تعداد زیادی از بیماران مبتلا به اسکیزوفرنیا اختلالاتی را در گفتار نشان می دهند. این اختلالات خیلی متنوع است و اغلب به سختی شناخته می شوند. غالبا مشخص نیست که آیا این افراد اشکالاتی در نفس سخن گفتن دارند یا اشکالات مربوط به فرآیندهای شناختی دیگری مثل تصمیم گیری، اجرا و حافظه است. برای پی بردن به پاسخ این سوال مطالعات گسترده ای انجام شده تا گفتار یک بیمار مبتلا به اسکیزوفرنیا را قدم به قدم، از حروف صدادار تا صوت شناسی، ریخت شناسی، علم نحو (دستور زبان)، علم معانی و کاربردهای آنها بررسی کند. حداقل دو نوع نقص در گفتار یک فرد مبتلا به اسکیزوفرنیا وجود دارد: اول، اختلالات مربوط به تفکر (عدم توانایی در نگهداری یک طرح برای سخن گفتن) و دوم، اشکال مختلفی از نقائص شبه دیسفازی مثل قافیه دار یا آهنگین سخن گفتن، لغات اختراعی و سخنان نامفهوم.