مجله دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی شیراز - Journal Of Dentistry
سال:1386 | دوره:8 | شماره:1 (مسلسل 14) |تعداد مقالات:12

بیان مساله: پاکسازی و آماده سازی مکانیکی کانال یکی از مهم ترین مراحل درمان ریشه دندان است. ابزار خودکار گوناگونی برای کاهش زمان آماده سازی و آسان کردن آن معرفی شده است. یکی از این ابزار خودکار، هندپیس نوین TEP-E10R است، که به نام کلی اندوگریپر (Endogripper) معروف هستند.هدف: هدف از این بررسی، مقایسه روش آماده سازی دستی با شیوه چرخشی متناوب (reciprocal) در اندازه تغییر مرکزیت کانال ریشه دندان بود.مواد و روش: در این بررسی تجربی، 60 ریشه مزیال دندان های کشیده شده مولر نخست و دوم فک پایین انسان، که روی هم رفته 120 کانال بود، انتخاب گردید. ریشه های مزیال به یک مفل فلزی مانت وارد شدند. شمار 60 نمونه به چهار گروه بخش شدند. در هر نمونه، دو مقطع افقی، یکی در ناحیه میانی و دیگری در پنج میلی متری آپیکال فراهم شد. از نمونه های مقطع زده شده پیش از آماده سازی عکس فراهم گردید. سپس، مقاطع هر یک از ریشه ها در درون مفل فلزی بر هم منطبق و آماده سازی شدند. در گروه نخست، آماده سازی به روش دستی و با فایل های NiTi، در گروه دوم آماده سازی به صورت دستی و با استفاده از فایل های S.S.، در گروه سوم، آماده سازی با هندپیس reciprocal مدل TEP-E10R با وسایل Ni Ti و در گروه چهارم، آماده سازی با همان هندپیس گروه سوم و فایل های S.S. انجام شد. سپس، دندان ها از مفل درآورده شدند و از مقاطع فراهم شده در هر ریشه، دوباره عکس گرفته شد. عکس ها پیش و پس از آماده سازی هر ریشه بر هم منطبق و با استفاده از نرم افزار Adobe Photoshop، میزان جابه جایی مرکز کانال در هر یک از آنها اندازه گیری شد. سپس، با استفاده از نرم افزار SPSS و واکاوی آماری ANOVA یک سویه و توکی (Tukey) به واکاوی داده ها پرداخته شد.یافته ها: در همه نمونه های هر چهار گروه جابه جایی از مرکز کانال مشاهده شد. در مقطع کرونالی، گروه دوم بیشترین میانگین جابه جایی کانال را نشان دادند، که نسبت به گروه نخست اختلاف معنادار بود (p=0.008). در مقطع میانی، گروه چهارم بیشترین میانگین جابه جایی مرکز کانال را نشان داد، که نسبت به گروه نخست، اختلاف معنادار بود (p=0.001). در مقطع آپیکالی، گروه دوم بیشترین میانگین جابه جایی مرکز کانال را نشان داد، که نسبت به سه گروه اختلاف معنادار بود (p<0.001).نتیجه گیری: دستگاه چرخشی (reciprocal) با استفاده از هندپیس مدل TEP-E10R توانایی حفظ مرکزیت کانال را مانند آماده سازی با فایل های Ni Ti دارا بود.

بیان مساله: امروزه بررسی های گوناگون برای کاهش زمان نوردهی ترمیم های همرنگ دندان انجام شده، که هدف آنها کاهش طول زمان کار بالینی است.هدف: هدف از این پژوهش، بررسی اثر زمان های گوناگون نوردهی به لایه ادهزیو Excite و Prompt L-pop بر استحکام پیوند برشی کامپوزیت- عاج است.مواد و روش: در این بررسی آزمایشگاهی، مینای سطح باکال 72 دندان سالم پره مولر انسانی پس از مانت در آکریل برداشته شد و برچسبی با قطر سطح پیوند شونده یکسان بر روی آن قرار گرفت. نمونه ها به طور تصادفی به شش گروه برابر 12 تایی F, E, D, C, B, A بخش شدند. در گروه C, B, A از ادهزیو Excite و در گروه F, E, D از Prompt L-pop بر پایه دستور کارخانه استفاده شد. گروه A, D بی نوردهی و در گروه B و 20 ,E ثانیه در گروه C و 40 ,F ثانیه نوردهی انجام گرفت. سپس، بر روی سطح آماده سازی شده، کامپوزیت سینرجی (Synergy) قرار گرفت و نوردهی شد. نمونه ها پس از یک هفته نگهداری در آب 37 درجه سانتی گراد، در زیر نیروی برشی و با سرعت یک میلی متر بر دقیقه قرار گرفتند. واکاوی داده ها با استفاده آزمون های آنالیز واریانس دو سویه انجام شد.یافته ها: میانگین استحکام پیوند برشی در گروه 3.90 ,A، گروه 13.45 ,B، گروه 18.10 ,C، گروه 8.30 ,D، گروه 24.81 ,E و در گروه 24.99 ,F مگاپاسکال بود. در استحکام پیوند برشی گروه های C, B, A و گروه D و E تفاوتی معنادار دیده شد (p=0.0001). در گروه F و E تفاوت آماری استحکام پیوند برشی معنادار نبود. در همه مدت زمان های نوردهی، استحکام پیوند برشی Prompt L-pop، به گونه ای معنادار بیشتر از Excite بود.نتیجه گیری: بر پایه یافته های آزمایشگاهی این بررسی، افزایش زمان نوردهی باعث افزایش استحکام پیوند در Excite شد، ولی در Prompt L-pop با افزایش زمان کیورینگ، استحکام پیوند افزایش نیافت و زمان 20 ثانیه، کافی و افزایش زمان به افزایش چشمگیر استحکام پیوند برشی آن منجر نشد. همچنین، عدم نوردهی در هر دو ماده باعث شد که حداقل استحکام پیوند لازم برای پایداری کارهای ترمیمی ایجاد نشود.

بیان مساله: در گفتار طراحی پروتزهای پارسیل انتهای آزاد، درباره جای مناسب رست (Rest) دندان پایه انتهایی اختلاف دیدگاه زیادی وجود دارد. هدف اصلی همه این گفتارها کاستن و به حداقل رساندن فشارهای کناری وارده بر دندان های پایه انتهایی است.هدف: هدف این پژوهش، بررسی اثر تغییر جای رست در فشار وارده بر دندان پایه با استفاده از روش واکاوی اجزای محدود بود.مواد و روش: از جمجمه یک مرد 60 ساله، سی. تی. اسکن با مقاطع نیم میلی متری فراهم شد و با استفاده از اطلاعات به دست آمده، یک الگوی سه بعدی از فک پایین فراهم گردید. سپس، بر روی این الگوی سه بعدی رایانه ای، پروتز پارسیل طراحی شد، که در یک طرح، دارای رست دیستالی بر روی دندان پایه انتهایی و در طرح دیگر، دارای قرارگیری مزیال بود. سپس، نیروی اکلوزال بر روی زین آزاد وارد شد و فشار وارده بر دندان پایه با روش اجزای محدود و با استفاده از نرم افزار "Cosmos works 2003" محاسبه گردید.یافته ها: در هر دو طرح، پروتز پارسیل بیشترین تمرکز فشار بر روی سطح دیستال دندان پایه انتهایی و کمترین تمرکز فشار بر روی کاسپ باکال و ریشه دندان مشاهده گردید. جایگاه رست تنها بخشی بود که با تغییر جا، فشار وارده بر آن تغییر می کرد. رست دیستالی، فشاری بیشتر نسبت به رست مزیالی دریافت می کرد. در هر دو طرح، استخوان زیرین مقدار متوسطی از فشار را دریافت می کرد و مقدار این فشار در بخش دیستال بیشتر بود.نتیجه گیری: تغییر دادن جایگاه رست، فشار وارده بر دندان پایه را تغییر نداد. بنابراین، ممکن است بتوان این عامل را در تعیین جایگاه رست، نادیده گرفت.

بیان مساله: هدف اصلی درمان ریشه از میان بردن ریزجانداران (میکروارگانیزم ها) و فرآورده های آنها از کانال ریشه است. استفاده از شوینده های شیمیایی به هنگام انجام عمل مکانیکی شیمیایی و فراهم کردن کانال ریشه برای گندزدایی و پاک کردن آنها دارای اهمیت است.هدف: هدف از این بررسی، ارزیابی رشد باکتری انتروکوکوس فیکالیس پس از تماس با غلظت های گوناگون اسانس آویشن شیرازی در فاصله های زمانی متفاوت بود.مواد و روش: در این بررسی آزمایشگاهی، اسانس آویشن شیرازی به روش پیاپی تا هشت بار رقیق گردید و سپس، اندازه معین از میکروب کشت داده شده به هر یک از محلول های رقیق شده در فاصله زمانی 1، 5 و 15 دقیقه افزوده شد. میزان 100 میکرولیتر از محتویات هر لوله آزمایش به محلول کشت SF Broth منتقل شد و به مدت 48 ساعت در دمای 37 درجه سانتی گراد انکوبه گردید. یافته ها پس از زمان انکوبه ثبت گردید.یافته ها: محلول دو درصد اسانس آویشن شیرازی در همه فاصله های زمانی از رشد باکتری انتروکوکوس فیکالیس جلوگیری کرد. محلول یک درصد اسانس آویشن شیرازی در 5 و 15 دقیقه اثر ضدباکتریایی نشان داد. غلظت های رقیق شده 0.5 درصد و کمتر اسانس آویشن شیرازی در هیچ یکی از فاصله های زمانی توان از میان بردن باکتری انتروکوکوس فیکالیس را نداشتند.نتیجه گیری: به نظر می رسد، که اسانس آویشن شیرازی در غلظت های 1 و 2 درصد، در از میان بردن باکتری انتروکوکوس فیکالیس موثر است. کاربرد این اسانس گیاهی را به عنوان شوینده درون کانالی می توان پس از انجام بررسی های گسترده در شرایط طبیعی و آزمایشگاهی پیشنهاد کرد.

بیان مساله: کشیدن دندان یکی از جنجال برانگیزترین موضوع های درمان ارتودنسی است. زیرا، که این کار، اثراتی انکارناپذیر بر زیبایی چهره و ویژگی های لبخند دارد.هدف: هدف از این پژوهش، بررسی تغییر موقعیت لب ها نسبت به خطوط Sn-Pog’ و S-line، بررسی تغییرات زاویه Z مریلفید و تعیین تغییرات پهنایی قوس های دندانی فک بالا و پایین در نواحی دندان های کانین، پرمولر دوم و مولر نخست، به دنبال بیرون آوردن چهار پرمولر نخست و انجام درمان ارتودنسی در بیماران مبتلا به مال اکلوژن کلاس یک بود.مواد و روش: در این بررسی از قالب ها و سفالوگرام پیش و پس از درمان 47 بیمار دارای مال اکلوژن کلاس یک با میانگین سنی 12.7±1.86 سال استفاده شد. این بیماران، 43 دختر و چهار پسر بودند، که به وسیله یک نفر متخصص ارتودنسی به روش کشیدن چهار پرمولر نخست و با دستگاه استاندارد اج وایز 22 و به صورت سیستماتیک درمان شده بودند. در این بررسی مقطعی، نمونه گیری از گونه آسان و غیر احتمالی بود. فاصله برجسته ترین نقطه بر روی لب بالا و پایین تا خطوط S-line و Sn-pog’ بافت نرم و زاویه Z مریفیلد بر روی سفالوگرام تعیین شد. بر روی قالب های بررسی نیز، پهنای میان کانین ها، پرمولرهای دوم و مولرهای نخست در فک بالا و پایین با استفاده از کولیس دیجیتال، پیش و پس از درمان ارتودنسی اندازه گیری و ثبت گردید. برای مقایسه تغییرات، از آزمون t زوجی استفاده شد و در همه آزمون ها، کمتر از 0.05، به عنوان سطح معنادار انگاشته شد.یافته ها: پهنای میان کانین ها در قوس های بالا و پایین افزایشی معنادار یافته (p<0.001)، در حالی که، پهنای میان پرمولرها و مولرها کاهشی معنادار نشان داد (p<0.001). همچنین، لب بالا و پایین نسبت به خطوط Sn-Pog’ و S-line، به گونه ای معنادار عقب تر قرار گرفته (p<0.001) و این عقب رفتگی در لب پایین نسبت به پلن S-line، بیشتر از لب بالا بود. افزون بر آن، مشاهده شد، که زاویه Z مریلفید افزایشی معنادار یافته است (p<0.05).نتیجه گیری: در پی کشیدن چهار پرمولر نخست در بیماران دچار مال اکلوژن کلاس یک و انجام درمان ارتودنسی: 1- پهنای قوس در ناحیه جلویی دندانی (کانین ها) دندانی افزایش و در بخش پشتی (مولرها) کاهش پیدا کرد. این افزایش پهنا در ناحیه جلویی نشان می دهد، که پس از درمان ارتودنسی با روش استاندارد اج وایز و کشیدن چهار پرمولر، پهنای کوریدورهای باکال افزایش نیافته و اثری ناخوشایند بر لبخند بیمار ندارد. 2- لب های بالا و پایین پس از درمان نسبت به Sn-pog’ و S-line عقب تر قرار گرفتند و زاویه Z مریفیلد افزایش پیدا کرد، که نشان دهنده مستقیم تر شدن نیمرخ پس از این درمان هاست.

بیان مساله: اندوکاردیت باکتریایی بیماری کمیابی است، که امروزه با وجود پیشرفت در همه رویکردهای دانش پزشکی، احتمال مرگ و میر و ناتوانی در کودکان و نوجوانان در اثر این بیماری 55 تا 65 درصد است. از آنجا که، شماری از کارهای دندانپزشکی سبب ایجاد اندوکاردیت باکتریایی می شوند، تجویز پادزیست و شیوه برخورد درست با این موضوع الزامی است.هدف: هدف از این پژوهش، بررسی آگاهی گروهی از دندانپزشکان ایران درباره پروفیلاکسی پادزیستی برای پیشگیری از اندوکاردیت باکتریایی است.مواد و روش: پژوهش کنونی یک بررسی توصیفی و مقطعی است. گروه مورد نظر در این پژوهش، دندانپزشکان شرکت کننده در پنجمین کنگره بین المللی دندانپزشکی کودکان در تابستان سال 1385 بودند که با روش نمونه گیری سرشماری برگزیده شدند. پرسشنامه ای محقق ساخته (پس از تعیین روایی و پایایی) به صورت جمع ایفا در اختیار شرکت کنندگان در کنگره قرار گرفت. بعد از جمع آوری اطلاعات، داده ها با استفاده از آزمون t test، آزمون همبستگی اسپرمن و برنامه SPSS 13.5، واکاوی آماری مورد بررسی قرار گرفتند.یافته ها: در این پژوهش 85 نفر از دندانپزشکان بررسی شدند. در پیوند با نیاز به تجویز پادزیست (آنتی بیوتیک) در بیماران دارای پیشینه اندوکاردیت، 97.6 درصد از پاسخ ها درست بوده است. همچنین، درباره نیاز به تجویز پادزیست در بیماری رماتیسم قلبی و افتادگی دریچه میترال با بازگشت خون، به ترتیب 90.4 و 88.7 درصد پاسخ ها درست بودند. همچنین، شایع ترین اقداماتی که از نظر پاسخ گویان، به تجویز پادزیست نیاز داشت، به ترتیب عبارت از کشیدن دندان و قرار دادن نخ های زیر لثه بود. بیشتر از نیمی از پاسخ دهندگان (68.3 درصد) آموکسی سیلین را، به عنوان پروفیلاکتیک برگزیده بودند. میانگین نمره آگاهی به درصد، برابر 37.4±14.3 محاسبه شد.نتیجه گیری: از آنجا که، دندانپزشکان ما نسبت به بیشتر خط مشی های بالینی پروفیلاکسی با پادزیست آگاهی ندارند، به نظر می رسد نیاز به اقداماتی، چون دوره های بازآموزی و آموزش بیشتر درباره موارد ایجاد اندوکاردیت باکتریایی در دندانپزشکی برای بالا بردن آگاهی دندانپزشکان ضروری باشد.

بیان مساله: برای آسانی آماده سازی کانال ریشه دندان های دایمی، ابزارهای نوین چرخشی نیکل تیتانیوم طراحی گردیده است. ارزیابی توان و اثر این ابزارهای نوین در درمان ریشه دندان های شیری نیز، منطقی و ضروری به نظر می رسد.هدف: هدف از انجام این بررسی، مقایسه توان پاکسازی فایل های دستی (K.file) و چرخشی (protaper) و مقایسه زمان مورد نیاز آنها برای آماده سازی در کانال های ریشه دندان های مولر شیری بود.مواد و روش: پس از تزریق جوهر هندی به درون کانال ریشه 49 دندان از 56 دندان مولر شیری مورد بررسی، نمونه ها به روش تصادفی ساده به سه گروه آزمایش 14 تایی (هر گروه 42 کانال)، و دو گروه شاهد هفت تایی (هر گروه 21 کانال) بخش شدند. آماده سازی کانال ها در گروه نخست، به روش دستی پروفایل (K-file) و در گروه دوم، با روش استفاده از فایل های چرخشی پروتیپر (protaper) انجام شد. در گروه سوم، تنها شست و شوی کانال ها با نرمال سیلین انجام شد و در گروه های شاهد، کانال ها دست نخورده باقی ماندند. زمان مورد نیاز برای آماده سازی نمونه های گروه های نخست و دوم، بر پایه ثانیه ثبت گردید. پس از شفاف سازی (clearing)، محتویات کانال ها زیر استریومیکروسکوپ با بزرگنمایی ده برابر مشاهده و نتایج، با آزمون های آماری آنوا (ANOVA)، توکی (Tukey HSD) و تی (T) واکاوی شدند.یافته ها: میانگین میزان پاکسازی با روش استفاده از فایل های چرخشی، نسبت به روش دستی، در نواحی اپیکال، میانی و سرویکال کانال ها، بیشتر و اختلاف آماری در میان دو گروه کاملا معنادار بود (p<0.001). میانگین میزان پاکسازی در نواحی سه گانه کانال ها در روش استفاده از فایل های دستی، نسبت به روش استفاده از نرمال سیلین، بیشتر و اختلاف آماری موجود کاملا معنادار بود (p<0.001). میانگین مقدار زمان مورد نیاز برای آماده سازی کانال ها در روش استفاده از فایل های دستی، 130 ثانیه و در روش استفاده از فایل های چرخشی، 70 ثانیه بود (p<0.001).نتیجه گیری: فایل های چرخشی پروتیپر (protaper) در درمان پالپ دندان های شیری نیز، قابل استفاده و از کارآیی لازم برخوردار هستند.

بیان مساله: پوسیدگی دندانی زودرس دوران کودکی یکی از بیماری های مزمن شایع در کودکان کم سن و سال است، که با درد و عفونت های دندانی ناشی از آن، انجام درمان های دندانپزشکی باهوشبری عمومی را پرهیزناپذیر می سازد. بیشتر پژوهشگران بر پیچیدگی سبب شناسی و شناخت ناکامل عوامل اختصاصی پوسیدگی دندانی زودرس دوران کودکی تاکید دارند. پردازش برنامه غذایی کودکان هر جامعه می تواند در ارزیابی بسندگی برنامه غذایی، شناخت عادات تغذیه ای و آمادگی پوسیدگی زایی برنامه غذایی آنان سودمند باشد.هدف: این پژوهش برای بررسی رابطه میان میزان شیوع پوسیدگی زودرس دوران کودکی و برنامه غذایی در کودکان مهدهای کودک بیرجند انجام گرفته است.مواد و روش: در این پژوهش توصیفی تحلیلی مقطعی، پیشینه غذایی هفت روزه 500 کودک 24 تا 71 ماهه مهدهای کودک بیرجند ثبت و با میزان توصیه شده گروه های غذایی گوناگون در الگوی پیشنهادی گروه کشاورزی ایالات متحده امریکا مقایسه گردید. سپس، نمونه های یادشده مورد معاینه دندانپزشکی قرار گرفتند و رابطه برنامه غذایی و میزان شدت پوسیدگی دندانی در نمونه های مورد پژوهش، بررسی شد. در پردازش یافته ها از آزمون های مان ویتنی (Mann-Whitney)، مجذور کای (Chi-Square) و آزمون همبستگی اسپیرمن (Spearman) استفاده گردید.یافته ها: 1- در کودکان مورد بررسی، 83.9 درصد آنها به پوسیدگی دندانی زودرس و 50.2 درصد به پوسیدگی دندانی زودرس حاد دچار بودند. 2- میانگین وعده های مصرف گروه غذایی متفرقه در جنس مذکر بیشتر از مونث به دست آمد (p=0.01). 3- میانگین dmft و dmfs ارتباطی مستقیم با افزایش میانگین دفعات مصرف مواد غذایی گروه متفرقه داشت (p=0.001). 4- میانگین dmfs در نمونه هایی که مصرف شیر و فرآورده های شیری و نیز، گوشت و حبوب به تفکیک در آنها مطابق یا بیشتر از میزان توصیه شده بود، کمتر از نمونه هایی، که مصرف گروه های غذایی یادشده در آنان کمتر از الگوی استاندارد به دست آمد (p<0.001).نتیجه گیری: بیشتر نمونه های مورد بررسی از برنامه غذایی مطلوب برخوردار نبودند و شیوع پوسیدگی زودرس دندانی در آنها بالا بود.

بیمار، کودکی هشت ساله بود، که با شکایت اصلی شمار کم دندان های خود به بخش کودکان دانشکده دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی شیراز مراجعه کرد. در معاینه بالینی شمار کم دندان ها و در بررسی پرتونگاری، نبود مادرزادی و تشکیل نشدن ریشه در شماری زیاد از دندان های دایمی مشاهده گردید. بیمار موردنظر، بی هر گونه علایم و نشانه ای از بیمار های سیستمیک، ناهنجاری های تکاملی و یا مشکلات سندرومیک بود.