نشریه دانشکده پرستاری و مامایی
سال:1389 | دوره:20 | شماره:68 |تعداد مقالات:12

زمینه و هدف: سندرم پیش از قاعدگی (Premenstrual Syndrome)، یک یا چند علامت از مجموعه بزرگی از علائم جسمی، خلقی و رفتاری است که در 90–70 درصد زنان در سنین باروری رخ می دهد. 95 درصد زنان از علایم خفیف سندرم پیش از قاعدگی رنج می برند و در 10–3 درصد آنها علایم شدید و ناتوان کننده است. این پژوهش با هدف تعیین شدت سندرم پیش از قاعدگی و عوامل مرتبط با آن در دانشجویان منتخب دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی و خدمات بهداشتی درمانی انجام گرفت.مواد و روش ها: پژوهش حاضر از نوع توصیفی است. نمونه گیری به صورت مبتنی بر هدف انجام شد. از 980 نفر از دانشجویان ساکن خوابگاه های دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی شهید بهشتی 85 نفر مبتلا به سندرم پیش از قاعدگی بودند که اطلاعات دموگرافیک و شدت سندرم در آن ها بررسی شد. ابزار گردآوری داده ها، پرسش نامه حاوی اطلاعات دموگرافیک و فرم ثبت علایم روزانه برگرفته از معیارهای DSM-4 (Diagnostic and Statistical Manual IV.)، بود که جهت اعتبار ابزار از روش اعتبار محتوا و جهت پایایی آن از آزمون مجدد با ضریب همبستگی 0.82 بین دو نوبت آزمون استفاده شد. جهت بررسی همبستگی شدت سندرم پیش از قاعدگی و متغیر های کمی و رتبه ای به ترتیب از ضریب همبستگی پیرسون واسپیرمن ا) استفاده شد.یافته ها: میانگین سنی افراد مورد پژوهش 1.5) 22.2 و میانگین شاخص توده بدنی (Body Mass Index) آن ها 1.3) 22.6 بود. 58.8 درصد (50 نفر علایم جسمی خفی، 38.8 درصد (33 نفر متوسط و 2.4 درصد (2 نفر شدید گزارش شدند. در مورد علایم روحی 30.7 درصد خفیف (26 نفر، 66.1 درصد متوسط، 56 نفر و 3 نفر 3.2 درصد شدید بودند.نتیجه گیری: شدت سندرم پیش از قاعدگی در بیش از دو سوم موارد "متوسط" و "خفیف" بود و بین زمان شروع علایم و ترم تحصیلی دانشجویان با شدت سندرم پیش از قاعدگی ارتباط مثبت معنی داری وجود داشت.

زمینه و هدف: غیبت از کار، مدیران و سایر کارکنان و بخصوص نظام پرستاری را با مشکلات متعددی روبرو می کند و باعث افت کیفیت و کمیت مراقبت های پرستاری و نهایتا افت سطح سلامت جامعه می گردد. پژوهش حاضر با هدف بررسی عوامل مرتبط با بروز غیبت از کار در بین کارکنان پرستاری شاغل در مراکز آموزشی درمانی دانشگاه علوم پزشکی تهران صورت پذیرفت.مواد و روش ها: در این مطالعه توصیفی نظرات 105 نفر از پرستاران دارای تحصیلات دانشگاهی، شاغل در بخش های مختلف مجتمع بیمارستانی امام خمینی تهران که دارای حداقل یک بار سابقه غیبت از کار بودند سنجیده شد. این افراد به روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شدند. عوامل مرتبط با غیبت از کار به وسیله پرسش نامه، مورد بررسی قرار گرفت. پرسش نامه شامل سه قسمت: اطلاعات دموگرافیک، عوامل مرتبط با غیبت و سوال باز در مورد نظر پرستاران درباره راه های کاهش غیبت از کار بود. اعتبار پرسش نامه بوسیله اعتبار محتوا و پایایی آن به وسیله آزمون مجدد (r=0.87) تعیین گردید. نتایج بر اساس مشخصات دموگرافیک، علل غیبت از کار و ارتباط بین این دو متغیر با کمک نرم افزار آماری اس پی اس اس 13 و از طریق آزمون های آماری مجذور کای و تی و آمار توصیفی شامل جداول توزیع فراوانی مطلق و نسبی و میانگین و انحراف معیار مورد بررسی قرار گرفت.یافته ها: اکثریت افراد (82.9 درصد) در محدوده سنی 39-26 سال با میانگین و انحراف معیار سنی 8.1±30.4 سال، 78.6 درصد زن، 88.6 درصد کارشناس، 74.3 درصد متاهل، 57.1 درصد دارای مسکن استیجاری و 71.4 درصد دارای شیفت کاری در گردش بودند. 65.5 درصد، مشکلات درمانی را موثرترین عامل در بروز غیبت از کار کارکنان پرستاری عنوان کردند که از این تعداد 83.9 درصد خستگی ناشی از کار زیاد را دلیل این امر می دانستند. بین میزان غیبت از کار، سن و جنس همبستگی معنی داری مشاهده شد (0.05>P)؛ ولی با میزان تحصیل همبستگی معنی داری نداشت (P>0.05).نتیجه گیری: علل بروز غیبت از کار در بین پرستاران در شیفت های مختلف کاری بسیار متعددند ولی مهم ترین آن ها خستگی ناشی از کار زیاد و عدم رضایت از نوبت کاری می باشد که با در نظر گرفتن منابع و توانایی ها و محدودیت های موجود می توان مناسب ترین راهکار را انتخاب نمود.

زمینه و هدف: پرستاران تصمیم های بالینی مهمی اتخاذ می کنند که تاثیر بسزایی در مراقبت از بیماران و عملکرد حرفه ای آن ها دارد. با وجود این که تصمیم گیری از مفاهیم پایه و اساسی حرفه پرستاری است، اما از چگونگی تصمیم گیری بالینی پرستاران ویژه و عوامل موثر بر آن درک محدودی وجود دارد. هدف از این پژوهش شناخت استدلال های ذهنی و معیارهای تصمیم گیری بالینی پرستاران مراقبت ویژه می باشد.مواد و روش ها: در این مطالعه کیفی- توصیفی (Qualitative descriptive)، 14 پرستار مراقبت ویژه از بیمارستان های آموزشی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی تهران شرکت داشتند. داده ها با استفاده از مصاحبه های عمیق نیمه ساختاری (In-depth semi structured interview) جمع آوری گردید. برای تجزیه و تحلیل داده ها از تحلیل محتوا (Content analysis) استفاده گردید. متن مصاحبه ها کلمه به کلمه پیاده شد و هم زمان با جمع آوری اطلاعات مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته ها: با تجزیه و تحلیل داده ها شش درون مایه اصلی در تصمیم گیری بالینی پرستاران مراقبت ویژه پدیدار گردید. سه درون مایه اصلی در رابطه با استدلال های ذهنی شامل شهود، باز شناسی موقعیت های مشابه و آزمون فرضیه بود و سه درون مایه اصلی دیگر در مورد معیارهای تصمیم گیری بالینی پرستاران شرکت کننده شامل میزان سودمندی-خطر، ضرورت های سازمانی و منابع تکمیلی اطلاعات بود.نتیجه گیری: یافته های این مطالعه درک عمیقی از تجربیات تصمیم گیری بالینی پرستاران مراقبت ویژه در رابطه با استدلال های ذهنی و معیارهای تصمیم گیری فراهم می کند. درک عمیق چگونگی تصمیم گیری پرستاران در محیط پر تنش و حساس بخش های مراقبت ویژه و عوامل مرتبط با آن، علاوه بر تسهیل تصمیم گیری های کارآمدتر، بر روی پیامدهای حاصل از مراقبت های مستقل و مشترک پرستاری نیز می تواند موثر باشد.

زمینه و هدف: امروزه تمایل زنان به سزارین زیاد شده و یکی از دلایل خانم ها برای انجام عمل سزارین، تصور تاثیر زایمان طبیعی بر عملکرد جنسی پس از زایمان می باشد. لذا با توجه به آمار بالای سزارین در شهر تهران و عدم پژوهشی جامع در این زمینه، به منظور تعیین رابطه نحوه زایمان با عملکرد جنسی زنان در دوران پس از زایمان، این پژوهش در سال 1387 در روی زنان مراجعه کننده به مراکز بهداشتی منتخب شهر تهران انجام گرفت.مواد و روش ها: در این مطالعه که به صورت هم گروهی تاریخی انجام شد، فعالیت جنسی 140 خانم با زایمان واژینال (گروه مورد) با 140 خانم سزارین شده (گروه شاهد) مورد بررسی قرار گرفت. اعتبار پرسش نامه مربوط به اطلاعات دموگرافیک و عملکرد جنسی به روش اعتبار محتوا و پایایی آن با استفاده از آزمون مجدد مورد تایید قرار گرفت. اطلاعات به دست آمده با استفاده از نرم افزار اس پی اس اس 13 و با استفاده از آمار توصیفی و آزمون کای دو با سطح معنی داری کمتر از 0.05 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته ها: نتایج نشان داد که بین میزان درآمد و میزان تحصیل زنان و انتخاب نوع زایمان ارتباط معنی دار وجود داشت (0.02>P و P<0.001). بین زمان شروع نزدیکی پس از زایمان و نوع زایمان ارتباط معنی دار بود (0.02>P). بین تعداد نزدیکی در ماه در دوران پس از زایمان و نوع زایمان ارتباط معنی دار بود (0.002>P) به طوری که 45 درصد زنان با زایمان واژینال و 60.7 درصد زنان سزارینی سه بار یا کمتر در ماه نزدیکی داشتند. بین تغییرات میل و رضایت مندی جنسی نسبت به قبل از بارداری، تجربه ارگاسم، درد حین نزدیکی و خشکی واژن در دوران پس از زایمان نسبت به قبل از بارداری در دو گروه تفاوت معنی داری نشان داده نشد.نتیجه گیری: به نظر می رسد بین نوع زایمان و عملکرد جنسی پس از زایمان ارتباط معنی دار وجود ندارد.

زمینه و هدف: مفهوم امیدواری در نوجوانان و نیز نقش آن در سلامت این گروه از افراد جامعه بسیار اهمیت دارد. لذا وجود مقیاسی معتبر و پایا جهت اندازه گیری این مفهوم ضروری می باشد. هدف از انجام این پژوهش، روانسنجی (اعتبار و پایایی) "مقیاس امیدواری نوجوانان" در دانش آموزان دبیرستانی شهر تهران بوده است.مواد و روش ها: در این پژوهش روش شناسی، 1918 دانش آموز دختر و پسر مقطع دبیرستان از مناطق 3، 5، 9، 10 و 18 آموزش و پرورش تهران به روش تصادفی خوشه ای انتخاب شدند و "مقیاس امیدواری نوجوانان" را به همراه پرسش نامه ویژگی های دموگرافیک و مقیاس خودکارآمدی شرر و همکاران (مقیاس ملاک) تکمیل کردند. اعتبار ابزار به روش اعتبار سازه و اعتبار ملاکی تعیین گردید و پایایی نیز از طریق محاسبه ضریب همسانی درونی و آزمون مجدد تعیین شد. داده ها از طریق انجام تحلیل عاملی، محاسبه ضرایب همبستگی و آلفای کرونباخ تحلیل گردید.یافته ها: اعتبار سازه مقیاس به کمک تحلیل عاملی اکتشافی بررسی شد که وجود دو زیر مقیاس "تفکر خوش بینانه نسبت به آینده" و "تفکر بدبینانه نسبت به آینده" را نشان داد. ضریب همبستگی نمرات "مقیاس امیدواری نوجوانان" با ابزار ملاک "مقیاس خودکارآمدی" شرر و همکاران، r=0.588 (P<0.001) به دست آمد. ضریب آلفای کرونباخ مقیاس، a=0.834 و همبستگی نمرات مقیاس در دو بار اجرای آن، r=0.445 محاسبه گردید.نتیجه گیری: "مقیاس امیدواری نوجوانان"، از اعتبار و پایایی مناسب برخوردار است و می توان از آن به منظور اندازه گیری امیدواری در نوجوانان استفاده نمود.

زمینه و هدف: آسم یک بیماری مزمن است که بر کیفیت زندگی کودکان مبتلا و خانواده های آن ها تاثیر می گذارد. پرستار و سایر اعضا گروه درمان برای اندازه گیری چنین تاثیراتی بر کیفیت زندگی این کودکان، نیاز به ابزاری معتبر و پایا دارند. هدف این پژوهش، طراحی و روان سنجی "مقیاس کیفیت زندگی کودکان مبتلا به آسم" می باشد.مواد و روش ها: پژوهش حاضر مطالعه ای یک مطالعه روش شناسی است. در ابتدا، با مروری بر متون و مصاحبه های نیمه ساختار یافته با 13 کودک مبتلا به آسم، 81 عبارت "مقیاس کیفیت زندگی کودکان مبتلا به آسم" طراحی شد. سپس با نظرخواهی از 30 متخصص در زمینه طب و پرستاری کودکان، آسم، طراحی ابزار و کیفیت زندگی، شاخص اعتبار محتوا بر اساس "مربوط بودن"، "واضح بودن" و "ساده بودن" تعیین و سپس اعتبار صوری مقیاس اندازه گیری گردید. اعتبار سازه (تحلیل عاملی) با توزیع مقیاس طراحی شده در میان 136 کودک مبتلا به آسم و سپس اعتبار ملاکی همزمان مقیاس با استفاده از پرسش نامه کیفیت زندگی کودکان کیندل تعیین شد. برای اندازه گیری پایایی، از روش همسانی درونی (آلفای کرونباخ) و ثبات (آزمون مجدد) استفاده گردید.یافته ها: بر اساس مرور متون و انجام مصاحبه های انجام شده "مقیاس کیفیت زندگی کودکان مبتلا به آسم" با 81 عبارت به دست آمد. در تجزیه و تحلیل شاخص اعتبار محتوا، عبارات بالای 75 درصد در مقیاس حفظ شد. تحلیل عاملی 5 بعد (عامل) در مقیاس نشان داد و نتایج تعیین اعتبار ملاکی بیانگر ضریب همبستگی 0.89 میان دو پرسش نامه بود. دامنه آلفای کرونباخ (ضریب همبستگی) در 5 عامل بین 0.81 تا 0.92 و هم چنین نتایج پایایی آزمون مجدد، ضریب همبستگی 0.93 تا 0.98 در ابعاد مختلف را نشان داد.نتیجه گیری: نتایج این پژوهش نشان داد که "مقیاس کیفیت زندگی کودکان مبتلا به آسم" با 61 عبارت و با مقیاس اندازه گیری لایکرت معتبر و پایا می باشد. با توجه به اهمیت این مقیاس، بکارگیری آن جهت اندازه گیری کیفیت زندگی کودکان مبتلا به آسم در مطالعات مختلف پیشنهاد می شود.

زمینه و هدف: کاهش وزن هنگام تولد یکی از مسائل و مشکلات مهم بسیاری از جوامع به خصوص جوامع در حال توسعه می باشد. میزان بقای شیرخواران رابطه مستقیم با وزن هنگام تولد آن ها دارد. این مطالعه به منظور تعیین شیوع نوزادان با وزن پایین زمان تولد (Low BirthWeight) و ماکروزوم و بررسی علل احتمالی آن ها انجام شد.مواد و روش ها: این مطالعه مقطعی طی 6 ماه در سال 1385 در بیمارستان جواهری تهران با نمونه 1000 نوزاد زنده متولد شده انجام شد. انتخاب نمونه ها به صورت پشت سرهم و غیرتصادفی بود. با بررسی پرونده این نوزادان وزن زمان تولد و متغیرهای مورد نظر بررسی شد. نتایج بدست آمده با نرم افزار اس پی اس نسخه 13 و آزمون های آماری تی مستقل و کای دو تجزیه و تحلیل شدند.یافته ها: میانگین و انحراف معیار وزن نوزادان مورد مطالعه 910±2957 گرم بود. 7 درصد نوزادان دارای وزن تولد پائین بودند و میانگین وزنی آن ها 260±2371 گرم و 3 درصد نوزادان ماکروزوم بودند که میانگین وزنی آنان 240±4247 گرم بود. بین وزن زمان تولد و سن حاملگی نوزادان ارتباط معنی دار مشاهده شد. ابتلای مادر به دیابت حاملگی در 10 درصد نوزادان ماکروزوم مشاهده شد و علت ماکروزومی در اکثر موارد ناشناخته بود. شایع ترین علل وزن پایین موقع تولد در نوزادان مورد مطالعه پارگی زودرس کیسه آب، دوقلویی، دیسترس جنینی و بیماری های مادر بود.نتیجه گیری: عوامل متعدد مادری، جنینی و جفتی روی وزن زمان تولد نوزاد تاثیر می گذارند. مراقبت های مناسب دوران بارداری، شناسایی عوامل خطر قبل از بارداری و بالا بردن کمیت و کیفیت خدمات بهداشت مادر و کودک می تواند در کاهش میزان تولد نوزادان با وزن پایین زمان تولد موثر باشد.

زمینه و هدف: معنویت به عنوان اساس هستی انسانی و تاثیر آن در التیام و شفا بخشی انسان در سال های اخیر مورد توجه فزاینده ای قرار گرفته است. بعد معنوی یکی از ابعاد چهارگانه مراقبت کلی نگر بوده و مانند ابعاد زیستی، روانی و اجتماعی انسان از اهمیت خاصی برخوردار است. رویکرد کلی نگر راهکار مناسبی برای شاغلین حرفه های بهداشتی درمانی به ویژه پرستاران، جهت توجه به تمامی ابعاد وجودی انسان فراهم کرده است. سازمان جهانی بهداشت، مجمع بین المللی پرستاران، کدهای اخلاقی دانشگاه های دنیا و نیز اکثر نظریه پردازان پرستاری بر لزوم توجه به آموزش معنویت و مراقبت معنوی در چارچوب رویکرد کلی نگر تاکید دارند. از آن جایی که حرفه پرستاری وظیفه مراقبت جسمی، روانی اجتماعی، فرهنگی و معنوی بیماران را بر عهده دارد، برای توجیه این ادعا، به پرستاران آگاه و توانا جهت پاسخ گویی به نیازهای معنوی بیماران نیاز دارد. این مقاله با مرور جامع بر متون مربوط، قصد دارد به اهمیت آموزش معنویت و مراقبت معنوی در پرستاری پرداخته و ضمن توجه به الزامات قانونی و اخلاقی ادغام آن در برنامه های آموزشی، آن را به عنوان چالشی برای برنامه ریزی دوره کارشناسی پرستاری در ایران مورد توجه قرار دهد.مواد و روش ها: در این مطالعه، مرور جامع و عمیق متون با استفاده از شبکه جهان گستر از سال 1980 تا سال 2009 میلادی با کلید واژه های پرستاری، آموزش معنویت و مراقبت معنوی در پایگاه داده های ایرانی و بین المللی از جمله IranMedex، IranDoc، PubMed،ScienceDirect ،ERIC ، ProQuest وOvid  انجام گرفت.یافته ها: مرور متون نشان داد که در برنامه های درسی اکثر دانشگاه های کشورهای غربی و شرقی آموزش معنویت و مراقبت معنوی وارد شده است، ولی به دلایل مختلف، پرستاران هنوز آمادگی لازم جهت شناسایی و رفع نیازهای معنوی بیماران را نداشته و به آموزش دانشگاهی بیشتری نیاز دارند. در ایران هیچ پ‍ژوهشی در مورد لزوم ورود معنویت و مراقبت معنوی در برنامه درسی دوره کارشناسی پرستاری انجام نشده است.نتیجه گیری: مدرسین پرستاری در آماده سازی دانشجویان پرستاری جهت تشخیص و رفع نیازهای معنوی بیماران نقش مهمی دارند. اصول معنویت و مراقبت معنوی باید در برنامه درسی دوره کارشناسی پرستاری وارد شده و در دانشکده های پرستاری تدریس شود.