مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی بیرجند
سال:1385 | دوره:13 | شماره:3 (پیاپی 28) |تعداد مقالات:20

مقدمه: عوامل شیمیایی جنگی از نوع اعصاب، ترکیبات فسفردار آلی هستند که با حشره کش های فسفردار آلی شباهت ساختمانی دارند و فرایند سمیت آنها مشابه است. از این عوامل (سارین و تابون) در جنگ تحمیلی عراق علیه ایران استفاده شد که موجب شهادت و صدها و مجروح شدن هزاران رزمنده گردید؛ همچنین از سارین در سالهای 1994 و 1995 به ترتیب در ماتسوموتو و متروی توکیو، ژاپن به عنوان عامل تروریستی استفاده گردید که موجب مجروح شدن هزاران نفر و شهادت ده ها تن شد. با توجه به احتمال بروز حمله شیمیایی با این عوامل، کادر پزشکی و حتی پیراپزشکان و پرستاران بایستی با مسمومیت عوامل شیمیایی جنگی اعصاب آشنایی پیدا کنند و برای کمک به درمان مسمومین با این عوامل آمادگی داشته باشند. سمیت: عوامل اعصاب فسفردار آلی وقفه دهنده آنزیم استیل کولین استراز می باشند و در نتیجه موجب افزایش استیل کولین در پایانه های عصبی می گردند که این خود موجب تحریک گیرنده های موسکارینی و نیکوتینی می شود؛ همچنین این عوامل بر سیستم اعصاب مرکزی و به درجه کمتر بر قلب و عروق اثرات سمی مستقیم می گذارد. این اثرات موجب بروز تظاهرات بالینی در اعضای بدن بویژه اعصاب، تنفس، قلب و عروق، جهاز گوارشی، پوست، چشم و عضلات اسکلتال می گردد. مسمومیت شدید با عوامل اعصاب جنگی اغلب در عرض نیم تا چند ساعت منجر به مرگ می شود. درمان: علاوه بر پادزهرهای شناخته شده این مسمومیت (آتروپین و اکسیم ها)، بر اساس پژوهشهای اخیر در بخش مسمومین بیمارستان امام رضا (ع) وابسته به دانشگاه علوم پزشکی مشهد، داروهای ارزان و در دسترسی مانند بیکربنات سدیم، سولفات منیزیم و آنتی اکسیدان ها (ویتامین های C و E) در درمان این مسمومیت با موفقیت به کار رفته است. نتیجه گیری: مسمومیت با عوامل شیمیایی جنگی اعصاب اغلب خطرناک و با مرگ و میر همراه است؛ بنابراین اقدام سریع و مناسب در درمان لازم می باشد.

زمینه و هدف: تانسیلکتومی یکی از اعمال جراحی شایع در کودکان است. این عمل با عوارضی نظیر تهوع و استفراغ، درد و اشکال در بلع پس از عمل همراه می باشد. مطالعه حاضر با هدف تعیین اثرات تزریق دوز واحد دگزامتازون در جلوگیری از تهوع و استفراغ پس از عمل با کوتر انجام شد.روش بررسی: این مطالعه آینده نگر دوسویه کور به روش کارآزمایی بالینی و در سال 84-1383 انجام شد. 130 بیمار که به منظور برداشتن لوزه به بیمارستان امام رضا (ع) وابسته به دانشگاه علوم پزشکی مشهد، مراجعه کرده بودند، به صورت تصادفی در دو گروه آزمون و شاهد قرار گرفتند. گروه آزمون، دگزامتازون وریدی به میزان 0.5 mg/kg (حداکثر تا 25 میلی گرم) و گروه شاهد همان حجم نرمال سالین دریافت نمودند. وقوع تهوع و استفراغ و زمان شروع تغذیه دهانی و نیز زمان ریکاوری در دو گروه مورد مقایسه قرار گرفت. داده های جمع آوری شده با استفاده از نرم افزار آماری SPSS و آزمون Chi-Square، در سطح معنی داری P≤0.05 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.یافته ها: دگزامتازون در گروه آزمون به طور معنی داری تهوع و استفراغ را کاهش داد (P=0.04)؛ همچنین زمان شروع تغذیه دهانی در گروه آزمون به طور معنی داری کوتاهتر بود (P=0.00). مقایسه زمان ریکاوری بین در دو گروه، تفاوت معنی داری را نشان نداد (P=0.15). نتیجه گیری: بر اساس نتایج تحقیق حاضر می توان اذعان نمود که کاربرد دگزامتازون قبل از عمل به میزان 0.5 mg/kg تهوع و استفراغ پس از عمل و نیز زمان تغذیه دهانی را در تانسیلکتومی با کوتر کاهش می دهد؛ اما بر زمان ریکاوری تاثیری ندارد.

زمینه و هدف: نقش ویتامین C به عنوان عاملی در روند ترمیم زخم ثابت شده است و مطالعات قبلی نشانگر تاثیر مثبت آن در ترمیم زودتر زخمهای جراحی، بستر و سوختگی قرنیه می باشد. در این تحقیق تاثیر ویتامین C در موفقیت ترمیم گرافت پرده تمپان به روش Underlay و با استفاده از گرافت فاسیای عضله تمپورالیس مورد بررسی قرار گرفت. روش تحقیق: در این مطالعه که به صورت کارآزمایی بالینی اجرا شد، در سالهای 1381 تا 1382، بیماران مراجعه کننده به بخش گوش و گلو و بینی بیمارستان امام رضا (ع) وابسته به دانشگاه علوم پزشکی مشهد که به دلیل سوراخ بودن پرده تمپان، داوطلب عمل تیمپانو پلاستی بودند، مورد بررسی قرار گرفتند. بیماران واجد شرایط به صورت تصادفی به دو گروه 30 نفری (آزمون و شاهد) تقسیم شدند؛ پس از انجام عمل تمپانوپلاستی گروه آزمون به مدت یک ماه ویتامین C خوراکی دریافت نمودند؛ گروه شاهد، دارونما دریافت کردند. بیماران به مدت سه سال پیگیری شدند. وضعیت پرده تمپان و آزمونهای شنوایی قبل از عمل در دو گروه با نتایج بعد از عمل (2.5 ماه و 3 سال بعد) مقایسه شد. داده های جمع آوری شده با استفاده از نرم افزار SPSS و آزمونهای آماری t و t زوج شده در سطح معنی داری P≤0.05 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.یافته ها: در این بررسی به ترتیب %86.7 و %83.3 از گروه آزمون و شاهد، گرافت موفق داشتند. در گروه آزمون دریافت ویتامین C، تاثیری در موفقیت پیوند پرده تمپان نسبت به گروه شاهد نشان نداد. ویتامین C باعث بهبود معنی دار آزمونهای شنوایی بعد از تمپانوپلاستی نسبت به گروه شاهد شد (P<0.01).نتیجه گیری: در این تحقیق، ویتامین C، تاثیری بر موفقیت گرافت پرده تمپان نشان نداد ولی موجب بهبود وضعیت شنوایی گردید.

زمینه و هدف: بیماری پارکینسون یکی از علل شایع ناتوانی در سالمندان است. افراد مبتلا به این بیماری، برای تمام عمر نیاز به مصرف دارو و بازتوانی دارند. مطالعه حاضر با هدف تعیین تظاهرات اولیه بالینی پارکینسون انجام شد.روش تحقیق: در این مطالعه آینده نگر و مجموعه- موردی که در طی سالهای 81-83 انجام شد، بیماران سالمند و مبتلا به پارکینسون که جهت درمان به درمانگاه مغز و اعصاب (نورولوژی) بیمارستان ولی عصر (عج) وابسته به دانشگاه علوم پزشکی بیرجند، مراجعه کرده  بودند، مورد مطالعه قرار گرفتند. بیماری پارکینسون توسط متخصص مغز و اعصاب و بر اساس معیار انجمن پارکینسون انگلستان تشخیص داده شد. سن بیماران در زمان شروع بیماری و تظاهرات اولیه در آنان ثبت گردید. داده های جمع آوری شده با استفاده نرم افزار SPSS (10) و آزمونهای Chi-Square و t در سطح معنی داری P£0.05 مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفتند.یافته ها: در مجموع 100 بیمار مورد مطالعه قرار گرفتند که 68 نفر از آنان مرد و 32 نفر زن بودند. میانگین سنی این افراد در زمان شروع بیماری 63.6 ± 9.6 سال بود. در %76 موارد، ترمور در حالت استراحت، اولین علامت بیماری بود. ترمور استراحتی در %50 موارد در دست راست، در %14 موارد در دست چپ و در %12 موارد در هر دو دست وجود داشت. اولین تظاهرات بیماری شامل برادی کینزی و هیپوکینزی (%18)، رژیدیتی (%4) و دمانس (%2) بود.نتیجه گیری: با توجه به نتایج این مطالعه، توصیه می گردد ترمور در دست ها بخصوص دست راست افراد بالاتر از 60 سال به عنوان یک علامت جدی جهت تشخیص اولیه بیماری پارکینسون در نظر گرفته شود.

زمینه و هدف: با توجه به شیوع چشمگیر سرطان پستان در جهان و نیز در کشور ما ایران، مطالعات گسترده ای در مورد روشهای تشخیصی و درمانی و عوامل موثر در پیش آگهی آن انجام شده است. مطالعه حاضر با هدف تعیین وضعیت میزان تکثیر سلولی و همچنین وضعیت گیرنده هورمون های استروئیدی در سرطان پستان و ارتباط این عوامل با یکدیگر و با سایر عوامل نظیر سن، درگیری گره های لنفاوی و درجه تومور انجام شد.روش تحقیق: این مطالعه تحلیلی- کاربردی در سال 1383 و در بخش پاتولوژی بیمارستان قائم (عج) وابسته به دانشگاه علوم پزشکی مشهد انجام شد. 50 مورد از انواع سرطان های پستان با تشخیص تایید شده هیستوپاتولوژی انتخاب و پس از بازبینی اسلایدهای میکروسکوپی و تهیه برشهای مناسب، رنگ آمیزی اختصاصی، به روش ایمنوهیستوشیمی با نشانگرهای استروژن (ER) و پروژسترون (PR) و Ki-67 انجام شد؛ سپس اسلایدها جهت تعیین میزان ایمنورآکتیویتی سلول های تومورال با استفاده از سیستم H-Score در مورد نشانگرهای ER-PR و درصد سلول های مثبت برای نشانگر Ki-67 توسط دو نفر متخصص آسیب شناسی بررسی و نتایج آن گزارش شد. داده ها با استفاده از آزمونهای آماری ANOVA و ضریب همبستگی Spearman در سطح معنی داری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.یافته ها: میزان بروز Ki-67، ER و PR در افراد مبتلا به سرطان پستان از نوع داکتال مهاجم به ترتیب به طور متوسط %24.25 ± 20.83، 89.62 ± 112.63 و 59.00 ± 100.69 بود. بین بروز Ki-67 و PR رابطه معنی دار و مشخصی مشاهده گردید (P=0.05) اما بین Ki-67 و ER رابطه ای یافت نشد؛ همچنین بین بروز ER و PR رابطه معنی داری وجود داشت (P=0.00). میزان Ki-67 در سه درجه مختلف سرطان داکتال مهاجم پستان تفاوت معنی داری با یکدیگر نشان دادند (P=0.01). در بین انواع نادر سرطان های پستان، بیشترین درصد بروز Ki-67، PR و ER در مورد سرطان لبولار مهاجم و کمترین درصد مربوط به سرطان پاپیلری و مدولاری بود.نتیجه گیری: با توجه به اهمیت نتایج ایمنوهیستوشیمی در پیش آگهی و درمان بیماران و نتایج حاصل، علاوه بر روش صحیح، استانداردکردن گزارش دهی ER و PR امری ضروری است.

زمینه و هدف: یکی از مسایلی که بهداشت و سلامت عمومی را تهدید می کند، افزایش روزافزون شمار مبتلایان به دیابت در سراسر جهان می باشد که %90 آنها را بیماران دیابتی نوع 2 تشکیل می دهند. در بیشتر موارد با رعایت رژیم غذایی و کنترل وزن، می توان قند و لیپیدهای خون آنها را در حد طبیعی حفظ نمود. این مطالعه با هدف تعیین وضعیت دریافت مواد مغذی روی شاخصهای قند ، تری گلیسرید و کلسترول سرم بیماران دیابتی نوع 2 انجام شد. روش تحقیق: این مطالعه توصیفی- تحلیلی در سال 1384 و بر روی 77 بیمار دیابتی نوع 2 که به روش تصادفی انتخاب شدند، انجام شد. ابتدا قد و وزن آنها اندازه گیری گردید؛ سپس مواد مغذی دریافتی هر فرد به روش یادآمد 24ساعته خوراک برای سه روز متوالی و بسامد خوراک به دست آمد و دریافت مواد مغذی هر فرد با استفاده از برنامه Food Processor تعیین گردید. شاخصهای قند خون، تری گلیسرید و کلسترول سرم بعد از 12 ساعت ناشتا اندازه گیری شد. داده های جمع آوری شده با استفاده از نرم افزار SPSS و آزمونهای آمار توصیفی و ضریب همبستگی نسبی در سطح معنی داری P£0.05 مورد تحلیل آماری قرار گرفتند.یافته ها: میانگین سنی بیماران 53.79 ± 14.22 سال و میانگین شاخص توده بدنی (BMI) آنها، 26.99 ± 5.00 کیلوگرم بر متر مربع بود. غلظت قند خون، تری گلیسرید و کلسترول سرم آنها به ترتیب 198.01 ± 81.24 ، 258.45 ± 146.43 و 241.98 ± 62.45 میلی گرم در دسی لیتر بود. در بین ماکرو نوترینت ها، فیبر غذایی با قند خون و تری گلیسرید سرم، اسیدهای چرب MUFA (اسیدهای چرب غیر اشباع با یک باند دوگانه) با تری  گلیسرید سرم و اسیدهای چرب PUFA (اسیدهای چرب غیراشباع با چند باند دوگانه) با قند خون و تری گلیسرید سرم ارتباط معنی داری نشان دادند. از بین میکرونوترینت ها، تنها ویتامین C ارتباط معنی داری با قند خون نشان داد. نتیجه گیری: با توجه به تاثیر مهم مواد مغذی چون فیبر، اسیدهای چرب غیر اشباع و ویتامین های آنتی اکسیدان چون ویتامین C روی کنترل قند و لیپید خون، رژیم غذایی می تواند به عنوان اولین درمان یا درمان ضروری همراه با سایر روشهای درمانی برای کنترل قند و لیپید خون بیماران دیابتی نوع 2 توصیه شود.

زمینه و هدف: اکسی توسین با خاصیت هیپواسموتیک خود، منجر به احتباس آب در گلبول های قرمز نوزاد و کاهش قدرت تغییر شکل آنها می شود و لیز این سلول ها را هنگام عبور از داخل عروق و سیستم رتیکولواندوتلیال افزایش می دهد و هیپربیلی روبینمی نوزاد را به دنبال خواهد داشت. پرومتازین نیز با تاثیر بر کبد و مجاری صفراوی نوزاد، منجر به یرقان انسدادی برگشت پذیری در اولین روزهای بعد از تولد می شود. مطالعه حاضر با هدف تعیین ارتباط اکسی توسین و پرومتازین تزریقی هنگام زایمان با هیپربیلی روبینمی روز سوم بعد از تولد انجام شد.روش تحقیق: در این مطالعه مقطعی که در سال 1381 انجام شد، طی یک ماه تمام نوزادان ترم و واجد شرایط متولد شده در بیمارستان قدس وابسته به دانشگاه علوم پزشکی اراک، به روش نمونه گیری آسان انتخاب شدند و مورد بررسی قرارگرفتند. مشخصات فردی مادر، دوز اکسی توسین و پرومتازین تزریقی در هنگام زایمان، زمان تولد، جنس نوزاد و وزن هنگام تولد، ضریب آپگار دقیقه اول و پنجم، مقدار هموگلوبین و بیلی روبین غیر مستقیم خون بند ناف، زمان شروع اولین تغذیه نوزاد، نوع تغذیه (شیر مادر، شیر خشک و یا آب قند) و تعداد دفعات آن در 72 ساعت اول تولد و زمان اولین دفع مکونیوم و مقدار بیلی روبین غیر مستقیم سرم نوزادان در 48 تا 72 ساعت بعد از تولد در فرم بازنگری ثبت شد؛ داده های جمع آوری شده با استفاده از نرم افزار SPSS و آزمونهای آماری Z و Chi-Square در سطح معنی داری P≤0.05 مورد تحلیل آماری قرار گرفتند.یافته ها: در مجموع 85 نوزاد مورد بررسی قرار گرفتند؛ هیپربیلی روبینمی غیرمستقیم روز سوم بعد از تولد، با تزریق اکسی توسین و پرومتازین در هنگام زایمان، ارتباط معنی داری نشان نداد (P>0.05)؛ در حالی که با دفعات تغذیه با شیر مادر در 24 ساعت ارتباط معکوس (P<0.01) و با دفعات تغذیه با آب قند در 24 ساعت، ارتباط مستقیم نشان داد (P<0.05)؛ معادله خط همبستگی نشان داد که به ازای هر بار شیردهی با شیر مادر در 24 ساعت، مقدار بیلی روبین غیر مستقیم سرم روز سوم، 0.98 mg/dL کاهش می یابد و هر بار تغذیه نوزاد با آب قند در 24 ساعت، این میزان را به اندازه 1.16 mg/dL افزایش می دهد.نتیجه گیری: با توجه به یافته های فوق، چنانچه نوزادان ترم، در روزهای اول بعد از تولد، فقط با شیر مادر تغذیه شوند، با وجود تزریق اکسی توسین و پرومتازین هنگام زایمان، خطر هیپربیلی روبینمی غیرمستقیم روز سوم بعد از تولدشان کاهش خواهد یافت.

زمینه و هدف: سندرم متابولیک نوعی اختلال است که عموما با چاقی شکمی، پرفشاری خون، دیس لیپیدمی و تست تحمل گلوکز غیر طبیعی همراه است. این سندرم می تواند نشانه پیش آگهی بیماریهای کشنده ای همچون بیماریهای قلبی و عروقی و دیابت تلقی گردد. مطالعه حاضر بخشی از مطالعه قلب سالم اصفهان است و جهت تعیین شیوع بیماری مذکور در یک جامعه ایرانی انجام شد.روش تحقیق: در این مطالعه توصیفی، بیماران مبتلا به سندرم متابولیک مطابق شاخص مطالعه ATP III انتخاب شدند و معیار ابتلا، وجود حداقل سه مورد از پنج عامل زیر محسوب شد:1- چاقی شکمی (³102 cm محیط شکم مردان و ³ 88 cm محیط شکم زنان)، 2- تری گلیسرید ³150mg/dL، 3- £40mg/dL HDL، 4- فشارخون ³130.85 mmHg، 5- سابقه ابتلا به دیابت و مصرف داروهای کاهنده قند و یا قند خون ناشتا ³110 mg/dL. داده های فوق از پرونده نمونه های قلب سالم اصفهان جمع آوری شد و با استفاده از نرم افزار آماری SPSS، فراوانی عوامل سندرم متابولیک بر حسب سن، جنس و محل سکونت تعیین گردید. یافته ها: شیوع کلی سندرم متابولیک در جامعه شهری %25.4 و در جامعه روستایی %21.7 بود؛ همچنین شیوع این سندرم در زنان شهرستانهای اصفهان و مرکزی بالاتر از مردان و حداکثر فراوانی آن در افراد بالای 60 سال ساکن روستاهای شهرستان اصفهان (%68.9) مشاهده شد. نتیجه گیری: این مطالعه نشان داد که %21.9 از جمعیت مورد مطالعه، مبتلا به سندرم متابولیک هستند که احتمال ابتلا در بین زنان میانسال به علت شیوه زندگی با فعالیت فیزیکی کم افزایش می یابد؛ بنابراین پیشگیری اولیه نه تنها عوامل خطر بیولوژیک بلکه شرایط زندگی فردی اجتماعی را نیز بایستی در برگیرد؛ در این خصوص سازماندهی بنیادی جهت تعیین و شناسایی بیماران مبتلا و همچنین پیگیری مداوم و آموزش آنان پیشنهاد می شود.

زمینه و هدف: کم خونی ناشی از فقر آهن، شایعترین بیماری خونی و کمبود تغذیه ای در کودکان است؛ بنابراین در بسیاری از کشورها و از جمله در ایران برنامه های آهن یاری کودکان برای جلوگیری از آن اجرا می شود. مطالعه حاضر به منظور ارزشیابی عملکرد مادران در مورد استفاده از قطره آهن کمکی در کودکان و مشخص کردن عوامل موثر بر آن انجام شد. روش کار: این مطالعه مقطعی در بهار سال 1384 بر روی مادران کودکان 24-30 ماهه تحت پوشش 9 مرکز بهداشتی- درمانی شهر بیرجند انجام شد. 292 مادر با روش نمونه گیری چند مرحله ای انتخاب و عملکرد آنها با استفاده از پرسشنامه و مصاحبه حضوری، در مورد زمان مناسب برای شروع و قطع قطره آهن و نحوه صحیح استفاده از آن مورد بررسی قرار گرفت؛ همچنین نقش یک سری عوامل روی عملکرد مادران ارزیابی گردید. داده های جمع آوری شده با استفاده از نرم افزار SPSS و آزمون آماری Chi-Square در سطح معنی داری a=0.05 مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفتند.یافته ها: %97.6 از مادران استفاده از قطره آهن را در زمان مناسب (4-6 ماهگی) شروع و %23.3 قبل از موعد صحیح (24 ماهگی) قطع کرده بودند؛ شایعترین علت قطع قطره (%45.6) بروز عوارض گوارشی (استفراغ و اسهال) به دنبال مصرف قطره آهن بود. در مورد رعایت مراقبتهای لازم هنگام مصرف قطره آهن، عملکرد %28.8 از مادران خوب، %58.6 متوسط و %12.7 ضعیف بود. بین عملکرد مادران و سطح سواد آنها رابطه معنی داری وجود داشت (P=0.01). اختلاف معنی داری در سطح عملکرد مادران با آموزش دیدن و یا ندیدن در مراکز بهداشت، رتبه تولد، جنس کودک، سن مادر و شاغل یا خانه دار بودن مادر وجود نداشت.نتیجه گیری: ارتقای سطح سواد مادران منطقه مورد مطالعه، برگزاری کلاسهای آموزشی ویژه جهت مادران کم سواد و همچنین مروری روی برنامه های آموزشی مراکز بهداشت در رابطه با قطره آهن کمکی ضروری به نظر می رسد.

زمینه و هدف: افزایش ابتلا به ایدز نگران کننده است و تدوین و اجرای برنامه کشوری جهت جلوگیری از رفتارهای پرخطر ضروری است. مطالعه حاضر با هدف تعیین شیوع HIV و دیگر بیماریهای مقاربتی و عوامل خطر در میان زندانیان زن شهر بیرجند انجام شد. روش تحقیق: در این مطالعه مقطعی، 199 نفر از زندانیان زن شهر بیرجند به طور داوطلبانه مورد بررسی قرار گرفتند؛ با مصاحبه حضوری پرسشنامه ای برای هر فرد توسط محقق تکمیل شد. جهت آزمایشات HbsAg، RPR و HIV از بیماران نمونه خون گرفته شد. بیماران مورد معاینه ژنیکولوژیک قرار گرفتند و برای گونوره و تریکومونیازیس اسمیر واژینال تهیه شد. داده های جمع آوری شده با استفاده از آزمونهای آماری رگرسیون لجستیک و Chi-Square در سطح معنی داری P£0.05 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.یافته ها: افراد مورد مطالعه در محدوده سنی 16-73 سال با میانگین 35 ± 12.3 قرار داشتند. %71.4 متاهل و بقیه بیوه بودند. سابقه خالکوبی در %38.2 و سابقه ازدواج موقت دیگر در %11.1 وجود داشت؛ %51.3 نیز معتاد به مواد مخدر بودند. %98.5 به دلیل حمل مواد مخدر و %1.5 به دلیل داشتن روابط نامشروع جنسی محکوم شده بودند. سابقه ازدواج دیگر در %29.6، اعتیاد به مواد مخدر در %35.7 و زندانی بودن در %38.2 همسران این زندانیان وجود داشت. از 102 زندانی معتاد، 10 نفر (%9.8) معتاد تزریقی بودند. آزمایش HIV و RPR در تمامی زندانیان منفی بود. HbsAg در %7.5، اسمیر تریکومونا در %9.5 و اسمیر گونوکوک در %4.5 زندانیان مثبت بود. بین خالکوبی و (P=0.04) HbsAg و نیز بین ازدواج دیگر همسر (P=0.005) و اعتیاد همسر (P=0.009) با اسمیر مثبت تریکومونیازیس ارتباط معنی دار آماری وجود داشت. درصد کمتری از زنانی که بیش از یک سال زندانی بودند، از نظر گونوکوک مثبت بودند (P=0.04).نتیجه گیری: شیوع بیماریهای مقاربتی در زندانیان زن شهر بیرجند کم و HIV مثبت در زندانیان از جمله معتادان تزریقی اصلا وجود نداشت. لازم است آحاد جامعه بخصوص زندانیان، آموزشهای بهداشتی لازم در مورد خالکوبی (که در این تحقیق تنها عامل خطر برای آزمایش مثبت HbsAg بود)، را دریافت نمایند.