نام و آوازه صاحب فصول و آرای ابتکاری وی نمی تواند برای آشنایان با علم اصول، ناشناخته و مجهول باشد. وی که همواره از او با نام اثر عظیمش (فصول) یاد می شود، در این کتاب ارزشمند نه تنها در محدوده علم اصول، بلکه در حوزه دانشهای ادبیات، منطق، کلام که در عصر وی با مسایل اصولی در آمیخته بود، نظریات و آرای نو و بدیعی را ارائه داده است.شخصیّت علمی شناخته شده او و عمق و صلابت اندیشه هایش، همه صاحب نظران اصولی پس از وی را تحت تأثیر قرار داده و به موضع گیری و نقد واداشته است. نوشتار حاضر سعی دارد مهم ترین آرای ابتکاری این اصولی نظریّه پرداز و و ژرف اندیش را در حوزه علم اصول تبیین کرده، به نقد و بررسی دیدگاه های دیگر اصولیان نام آور در این خصوص بپردازد.

زمینه : نتایج آزمون های متعارف انعقادی مشتمل بر زمان پروترومبین و زمان ترومبوپلاستین فعال شده تحت تاثیر دو متغیر مستقل شامل حجم پرشدگی نهایی نمونه و غلظت تری سدیم سیترات قرار می گیرند.هدف : مطالعه به منظور تعیین اثر حداقل حجم نمونه و غلظت سدیم سیترات بر نایج آزمون های متعارف انعقادی انجام شد.مواد و روش ها : این مطالعه تجری طی ماه های مهر و آبان 1381 و در آزمایشگاه بیمارستان شهید دکتر لبافی نژاد بر روی نمونه های به دست آمده از داوطلبین سالم و بیمارانی که داروهای ضد انعقادی خوارکی مصرف می کردند انجام شد. لوله های آزمایش در دو گروه متفاوت با غلظت های %2/3 و %8/3 تری سدیم سیترات تهیه و با حجم های متفاوت خون از 3 تا 5 میلی لیتر پر شدند. آن گاه نایج آزمون های انعقادی با آزمون آماری تی مورد مقایسه قرار گرفتند.یافته ها : به هنگام استفاده از سیترات %8/3 اختلاف آماری معنی داری در نتایج آزمون PT و aPTT بین نمونه هایی که با %80 و %90 حجم توصیه شده (5/4 میلی لیتر) پر شده بودند دیده شد(05/0> p) . در صورت استفاده از سیترات %2/3 ، اختلاف حجم نمونه از%60 تا %100 برای آزمون PT و اختلاف حجم نمونه از %70 تا %100 برای آزمون aPTT باعث ایجاد اختلف معنی داری نشد.نتیجه گیری : حجم کم نمونه به ویژه هنگام استفاده از سیترات %8/3 می تواند به طور قابل ملاحظه ای زمان PTو aPTT را افزایش کاذب دهد. این مطالعه مؤید استفاده از سیترات %2/3 است. زیرا انجام آزمون PT با %60 حجم توصیه شده و aPTT با %70 حجم توصیه شده قابل قبول به نظر می رسد.

برای پیشگویی بیزی یک مدل فضایی – زمانی گاوسی، پارامترهای نامعلوم مدل بعنوان متغییر متغییرهای تصادفی با توزیعهای پیشین معلوم در نظر گرفته می شود و با گسسته سازی فضای پارامتر، توزیعهای پیسین و پیشگوی بیزی تقریبی تعیین می شوند. در این مقاله با فرض پارامتری بودن توزیع های پیشین و اتخاذ رهیافت بیز تجری توزیع پیشین را برآورد نموده و با جایگذاری آن در توزیع پیشگوی بیزی، پیشگوی فضایی – زمانی بیز تجربی و واریانس پیشگویی محاسبه می شوند. سپس در یک مثال کاربردی نحوه محاسبه این پیشگو و واریانسی پیشگویی ارایه می شود. به علاوه بر اساس معیار اعتبارسنجی متقابل دقت این پیشگو مورد ارزیابی قرار می گیرد.

چکیده فارسی:رایزنی در سنت اسلامی جایگاهی دارد و پیامبر اسلام به دستور خدا رایزنی در سنت اسلامی جایگاهی دارد و پیامبر اسلام به دستور خدا می بایست با مردم در امور اجرایی مشورت می نمود. همچنین امامان معصوم در امور مسلمانات طرف مشورت قرار می گرفته و تسلیم نتیجه شورا می شدند و پاره ای از احکام اسلامی مورد اتفاق مسلمانان برخاسته از شورای صحابه پس از رحلت نبی اکرم است. به همین جهت می توان احکام مستنبط را هم از راه مشورت مفتیان بدست آورد و شورای صادر کننده فتوا را مرجع شرعی دانست و این نظر دلیل مخالفی ندارد و هر آنچه لزوم تقلید را می رساند دلیل بر روا بودن افتاء از طریق شورا است. چکیده عربی:للشوری فی الإسلام مقام خاصّ حیث فرَضَ اللهُ علی رسوله (ص) أن یشاور الناس فی ساحة العمل کما اَنَّ الأئمة المعصومین (ع) کانوا یشاورون المسلمین و یقبلون ماینتَج من الشوری و علاوة علی ذلک بعض الشرائع الإسلامیة المتّفق علیها المسلمون نُشِئَت من شوری الصحابة بعد النبی (ص).ومن هنا یمکن ان یستنبَطَ الأحکام من عملیة الشوری التی تجری بین الفقهاء حیثُ یمکن أن یکون الشوری مرجعاً للإفتاء و الحُکم ولایوجد لهذا القول معارض.  

چکیده عربی:تتناول هذه المقالة دراسة مقارنة حول تأثیل و اشتقاق اسم «آدم» فی النصوص الدنییة و الأدبیة، للیهود و المسلمین، القدیمة منها و الجدیدة، و ما ذکر حول هذا الموضوع فی الأخبار الیهودیة و الإسلامیة، لیعلم هل أخذ اسم آدم من أداماه (بمعنی التربة) أو من دام (بمعنی الدم) أو من کلمات أخری والکشف عن وجوه التشابه و الإختلاف فی هذه الأخبار نظرا إلی قرابة اللغتین السامیتین، العربیة و العبریة. و الدراسة المقارنة فی هذه المقالة تجری أساسا بین النصوص العربیة و العبریة، و لکن فی بعض المواضع أشیر أیضا إلی النصوص الیونانیة.   چکیده فارسی:در این مقاله یک بررسی تطبیقی در مورد اتیمولوژی و اشتقاق نام آدم در متون مذهبی و ادبی قدیم و جدید یهودیان و مسلمانان صورت گرفته است. به این صورت که مشخص شود آیا نام «آدم» از «اداماه» به معنای خاک گرفته شده یا از «دام» به معنای خون یا از واژه های دیگر، و در روایات یهودی و اسلامی در این مورد چه آمده، و با توجه به هم خانوادگی دو زبان سامی عربی و عبری، شباهت ها و تفاوت های این روایات چیست؟ بررسی تطبیقی عمدتا میان متون عبری و عربی انجام شده اما در مواردی به متون یونانی نیز اشاره شده است.

چکیده فارسی:تجری عنوان منتزع از فعل یا ترک فعلی است که شخص برخلاف حجت شرعی انجام داده است و در عین حال به واقع اصابت نکرده است، به این معنا که در واقع مخالفتی با شرع حاصل نشده است. در این مقاله از منظر فقه، این موضوع، مورد بررسی قرار گرفته است. در این منظر، سوال اصلی این است که: آیا نیت انجام گناه و قصد معصیت در حرمت فعلی که به واقع اصابت نکرده است موثر است؟ و هدف از این تحقیق پاسخ به این پرسش در ضمن طرح و تبیین دو دیدگاه متفاوت در این زمینه است. فرضیه تحقیق: از آنجا که قاعده ملازمه شامل تجری نمی شود، نمی توان به فرض پذیرش قبح چنین عملی حرمت آن را نتیجه گرفت. پذیرش حرمت داری مشکل ثبوتی و اثباتی است. بر این اساس، در باب تجری، قاعده معروف ملازمه عقل و شرع نمی تواند مثبت حرمت شرعی باشد. چکیده عربی:التجری اسم متنزع من الفعل أو ترک الفعل الذی عمل الانسان علی تضاد الحجة الشرعیة و فی الواقع لم یتحقق أمر مخالفة للشرع.هذه المقالة قد تبحث بحثاً فقیهاً لهذاالموضوع.الهدف لهذا البحث الإجابة بهذا السؤال الرئیسی: هل نیة الجریمة و قصده فی حرمة الفعل الذی لم یرتکبه مؤثر أم لا؟

چکیده فارسی:تجری اقدام به عمل برخلاف حجت منجز است بی آنکه خلاف و معصیتی صورت پذیرد. در این مقاله به ماهیت و عناصر شکل دهنده و انواع تجری اشاره شده است. سوالات اصلی نوشتار این است که آیا تجری صرفا در قصد مخالفت با دستورات الهی و داشتن نیت معصیت محقق می شود و یا در قصد موافقت و داشتن نیت انجام عمل حلال و مباح و عمل برخلاف احتیاط هم واقع می شود؟ عوامل موثر در عدم اصابت به واقع چیست؟ آیا تجری صرفا در مخالفت با قطع تصور می شود و یا در مطق مخالفت با حجت هم معنا پیدا می کند؟ هدف از این تحقیق تبیین مفهوم تجری و ساختار پدیدارشناسی این اصطلاح و بیان مصادیق و انواع مختلف آن است. فرضیه تحقیق عبارت از این است که ماهیت تجری در مطلق مخالفت کردن با حجت است اعم از آن که قصد مخالفت با آن حجت و انجام گناه و خلاف را داشته باشد و یا حتی قصد موافقت با آن را داشته و به نیت انجام حلال و مباح آن عمل را انجام می دهد ولی برخلاف حکم احتیاط رفتار نموده باشد هرچند که عملش به واقع اصابت نکرده است و آنچه در عدم اصابت به واقع در تجری موثر است عبارت است از: اشتباه انصراف عوامل خارج از اراده متجری و تجری در مطلق مخالفت با حجت اعم از قطع و ظن و شک تحقق پیدا می کند. چکیده عربی:التجرّی، العزم علی عملٍ خلافِ الحجّة المنجزة دون تحقّق خلافٍ و معصیة.هذا المقال عالَجَ الماهیة و العناصر المقوّمة للتجری وأقسامه.الأسئلة الأصلیة فی هذا البحث: هل التجرّی محقَّقٌ فی قصد المخالفة دون الأوامر الالهیة فقط اَومحقّقٌ فی قصد الموافقة لها و نیة الفعل الحلال و المباح و العمل خلاف الاحتیاط؟ ماهی العوامل المؤثّرة فی عدم الإصابة بالواقع؟ هل التجری محقق بمخالفة القطع فقط او مقصودٌ فی مخالفة الحجّة مطلقاً؟هذه الدراسة تُبَینُ مفهوم التجری و صورة الموجودیة لهذا المصطلح و مصادیقه مع انواعها المتعدّدة.فرضیات التحقیق: ماهیة التجری محقّق فی مطلق المخالفة للحجّة، إمّا قصداً للمخالقة و فعل المعصیة بتلک الحجّة اَوقصداً للموافقة و نیة الفعل الحلال و المباح، لکنَّ العمل المخالف للاحتیاط- إن لم یکن عمله- لم یصَب للواقع؛ و ما یؤثّر فی التجرّی لعدم الإصابة بالواقع هو الخطأ و الانصراف و العوامل الخارجیة علی إرادة المتجرّی؛ و التجری محقق فی مطلق المخالفة للحجة اَعمّ من القطع و الظنّ و الشکّ.

دیوان حافظ سرشار از مضامین و اشاره های قرآنی است. حافظ درغزل «بلبلی برگ گلی خوش رنگ در منقار داشت ...» عبارت قرآنی «جنات تجری تحتها الانهار» را در مصرع دوم بیت آخر غزل خود به کار برده است. ترکیب «جنات تجری تحتها الانهار» یک بار و «جنات تجری من تحتها الانهار» بیست و هفت بار در سوره های متعدد آمده است. شارحان، تعبیر قرآنی حافظ را گاهی به همه موارد و گاهی به برخی از موارد از جمله: سوره بقره، 25، آل عمران، 15 و 136 و 195 و 198، نسا، 13 و 57، مائده، 12و 85/119، توبه، 72 و 89، بروج، 11 و ... ارجاع داده اند. لکن با توجه به تعابیر، مضامین و معانی مشترک میان ابیات غزل مورد بحث و آیات 82-85 سوره مائده، حافظ در تعبیر قرآنی به آیه 85 این سوره نظر داشته است. زیرا تعابیر و مضامین غزل از قبیل بلبل و برگ خوش رنگ، ناله و فریاد و زاری، جلوه معشوق، ناز و نیاز، خرقه شیخ صنعان (سمعان)، حلقه زنار، چشم حافظ و جنات تجری تحتها الانهار، اشتراکات، هماهنگی ها و همآوایی های زیادی با تعابیر و مضامین آیات مذکور دارد. این مضامین و تعابیر عبارتند از: «اقربهم موده، انا نصاری، قسیسین و رهبان، اذا سمعوا، تری اعینهم تفیض من الدمع، مماعرفوا من الحق، و نطمع ان یدخلنا و نهایتا «جنات تجری من تحتها الانهار». مقاله پیش رو، ضمن اثبات ارجاع عبارت قرآنی حافظ به آیه 85 سوره مائده، الگوپذیری هنرمندانه و شعری حافظ را در غزل مورد بحث از آیات مذکور (82-85) سوره مائده، تحلیل می کند.

چکیده فارسی:قاعده فقهی «التلف فی زمن الخیار ممن لاخیار له» به این معنی است که اگر جنس فروخته شده در مدتی که کی از طرفین حق فسخ معامله را دارد تلف شود از کیسه کسی محسوب می شود که خیار و حق فسخ معامله را ندارد. قانونگذار ایران نیز این قاعده را پذیرفته و در ماده 453 قانون مدنی آن را گنجانده است. با توجه به این که در اصل قاعده و این مقرره قانونی ابهاماتی وجود دارد انجام پژوهشی جامع را می طلبید که در این تحقیق تا حد امکان صورت گرفته است. این قاعده خلاف مقتضای ملکیت است و در تفسیر قاعده مذکور باید به قدر متیقن اکتفا نمود. فقها برای توجیه این که تلف مال بر عهده غیر مالک مال محسوب نشود بیان می دارند که یک لحظه قبل از تلف عقد بیع منفسخ می شود و وارد کیسه دارایی بایع می شود و تلف از آن مالک محسوب می شود همانند قاعده تلف مبیع قبل از قبض. برخی از فقها این قاعده را ادامه ضمان معاوضی قبل از قبض می دانند. با توجه به مبانی فقهی قاعده در ماده 453 قانون مدنی باید به این نکته توجه داشت که اگر در عقد بیعی کی از طرفین حق فسخ عقد را براساس کی از خیارات سه گانه مجلس ا شرط ا حیوان داشت و طرف دیگر هیچگونه حق فسخی نداشت و مبیع تلف شد از کیسه دارایی کسی محسوب می شود که حق فسخ ندارد. از دیگر دستاوردهای تحقیق این که اگر موضوع معامله مبیع کلی باشد قاعده جاری نیست همچنین قاعده تلف در زمان خیار در خصوص تلف ثمن جاری نیست. چکیده عربی:اِنَّ القاعدة الفقهیة عن«تلف المبیع فی زمن الخیار لمن لاخیارَ له» علی معنی اذا تلف المبیع فی زمن خیار احد الطرفین الذی له حق الفسخ، فَمِن مال الطرف الذی، لاخیارَ له و لا حقَّ الفسخ. وَ تَقَبَّل المقنّنون الایرانیون هذه القاعدة و اَدخلوها فی مادة 453 من القانون المدنی.مع اَنَّ فی اُسّ القاعدة غوامضَ، فکانت القاعدة تطلب دراسة شاملة عالجناها فی المقال علی قدر الممکن.هذه القاعدة مخالفة مقتضی الملکیة فلیکتَفِ بالقدر المتیقَّن فی توجیه القاعدة المذکورة.و الفقهاء یقولون اِنَّ عقد البیع منفسخ قبل التلف و داخل فی مال البائع و التلف یکون للمالک قاعدة تلف المبیع قبل القبض.لکنَّ الفقهاءَ بعضَهم یعتقدون بأنَّها إدامة الضمان المعاوضی قبل القبض.بالنظرإلی مباحث فقهیة حولَ القاعدة فی مادة 453 فلینظر إلی اَنَّهُ اذا کان لِاَحد الطرفین حق الفسخ فی عقد البیع علی الخیارات الثلاث (المجلس، الشرط، الحیوان) ولم یکن للطرف الآخر حقّ الفسخ و تلف المبیع، فالتَّلف علی مَن لا فسخَ له.من نتائج هذاالتحقیق هو إذا کان موضوع المعاملة مبیعاً کلیاً فلا تجری القاعدة کما لا تجری قاعدة التلف عند تلف الثمن.

این مقاله به بررسی و مقایسه تجری و مصادیق جزایی آن با موضوع حالت خطرناک در جرم شناسی پرداخته و ضمن بیان مفاهیم مرتبط با این واژه ها، رابطه این دو مفهوم را مورد بررسی قرار می دهد. مهمترین مصادیق متجری در مقررات حقوقی، مرتکبان جرائم ناقص مانند شروع به جرم، جرم عقیم و جرم محال هستند. از آنجا که معیار جرم شناسی در واکنش علیه مجرمان، میزان خطرناکی آنان است که ناظر به آینده بوده و به میزان خسارت وارد شده در گذشته توجه چندانی ندارد لذا خطر چنین افرادی را بیش از مرتکبان جرایم تام می داند؛ زیرا این گونه افراد در تحقق نیت مجرمانه خود موفق نبوده حال آنکه سوء سریرت و جرات خود بر ارتکاب جرم را به منصه ظهور رسانده اند. با توجه به اینکه قانونگذار ایران در قوانین فعلی، واکنش علیه انواع متجری را نپذیرفته، لذا مقاله با الهام از دیدگاه فقها و اصولیین و طرح دیدگاه های جرم شناختی، درصدد است ضرورت واکنش مقتضی علیه متجریان دارای حالت خطرناک را اثبات نماید.