این عارضه در سنین بالا به‌ویژه در میان سالمندان، به دلیل کاهش قدرت جسمی، وضعیت بحرانی‌تری پیدا می‌کند و به طور تقریبی نیمی از افراد بالای 65 سال دچار آن هستند.
اگر بخواهیم راهکارهایی برای درمان خانگی یبوست سالمندان بگوییم اصلی‌ترین آن این است که سالمندان مصرف آب، فیبر و ماست و پروبیوتیک‌ها افزایش دهید.
روش های درمان خانگی یبوست سالمندان
آگاهی از روش‌های درمان خانگی یبوست سالمندان می‌تواند در بهبود روند درمانی سالمند شما مثمر ثمر باشد. در این بخش با ده روش درمانی در منزل آشنا خواهید شد. اگر شما به دنبال راهنمایی برای مراقبت از عزیزان سالمند خود و کمک به آنها در مواجهه با چالش‌های دوران پیری هستید، می‌توانید از خدمات اعزام پرستار جهت مراقبت و نگهداری از سالمندان یا بیمار خود بهره‌مند شوید.
- فیبر بیشتر: افزایش مصرف میوه‌ها، سبزیجات و غلات کامل.
- آب کافی: نوشیدن آب به مقدار کافی برای کمک به نرم شدن مدفوع.
- ماست و پروبیوتیک‌ها: مصرف ماست و مواد غذایی حاوی پروبیوتیک برای بهبود فلور روده.
- زردچوبه و زنجبیل: افزودن زردچوبه و زنجبیل به غذاها به عنوان ضد التهاب و بهبود دهنده گوارش.
- روغن زیتون: مصرف یک قاشق غذاخوری روغن زیتون به عنوان ملین طبیعی.
- پراشتیاق به حرکت: تشویق به پیاده‌روی و فعالیت بدنی به طور منظم.
- چای گیاهی: استفاده از چای‌های گیاهی مانند چای نعناع یا چای سنبل الطیب.
- توت فرنگی و خرما: مصرف توت فرنگی و خرما به عنوان مواد غذایی ملین طبیعی.
- مصرف روزانه آلو: آلو به عنوان یک ملین طبیعی شناخته می‌شود.
- خوردن مغزها: مصرف مغزها مثل بادام و گردو که فیبر بالایی دارند.
چرا سالمندان دچار یبوست می شوند؟
چندین عامل می‌توانند منجر به یبوست در سالمندان شوند. برای درمان مناسب، شناسایی علت اصلی ابتلا به یبوست بسیار اهمیت دارد تا از وقوع مجدد آن جلوگیری شود. برای مثال می‌توان به مواردی که در ادامه گفت شده، اشاره کرد:
مصرف داروها
در صورتی که سالمند به دلیل درمان بیماری‌های مختلف، دارو مصرف می‌کند، ممکن است این داروها به عنوان یکی از دلیل‌های یبوست شناخته شوند. بسیاری از داروها، از جمله داروهای ضد تشنج، آنتی‌هیستامین‌ها، دیورتیک‌ها، مکمل‌های آهن، مکمل‌های کلسیم و رزین‌های اسید صفراوی، به ایجاد یبوست منجر می‌شوند.
تغییرات در زندگی روزمره
سالمندان ممکن است با تغییرات در زندگی معمول خود، مانند مسافرت یا نشستن‌های طولانی‌مدت، دست‌وپنجه نرم کنند و این مسئله می‌تواند یبوست را به دنبال داشته باشد. این تغییرات شامل تحولات در عادات غذایی و الگوی دفع نیز می‌شوند.
بیماری‌های خاص
بروز مشکلات در هر یک از اعضای بدن می‌تواند بر عملکرد سایر قسمت‌ها تأثیر بگذارد. بیماری‌هایی مانند سندروم روده تحریک پذیر، پارکینسون، اختلالات تیروئید و دیگر مشکلات دستگاه گوارش می‌توانند خطر ابتلا به یبوست را افزایش دهند.
کمبود آب
نوشیدن آب کافی نقش حائز اهمیتی در جلوگیری از یبوست دارد. هنگامیکه سالمند به اندازه کافی آب نداشته باشد، آب مورد نیاز برای نرم کردن مدفوع به روده نمی‌رسد و این امر می‌تواند منجر به یبوست شود.
کمبود فیبر
فیبر غذایی به بهبود عملکرد دستگاه گوارش کمک می‌کند. فیبرها در میوه‌ها، سبزیجات، غلات و مغزها یافت شده و به دو دسته محلول و نامحلول تقسیم می‌شوند. فیبرهای نامحلول به حجیم شدن مدفوع کمک می‌کنند و برای جلوگیری از یبوست ضروری هستند.
عدم فعالیت بدنی
ورزش و حرکات فیزیکی به تحریک فعالیت روده و جلوگیری از یبوست کمک می‌کنند. متأسفانه، بسیاری از سالمندان به دلایل مختلف تحرک کافی ندارند و این کاستی می‌تواند منجر به کاهش حرکات روده و بروز یبوست شود.
به گفته‌های سایت healthline:
« هنگامی که مدفوع برای مدت طولانی در روده بزرگ یا روده بزرگ جمع می شود، می تواند سفت و خشک شود و دفع آن دشوارتر شود. حدود 16 درصد از بزرگسالان یبوست مزمن را تجربه می کنند. این درصد به حدود یک سوم بزرگسالان بالای 60 سال و حدود نیمی از کل بزرگسالانی که در خانه های سالمندان زندگی می کنند افزایش می یابد.»
استفاده از ملین ها برای یبوست سالمندان
استفاده از ملین‌ها یکی از روش‌های معمول برای درمان یبوست در سالمندان است، اما باید با احتیاط و تحت نظر پزشک انجام شود. ملین‌ها به چند دسته تقسیم می‌شوند که هر کدام مکانیسم‌های متفاوتی دارند:
- ملین‌های اسمزی
- ملین‌های حجم‌دهنده
- ملین‌های محرک
- ملین‌های نرم‌کننده مدفوع
روش تشخیص یبوست سالمندان
برای تشخیص یبوست در سالمندان، می‌توانید از او درباره علائم زیر سؤال کنید. اگر حداقل دو مورد از این علائم را تجربه کند، نشانه‌ی یبوست خواهد بود:
- سفتی مدفوع و احساس درد و ناراحتی هنگام دفع
- تعداد دفعات اجابت مزاج کمتر از سه بار در هفته
- احساس سوزش، گرفتگی یا درد در ناحیه شکم
- بروز حالت تهوع و نفخ شدید
- احساس عدم تخلیه کامل بعد از دفع
- نیاز به فشار زیاد به روده‌ها برای دفع مدفوع
غذاهای یبوست آور
پس از آشنایی با رژیم غذایی مناسب برای رفع یبوست در سالمندان، مهم است که از برخی غذاها که می‌توانند به تشدید این مشکل منجر شوند، پرهیز کنید. به‌منظور جلوگیری یا درمان یبوست، باید مصرف غذاهایی با فیبر پایین یا بدون فیبر را کاهش دهید. این غذاها شامل موارد زیر است:
- چیپس
- فست فودها
- انواع گوشت
- غذاهای آماده و برخی از خوراکی‌های منجمد
- محصولات فرآوری شده مانند هات داگ و برخی از غذاهای مایکروویوی
برخی از غذاها و نوشیدنی‌ها که می‌توانند یبوست را تشدید کنند:
- الکل
- غذاهای حاوی گلوتن
- غلات فرآوری شده
- شیر و محصولات لبنی
- گوشت قرمز
- غذاهای سرخ‌شده یا آماده
در مورد میوه‌ها نیز، برخی از آنها ممکن است به یبوست کمک کنند. در زیر لیستی از میوه‌های اثرگذار در این زمینه آورده شده است:
- خرمالو
- موز نارس
- هویج پخته
تأثیر ورزش بر یبوست سالمندان
یبوست در سالمندان ممکن است به دلیل کمبود فعالیت بدنی بروز کند. بنابراین، این گروه سنی باید اهمیت ورزش را جدی بگیرند تا سلامت خود را حفظ کنند. با وجود ضعف‌های جسمانی، انجام تمرینات ورزشی برای سالمندان ممکن است چالش‌برانگیز باشد، اما می‌توانند با گنجاندن فعالیت‌های سبک مانند پیاده‌روی در برنامه روزانه خود به این هدف دست یابند.
سالمندانی که به دلیل شرایط خاص قادر به حرکت نیستند، می‌توانند از حرکات کششی و نرمشی در حین نشستن روی ویلچر بهره‌مند شوند.
تأثیر داروها بر یبوست سالمندان
یکی از دسته‌های داروهایی که می‌توانند به یبوست در سالمندان دامن بزنند، داروهای ضد افسردگی هستند. این دسته از داروها معمولاً با فعالیت سیستم عصبی مرکزی مرتبط بوده و ممکن است موجب کاهش حرکات روده و در نتیجه یبوست شوند.
علاوه بر این، داروهای مورد استفاده برای درمان بیماری‌های مزمن مانند فشار خون، دیابت و بیماری‌های قلبی نیز ممکن است تأثیر منفی بر روی عملکرد روده‌ها داشته باشند.
در نهایت، مدیریت مناسب مصرف داروها و توجه به عوارض جانبی آنها می‌تواند نقش مهمی در پیشگیری از یبوست سالمندان داشته باشد. برای مثال، پزشکان ممکن است داروهای جایگزین یا مکمل‌های غذایی را پیشنهاد دهند تا به بهبود عملکرد روده و کاهش یبوست کمک کنند. در عین حال، افزایش مصرف مایعات و فیبر در رژیم غذایی نیز می‌توانند بر کاهش یبوست تأثیر مثبتی داشته باشند.
برای مراقبت و نگهداری از سالمندان خود به صورت موقت یا شبانه روزی بهتر است از یک پرستار با تجربه و حرفه ای کمک بگیرید. پرستار سالمند در منزل تهران می تواند برای برنامه ی غذایی و دارویی سالمندان را نیز کنترل کنند تا آنها سریع تر بهبود پیدا کنند.
در این مقاله به بررسی مسئله یبوست در سالمندان، عوامل، نشانه‌ها، روش‌های درمان و روش‌های پیشگیری از آن پرداختیم. یبوست به معنای عدم انجام منظم یا دشواری در دفع مدفوع شناخته می‌شود. در سالمندان، چندین عامل می‌تواند به بروز یبوست منجر شود، از جمله مصرف داروهای خاص، افزایش سن و کاهش فعالیت‌های عملکرد روده‌ها. برای جلوگیری از یبوست، مصرف مواد غذایی غنی از فیبر، نوشیدن آب به مقدار کافی و استفاده از سبزیجات و دانه‌های چیا و کتان که خاصیت ملینی دارند، توصیه می‌شود.
*مسئولیت صحت و سُقم محتوای این پست برعهده‌ی سفارش‌دهنده است.*