تحقیقات مرتع و بیابان ایران
سال:1386 | دوره:14 | شماره:2 (پیاپی 27) |تعداد مقالات:15

گونه Halocnemum strobilaceum (Pall.) M.Bieb جز گیاهان شوروی ایران و استان گلستان می باشد و در مناطقی که سطح آب زیرزمینی آن بالا و خاک شور بوده رویش دارد. گیاهی است از خانواده اسفناجیان یا Chenopodiaceae. این گونه در سطحی بیش از یکصد و شصت و هفت هزار هکتار از مناطق شور و شور و قلیایی شمال استان گلستان رویش دارد. گونه Halocnemum strobilaceum در ترکمن صحرای گرگان به نام چراتن مشهور است. به منظور بررسی نحوه حضور گونه مورد مطالعه، 5 سایت به نام های گمیشان، سنگرتپه، صوفیکم، اینچه شوره زار و اینچه برون انتخاب و با استفاده از فرمول L= 2D + d اندازه پلات ها تعیین گردید. پس از تعیین اندازه، پلات، سه ترانسکت 500 متری با فاصله یک کیلومتر از هم در سایت های مختلف مستقر شدند. در هر ترانسکت تعداد 10 پلات و در هر سایت 30 پلات اندازه گیری شد. همچنین، جهت اندازه گیری وزن اندام هوایی و زیرزمینی در هر سایت تعداد 5 بوته که معرف میانگین بوته های هر سایت بوده، از زمین خارج و وزن آنها توزین گردید. داده های بدست آمده با استفاده از نرم افزار spss تجزیه و تحلیل گردید. نتایج نشان می دهد اندازه پلات در گمیشان 0.92، سنگرتپه 2، صوفیکم 2، اینچه شوره زار 2.12 مترمربع و اینچه برون 4.17 مترمربع می باشد. همچنین، نتایج نشان می دهد بجز درصد ترکیب گیاهی از لحاظ پوشش تاجی، تراکم، وزن اندام هوایی و ریشه، تجدید حیات گیاهی بین سایت های مختلف اختلاف معنی داری وجود دارد. این گونه در سایت گمیشان با 26.06 درصد بیشترین و در سایت اینچه برون با 6.47 درصد کمترین پوشش تاجی را دارد. همچنین، بیشترین تراکم این گونه در سایت گمیشان با 5.93 بوته در هر مترمربع و کمترین آن در سایت اینچه برون با 0.525 بوته در هر مترمربع می باشد. فراوانی این گونه در سایت های مختلف 86.6 تا 96.6 درصد است. از نظر ترکیب گیاهی 50.93 Halocnemum strobilaceum تا 65.53 درصد ترکیب گیاهی مراتع فوق را تشکیل می دهد. نتایج وزن اندام های هوایی و زیرزمینی این گونه نشان می دهد سایت اینچه برون دارای بیشترین وزن اندام های هوایی و زیرزمینی می باشد.

بیابان زایی، کاهش اکولوژیکی و بیولوژیکی زمین می باشد که ممکن است به صورت طبیعی یا غیر طبیعی اتفاق بیفتد. فرآیند بیابان زایی عمدتا، مناطق خشک و نیمه خشک را تحت تاثیر قرار داده و با شتابی فزآینده، کارآیی سرزمین ها را کاهش می دهد. این تحقیق با هدف ارزیابی و طبقه بندی بیابان زایی و با فناوری سیستم اطلاعات جغرافیایی و سنجش از دور انجام گرفت. در انجام این پژوهش، از داده های ماهواره ای TM مربوط به 25 شهریور 1369 و داده های ETM+ مربوط به 16 شهریور 1380 استفاده گردید. بر روی تصاویر مزبور، تصحیحات هندسی، رادیومتریک و همچنین تصحیح زاویه ارتفاع خورشید اعمال گردید. داده های هر دو تصویر، با روش طبقه بندی نظارت شده و نظارت نشده در 9 کلاس کاربری اراضی با توجه به خصوصیات ژئومورفولوژی منطقه، طبقه بندی و با بررسی انواع مناطق بیابانی، مورد تجزیه و تحلیل و مقایسه کمی قرار گرفتند. هر یک از عوامل اصلی و فرعی موثر در بیابان زایی، جهت تهیه نقشه شدت بیابان زایی، با روش پیشنهادی برای ایران و نقشه خطر بیابان زایی با روش فائو، به پایگاه نرم افزاری سیستم اطلاعات جغرافیایی، معرفی و نمره دهی شدند. نتایج بدست آمده از شدت بیابان زایی که وضعیت، سرعت و استعداد بیابانی شدن را بیان می کند، نشان داد که در 35 درصد، بیابان زایی با منشا طبیعی حاکم بوده و از وضعیت شدت بیابان زایی متوسط، زیاد و خیلی زیاد برخوردار می باشد. شرایط بیابانی ما منشا انسانی، 65 درصد از منطقه را پوشش می هد و دارای وضعیت زیاد و خیلی زیاد است. اما با بررسی نقشه خطر بیابان زایی تولید شده، مشخص گردید در 20 درصد با تاثیر همزمان انسان و دام، خطر بیابان زایی خیلی زیاد و در 80 درصد منطقه با اثر تخریبی فقط دام، خطر بیابان زایی زیاد حکم فرماست. با توجه به نقشه های بدست آمده، معلوم شد در منطقه خشک شمال اصفهان، مهمترین عوامل موثر انسانی بیابان زایی در منطقه، تبدیل اراضی مرتعی به زمین های کشاورزی، الگوی غلط کشاورزی، چرای بیش از حد دام، وضعیت نامناسب اقتصادی و برداشت بی رویه آبهای زیرزمینی بوده و مهمترین عوامل موثر بیابان زایی طبیعی، خشکسالی، شور شدن منابع آب و خاک می باشند. روند بیابان زایی، به سمت شمال غرب منطقه در حال گسترش است که در آینده نزدیک مراتع و مناطق مسکونی و صنعتی آن مناطق را با مشکل روبرو می سازد.

برای برداشت بذرهای گیاهان مرتعی و علوفه ای از سطح زمین یا از روی گیاه یک سیستم برداشت مکشی طراحی و ساخته شده است که شامل سکوی برداشت مکشی، واحد غلاف گیر و بوجاری می باشد. طراحی اجزای سیستم بر اساس مشخصات فیزیکی و خواص مکانیکی و آیرودینامیکی یک نوع بذر علوفه مرتعی به نام یونجه یک ساله انجام شده است. این دستگاه قادر هست به صورت مکانیزه در اراضی هموار و نیمه مکانیزه در سایر اراضی بذر گیاهان مرتعی را از روی زمین یا گیاه برداشت نماید. برای کار در اراضی ناهموار سکوی برداشت براحتی بر روی دستگاه جمع شده و برداشت بذر توسط یک یا دو کارگر از طریق هودهای در نظر گرفته شده انجام می شود. طراحی این کمباین بگونه ای که می تواند با تنظیمات مناسب، اغلب بذرهای مرتعی و علوفه ای را برداشت نماید. ظرفیت مکش برای بذرهای ریخته شده بر روی زمین با درصد خلوص 40% برابر با 312 کیلوگرم بر هکتار و با افزایش درصد خلوص تا 60% ظرفیت مکش حدود 750 کیلوگرم بر هکتار بود. بازده واحد الکها و جداسازی هوایی به ترتیب 67% و 80% بود. بازده واحد غلاف گیر در سرعت های مختلف بین 75 تا 90% متغیر است. توان مورد نیاز این سیستم، 1.07 کیلووات است که توسط یک سیستم رانش تسمه ای از محور توان دهی تراکتور تامین می گردد.

داده های سنجش از دور قادر به نمایش خصوصیات برخی از پدیده های زمینی و همچنین نحوه توزیع مکانی آنها در مقیاس های مختلف می باشند. از طرفی دیگر، اولین و مهمترین گام در انجام درون یابی داده های کسب شده صحرایی، بررسی همبستگی مکانی آنها و معرفی مدل بهینه جهت اعمال عامل وزنی مناسب برای درون یابی آن متغیر در منطقه است. بنابراین، با کمک داده های سنجش از دوری که مشابه متغیر مورد مطالعه باشند، امکان بررسی نحوه توزیع مکانی و تغییرات آن شاخص وجود دارد. در تحقیق حاضر از تغییرات مکانی داده های باند ترمال (باند 6) ماهواره لندست 7 استفاده و الگوی تغییر درجه حرارت سطحی در منطقه اردکان واقع در استان یزد تعیین شده است. این الگو که به صورت یک مدل ریاضی بیان شده است، می تواند جهت درون یابی داده های درجه حرارت کسب شده از ایستگاه های هواشناسی در منطقه مورد مطالعه، استفاده گردد. بدین منظور از یک شبکه منظم 108 نقطه ای بر روی باند ترمال نمونه گیری شد و سپس به کمک زمین آمار، نقاط واریوگرام تجربی محاسبه و مدل های مختلفی مانند گوسی، نمایی، دایره ای و کروی بر آنها برازش گردید. سپس با استفاده از کریجینگ ساده و به کارگیری هر کدام از این مدل ها، نقشه های جداگانه ای ایجاد و دقت هر یک محاسبه شد. نتایج بدست آمده نشان داد که اطلاعات باند ترمال دارای مدلی نمایی (exponential) هستند و تغییرات مکانی آنها با این مدل قابل توجیه است. لذا این مدل می تواند در درون یابی داده های درجه حرارت ایستگاه های هواشناسی استفاده شود و نقشه درجه حرارت منطقه را با دقت بالایی ترسیم نماید. روش ذکر شده در این تحقیق می تواند برای سایر شاخص های محیطی نظیر دمای حداقل، دمای حداکثر و تبخیر و تعرق نیز قابل بررسی باشد.

یکی از گونه های ارزشمند جنس جاشیر (prangos) در استان کردستان، گونه P. ferulacea است که در سطح وسیعی از مراتع رویش دارد. این تحقیق با هدف بررسی بوم شناختی فردی این گونه از سال 1380 تا 1383، در چهار رویشگاه شیان و آریز (سنندج)، خان (بانه) و درکی (مریوان) در استان کردستان انجام شد. برای انجام این تحقیق با استفاده از نقشه های توپوگرافی مقیاس 1:50000 کردستان محدوده رویشگاه ها و وضعیت فیزیوگرافی رویشگاه های مورد بررسی تعیین گردید. ارزیابی شاخص های پوشش تاجی، تراکم و زادآوری جاشیر و گیاهان همراه، در پلات های مربع شکل 2×2 متر در راستای خطوط ترانسکت انجام شد. فنولوژی گیاه در هر رویشگاه تعیین و ارزش رجحانی گیاه نیز در مراحل مختلف رشد توسط دام های موجود در منطقه بررسی گردید. مطالعه خاک شناسی رویشگاه ها با حفر پروفیل و ارسال نمونه خاک به آزمایشگاه انجام و برای بررسی سیستم ریشه، نیز 4 گیاه کامل از خاک خارج و خصوصیات ریشه ارزیابی گردید. برای بررسی وزن هزار دانه، فصل کاشت و عمق کاشت، مقداری بذر جمع آوری و در فصل بهار و پاییز در عمق های 2، 4، 6، 8 و 10 سانتیمتر کاشت گردید. نتایج نشان داد، این گونه در شیب های شمال و شمال غربی مناطق کوهستانی و در دامنه ارتفاعی 1800 تا 2900 متر از سطح دریا استقرار دارد. رویشگاه های مختلف از نظر پوشش تاجی تفاوت معنی دار با هم نداشتند، ولی از نظر تراکم و میزان زادآوری متفاوت بودند. بالاترین تراکم گیاه با تعداد 16.7 پایه در رویشگاه درکی (مریوان) و کمترین تراکم 6.5 پایه در 4 مترمربع در آریز (سنندج) ثبت شد. وزن هزار دانه بذر 212 گرم بود، رویشگاه شیان (سنندج) با میانگین 3.1 کمترین و درکی (مریوان) با میانگین 13.3 نهال در 4 مترمربع بیشترین میزان زادآوری را به خود اختصاص دادند. مراحل فنولوژی گیاه در همه رویشگاه ها نسبتا یکسان و از اوایل فروردین رشد گیاه آغاز و در اواسط مردادماه خاتمه می یابد. بررسی ارزش رجحانی گیاه نشان داد که در هیچ یک از مراحل رشد، دام از این گونه استفاده نمی کند و فقط به صورت علوفه خشک زمستانه از آن استفاده می شود. کاشت بذر این گونه در فصل پاییز و در عمق 4 سانتیمتر، موفقیت بیشتری دارد.

درک و فهم روابط موجود بین گیاهان و عوامل محیطی و سایر موجودات زنده به منظور حفظ ثبات و پایداری در اکوسیستم ها ضروری می باشد. بشر برای رفع نیازمندی های خود از منابع طبیعی استفاده نموده و در طی هزاران سال بهره برداری، کم و بیش در تغییر اکوسیستم ها به نحوی موثر بوده است. در این پژوهش با در دست داشتن نقشه تیپ بندی گیاهی این منطقه در سال 1352 که توسط شرکت استرالیایی مک گاون از این منطقه تهیه شده بود نقشه تیپ گیاهی منطقه را در سال 1372 با مطالعات صحرایی با استفاده از ابزار GIS تهیه نموده و تغییرات در پوشش گیاهی صورت گرفته، مورد بررسی قرار گرفت. با مقایسه دو نقشه، مشخص شد که از 20 تیپ تشخیص داده شده در سال 1352 سه تیپ در کل، در اثر فشار چرای دام و عوامل دیگر از بین رفته و تیپ های دیگر تبدیل به تیپ های جدیدتر شده و بقیه تیپ ها فقط تغییراتی در محدوده پراکنش آنها رخ داده است. در مطالعات پوشش گیاهی برای تعیین وضعیت، ظرفیت و گرایش مراتع به ترتیب از روش چهار عاملی، قطع و توزین و ترازوی گرایش استفاده گردید. با استفاده از روش ترازو و همچنین با مقایسه وضعیت پوشش گیاهی در سال های 52 و 72 مشخص گردیده که در هیچ یک از تیپ ها گرایش مثبت بوجود نیامده است. در 8 تیپ، گرایش ثابت و در 9 تیپ، گرایش منفی مشاهده شده است. برای بیان بهتر گرایش 17 تیپ مشخص شده در سال 72، نقشه وضعیت و گرایش مراتع حوزه در سیستم G.I.S ترسیم گردیده است.

فرسایش بادی از جمله مشکلات جدی نواحی بیابانی و نیمه بیابانی در جهان می باشد که زندگی شهرنشینی و بخش وسیعی از مناطق توسعه یافته مجاور این مناطق را تهدید می کند. در ایران نیز بخش وسیعی از کشور در این گونه نواحی قرار دارد. از این رو زندگی ساکنان روستاها و شهرهای مجاور متاثر از حرکت توده های ماسه ای بوده و هر ساله هزینه های هنگفتی به کشور تحمیل می شود. تلفیق فنون سنجش از دور (RS) و سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS)، ابزار مهمی را جهت انجام مطالعات شناسایی منابع ماسه در اختیار می گذارد. به منظور استفاده از این ابزار، این تحقیق روشی جدید تحت عنوان "پردازش تصاویر ماهواره و تحلیل باد" را ارایه و بکار گرفته که با بهره گیری از تکنیک های پردازش تصاویر نظیر افزایش تباین و روشنایی تصویر، آستانه گیری طیفی، ترکیب کاذب رنگی، فیلتر، روش گمانه زنی و تحلیل طیفی و تلفیق نتایج بدست آمده از یک سو و تحلیل گل ماسه های تهیه شده از آمار بادسنجی منطقه از سوی دیگر و برقراری ارتباط مناسب بین آنها، محل های برداشت مرتبط با نهشته های مورد نظر شناسایی می گردد. ویژگی مهم این روش از آن جهت که بخش قابل توجهی از اطلاعات و آمار مورد نیاز آن بدون انجام عملیات میدانی مفصل تامین می گردد حایز اهمیت است. این مهم، ضمن کاهش زمان و هزینه عملیات شناسایی منابع ماسه ای، انجام عملیات مورد نظر برای دوره زمانی خاص بر اساس اطلاعات و آمار آن دوره را امکان پذیر می سازد.

بدلیل اینکه بیشتر از 90 درصد مساحت کشور در ناحیه خشک و نیمه خشک واقع شده است، آب یکی از مهمترین عواملی است که می تواند در تمام موضوعات کشاورزی موجبات توسعه پایدار را فراهم کرده و بنابراین می تواند نقش مهمی در تغییر شرایط محیطی برای گیاه ایفا نماید. اما هنوز اطلاعات کافی از پاسخ گیاهان به چنین تغییراتی در دست نیست. در این تحقیق سعی گردید تاثیر استحصال آب و پخش آن در تغییرات ترکیب گیاهی در یک عرصه پخش بررسی گردد. منطقه مورد مطالعه در قسمتی از دشت زنجان، در شمال غرب شهر زنجان و بین دو رودخانه سهرین و قره چریان قرار دارد که شامل اراضی دیم رها شده بوده و با رسوبات کواترنری اشغال گردیده است. به منظور ارزیابی تغییرات ترکیب گیاهی، تعداد 9 ترانسکت در سه قطعه عرصه پخش و دو ترانسکت در عرصه شاهد به طور دایمی مستقر گردیده و با استفاده از روش برخورد خطی، درصد پوشش گیاهی تمام گونه ها یادداشت برداری شده و سپس شناسایی گردیدند. هشت سال مطالعه نشان داد که برخی گونه ها تحت تاثیر پخش سیلاب حذف گردیده، برخی افزایش یا کاهش یافته و تعدی گونه جدید نیز برای اولین بار مشاهده شده اند. افزایش پوشش گیاهی و ظهور گونه های خوش خوراک در سال آخر نشان داد که پخش سیلاب می تواند تولید علوفه را بهبود بخشد. همچنین، با توجه به شکل زندگی گونه های مشاهده شده، اگرچه علف های دایمی افزایش یافتند، اما پخش سیلاب در مورد استقرار گندمیان دایمی موفق عمل نکرده است.

در این تحقیق به منظور تشخیص کارکرد سیستم خاک، شکل زمین و اثرات آن در رشد گیاهان مرتعی و ارتباط بین خصوصیات خاک و شکل زمین از دانش کارشناسی و تجزیه های آماری استفاده گردید. برای انجام این تحقیق از اطلاعات خاک و پوشش گیاهی موجود از مطالعات منطقه البرز مرکزی استفاده شد. منطقه مورد مطالعه با استفاده از لایه پوشش گیاهی (در بردارنده سه تیپ گیاهی اصلی) و نقشه توپوگرافی 1:50000 به کمک سیستم نرم افزاری اطلاعات جغرافیایی (GIS) به واحدهای اراضی (Land units) تقسیم گردید. شاخص های کارکرد زمین شامل: شاخص چرخه عناصر غذایی (Nutrient Cycling Index)، 2- شاخص نفوذپذیری (Infiltration Index)، شاخص پایداری (Stability Index) و 4- شاخص نظام یافتگی پوشش گیاهی سرزمین (Landscape Organization Index) با استفاده از ترکیب مختلفی از خصوصیات سطح خاک تولید گردید. 230 نمونه در قالب طرح آماری فاکتوریل مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. درجه شیب زمین به طور معنی داری کلیه شاخص های شکل زمین را تحت تاثیر قرار داد. اثر متقابل شیب و پوشش گیاهی نیز اثر معنی داری روی شاخص چرخه عناصر غذایی، شاخص پایداری و شاخص نظام یافتگی چشم انداز پوشش گیاهی نشان داد. جهت شیب، اثر معنی داری در شاخص های چرخه عناصر غذایی، نفوذ پذیری و پوشش گیاهی نشان نداد. با استفاده از آزمون دانکن بیشترین مقدار شاخص چرخه عناصر غذایی برای جهت های شمالی (سایه) معادل 28.42 و کمترین میزان این شاخص را برای جهت های جنوبی برابر با 25.57 تعیین گردید. همین نتیجه برای ازت کل و کربن آلی حاصل شد به طوری که بیشترین میزان این عناصر به ترتیب برای جهت های شمالی > شرقی > غربی > جنوبی بود. این تحقیق نشان داد که ارتباط نزدیکی بین شاخص حاصل خیزی و وضعیت و ترکیب گیاهی مراتع وجود دارد. بنابراین این شاخص می تواند عامل بسیار خوبی در تعیین پتانسیل رویشگاه و ترکیب گیاهی مراتع باشد.

تاثیر شرایط اقلیمی بر تولید علوفه مرتع برای چهار گونه غالب مورد تعلیف دام (Artemisia sieberi, Salsola rigida, Noaea mucronata, Stipa barbata) در طی یک دوره 8 ساله (سال 1377 تا سال 1384) در منطقه استپی استان مرکزی (مرتع نعمتی، اخترآباد شهرستان ساوه) مورد بررسی قرار گرفت. شاخص های مهم اقلیمی که در این بررسی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند، عبارتند از: بارندگی سالانه، بارندگی فصل رویش، بارندگی فصل رویش به علاوه پیشین، درجه حرارت، ساعات تابش خورشیدی و سرعت باد. از بین شاخص های مهم اقلیمی، بارندگی فصل رویش به علاوه پیشین به عنوان موثرترین شاخص روی تولید علوفه اثر گذار بوده و همبستگی مثبت و معنی داری را با تولید علوفه نشان داد. تولید کل همبستگی مثبت و معنی داری با بارندگی فصل رویش به علاوه بارندگی پیشین داشت. تولید گونه های Artemisia sieberi, Salsola rigida نیز واکنشی مشابه با بارندگی فصل رویش به علاوه بارندگی فصل پیشین داشت. از آنجایی که در بیشتر مراتع خشک و نیمه خشک تبخیر و تعرق به مراتب بیشتر از میزان بارندگی است، رژیم آب و خاک در خاک های مرتعی این گونه مناطق به گونه ای است که برای رشد گیاهان در فصل رویش، آب قابل دسترس به صورت رطوبت ذخیره شده وجود دارد. بنابراین رطوبت ناشی از بارندگی پیشین و ابتدای فصل رشد به صورت رطوبت ذخیره شده در خاک باقی مانده و گیاهان دایمی (بوته ایها) به علت داشتن ریشه های عمیق از رطوبت ذخیره شده و بارندگی فصل رویش استفاده می نمایند. بنابراین از این رطوبت ذخیره شده که مورد استفاده گیاه قرار می گیرد می توان به عنوان شاخصی از کمیت بارندگی نام برد. نتایج این تحقیق نشان داد که شاخص بارندگی فصل رویش به علاوه پیشین بعنوان یک متغیر در تولید، نقش اصلی را ایفا نموده و رابطه خطی بین بارش فصل رویش به علاوه پیشین با تولید وجود دارد. اما افزایش تعدا روزهای آفتابی با تولید کل و تولید دو گونه Artemisia sieberi, Salsola rigida همبستگی معنی دار و منفی نشان داد.

تلفیق عوامل و محدودیت های متعدد و در نظر گرفتن آنها به طور یکجا و اتخاذ تصمیم درست در مراتع که پیچیدگی زیادی دارد به شدت نیازمند استفاده از قابلیت رایانه و سامانه های تصمیم یارمکانی (SDSS) است. الگوی ترکیب عوامل مکانی مناسب (رسوبدهی، شیب، بارش، عوامل مرتعی: تولید یا واحد دامی در ماه، گرایش مرتع، وضعیت مرتع)، اقتصادی (نزدیکی به جاده، روستا، رودخانه، چاه و چشمه) و محدودیت های مکانی (شیب، رخساره ژئومرفرولوژی، جاده، رودخانه، روستا، کاربری زمین، بارش) برای ارایه یک برنامه بیولوژیک مناسب حفاظت خاک طراحی شد. عوامل و محدودیت ها به صورت نقشه های رستری آماده شد. استاندارد کردن آنها در محدوده ارزشی صفر تا یک انجام شد و سپس وزن عوامل با تحلیل سلسه مراتبی (AHP) مشخص گردید. تلفیق این لایه ها به صورت ارزیابی چند معیاره مکانی (SMCE) در ILWIS انجام شد. نقشه شاخص ترکیبی در محدوده ارزشی صفر تا یک استخراج شد. طبق این نقشه و هیستوگرام آن، اولویت بندی کنترل بیولوژیک فرسایش خاک (کودپاشی، بذرپاشی همراه کودپاشی، نهال کاری و قرق) برای حوضه آبخیز پیشنهاد شد.

تحقیق حاضر، تلاشی است برای ارزیابی کارآیی برخی از شاخص های متداول اقلیمی در اقلیم های نمونه و معرف حوضه دریاچه نمک. این شاخص ها که در حال حاضر در سیستم های فعال جهانی مورد استفاده قرار می گیرند عبارتند از: شاخص درصد نرمال، شاخص دهک، شاخص SPI، شاخص ZSI. این شاخص ها طی یک دوره آماری 44 ساله بر روی 34 ایستگاه هواشناسی حوضه دریاچه نمک مورد بررسی و مقایسه قرار گرفتند. نتایج حاصل از آزمون فرضیه ها نشان داد شاخص دهک ها (DI) و شاخص SPI مقارن با سال وقوع کمینه بارندگی، رخداد خشکسالی شدید و بسیار شدید را در تمام ایستگاه های تحت مطالعه نشان داده و کارآیی بیشتری نسبت به سایر شاخص ها از جنبه نمایش خشکسالی بسیار شدید دارند. شاخص (PNI) در 24 ایستگاه تحت مطالعه با رخداد خشکسالی بسیار شدید در طی سال های وقوع کمینه بارندگی انطباق داشته و در 10 ایستگاه مقارن با سال وقوع کمینه بارندگی، با خشکسالی شدید و بسیار شدید تطابق نداشته است. فراوانی های مقادیر مختلف شاخص (SPI) و (ZSI) رفتار و عملکرد مناسب و مشابهی نشان دادند. بر این اساس در انتخاب مناسب ترین شاخص جهت تحلیل وضعیت خشکسالی در طی سال های یک دوره طولانی مدت، شاخص SPI و شاخص دهکها در جایگاه نخست، شاخص ZSI در جایگاه دوم، شاخص درصد نرمال در جایگاه سوم قرار می گیرد.