در میان نظریات ترجمه برخی نظریات جزءنگر هستند و برخی دیگر کل نگر. نظریات جزءنگر شامل بخش های خاصی از ترجمه می گردد، در صورتیکه نظریات کل نگر تمام انواع ترجمه را دربرمی گیرد. یکی از نظریات کل نگر، نظریه اسکوپوس است. موضوع این مقاله نظریه یاد شده است و می کوشیم در آن به بررسی برخی از وجوه این نظریه بپردازیم. ابتدا به جایگاه نظریه و کنش ترجمه از دیدگاه ژان- رنه لدمیرال می پردازیم. سپس بر دیدگاه برخی از نظریه پردازان نظریه اسکوپوس تأمل خواهیم کرد و خواهیم دید که چه ویژگی هایی از ترجمه از دیدگاه این نظریه حائز اهمیت است.

نهضت ترجمه بغداد یکی از مهم ترین دوره های تاریخ ترجمه است. پیروی از شیوه علمی در ترجمه، تنوع آثار ترجمه شده و اتخاذ روش های مختلف در ترجمه ازجمله ویژگی های این نهضت یا «مکتب ترجمه بغداد» هستند. نظریه اسکوپوس یا هدفمندی در ترجمه نیز که نخستین بار در اواخر دهه هفتاد میلادی ازسوی هانس ورمیر مطرح شد، از مهم ترین نظریات کارکردگرا در حوزه مطالعات ترجمه به شمار می رود. در این نظریه، هدف نقش عمده ای در جهت دهی به کنش ترجمه ایفا می کند؛ تاآنجایی که شکل نهایی ترجمه در متن مقصد تابع هدفی است که برای آن در نظر گرفته شده است. در این نظریه، بحث «سفارش» برای نخستین بار مطرح می شود و مخاطب اهمیت ویژه ای در تصمیم گیری های مترجم پیدا می کند. در مقاله حاضر، نهضت ترجمه بغداد با توجه به شاخص های نظریه هدفمندی بررسی شده است. نتایج این پژوهش نشان می دهد موارد مطرح شده در نظریه هدفمندی نمود بارزی در نهضت بغداد داشته اند.

مقدمه: با گسترش چشمگیر فعالیت های پژوهشی، سلب اعتبار برخی از بروندادهای علمی حوزه پزشکی نیازمند بررسی است. از این رو پژوهش حاضر با هدف تعیین ابعاد و الگوهای همکاری آثار سلب اعتبار شده بین المللی حوزه پزشکی در پایگاه اطلاعاتی اسکوپوس انجام شده است. روش بررسی: پژوهش حاضر با استفاده از روش تحلیل کتاب سنجی و با رویکرد علم سنجی و فنون مصورسازی، برای ترسیم همکاری های علمی انجام شد. جامعه پژوهش، تمام آثار سلب اعتبار شده پزشکی موجود از سال 2016 تا پایان2020 در پایگاه اطلاعاتی اسکوپوس بود که با استفاده از روش تحلیل شبکه ای مطالعه شد. یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد که طی دوره زمانی مورد بررسی، 480 اثر منتشر شده در پایگاه اسکوپوس، سلب اعتبار شده است که کشورهای آمریکا، انگلستان، هند، چین دارای بیشترین شاخص مرکزیت رتبه، نزدیکی و بینابینی هستند که در نتیجه تاثیرگذاری بیشتری بر سایر کشورها در شبکه علمی را دارند. همچنین کشورهای مذکور نقش مهمی در اتصال گره ها و انتقال اطلاعات در شبکه ایفا می کنند که با استفاده از مصورسازی می توان شبکه آثار سلب اعتبار شده را مشاهده کرد. نتیجه گیری: مقالات سلب اعتبار شده در کشورهای آمریکا و انگلستان دارای شاخص های مرکزیت بالا هستند که این نشان دهنده نفود و قدرت بیشتر این کشورها است که تاثیرگذاری بیشتری نیز بر سایر کشورها در شبکه علمی دارند.

برای سالیان متمادی ایندکس در مدلاین، ایندکس مدیکوس و پابمد یکی از بزرگترین دستاوردها برای مجلات علوم پزشکی محسوب می گردید. کما اینکه هنوز هم از اعتبار نمایه سازی در این پایگاه ها کاسته نشده است. اما یکی از بزرگترین معایب این نمایه ها عدم درج استنادات، مشخص نبودن رتبه بندی مجلات، مشخص نبودن میزان تاثیر مجلات در یکدیگر می باشد. بنابراین در نوامبر 2004 Scopus توسط شرکت الزویر راه اندازی و اکنون به عنوان بزرگترین پایگاه داده ای مجلات و استنادات محسوب می گردد. این پایگاه مجلات و کتاب های بیش از 5000 ناشر بین المللی را پوشش داده یکی از جامع ترین پایگاه های تحقیق در جهان در زمینه های علوم، فناوری، پزشکی، علوم اجتماعی و هنر و علوم انسانی می باشد. ناشران حوزه پزشکی که بیشترین مقالات را در اسکوپس نمایه می کنند به ترتیب شامل: انتشارات الزویر(Elsevier)، اشپرینگر (Springer)، وایلی بلاک ول (Wiley-Blackwel)، تیلور فرانسیس(Taylor & Francis)، سیج (Sage)، ولترز کلوور (Wolters Kluwer) می باشد (1). یکی از بزرگترین مزایای ایندکس مجلات علوم پزشکی در اسکوپوس، افزایش مشاهده پذیری (Visibility) است که باعث افزایش تعداد بازدیدکننده از سایت نشریه خواهد شد. هرچه تعداد بازدیدکننده بیشتر شود محققین بیشتری با نشریه آشنا می شوند و در صورت تمایل، مقالات بیشتری برای چاپ به آن نشریه ارسال می گردد. همچنین با ایندکس در اسکوپوس، مجلات علوم پزشکی امکان رصد استنادات خود را به دست می آورند و انگیزه رقابت برای به دست اوردن مقالات با کیفیت در بین آنها افزایش پیدا می کند که باعث افزایش کیفیت خود مجلات می گردد.

هدف هدف این پژوهش مشخص کردن ابعاد مختلف حوزه «بازی در کتابخانه ها» با استفاده از ترسیم نقشه موضوعی آن است. روش شناسی پژوهش پیش رو از نوع کاربردی کتاب سنجی بوده و از روش تحلیل محتوای کیفی روی متن مقالات و تحلیل شبکه اجتماعی، به منظور ترسیم نقشه موضوعی حوزه «بازی در کتابخانه ها» استفاده شده است. جامعه پژوهش 86 مقاله ای است که در حوزه بازی در کتابخانه ها و سواد اطلاعاتی در پایگاه استنادی اسکوپوس تا پایان 2016 نمایه شده است. از نرم افزار اکسل به منظور ترسیم سلسله مراتب کلیدواژه های موضوعی هر مقاله و به منظور تحلیل شبکه اجتماعی کلیدواژه مقالات، از نرم افزار تحلیل شبکه نودایکس ال استفاده شد. از لحاظ تحلیل روابط، از شاخص های اندازه، چگالی، مرکزیت درجه ای درونی و بیرونی، مرکزیت بینابینی و مرکزیت بردار ویژه استفاده شد. یافته ها موضوعات مورد بحث در رابطه با بازی در کتابخانه ها بیشتر حول و حوش آموزش مبتنی بر بازی، مجموعه گستری کتابخانه، برنامه بازی، طراحی بازی، تحلیل بازی، آموزش سواد اطلاعاتی، آموزش کتابخانه، آموزش اخلاق حرفه ای و سرقت علمی، حمایت کتابخانه از بازی و بازی وارسازی است. بازی آموزشی، کتابخانه دانشگاهی و آموزش مبتنی بر بازی، از جمله کلیدواژه های با بیشترین مقدار اندازه بودند. موضوع کتابخانه دانشگاهی، کتابخانه عمومی، دانشجویان و مجموعه کتابخانه از جمله تاثیرگذارترین موضوعات در شبکه اند. نتیجه گیری به منظور موفقیت در پروژه های مرتبط با بازی و کتابخانه، نگاه به ابعاد متفاوت آن و برنامه ریزی در آن زمینه ها بسیار مثمر ثمر خواهد بود و پژوهش هایی نظیر پژوهش حاضر می توانند دیدی همه جانبه به منظور برنامه ریزی بلندمدت برای ارایه برنامه بازی در کتابخانه ها و استفاده از بازی در آموزش کتابخانه ای و سواد اطلاعاتی ارایه نماید

هدف از پژوهش حاضر، ارزیابی بروندادهای علمی ادبیات مدیریت پروژه و ترسیم نقشه ی علمی این حوزه است. جامعه ی هدف این تحقیق، کلیه ی اسناد نمایه شده در پایگاه استنادی اسکوپوس است که از کلیدواژه مدیریت پروژه در عنوان، چکیده یا واژگان کلیدی خود بهره برده اند. در این راستا، 107438 سند، استخراج و با استفاده از نرم افزارهای بیب اکسل و ووس ویور، روند استنادی آن ها موردبررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که سیر تحقیقات مدیریت پروژه، فزاینده و با رشد تصاعدی به ویژه در دو دهه اخیر، همراه بوده است؛ به نحوی که 86 درصد از سهم تولیدات علمی مربوط به این بازه زمانی است و زبان انگلیسی با 86 درصد، زبان غالب آثار علمی منتشرشده بود. همچنین نشریه بین المللی مدیریت پروژه با انتشار بیشترین سند (2154) و دریافت بیشترین استناد (105959)، شاخص ترین نشریه و ایالات متحده با 29271 سند و 360708 استناد، شاخص ترین کشور در گسترش این شاخه از علم شناخته شد. علاوه بر این تحلیل ها در بخش ارزیابی نقش مؤسسات و محققان در پیشبرد دانش مدیریت پروژه، نشان داد که مؤسسه مهندسان برق و الکترونیک آمریکا با 133 سند و گروه ساختمان، املاک و مستغلات دانشگاه پلی تکنیک هنگ کنگ با 3787 استناد، به ترتیب، در رده نخست فعال ترین و تأثیرگذارترین مؤسسات؛ و محققان اسکات و کیل نیز به ترتیب، با 100 سند و 5625 استناد، در جایگاه های برتر پژوهشگران پرکار و اثرگذار قرار داشتند. در نهایت، تحلیل واژگان کلیدی مشخص ساخت که واژه مدیریت پروژه با تکرار در 10581 سند و واژه قوم نگاری با دریافت 67. 2 از متوسط استنادات، بیشترین تکرار و استناد را کسب نمودند؛ ضمن آنکه ظهور کلیدواژگان روزآمدی چون تحول دیجیتال، انقلاب صنعتی چهارم و بازی وارسازی، بیانگر آن بود که تحقیقات متأخر، به سوی مدیریت پروژه های فناوارانه و نوآورانه متمایل شده است.

هدف: هدف از انجام این پژوهش، بررسی الگوهای همکاری علمی نویسندگان و شبکه همکاری افراد، کشورها و دانشگاه ها در حوزة سواد اطلاعات تغذیه است.روش شناسی: این پژوهش از نوع توصیفی است که با رویکرد علم سنجی به انجام رسیده است. جامعه پژوهش شامل تمام مقالات نمایه شده در حوزة سواد اطلاعات تغذیه در سال های 2009 تا 2019م. است. تحلیل یافته ها با به کارگیری نرم افزارهای تحلیل شبکه مانند گفی، وی.او. اس ویور، نودایکس ال و اکسل تحلیل شدند.یافته ها: مدارک پراستناد بین سال های 2009 تا 2017م. منتشر شده اند. نشریه ها با موضوعات پزشکی و پرستاری بیش ترین سهم مدارک را دارند. بیش ترین تعداد مقالات این حوزه به صورت سه نویسنده ای منتشر شده اند. آمریکا و استرالیا بیش ترین تعداد مقالات را دارا بوده اند و بیش ترین همکاری مشترک در تولید آثار در حوزه سواد اطلاعات تغذیه به ترتیب بین کشور کانادا با ایالات متحده، استرالیا با ایالات متحده، هند با ایالات متحده است. شبکه همکاری علمی، کشورهای آمریکا، استرالیا، انگلستان و کانادا از نظر هر سه شاخص مرکزیت، دارای رتبه های بالا می باشند. بیش ترین تعداد مدارک و استنادها را دانشگاه سیدنی در این حوزه داشته است.نتیجه گیری: برای بالا بردن سواد اطلاعات تغذیه به فعالیت ها و اقدامات عملی نیاز اساسی وجود دارد. نتایج این پژوهش، علاوه بر انجام پژوهش ها و شناسایی عوامل مداخله گر در زمینه سواد اطلاعات تغذیه، بر پر کردن شکاف بین تحقیق و عمل در این حوزه تأکید دارد. همچنین بر پیاده سازی برنامه ها، تغییر سیاست ها و بررسی نتایج این پژوهش برای رسیدن به پیشرفت در ترویج عادات غذایی سالم با آموزش مهارت های سواد اطلاعات تغذیه تأکید می کنند.

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.

هدف: بازیابی اطلاعات موسیقی، حوزه ای است میان رشته ای که طی ده سال گذشته رشد قابل توجهی داشته است. هدف از انجام این پژوهش، ارائه تصویر جامعی از وضعیت فعالیت های علمی در این حوزه است. روش پژوهش: پژوهش حاضر با استفاده از رویکرد کمی و شاخص های علم سنجی انجام شده است و با استفاده از روش های آمار توصیفی و تحلیلی در نرم افزار SPSS تولیدات علمی حوزه بازیابی اطلاعات موسیقی از ابتدا تا پایان سال 2014 که در پایگاه اسکوپوس نمایه شده اند را بررسی کرده است. یافته ها: از ابتدا (1995) تا پایان سال 2014 تعداد 1822 مدرک در پایگاه اسکوپوس در حوزه بازیابی اطلاعات موسیقی نمایه شده است، اما از سال 2004 به بعد تولیدات علمی این حوزه دوران رشد خود را آغاز و در سال 2011 به دوران بالندگی رسیده است. پُرکار ترین نویسنده ایچیرو فوجیناگا و نیز پرسابقه ترین فرد مارک سندلر است. آمریکا و دانشگاه جوهانس کپلر به ترتیب فعال ترین کشور و مؤسسه پژوهشی این حوزه بوده اند. نتیجه گیری: نتایج نشان داد که بین تعداد نویسندگان همکار و شاخص هرش نویسندگان همبستگی در سطح یک صدم مثبت و معنادار است. تحلیل محتوای آثار تولید شده در حوزه بازیابی اطلاعات موسیقی می تواند به درک بهتر جریان های فکری و گفتمان غالب در این حوزه کمک کند.

هدف: هدف از این پژوهش، ترسیم نقشة علمی حوزة جایگاه سازی برند و شناسایی ارزشمندترین موضوعات این حوزه است.روش شناسی: پژوهش حاضر بر پایه هدف، از نوع پژوهش های کاربردی و توصیفی، با تکنیک های علم سنجی انجام شده است. جامعه آماری پژوهش، تمام پژوهش های علمی و تخصصی حوزة جایگاه سازی برند، که در بازه زمانی 1975 تا 2023 میلادی، در پایگاه استنادی اسکوپوس، نمایه شده است. در این پژوهش، از نرم افزارهای VOSviewer و Gephi به منظور ترسیم و تحلیل نقشه های علمی 577 سند علمی استفاده شد.یافته ها: بر پایه یافته های پژوهش، اصلی ترین موضوعات زمینه جایگاه سازی برند: برندسازی، عملکرد برند، مسئولیت اجتماعی برند، برندسازی مقصد و منشأ برند هستند. براساس نقشه های ترسیم شده و با به کارگیری شاخص مرکزیت نزدیکی، برندسازی، رقابت، بازاریابی، تصویر برند، طراحی محصول و مدیریت برند، مهم ترین مؤلفه ها در انتقال اطلاعات در شبکه جایگاه سازی برند (رویکرد میان رشته ای) هستند.نتیجه گیری: این تحلیل را می توان به عنوان نقشة راه پژوهش های آتی حوزه جایگاه سازی برند، مورد استفاده قرار داد. با توجه به خوشة اصلی حوزة جایگاه سازی برند، می توان نتیجه گرفت که برندسازی و عملکرد برند در مفهوم جایگاه سازی از اهمیت ویژه ای برخوردار هستند.