جراحان عمومی نمی تواند عمل بینی انجام دهند

از آنجا که عملکرد بینی به طور مستقیم بر کیفیت تنفس و سلامت عمومی فرد تأثیر دارد، جراحی بینی باید توسط متخصصی انجام شود که علاوه بر تغییرات ظاهری، بر رفع مشکلات تنفسی نیز تسلط داشته باشد.

آیا جراح عمومی می‌تواند عمل بینی انجام دهد؟

جراحی بینی یا رینوپلاستی یکی از پرتقاضاترین عمل‌های زیبایی است که هم به دلایل زیبایی‌شناسی و هم برای اصلاح مشکلات عملکردی بینی انجام می‌شود. با افزایش گرایش به انواع عمل بینی مثل جراحی بینی استخوانی در تهران، سوالات زیادی در مورد صلاحیت جراحان مطرح می‌شود. یکی از بحث‌های رایج در این زمینه این است که آیا جراحان عمومی مجاز به انجام جراحی بینی هستند یا خیر؟

تخصص‌هایی که مجاز به انجام جراحی بینی هستند

بر اساس ضوابط وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، تنها سه گروه تخصصی مجاز به انجام این عمل هستند: جراحان پلاستیک و ترمیمی، جراحان گوش و حلق و بینی (ENT)، و جراحان فک و صورت در همین ارتباط، دکتر محمدرضا اسدی، رئیس انجمن جراحان پلاستیک و زیبایی ایران، در گفت‌وگویی اظهار داشته است که عناوینی مانند پلاستیک صورت، پلاستیک بینی و پلاستیک سینه و شکم که در تبلیغات پزشکی مشاهده می‌شوند، غیرواقعی و کذب هستند. این مسئله نشان می‌دهد که برخی افراد، بدون داشتن مدارک تخصصی لازم، اقدام به انجام این جراحی‌ها می‌کنند که می‌تواند پیامدهای جبران‌ناپذیری برای بیماران داشته باشد.

توصیه می‌شود متقاضیان جراحی بینی حتماً به پزشکانی مراجعه کنند که دارای بورد تخصصی در یکی از سه حوزه مذکور باشند. علاوه بر این، بررسی مجوز پزشک از طریق سایت‌های رسمی وزارت بهداشت و سازمان نظام پزشکی، مطالعه سوابق علمی و مشاهده نمونه کارهای قبلی، می‌تواند به افراد در انتخاب جراح مناسب کمک کند.

جراحان پلاستیک و ترمیمی

جراحان پلاستیک و ترمیمی پس از گذراندن دوره پزشکی عمومی، چهار سال آموزش جراحی عمومی را سپری کرده و سپس وارد دوره فوق تخصص جراحی پلاستیک و ترمیمی می‌شوند که معمولاً سه سال به طول می‌انجامد. در این دوره، آن‌ها مهارت‌های مرتبط با بازسازی و اصلاح ساختارهای بدن، از جمله بینی، را می‌آموزند.

جراحی پلاستیک نه تنها شامل اعمال زیبایی، بلکه شامل ترمیم و بازسازی در مواردی مانند آسیب‌های ناشی از تصادف، سوختگی و مشکلات مادرزادی نیز می‌شود. جراحان پلاستیک، با درک عمیق از آناتومی بینی و هماهنگی اجزای صورت، قادر به طراحی فرم جدید بینی متناسب با چهره بیمار هستند.

جراحان گوش، حلق و بینی (ENT)

متخصصان گوش، حلق و بینی (Otolaryngologists) یا به اختصار ENT، پس از اخذ مدرک پزشکی عمومی، چهار سال دوره تخصصی در زمینه بیماری‌های گوش، حلق، بینی و جراحی‌های مرتبط را می‌گذرانند. این جراحان از نظر علمی و عملی، تخصص بالایی در عملکرد تنفسی و ساختارهای داخلی بینی دارند.

یکی از مزیت‌های جراحان ENT در رینوپلاستی، تسلط بر ساختار داخلی بینی و مسیرهای هوایی است. بسیاری از بیماران علاوه بر تغییرات ظاهری بینی، دچار مشکلاتی مانند انحراف تیغه بینی، پولیپ، تنگی دریچه بینی یا اختلالات سینوسی هستند. جراحان گوش و حلق و بینی به دلیل دانش عمیق در این حوزه، می‌توانند جراحی‌های زیبایی و درمانی را به‌طور همزمان انجام دهند.

جراحان فک و صورت

جراحی فک و صورت یکی از شاخه‌های تخصصی دندانپزشکی است که پزشکان پس از گذراندن دوره عمومی دندانپزشکی، وارد دوره تخصصی آن می‌شوند. متخصصان این حوزه بر روی اصلاح ناهنجاری‌های فکی، جراحی‌های ترمیمی صورت و ساختارهای استخوانی صورت تمرکز دارند.

از آنجایی که بینی در ارتباط مستقیم با ساختار فک بالا قرار دارد، هرگونه تغییر در آن می‌تواند بر هماهنگی صورت تأثیر بگذارد. جراحان فک و صورت، به دلیل شناخت دقیق از ساختارهای اسکلتی صورت و تأثیر آن بر موقعیت بینی، می‌توانند جراحی‌های همزمان فک و بینی را انجام دهند. با این حال، در مواردی که تنها زیبایی بینی مطرح باشد، معمولاً این جراحان کمتر از جراحان پلاستیک و ENT وارد این حوزه می‌شوند.

تفاوت جراح عمومی و متخصص گوش و حلق و بینی در عمل بینی

از آنجا که عملکرد بینی به‌طور مستقیم بر کیفیت تنفس و سلامت عمومی فرد تأثیر دارد، جراحی بینی باید توسط متخصصی انجام شود که علاوه بر تغییرات ظاهری، بر رفع مشکلات تنفسی نیز تسلط داشته باشد. به همین دلیل، انتخاب متخصص گوش و حلق و بینی یا جراح پلاستیک به‌جای جراح عمومی، ریسک بروز عوارض جراحی مانند مشکلات تنفسی و انسداد بینی را به حداقل می‌رساند. 

جراحان عمومی آموزش‌های تخصصی مرتبط با ساختار بینی و عملکرد آن را دریافت نکرده‌اند. این پزشکان، پس از گذراندن دوره پزشکی عمومی، دوره تخصصی جراحی عمومی را طی می‌کنند که بیشتر بر جراحی‌های اندام‌های شکمی، دستگاه گوارش، تومورها و برخی جراحی‌های ترمیمی عمومی متمرکز است. از این رو، دانش و تجربه آن‌ها در زمینه ساختار داخلی بینی، عملکرد تنفسی و درمان مشکلات آن محدودتر از متخصصان گوش و حلق و بینی است. دکتر جراح بیمی گوش، حلق و بینی علاوه بر مهارت‌های جراحی، تسلط کاملی بر آناتومی بینی، عملکرد مجاری تنفسی، و عوارض احتمالی ناشی از جراحی بینی دارند. به همین دلیل، در صورتی که فرد علاوه بر تغییرات ظاهری بینی، دچار مشکلاتی مانند انحراف تیغه بینی، پولیپ، تنگی دریچه بینی یا انسداد مجاری تنفسی باشد، یک جراح گوش و حلق و بینی می‌تواند این مشکلات را همزمان با جراحی زیبایی بینی برطرف کند.

تفاوت جراح پلاستیک و جراح عمومی در عمل بینی

جراح پلاستیک نه‌ تنها بر اصلاح فرم بینی تسلط دارد، بلکه درک عمیقی از هماهنگی اجزای چهره و تأثیر تغییرات بینی بر زیبایی کلی صورت دارد. این دانش باعث می‌شود که بتواند ساختار بینی را به‌گونه‌ای تغییر دهد که تناسب کلی چهره حفظ شود و نتیجه‌ای طبیعی و متوازن به‌دست آید. یک جراح پلاستیک، به دلیل گذراندن دوره‌های پیشرفته و کسب تجربه عملی در این حوزه، توانایی بیشتری در اجرای تکنیک‌های مدرن رینوپلاستی دارد. 

جراحان عمومی چنین آموزش‌های تخصصی در زمینه جراحی‌های زیبایی صورت و تغییرات ظاهری بینی دریافت نمی‌کنند. دوره جراحی عمومی بیشتر بر جراحی‌های اندام‌های داخلی، دستگاه گوارش، جراحی‌های اورژانسی و برخی عمل‌های پایه‌ای ترمیمی متمرکز است. به همین دلیل، افرادی که به‌دنبال تغییرات ظاهری دقیق‌تر و ظریف‌تر در بینی خود هستند، معمولاً به جراحان پلاستیک مراجعه می‌کنند تا بهترین نتیجه از نظر زیبایی‌شناسی حاصل شود.

آیا جراح عمومی می‌تواند برای عمل بینی مشاوره تخصصی ارائه کند؟

از نظر علمی، جراح عمومی می‌تواند اطلاعات اولیه در مورد روند جراحی، شرایط بیمار و ملاحظات کلی جراحی ارائه دهد، اما این نوع مشاوره محدود بوده و به‌طور دقیق به جنبه‌های عملکردی و زیبایی‌شناختی جراحی بینی نمی‌پردازد. مشاوره تخصصی در زمینه تغییرات ساختاری و زیبایی بینی، نیازمند دانش عمیق در آناتومی بینی، هماهنگی اجزای صورت و تکنیک‌های جراحی پلاستیک است که این موارد در حیطه آموزش‌های تخصصی جراحان عمومی قرار ندارد.

جراحان عمومی به دلیل گذراندن دوره پزشکی عمومی و آموزش‌های پایه‌ای جراحی، می‌توانند گواهی پزشکی برای انجام جراحی بینی صادر کنند. این گواهی معمولاً برای ارزیابی کلی وضعیت سلامت بیمار و تأیید امکان انجام عمل جراحی صادر می‌شود، اما داشتن مجوز برای صدور گواهی پزشکی به معنای داشتن تخصص و مهارت کافی در انجام عمل بینی نیست.

آیا عوارض عمل بینی توسط جراح عمومی بیشتر است؟

یکی از عوارض رایج در جراحی بینی که توسط جراح عمومی انجام شده است، نامتقارن شدن فرم بینی است. به دلیل عدم شناخت کافی از زوایای صورت و ساختار داخلی بینی، ممکن است نتایج نهایی جراحی متناسب با چهره بیمار نباشد یا ناهماهنگی در دو طرف بینی ایجاد شود. علاوه بر این، مشکلات تنفسی، انسداد بینی، و ضعف در عملکرد دریچه‌های داخلی بینی نیز از دیگر عوارض احتمالی هستند که در صورت عدم رعایت اصول علمی جراحی ممکن است برای بیمار ایجاد شود.

عمل ترمیمی بینی معمولاً پیچیده‌تر از عمل اولیه است، زیرا نیاز به بازسازی ساختارهای تخریب‌شده و اصلاح مشکلات عملکردی و زیبایی ایجادشده در جراحی قبلی دارد. جراحان عمومی، به دلیل نداشتن آموزش تخصصی در این حوزه، توانایی لازم برای انجام جراحی‌های ترمیمی را ندارند و انجام این نوع عمل‌ها باید به متخصصان گوش و حلق و بینی یا جراحان فوق تخصص پلاستیک سپرده شود. 

*مسئولیت صحت و سُقم محتوای این پست برعهده‌ی سفارش‌دهنده است.*