قلب به‌تنهایی به معنای وجود یک بیماری نیست، بلکه نشانه‌ای از وجود یک مشکل زمینه‌ای است که سبب افزایش فعالیت غیرطبیعی قلب می‌شود. علت بزرگ شدن قلب در سالمندان که به آن کاردیومگالی نیز گفته می‌شود، نیازمند توجه و پیگیری است. شناسایی بیماری‌های مرتبط با کاردیومگالی برای حفظ سلامت اهمیت زیادی دارد؛ زیرا در صورت عدم درمان، ممکن است عوارض و مشکلات جدی ایجاد کند.
آیا بزرگ شدن قلب در سالمندان خطرناک است؟
وقتی قلب شما بزرگ می‌شود، به معنای این است که یا تمام قلب یا قسمتی از آن ضخیم‌تر یا کشیده‌تر شده است. این تغییرات می‌تواند عملکرد قلب را به طور قابل توجهی مختل کند و باعث بروز مشکلاتی در پمپاژ مؤثر خون به سراسر بدن شود. به همین خاطر، در پاسخ به این سؤال که آیا بزرگ شدن قلب خطرناک است؟ باید گفت بزرگ شدن قلب می‌تواند خطر ابتلا به سایر بیماری‌های قلبی، از جمله نارسایی قلبی یا سکته قلبی را افزایش دهد.
تحقیقات نشان می‌دهد که وجود قلب بزرگ معمولاً نشانه‌ای از یک بیماری قلبی جدی است که نیاز به درمان فوری دارد. اگر علت زمینه‌ای این مشکل درمان نشود، ممکن است سلامتی و حتی زندگی فرد به خطر بیفتد. متأسفانه، بسیاری از افراد مبتلا به کاردیومگالی هیچ علامتی از خود بروز نمی‌دهند و از وجود این مشکل آگاه نیستند.
در واقع، برخی افراد حتی نمی‌دانند که قلبشان بزرگ شده است. تنها زمانی که پزشک آزمایش‌های تصویربرداری را برای بررسی وضعیت قلب تجویز می‌کند، این مشکل ممکن است شناسایی شود. صرف نظر از اینکه فرد از وجود کاردیومگالی خود مطلع است یا خیر، این وضعیت بر سلامت کلی بدن تأثیر می‌گذارد.
بنابراین، اگر سالمند علائم بزرگ شدن قلب را تجربه می‌کند، حتماً باید تحت مراقبت و نظر یک متخصص قلب و عروق قرار بگیرد و در صورت نیاز از پرستار سالمند شبانه روزی برای مراقبت و نگهداری از سالمند کمک بگیرد.
علت بزرگ شدن قلب در سالمندان چیه؟
بزرگ شدن قلب یا کاردیومگالی در سالمندان وضعیتی است که در آن قلب به دلیل عواملی مانند عفونت، اضطراب، استرس و یا بیماری‌های قلبی، بزرگ‌تر می‌شود. این عوامل می‌توانند باعث اختلال در عملکرد طبیعی قلب شوند. به دنبال این نقص، دیواره‌های قلب ضخیم‌تر شده و پمپاژ خون به اندام‌ها دشوارتر می‌شود. این مشکل می‌تواند در هر جنسیت و سنی بروز کند و نیاز به درمان دارد.
علت بزرگ شدن قلب در سالمندان می‌تواند متنوع باشد و از فردی به فرد دیگر متفاوت است؛ بنابراین نمی‌توان یک دلیل خاص برای این بیماری مشخص کرد. در ادامه، به معرفی برخی علل این بیماری خواهیم پرداخت.
- سابقه حمله قلبی
- مصرف مواد مخدر
- ژنتیک
- فشار خون بالا
- انسداد مزمن ریوی
- بیماری عروق کرونر
- ضربان‌های نامنظم (آریتمی)
- ایسکمی قلبی
- مصرف الکل
- چاقی
- بیماری تیروئید
- کاردیومیوپاتی اتساعی ایدیوپاتیک
- فشار خون ریوی
- میوکاردیت
- بیماری دریچه قلب
- کم‌خونی
- بیماری‌های بافت همبند
- عفونت ویروسی قلب
- دریچه قلب غیرطبیعی
- بیماری کلیوی
- عفونت HIV
علائم بزرگ شدن قلب در سالمندان
به طور کلی، بزرگ شدن قلب در سالمندان ممکن است با نشانه‌های مشخصی همراه نباشد. مهم‌ترین اقدام برای حفظ سلامت قلب، مراجعه منظم به متخصص قلب و عروق حداقل یک بار در سال است. علت بزرگ شدن قلب در افراد مسن و بسیاری از مشکلات قلبی ناشی از عدم مراجعه به پزشک در زمان مناسب ایجاد می‌شوند.
با این حال، در برخی موارد مشاهده شده که بیماران مبتلا به بزرگ شدن قلب ممکن است علائمی را تجربه کنند. هرچند این موارد نادر است، اما می‌تواند ناشی از عدم توانایی قلب در پمپاژ مؤثر خون باشد که به نارسایی احتقانی قلب منجر می‌شود. از جمله علائم مرتبط با بزرگ شدن قلب می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- تنگی نفس
- ضربان قلب نامنظم
- تورم پاها و مچ پا
- احساس پر بودن یا سنگینی در بدن
- خستگی
- سرگیجه
- درد قفسه سینه
- درد در بازوها، کمر، گردن یا فک
- غش
تفاوت بزرگ شدن قلب و آب آوردن قلب
آب آوردن قلب که به آن افیوژن پریکارد یا Pericardial effusion نیز گفته می‌شود، به تجمع مایع اضافی در فضای بین قلب و کیسه‌ی اطراف آن (پریکارد) گفته می‌شود. اما آیا این وضعیت نیز مانند بزرگ شدن قلب خطرناک است؟ در پاسخ باید گفت در بیشتر موارد آب آوردن قلب خطرناک نیست، اما در برخی شرایط می‌تواند عملکرد قلب را تحت تأثیر قرار دهد و آن را ضعیف کند.
پریکارد، کیسه‌ای محکم و چندلایه است که به قلب اجازه می‌دهد هنگام تپیدن به راحتی درون آن حرکت کند. به طور طبیعی، بین دو لایه‌ی این کیسه حدود 2 تا 3 قاشق غذاخوری مایع شفاف و زردرنگ وجود دارد که به عملکرد صحیح قلب کمک می‌کند. اما در صورتی که آب‌آوردگی قلب رخ دهد، مقدار مایع در این فضا به طرز قابل توجهی افزایش می‌یابد. شایان ذکر است که آب آوردن قلب با کاردیومگالی (بزرگ شدن قلب) تفاوت دارد و این دو عارضه قلبی به طور کامل متمایز از یکدیگر هستند.
درمان بزرگ شدن قلب در افراد مسن
در صورتی که متخصص قلب و عروق تشخیص دهد که قلب شما بزرگ شده است، بر اساس علت بزرگ شدن قلب در افراد مسن، برنامه درمانی متناسب با فرد تجویز خواهد کرد. در ادامه، روش‌های درمانی متداول بر اساس دلایل مختلف بزرگ شدن قلب آورده شده است:
- درمان بزرگ شدن قلب سالمند با کنترل فشار خون بالا
اگر کاردیومگالی شما ناشی از فشار خون بالا باشد، متخصص از مهارکننده‌های ACE برای کنترل فشار خون استفاده خواهد کرد.
- ضربان قلب نامنظم
در صورت وجود کاردیومگالی به دلیل آریتمی، پزشک از داروهای ضد آریتمی برای تنظیم ضربان قلب شما استفاده می‌کند.
- مشکلات دریچه قلب
اگر علت بزرگ شدن قلب در سالمندان، مشکلات دریچه‌های قلب باشد، متخصص می‌تواند از جراحی دریچه قلب برای درمان یا تعویض دریچه‌های آسیب‌دیده استفاده کند.
- تنگی عروق کرونر
در این حالت، پزشک ممکن است از طریق دارو یا جراحی بای‌پس عروق کرونر به حل این مشکل بپردازد.
- بهبود نارسایی قلبی برای درمان بزرگی قلب افراد مسن
اگر کاردیومگالی ناشی از نارسایی قلبی باشد، درمان خاصی بسته به شرایط فرد در نظر گرفته خواهد شد.
- مشکلات ژنتیکی
در صورتی که مشکل ناشی از یک بیماری ژنتیکی باشد، پس از بررسی‌های دقیق، درمان مناسب انتخاب و آغاز می‌شود.
- ضربان غیر طبیعی قلب
اگر بزرگ شدن قلب ناشی از ضربان غیر طبیعی باشد، پزشک ممکن است از دستگاه دفیبریلاتور کاشتنی قلبی (ICD) برای تنظیم ضربان قلب استفاده کند.
راه های پیشگیری از بزرگ شدن قلب در سالمندان
حال که به علت بزرگ شدن قلب در سالمندان و خطرات آن پی بردید، قصد داریم به روش‌هایی برای پیشگیری از این بیماری بپردازیم. در صورتی که سابقه خانوادگی کاردیومگالی دارید، مشاوره با پزشک متخصص قلب در مورد مدیریت خطر ابتلا به این عارضه و پیشگیری از بیماری‌های قلبی بسیار مهم است. پزشک می‌تواند راهکارهای مفیدی برای حفظ سلامت قلب شما ارائه دهد. در این راستا، ممکن است نیاز به ایجاد تغییراتی در سبک زندگی خود داشته باشید، از جمله:
- رژیم غذایی سالم برای قلب
- فعالیت بدنی
- مدیریت فشار خون و کلسترول
- ترک سیگار و مصرف مواد مخدر
- خواب کافی
علت بزرگ شدن قلب در سالمندان یا کاردیومگالی به موارد مختلفی برمی‌گردد که شامل عوامل ژنتیکی، فشار خون بالا، بیماری‌های عروق کرونر، انسداد مزمن ریوی و مصرف الکل می‌شود. همچنین، بیماری‌هایی مانند کم‌خونی، تیروئید و کاردیومیوپاتی می‌توانند بر روی اندازه و عملکرد قلب تأثیر بگذارند.
در بسیاری از موارد، بزرگ شدن قلب بدون علامت است و ممکن است افراد تا زمانی که به پزشک مراجعه نکنند، از وجود این مشکل آگاه نشوند. تشخیص زودهنگام و مدیریت مؤثر این عارضه می‌تواند به جلوگیری از عوارض جدی مانند نارسایی قلبی و سکته قلبی کمک کند.
*مسئولیت صحت و سُقم محتوای این پست برعهده‌ی سفارش‌دهنده است.*