مقوله مشروعیت سیاسی ومنشا حدوث آن از جمله مباحثی است که در عصر انقلاب و جمهوری اسلامی بیش از هر زمان دیگر به صورت فزاینده در معرض بحث و نقادی فقهی قرار گرفت. در حالی که در فلسفه سیاسی معاصر غرب مقولاتی همچون دمکراسی و جمهوریت بیش از هر وقت مورد عنایت واقع شده و مفاهیم مقبولیت و مشروعیت به صورت تام و تمام به یکدیگر ربط یافتند. این سوال ذهن کاوشگران را به خود مشغول کرد که آیا در الگوی نظام سیاسی برخاسته از فقه امامیه هم ربطی بین این دو مقوله وجود داشته است یا خیر؟ آیا می توان با وجود باور به الهی بودن نظام و پذیرش نقش شارعیت خداوند در آن برای اراده و خواست انسانها هم سهم و حظی در حدوث مشروعیت قائل شد؟ و آیا شرعی بودن و مردمی بودن نظام سیاسی به نحوی با هم قابل جمع می باشد یا هر کدام مستلزم نفی قطعی دیگری است؟ در نوشتار حاضر سعی بر آن شده موضوع مشروعیت در نگاه فقه امامیه به تفکیک در دو مقطع تاریخی عصر حضور و عصر غیبت مورد بررسی فقهی قرار گیرد مهم ترین نظریات در این باب مطرح شود و ادله و جوانب آنها مورد نقد و تحلیل دقیق واقع و نکات ضعف و قوت هر کدام بازشناخته شود. آنگاه در یک تقریر عالمانه و مبتکرانه نظریه منتخب مبتنی بر پذیرش ولایت شرعی اقتضایی فقیهان و شرطیت شرعی رای و خواست مردم در حدوث مشروعیت به نحول مدلل ارایه گردد و گامی به سوی یافتن راه حلی برای یکی از داغترین و پردامنه ترین مباحث مطرح شده در حوزه فقه سیاسی در دوران معاصر به پیش نهاده شود.

در پژوهشی که پیرامون موضوع جغرافیای انتخابات پارلمانی در ایران صورت گرفت، این نتیجه بدست آمد که تحولی چشمگیر در استانهای حاشیه ای واگرا در حال شکل گیری است. استانهایی که همواره در مطالعات جغرافیای سیاسی ایران از آنها به عنوان سرزمینهای واگرا نام برده می شد، در سالهای اخیر گرایش شدیدی را نسبت به مشارکت در تصمیم گیریهای ملی نشان داده اند که بیانگر نقش موثر جمهوریت در تقویت هویت ملی بجای هویت محلی سابق است.مطالعه جغرافیای انتخابات در استان کردستان (که سابقا منطقه ای واگرا قلمداد می شد) نشان می دهد که طی دوره های اول تا پنجم مجلس، اولا به میزان شرکت کنندگان در انتخابات هر دوره نسبت به دوره قبل افزوده شده است و این افزایش در همه حوزه های انتخابیه استان ملاحظه می شود. ثانیا مردم در هر دوره نسبت به دوره قبل، بیشتر تحت تاثیر نفوذ جریانات سیاسی داخلی کشور بویژه دو جناح روحانیت و روحانیون قرار گرفته اند؛ بنحوی که نمایندگان مستقل در اولین دوره های مجلس شورای اسلامی را بتدریج به نامزدهای معرفی شده این دو جناح در دوره های بعدی جابجا نموده اند.در این مقاله سیر تحولات سیاسی حول محول انتخابات پارلمانی با نگرشی جغرافیایی در استان کردستان به بحث گذاشته شده و با بررسی دو مورد مذکور و نتایج حاصل از آن، همگرایی این منطقه نسبت به حکومت مرکزی از طریق افزایش مشارکت در تصمیم گیریهای پارلمانی عنوان شده است.

شاید دکتر جانسن تشخیص درست تری داده بود آنگاه که گفت: «کمدی در تعریف نمی گنجد.»در پایان «رساله مهمانی» افلاطون، از سقراط بحثی منقول است بدین منوال که: فن نوشتن کمدی عین فن تحریر تراژدی است. گر چه افلاطون در جمهوریت، سخن سقراط را اشراف منشانه می شمارد و کمدی را امری کم ارزش و برای نمایشنامه مسخره می داند، اما کلاسیسم به انحا مختلف از این تعریف ناخرسند است. حال آن که در فن شعر ارسطو (بخشهای چهارم و پنجم) تعریف کمدی چنین آمده است:«با توجه به اینکه تراژدی دست به نمایش شخصیت نجیب در عملی شریف می زند، کمدی نیز نمایشی است از اعمال وضیع.»کمدی، اول بار مختص پرخاش (دشنام) با چیزی که مسخره آمیز باشد بوده است. مسخره آمیز از نظر ارسطو چنین است:گونه هایی از کراهت، یعنی اشتباه یا بدنمایی، که اندوه یا آزاری به دیگران نمی رساند. همچنین همو اضافه می کند: کمدی نظیر تراژدی، از بدیهه سازیها نشات گرفته است. در واقع تراژدی از دیتی رامپ و کمدی از آوازهای فالیک مشتق شده است...

یکی از نشانه¬های عظمت انقلاب اسلامی، تقریب دو وجه تئوکراسی و دموکراسی با یکدیگر است. تدبیر و نفس نافذ امام خمینی(ره) نه تنها مسلمانان ایران و جهان بلکه پایبندان به ادیان توحیدی را به این حقیقت مطلق امیداوار گردانید که حکومت از آن خداوند و تشکیل آن حق مردم است. بر آن پایه بود که حماسه¬های دین باورانه فراملیتی با الهام از تعالیم عالیه اسلامی و حول محور آن نموئ فراگیر گرفت. نهضت اسلامی بر پایه حکمت الهی قرآن و به هدف پیاده کردن آیین رستگاری انسان به زعامت منادی صادق و طاهرش حضرت امام روح الله الموسوی الخمینی (ره) جمع میان " جمهوریت" و "اسلامیت" را در چارچوب یک نظام و حکومت به جامعه جهانی در عصر سیطره ناهنجاری¬ها پیروزمندانه باوراند. و امام امت (ره) تشکیل جمهوری اسلامی نه یک کلمه کم و نه یک کلمه زیاد، را ثمره الله اکبرها و حاصل خونهای پاک خدا باوران بپاخاسته دانسته و تکلیف همگان بر حفظ آن را واجب واجبات خواندند. تلفیق تئوکراسی با دموکراسی بیانگر دینی بودن حرکت مردم و مردمی بودن حرکت دینی است. تلفیق مذکور که دلالت بر تابش نور توحید به اعماق جانها در اقصای اقالیم بشری و بازتاب آن از سوی خداجویان و حق طلبان دارد، دورنمایی امیدبخش از تعمیم نظام تئو- دموکراتیک به دست می¬دهد. اسلامیت نظام به همراه جمهوریت اعجاب¬انگیز آن ترکیب اعلی و مصداقی بی¬همتا از نظام فوق الذکر به معماری حضرت روح الله آن مجدد و مروج اسلام ناب محمدی (ص) در عرصه جهانی است، و می¬باید حکومت اسلامی را ودیعه الهی و پاداش حضرت ذوالجلال در ازاء عبودیت امام خمینی(ره) دانسته و انقلاب و نظامی را که قائد گرامی از خود به یادگار گذاشته است جاودانه به نام خودش در تاریخ ثبت کرد

جمهوریت علیرغم تحولات و تطورات در غرب و انباشت معرفتی آن هم از نظر محتوا و هم شکل و سابقه چند قرنه خود، در اندیشه سیاسی شیعی در ایران از دوران انقلاب مشروطیت در قالب گفتمان های مختلف طرح و به چالش ها و منازعات گسترده دامن زده است. این مقاله در صدد است تا ضمن تشریح زمینه های شکل گیری جمهوریت در اندیشه سیاسی امام خمینی، مواضع و دیدگاه های ایشان را نسبت به این موضوع تحلیل نماید. نویسنده بر این اعتقاد است که هر چند جمهوریت در اندیشه سیاسی امام هم از نظر بعضی مؤلفه های مضمونی و هم ساختی (form) مورد تأکید است امّا چون نگرش ایشان به جمهوریت نظام مند صورت نگرفته است، هر گونه تلاشی برای استخراج چارچوبی نظام مند از جمهوریت در آراءشان ما را به نتایجی غیر واقعی سوق خواهد داد. به همین خاطر ما با مجموعه ای از تفاسیر و تأویل ها از جمهوریت در آراء امام مواجه هستیم که از آن جمله می توان به دیدگاه های فرم گرایانه، انطباق گرایانه، پارادوکسیکال،ماهیت گرا … اشاره نمود.  

با توجه قابل ملاحظه و مستمر افرد، محققین و دولت ها در مورد مساله پایداری زیست محیطی در سه دهه پایانی قرن بیستم، به نظر می رسد تقاضا برای توسعه پایدار شهری و شهرهای پایدار مهمترین چالش فراروی بشریت در قرن بیست و یکم باشد. از سوی دیگر جستجو برای یافتن شهر ایده آل یعنی آن شکلی از شهر که بتواند هم امتیازات تکنولوژیک و هم روحیه سالم زندگی روستایی را بر اساس ایده های روشنگرانه عدالت اجتماعی بیان کند از قرن های دور بسیار مورد توجه و یکی از دل مشغولی های مهم بسیاری از فلاسفه، مصلحان اجتماعی، نویسندگان، معماران، و شهرسازان بوده است. این جستجو که در سیر تحول تاریخی اش ممکن است به افلاطون و اندیشه های او در کتاب جمهوریت باز گردد، منجر به یک سری اندیشه ها و نظریه های موافق و مخالف سیاسی اقتصادی و اجتماعی در طول تاریخ شده که به نوبه خود در شکل گیری فرم شهر و توسعه و تحول آن به صورت فرم های مختلف شهرنشینی و استقرار جمعیت بسیار موثر بوده است. در دهه های پایانی قرن بیستم با توجه به رشد فزاینده نگرانی های زیست محیطی و بروز برخی بحران های اکولوژیکی و نتیجتا «ناپایداری های محیطی» این جستجو برای یافتن فرم شهر ایده آل - آرمان شهر - جای خود را به سوال « فرم شهری پایدار کدام است؟» داده است. اما ابهامات زیادی در مسیر تعیین فرم شهری پایدار وجود دارد. این تحقیق پس از مطالعه تئوری های موثر و مطرح در شهرسازی و معماری قرون، پس از انقلاب صنعتی به ویژه قرن بیستم، زمینه را برای بررسی دقیق تر فرضیاتی برای تحقیق علمی فراهم می کند. در این راستا دو تئوری عمده و متضاد عمده و متضاد در تحقق پایداری شهری شامل: تئوری فرم متراکم شهری یا «شهر فشرده» و تئوری «توسعه گسترده» یا کم تراکم، که هر دو مدعی تحقق توسعه پایدار و فرم شهری بهینه هستند، در عمل مورد آزمایش قرار می گیرند. بدین منظور از طریق یک بررسی سیستماتیک، چهار فرم مختلف شهری در بریتانیا بر اساس نوع تراکم و کاربری شان انتخاب و سپس در هر کدام از آن ها مطالعه میدانی انجام شده است. یافته های این تحقیق و مستندات آن به طور عمده فرضیه تحقیق را در مورد کارآیی و موثر بودن تئوری شهر فشرده تایید می کند و برتری آن بر دیگر فرم های شهری مورد مطالعه به ویژه از نقطه نظر صرفه جویی در مصرف انرژی و از نظر تسهیلات دسترسی شهروندان به تجهیزات و خدمات شهری را آشکار می سازد.