مجله دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی شیراز - Journal Of Dentistry
سال:1390 | دوره:12 | شماره:3 (مسلسل 32) |تعداد مقالات:17

بیان مساله: کاربرد سیم های نیکل- تیتانیوم در مرحله آغازین درمان ارتودنسی بسیار رایج است.هدف: هدف از این پژوهش، بررسی اثر میزان فعال سازی بر روی ویژگی های نیرو خمش دو گونه سیم نیکل-تیتانیوم بود. همچنین، تغییراتی که در ویژگی های خمشی سیم ها در اثر بازیافت ایجاد می شود، بررسی گردید.مواد و روش: در این پژوهش آزمایشگاهی، 80 نمونه از دو نوع سیم Ni-Ti تک رشته ای (Rematitan “Lite”) و چند رشته ای (SPEED Supercable) انتخاب شدند و در دو حالت «آغازین» و «پس از دو ماه قرارگیری در محیط دهانی تقلید شده و استریلیزاسیون با اتوکلاو»، تحت آزمایش خمش سه نقطه ای قرار گرفتند. سیم ها تا مسافت های 3 یا 6 میلی متر فعال و نیروهای باربرداری توسط دستگاه زوویک (Zwick) ثبت شد. داده ها با استفاده از آزمون تی (T) واکاوی گردید.یافته ها: در هر دو فعال سازی 3 و 6 میلی متر، نیروی سیم نیکل-تیتانیوم تک رشته ای به گونه چشمگیری بالاتر از سیم چند رشته ای بود(p<0.05)  سیم نیکل تیتانیوم تک رشته ای در فعال سازی 6 میلی متر نیروهای کمتری را نسبت به فعال سازی 3 میلی متر نشان داد. در مقایسه، فعال سازی شدید سیم نیکل-تیتانیوم چند رشته ای سبب ایجاد ناحیه پلاتوی طولانی تری شد و در نتیجه نیروی این سیم در خمش های 1.5، 1.0 و 0.5 میلی متر باربرداری در فعال سازی شدید نسبت به فعال سازی متوسط بیشتر بود. اثر بازیافت روی ویژگی های خمشی سیم ها از لحاظ بالینی چشمگیر نبود.نتیجه گیری: کاربرد سیم نیکل تیتانیوم (NiTi) چند رشته ای در مواردی که نیروی خیلی سبک برای مرتب کردن دندان ها ضرورت دارد، مناسب است. نیروی ایجاد شده در آزمایش خمش سه براکتی بستگی به درجه فعال سازی دارد. سیم های مورد بررسی دست کم قابلیت یک بار استفاده دوباره را دارند.

بیان مساله: نخستین گام در کاهش میزان دوز پرتوی رسیده به بیماران تجویز درست پرتونگاری است.هدف: هدف از این پژوهش، ارزیابی میزان آگاهی دندان پزشکان عمومی قدیم (دانش آموختگان بیشتر از 5 سال) و جدید (دانش آموختگان 5 سال و کمتر) شهر همدان در مورد تجویز درست پرتونگاری های درون دهانی و پانورامیک بود.مواد و روش: در این پژوهش مقطعی پرسشنامه ای درباره آگاهی دندانپزشکان در مورد تجویز درست پرتونگاری های درون دهانی و پانورامیک و عوامل موثر بر آن فراهم شد. 81 نفر از دندانپزشکان به پرسش ها پاسخ دادند. در واکاوی آماری از آزمون های کای اسکور (Chi-square) و مان ویتنی (Mann-Whitney) توسط برنامهSPSS  ویرایش پانزدهم تحت ویندوز XP استفاده شد.یافته ها: آگاهی دندانپزشکان عمومی در موارد تجویز درست پرتونگاری پانورامیک متوسط بود. از 14 پرسش مربوطه در این رابطه دندان پزشکان قدیم 42.8 درصد و دندان پزشکان جدید 50 درصد پاسخ دادند. در مورد دستورهای FDA از 10 پرسش مربوطه دندانپزشکان قدیم 90 درصد و دندان پزشکان جدید، 70 درصد پاسخ درست دادند. در مورد برتری کاربرد پرتونگاری پانورامیک نسبت به پرتونگاری درون دهانی در تشخیص بیماری های دهان و دندان از شش پرسش مربوطه دندانپزشکان قدیم به 100 درصد و دندان پزشکان جدید به 83.3 درصد پاسخ درست دادند.نتیجه گیری: میزان آگاهی دو گروه تفاوت معنادار نداشت و این میزان برای هر دو گروه در حد متوسط ارزیابی شد.

بیان مساله: لیکن پلان دهانی، یک بیماری التهابی مزمن پوستی مخاطی است، که به ویژه می تواند در گونه های اروزیو و آتروفیک دردناک باشد. در این زمینه، درمان های بی شمار با نتایج متفاوت بررسی شده است.هدف: هدف از این پژوهش، بررسی و مقایسه اثر ژل آلوورا و استرویید موضعی (تریامسینولون) در درمان موضعی لیکن پلان دهانی بود.مواد و روش: در این پژوهش دوسویه کور، شمار 50 بیمار (13 مرد و 37 زن) مبتلا به آسیب های دهانی لیکن پلان، انتخاب و به گونه تصادفی به دو گروه بخش شدند، که یک گروه ژل آلوورا 70 درصد و گروه دیگر، تریامسینولون موضعی 0.1 درصد دریافت کردند. شیوه درمان به صورت استفاده موضعی سه بار در روز از دارو برای مدت هشت هفته بود، که بیماران هر دو هفته تحت پی گیری قرار می گرفتند. بررسی بالینی و کاهش درد بر روی هر دو گروه بیماران، با روش تانگپراسوم (Thongprasom) و مقیاس مشاهده ای عددی (VAS (Visual analogue scale)) انجام و داده ها با نسخه spss 15 وارد کامپیوتر شدند و از طریق روش آماری اندازه گیری پیاپی واکاوی شدند.یافته ها: در این پژوهش، در بررسی بالینی 20 بیمار گروه داروی تریامسینولون به شیوه درمان پاسخ خوب دادند و سه بیمار در طول دوره درمان بهبودی کامل داشتند ولی در گروه دارویی ژل آلوورا، 9 نفر از بیماران به شیوه درمان پاسخ خوب داشتند و در هیچ یک بهبودی کامل در روند دوره درمان دیده نشد وp.value  معنادار بود (p<0.001). همچنین، هیچ گونه عارضه جدی در هر دو گروه در طول بررسی گزارش نگردید.نتیجه گیری: استفاده از ژل آلوورا در درمان آسیب های اروزیو و آتروفیک لیکن پلان پیشنهاد می شود ولی در آسیب های اولسراتیو با توجه به نتایج بررسی کنونی، استفاده از استروییدها به عنوان انتخاب درمانی مناسب پیشنهاد می گردد.

بیان مساله: استفاده از گونه های مختلف فرآورده های فلوراید به عنوان یکی از درمان های پیشگیری نقشی مهم در مقاوم ساختن دندان در برابر پوسیدگی دارد.هدف: پژوهش کنونی، با هدف بررسی میزان جذب فلوراید در مینای سالم به دنبال کاربرد وارنیش دورافلور(Duraflor®) و مقایسه آن با ژل (Sultan®) APF انجام گردید.مواد و روش: در این پژوهش تجربی، 20 دندان سالم پره مولر که به دلایل ارتودنسی کشیده شده بودند، به گونه تصادفی به دو گروه تقسیم شده و هر دندان نیز به دو نیمه مزیالی و دیستالی (یک نیمه شاهد و دیگری تجربی) برش یافت. سطح معینی به صورت نیم دایره بر روی مینای هر نمونه به مدت 1 ساعت در برابر ژلAPF (Sultan, USA) یا وارنیش فلوراید (5 درصد) دورافلور (Topex) قرار گرفت و سپس به مدت 24 ساعت در دمای 37 درجه سانتی گراد در بزاق مصنوعی نگهداری گردید. پس از آن جهت تهیه بیوپسی مینا به مدت 30 ثانیه توسط اسید پرکلریک 0.5 مول اچ و پس از هر بار با KOH 0.2 مول شسته شد. سپس محتوای فلوراید و کلسیم آنها به ترتیب با روش های پتانسیومتری و اسپکتروفتومتری اندازه گیری گردید. برای آزمون های آماری از کولموگروف- اسمیرنوف(Kolmogorov-smirnov) ، تی زوج (Paired t) و تی دانشجویی (Student t) استفاده شد.یافته ها: یافته ها نشان دهنده جذب مقادیر چشمگیر فلوراید در نمونه های ژل APF و وارنیش دورافلور بود. آزمون تی زوج در هر گروه تفاوت نیمه های شاهد و تجربی را معنادار نشان داد) وارنیش:p=0.002 ، ژل: .(p=0.039 همچنین میانگین جذب فلوراید در وارنیش دورافلور برابر 2069.78 ppm و در ژل APF برابر 1050.99 ppm بود.نتیجه گیری: کاربرد ژل استاندارد APF و وارنیش دورافلور موجب جذب فلوراید در مینای دندان شده بود، هر چند به نظر می رسد که وارنیش دورافلور قابلیت جذب بیشتری را نسبت به ژل فلوراید APF توسط مینا داراست.

بیان مساله: پالپوتومی رایج ترین درمان پالپ در دندان های شیری است. گونه ترمیم نهایی این دندان ها می تواند در میزان موفقیت درمان اثر بگذارد.هدف: هدف از این پژوهش، بررسی بالینی و پرتونگاری موفقیت پالپوتومی مولرهای شیری پس از ترمیم با روکش استنلس استیل و آمالگام بود.مواد و روش: در این کارآزمایی بالینی-تصادفی، 110 دندان مولر شیری کودکان که نیاز به درمان پالپوتومی داشتند با فرموکرزول تحت درمان پالپوتومی و سپس به گونه تصادفی در دو گروه آمالگام و روکش قرار گرفتند. 55 دندان با روکش و 55 دندان با آمالگام ترمیم شدند. این دندان ها در فاصله های 6، 12 و 24 ماهه از نظر بالینی و پرتونگاری بررسی گردیدند و داده ها با آزمون دقیق فیشر واکاوی شدند.یافته ها: در پایان دوره 6 ماهه در هیچ یک از دندان ها شکست بالینی و رادیوگرافیک دیده نشد. در پایان دوره 12 ماهه در گروه آمالگام در یک دندان تورم و رادیولوسنسی فورکا دیده شد. در پایان دوره 24 ماهه در گروه روکش در دو دندان نشانه های لقی دیده شد. در گروه آمالگام در یک دندان رادیولوسنسی فورکا و در یک دندان لقی و در یک دندان تحلیل درونی دیده شد. آزمون دقیق فیشر نشان داد، که تفاوت معنادار در موفقیت پالپوتومی پس از ترمیم با روکش استنلس استیل و آمالگام وجود ندارد.نتیجه گیری: اگر دندان به درستی برای درمان پالپوتومی انتخاب شود، روکش استنلس استیل و ترمیم آمالگام می تواند به عنوان ترمیم نهایی استفاده شود.

بیان مساله: تعیین طول کارکرد کانال اهمیت ویژه ای در موفقیت درمان های ریشه دارد. روش های گوناگونی به این منظور مورد استفاده قرار می گیرد و در این میان پرتونگاری شایع ترین روش است.هدف: هدف از پژوهش کنونی، مقایسه فیلم های معمولی و خود ظهور (Self developing) نسبت به روش استاندارد طلایی در برآورد طول کارکرد کانال بود.مواد و روش: در این بررسی توصیفی به منظور تعیین طول کارکرد کانال، با دو گونه فیلم معمولی و خود ظهور در شرایط آزمایشگاهی از 45 کانال مزیوباکال دندان های مولر نخست فک بالا که در فانتوم هد مانت شدند پرتونگاری فراهم گردید. فیلم های معمولی در پروسسور خودکار ظاهر و فیلم های خود ظهور بر پایه روش پیشنهادی کارخانه سازنده آماده شدند. تصاویر توسط سه اندودونتیست و یک رادیولوژیست به گونه دو سویه کور (Double blind) ارزیابی گردید. طول کارکرد حقیقی (نمایه طلایی) بر روی دندان های کشیده شده مشخص شد و سپس اختلاف میان طول کارکرد در دو روش پرتونگاری با یکدیگر و با طول کارکرد حقیقی تعیین گردید. نتایج با آزمون های آماری تی (t) و تی زوج (Paired t) ارزیابی شد.یافته ها: میانگین تفاوت طول کارکرد میان روش پرتونگاری با فیلم معمولی و نمایه طلایی برابر با 0.33 میلی متر و میانگین تفاوت طول کارکرد میان روش پرتونگاری با فیلم های خود ظهور و نمایه طلایی 0.14 میلی متر بود، که این اختلاف از نظر آماری معنادار نبود (p=0.06)و(p=0.7) . همچنین اختلاف آماری معنادار میان دو روش پرتونگاری در برآورد طول کارکرد کانال دیده نشد (p=0.4).نتیجه گیری: گرچه اختلاف معنادار میان این دو گونه فیلم در تعیین طول کارکرد وجود نداشت، بررسی ها نشان می دهد، که فیلم های خود ظهور نتایج آماری بهتری دارند. بنابراین، در شرایطی که به تاریکخانه و محلول ظهور و ثبوت دسترسی نیست، می توان از این گونه فیلم به جای فیلم معمولی استفاده کرد.

بیان مساله: تشخیص درست آسیب های گوناگون که ممکن است بر روی پالپ دندان یا پریودنشیوم اثرگذارند، برای جلوگیری از درمان های غیر ضروری یا زیان آور، دارای اهمیت حیاتی بوده و پیش از اقدام به هر گونه درمان باید مدنظر قرار گیرد.هدف: این پژوهش، با هدف بررسی بافت شناختی پالپ در بیماری های پریودنتال پیشرفته انجام شد.مواد و روش: از 30 دندان تک ریشه دایمی مبتلا به بیماری پریودنتال شدید با شدت از دست رفتن چسبندگی پریودنتال ≥ 5 میلی متر، حداقل در یک سطح، که قابل نگهداری نبودند استفاده شد. همچنین نمونه ها پوسیدگی، پرکردگی، نشانه ای از ضربه ناشی از اکلوژن آغازین و پیشینه ضربه نداشتند و درمان های حرفه ای پریودنتال را در مدت شش ماه گذشته دریافت نکرده بودند. پس از معاینه بالینی و پرتونگاری، دندان ها کشیده و توسط گیره ویژه ترک هایی در آن ها ایجاد شد. پس از فیکساسیون دندان ها در محلول فرمالین 10 درصد و انجام عمل دکلسیفیکاسیون توسط محلول اسید نیتریک 10 درصد، برش های فراهم شده با هماتوکسیلین و ائوزین رنگ آمیزی شد و مورد بررسی بافت شناختی قرار گرفت. اطلاعات به دست آمده با استفاده از ضریب همبستگی اسپیرمن و آزمون های تی (T)، آنوا (ANOVA) و کروسکال والیس بررسی آماری گردید.یافته ها: همبستگی معنادار میان یافته های بالینی و شرایط آسیب شناسی بافت در پالپ یافت نشد. در مقایسه میان میزان از دست رفتن چسبندگی و تشخیص کلی پالپ اختلاف آماری معنادار به دست آمد (p=0.043). همچنین، رابطه از دست رفتن چسبندگی پریودنتال با وجود کلسیفیکاسیون در پالپ معنادار بود (p=0.014).نتیجه گیری: با توجه به نتایج پژوهش کنونی به نظر می رسد، که شرایط پریودنتالی بر وضعیت پالپ بی اثر نبوده و می بایست به هنگام انجام درمان های بعدی بر روی دندان ها در نظر گرفته شود.

درآمد: روش های گوناگونی جهت پیش بینی پهنای کانین و پره مولارهای نروییده ارایه شده است. امروزه استفاده از روش های دیجیتال جهت واکاوی های دندانی در ارتودنسی پیشنهاد می گردد.هدف: هدف از این پژوهش، طراحی نرم افزار واکاوی فضا و بررسی مقایسه ای دقت اندازه گیری دندان ها به دو روش دستی و نرم افزار طراحی شده (دیجیتال) در یک جمعیت ایرانی بود.مواد و روش: به کمک زبان های برنامه نویسی C++ و دلفی (Delphi) نرم افزاری طراحی گردید که با اسکن دو بعدی قالب های گچی دندانی و استفاده از دو معادله 12 متغیره که در آن از دندان های پیشین و مولارهای نخست هر دو فک استفاده شده است، پهنای کانین و پرمولارهای نروییده را پیش بینی نماید. با تهیه تصاویر دو بعدی از 125 قالب گچی دندانی (75 قالب از جنس مونث و 50 قالب از جنس مذکر) با سیستم دندانی دایمی، میزان دقت پیش بینی معادله ها ارزیابی گردید و سپس با تهیه تصاویر دو بعدی از 50 قالب گچی دندانی با سیستم دندانی مختلط دقت اندازه گیری دندان ها توسط نرم افزار بررسی شد. همچنین، مدت زمان اندازه گیری دستی و دیجیتال قالب های گچی نیز ارزیابی گردید. سپس داده های موجود به کمک نرم افزار SPSS با ویرایش 17 و توسط آزمون آماری تی زوج (Paired Sample) جهت مقایسه اندازه گیری قالب های گچی و دیجیتال و بررسی خطای Interobserver و Intraobserver واکاوی آماری شد.یافته ها: پیشگویی پهنای دندان های کانین و پرمولار نخست و دوم از طریق نرم افزار در فک بالا و پایین جنس های مذکر و مونث با اندازه گیری دستی از طریق کولیس دیجیتال تفاوت معنا داری نداشت (p<0.05). همچنین، تفاوت آماری معنادار میان اندازه گیری پهنای مزیودیستالی دندان ها به روش دیجیتال و دستی وجود نداشت (p<0.05). بر پایه یافته های این بررسی اختلاف آماری معنادار میان اندازه گیری ها توسط دو آزمونگر و دوبار اندازه گیری توسط یک آزمونگر و سرعت اندازه گیری در قالب گچی و دیجیتال وجود نداشت (p<0.05). با وجودی که سرعت اندازه گیری به روش دیجیتال و دستی تفاوت آماری معنادار را نشان نمی داد، اما تفاوت سرعت و زمان انجام واکاوی فضا در دو روش از نظر آماری چشمگیر بود.نتیجه گیری: نرم افزار طراحی شده از دقت کافی در پیشگویی پهنای کانین و پرمولارهای نروییده با استفاده از معادله برخوردار است و استفاده از نرم افزار قابلیت بالایی از لحاظ سرعت نسبت به ارزیایب دستی در پیشگویی اندازه دندان های کانین و پرمولار نخست و دوم در دوره دندانی مختلط دارد.

بیان مساله: در بررسی منابع تناقض بسیاری در خصوص شمار دفعات استفاده از فایل های چرخشی وجود دارد.هدف: هدف از این پژوهش، بررسی مقایسه شمار کانال آماده سازی شده منجر به نقص یا شکستگی در سه سیستم ریس (Race)، هیرو (Hero) و فلکسمستر (FlexMaster) در کانال های با انحنای شدید (35 درجه<) بود.مواد و روش: در این پژوهش آزمایشگاهی، 60 کانال ریشه مزیال مولر فک پایین یا بالا با آپکس بالغ و زاویه انحنای میان 35 تا 80 درجه، به 3 گروه با توزیع یکسان شعاع و زاویه انحنا تقسیم شدند. برای تعیین انحنای کانال از روش پروت (Pruett) استفاده گردید. پاکسازی و شکل دهی در هر سه گروه با طول کارکرد 16 میلی متر توسط یکی از سیستم های بالا انجام شد. پس از ثبت شمار کانال آماده سازی شده منجر به نقص یا شکستگی و همچنین گونه شکست (با استفاده از ذره بین با بزرگنمایی 8 برابر)، آماده سازی با وسیله جدید همانند در کانال های بعد ادامه یافت. برای مقایسه داده های اسمی، از آزمون مجذور کای استفاده شد. منحنی های بقای کاپلان مایر (Kaplan Meier) جهت نشان دادن شمار کانال آماده سازی شده تا ایجاد نقص یا شکست در هر گروه رسم گردید و از آزمون لوگ- رانک (Log-Rank) برای مقایسه میان گروه ها استفاده شد. برای آزمون و مقایسه میانگین زاویه انحنا و شعاع کانال های مورد مقایسه از آزمون کروسکال والیس (Kruskal-Wallis) استفاده گردید. P<0.05 معنادار گزارش شد.یافته ها: متوسط شمار کانال آماده سازی شده (±SD) منجر به نقص یا شکستگی در سیستم فلکسمستر، هرو و ریس به ترتیب، (2.07±) 11.87، (2.46±) 13.28 و (1.92±) 9.66 کانال بود (P>0.05). در مجموع 20 وسیله دچار نقص یا شکستگی گردید، که از 20 وسیله یاد شده، 7 وسیله دچار نقص و 13 وسیله دچار شکستگی شده بودند. میزان نقص در هرو، ریس و فلکسمستر به ترتیب 50، 33.3 و 28.6 درصد و میزان شکستگی به ترتیب 50، 60 و 71.4 درصد گزارش شد (P>0.05).نتیجه گیری: سیستم هرو، شمار بیشتری کانال را تا ایجاد نقص یا شکستگی آماده کرد و درصد کمتری از شکستگی را نشان داد و سیستم ریس کمترین شمار کانال را تا ایجاد نقص و شکستگی آماده کرد و بیشترین میزان شکستگی را نشان داد، گر چه اختلاف معنادار میان این سه سیستم وجود نداشت.

بیان مساله: انواع ترکیب ماده باندینگ اشباع کننده فایبر ممکن است از طریق افزایش چسبندگی باعث افزایش استحکام خمشی کامپوزیت تقویت شده با فایبر شود.هدف: هدف از این پژوهش، بررسی اثر فیلر در چهار ماده باندینگ با درجه آبگریزی متفاوت بر روی استحکام خمشی یک کامپوزیت تقویت شده با فایبر بود.مواد و روش: در این بررسی تجربی، نمونه های مولد برنجی در ابعاد 25×2×2 میلی متری در شش گروه 15تایی از کامپوزیت تقویت شده با فایبر پلی اتیلن فراهم شد. در گروه 1 یا شاهد مثبت، نمونه ها با استفاده از کامپوزیت تقویت شده بی فایبر و در گروه 2 یا شاهد منفی، کامپوزیت تقویت شده با فایبر و بی رزین آماده گردید. در گروه سوم تا ششم فایبر به ترتیب با یکی از باندینگ های سینگل باند 2، سینگل باند، رزیست و آل باند 3 آغشته شد. در مرحله تهیه نمونه ها در آغاز، فایبر در کف مولد قرار گرفت. سپس، مولد با کامپوزیت پر و کیور آغازین و ثانویه شد. نمونه ها به مدت 24 ساعت در آب مقطر قرار گرفتند و پس از آن استحکام خمشی نمونه ها با استفاده از آزمون خمش در سه نقطه توسط دستگاه یونیورسال با سرعت 1 میلی متر در دقیقه تعیین گردید. گونه شکست نمونه ها توسط استریومیکروسکوپ (بزرگنمایی 40 برابر) دیده شد. واکاوی آماری توسط آزمون های آنوا یک سویه و پس آزمون LSD انجام گرفت (P<0.05).یافته ها: جهت بررسی ارتباط نتایج میان گروه ها از آزمون آنوا یک سویه و جهت مقایسه دو به دو میان گروه ها از پس آزمون LSD استفاده شد. آزمون آنوا یک سویه تفاوت معنادار میان گروه ها نشان داد. گروه آل باند 3 به گونه معنادار استحکام خمشی بالاتری را نسبت به همه گروه ها نشان داد (P<0.001). گروه های 3 تا 6 نسبت به گروه های شاهد به گونه معنادار استحکام خمشی بالاتری داشتند (P<0.05).نتیجه گیری: انتخاب ماده باندینگ می تواند اثر معنادار بر روی استحکام خمشی کامپوزیت تقویت شده با فایبر داشته باشد. زمانی که از ماده باندینگ آب گریز و دارای فیلر جهت اشباع فایبر استفاده شد، استحکام خمشی در اندازه 4 برابر نسبت به گروه شاهد منفی افزایش یافت.

بیان مساله: یکی از مهم ترین مراحل درمان بیمارانی که دندان های پیشین را از دست داده اند، انتخاب اندازه مناسب این دندان ها برای دستیابی به حداکثر زیبایی است.هدف: این پژوهش جهت بررسی وجود پیوند میان اندازه های پهنای صورت با پهنای دندان های پیشین فک بالا طراحی شد.مواد و روش: در این بررسی توصیفی-تحلیلی و مقطعی افراد سنین 20 تا 30 سال از دو جنس انتخاب گردیدند. صورت و دندان های 77 نفر شامل 39 نفر زن و 38 نفر مرد مورد ارزیابی قرار گرفت. فاصله های پهنای صورت شامل IC (فاصله دو کانتوس درونی چشم(، IP (فاصله دو مردمک)، BZW (فاصله میان دو زایگوما)، IA (پهنای بینی) و Icm (فاصله گوشه های دهان) و پهنای قابل دیدن دندان ها از رو به رو، بر نگاره های دیجیتال فراهم شده از افراد، توسط نرم افزار اتوکد (Auto CAD) با دقت 0.1 میلی متر اندازه گیری شد. پهنای واقعی دندان ها توسط کولیس دیجیتال با دقت 0.1 میلی متر روی کست های فک بالای افراد ارزیابی گردید. اطلاعات به دست آمده به وسیله نرم افزار آماری SPSS واکاوی و از آزمون ضریب همبستگی پیرسون و تی (t) استفاده شد.یافته ها: به جز فاصله میان دو کانتوس و مجموع پهنای شش دندان پیشین روی کست (SANTC)، دیگر اندازه گیری ها میان زن و مرد اختلاف آماری معناداری را نشان داد (P<0.05). در همه نمونه ها همبستگی میان ابعاد صورتی و پهنای دندان های پیشین روی هم رفته بیشتر از هنگامی بود، که دو جنس از هم جدا می شدند. در گروه زنان بیشترین همبستگی میان فاصله میان دو کانتوس و مجموع پهنای شش دندان پیشین از رو به رو (SANTF) (p=0.005 و r=0.436) و در گروه مردان بیشترین همبستگی میان پهنای دهان از رو به رو و پهنای شش دندان پیشین از رو به رو (p=0.001 و r=0.501) وجود داشت.نتیجه گیری: با توجه به محدودیت های این بررسی، به جز فاصله دو گونه، بقیه چهار فاصله پهنای صورت (ICm، IP، IA و IC) را می توان جهت برآورد پهنای دندان های پیشین فک بالا به گونه اولیه به کار برد.

خانمی 22 ساله با شکایت از درد در ماهیچه های جونده و صدای مفصلی به بخش پروتز تخصصی دانشکده دندانپزشکی شیراز مراجعه نمود. بیمار پیشینه براکسیزم شبانه و درد ماهیچه های جونده در آغاز صبح را بیان می کرد، که با گذشت زمان کمتر می شد. در معاینه های بیرون دهانی هیچ گونه عدم تقارنی میان دو نیمه صورت وجود نداشت و از میان ماهیچه های جونده، ماهیچه ماستر در هر دو سمت به لمس حساس بود.در معاینه های درون دهانی، سایش شدید دندان های پیشین و پسین و فرو رفتگی های ناشی از سایش (Wear fascet) فراوان روی دندان های پسین دیده شد. اورجت بیمار صفر میلی متر و اور بایت 1- میلی متر بود که این اپن بایت به علت سایش شدید دندان های پیشین بیمار ایجاد شده بود. در معاینه TMJ کلیک در هنگام باز کردن و بستن در TMJ سمت راست وجود داشت اما هر دو TMJ راست و چپ در هنگام لمس حساس بودند. تداخلات در رابطه مرکزی هم در آرک اف کلوژر (Arc of closure) و هم در لاین اف کلوژر (Line of closure) وجود داشت.در آغاز، جهت رفع درد ماهیچه های جونده و رفع اسپاسم آنها اپلاینس اکلوزال برای بیمار ساخته شد. بیمار به مدت چهار ماه از اپلاینس استفاده کرد. سپس تنظیم اکلوژن برای بیمار انجام شد، به گونه ای که بیمار تماس های همزمان دو سویه و یکنواخت در CR پیدا کرد. سپس بی افزایش VD بیمار، دندان های پیشین بالا و پایین با کامپوزیت بازسازی شدند و اورجت 1.5 میلی متر و اوربایت 2 میلی متر برای بیمار ایجاد شد. به گونه ای که در حرکات خارج مرکزی دندان های پیشین باعث دیسکلود شدن دندان های پسین بیمار می شدند. این روش درمانی یک روش مقرون به صرفه و ارزان برای بیمار است، چون نیاز به درمان های ارتودنسی و پروستودنتیک گسترده را به حداقل می رساند.