مجله دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی شیراز - Journal Of Dentistry
سال:1386 | دوره:8 | شماره:3 (مسلسل 16) |تعداد مقالات:11

بیان مساله: موقعیت و جهت رشته در ترمیم های کامپوزیتی با طرح پوشش کاسپ ممکن است باعث افزایش تحمل نیرو و جلوگیری از ایجاد شکست های ترمیم ناپذیر گردد.هدف: هدف از این بررسی، اثر وجود رشته و نیز، جهت و موقعیت آن در مقاومت به شکست و الگوی شکست ترمیم های کامپوزیتی با طرح پوشش کاسپ می باشد.مواد و روش: در این بررسی تجربی، حفره MOD به همراه کوتاه کردن 2.5 میلی متر کاسپ ها در 50 دندان کشیده شده پره مولرفک بالا ایجاد شد. دندان ها به پنج گروه 10 تایی بخش و ترمیم در همه گروه ها با کامپوزیت P60 انجام گرفت. در گروه نخست، ترمیم کامپوزیت بدون استفاده از رشته، در گروه دوم، یک رشته در جهت باکوپالاتال، در گروه سوم، دو رشته در جهت باکوپالاتال و مزیودیستال با تقاطع در بخش مرکزی حفره، در گروه چهارم، یک رشته در جهت زاویه خطی مزیوباکال به دیستوپالاتال و رشته دیگر در جهت دیستوباکال به مزیوپالاتال و در گروه پنجم، دو رشته در جهت باکوپالاتال در دو سوی مرکز دندان با فاصله 1.5 میلی متر قرار داده شد. نمونه ها به مدت 7 روز در دمای اتاق نگهداری، سپس زیر 500 چرخه دمایی در دمای 6±2 و 60±2 درجه سانتیگراد قرار گرفتند. سرانجام، با دستگاه اینسترون از سطح اکلوزال نیروی عمودی فشاری وارد شد. در لحظه شکست، میزان نیرو ثبت گردید. اندازه های به دست آمده، به وسیله آزمون آماری مان- ویتنی (Mann-Whitey) و آنووا (ANOVA) (p<0.05) بررسی شدند. گونه شکست نمونه ها نیز، به وسیله آنالیز آماری فیشر (Fisher) بررسی گردید (p<0.005).یافته ها: واکاوی آماری نشان داد، که مقاومت به شکست همه گروه ها به گونه ای معنادار از گروه شاهد بیشتر بود (p<0.05). اختلاف آماری معنادار بین گروه های دوم و سوم (p=0.034) و سوم و پنجم (p=0.041) وجود داشت. لیکن اختلاف آماری معنادار میان جفت گروه های دیگر مشاهده نگردید. تفاوت آماری معنادار بین الگوی شکست ترمیم های کامپوزیتی بی رشته و ترمیم های کامپوزیتی دارای رشته وجود داشت (بجز گروه دوم) (p<0.005).نتیجه گیری: وجود رشته در ترمیم های کامپوزیتی باعث افزایش استحکام شکست و بهبود الگوی شکست می شود. با افزایش رشته ها در جهانی خاص استحکام شکست نیز، افزایش می یابد.

بیان مساله: در کانال های C شکل (C-Shape) به علت وجود پیچیدگی های ساختار کانال ریشه، استفاده از یک روش پرکردگی، که بتواند مواد پرکننده را به درون این ارتباط نامنظم در میان کانال های اصلی هدایت کند، ضروری است.هدف: هدف از بررسی کنونی، ارزیابی و مقایسه اثربخشی سه روش گوناگون پرکردگی در کیفیت پرکردن ساختار نامنظم کانال های C شکل ریشه دندان های مولر بود.مواد و روش: شمار 30 دندان مولر کشیده شده با کانال C شکل انتخاب شدند. پس از آماده سازی و شکل دهی یکسان کانال های ریشه، نمونه ها به سه گروه مساوی 10 تایی بخش شدند. گروه یکم، با روش تراکم کناری سرد (CL) و گروه دوم، با شیوه تراکم کناری گرم (WL) و گروه سوم، با روش تراکم عمودی گرم (WV) پرگردیدند. سپس، کیفیت پرکردگی کانال و تنگه میان آنها، به وسیله سه مشاهده گر جداگانه و با ارزیابی مقاطع طولی و عرضی دندان های شفاف شده، بررسی گردید. داده ها با آزمون های آماری آنالیز واریانس دو و یک سویه، تی (T) و مجذور کای واکاوی شد.یافته ها: ارزیابی نگاره های طولی نشان داد، که میان سه روش مورد استفاده، بیشترین درصد کیفیت خوب پرشدگی در گروه تراکم عمودی مشاهده گردید (80 درصد)، که به گونه ای معنادار از گروه کناری گرم بیشتر بود (p<0.05). کمترین درصد کیفیت خوب پرشدگی در ناحیه تنگه کانال ها مشاهد شد (46.7 درصد) که به گونه ای معنادار کمتر از نواحی دیگر بود (p<0.05). ارزیابی مقاطع عرضی دندان نشان داد، که میان اندازه های درصد فضای پرشده تنگه با مواد پرکننده در سه روش پرکردگی و نیز، در دو ناحیه کرونال و اپیکال کانال تفاوت آماری معنادار وجود نداشت (p>0.05).نتیجه گیری: نتایج نشان داد، که هیچ یک از روش های پرکردگی پیشنهادی نتوانستند فضای کانال ریشه را کاملا پر کنند، اما به نسبت، دو روش تراکم عمودی گرم و کناری سرد، از تراکم کناری گرم قابل قبول تر بودند.

بیان مساله: گرچه عامل اصلی ایجاد کننده پریودنتیت، پلاک میکروبی است، ولی عواملی گوناگون در آماده ساختن فرد برای ابتلا و نیز، پیشرفت این بیماری موثر هستند، که نمونه ای از آنها، استعمال دخانیات است که این عامل هر روز بیشتر مورد توجه پژوهشگران قرار می گیرد.هدف: هدف از این پژوهش بررسی اثر میزان مصرف سیگار بر پاسخ به مرحله یک درمان های پریودنتال بود.مواد و روش: در این بررسی مداخله ای و مقطعی شمار 30 نفر (26 مرد و 41 زن) 31 تا 60 ساله با میانگین سنی 48±11، که به پریودنتیس متوسط مزمن عمومی (Generalized moderate chronic periodontitis) دچار بودند، با توجه به سیگاری یا غیرسیگاری بودن و میزان مصرف سیگار در سه گروه ده تایی شامل: گروه های مصرف کم سیگار، مصرف زیاد سیگار و غیرسیگاری جاگرفتند. افراد سیگاری بیشتر از دو سال پیشینه مصرف سیگار داشتند. پس از مرحله نخست درمان متغیرهای پریودنتال چون، عمق پروبینگ بالینی (CPD)، سطح چسبندگی کلینیکی (CAL) و خونریزی در هنگام پروبینگ (BOP) در مقاطع زمانی پیش و هشت هفته پس از تکمیل مرحله یک درمان، اندازه گیری و نتایج سه گروه با استفاده از آزمون های ویلکاکسون و کروکسال- والیس واکاوی و مقایسه شدند.یافته ها: پیش از درمان، بجز خونریزی در هنگام پروبینگ (BOP) اختلافی معنادار در دیگر متغیرها وجود نداشت. هشت هفته پس از کامل شدن مرحله نخست، متغیرهای عمق پروبینگ کلینیکی (CPD)، سطح چسبندگی کلینیکی (CAL) و خونریزی در هنگام پروبینگ در هر سه گروه به گونه ای معنادار کاهش یافت، ولی در مقایسه میان سه گروه تنها اختلاف عمق پروبینگ کلینیکی و سطح چسبندگی کلینیکی میان دو گروه غیرسیگاری و مصرف زیاد معنادار بود (p≤0.05).نتیجه گیری: این بررسی نشان داد، که سیگار کشیدن به شمار زیاد می تواند بر نتیجه مرحله یکم درمان های پریودنتال اثر گذاشته و باعث کاهش پاسخ به درمان شود. اثر سیگار با افزایش شمار مصرف آن، یعنی با استعمال برابر یا بیشتر از 20 نخ سیگار در روز، بیشتر می شود.

بیان مساله: پلی مریزاسیون کامپازیت های نوری از سطح آغاز می شود و میزان آن از سطح به عمق کاهش می یابد. این اختلاف در سختی، به عواملی چند، مانند تابش و فاصله منبع نور از سطح رزین مربوط است.هدف: هدف از این بررسی، مقایسه چهار روش گوناگون قرار دادن کامپازیت در حفره و دو روش گوناگون نوردهی بر اندازه ریزسختی کامپوزیت در ترمیم کلاس یک دندان های پشتی بود.مواد و روش: در این بررسی موازی مداخله گرانه از 40 دندان پره مولر استفاده شد. حفره های کلاس یک به ابعاد 4×4×4 میلی متر در دندان ها فراهم گردید و پس از اچینگ و استفاده از دنتین ادهزیو Excite نمونه ها به چهار گروه 10 تایی بخش شدند: گروه 1) روش پرکردن حفره به روش توده ای یکجا، گروه 2) روش لایه لایه افقی با نوردهی اکلوزال، گروه 3) روش لایه لایه افقی همراه با نوردهی از سه جهت و گروه 4) روش لایه لایه مورب با نوردهی از سه جهت. برای ترمیم حفره ها از کامپازیت نوری Z100 استفاده شد. نمونه ها از بخش میانه برش باکولینگوالی داده شد و جهت آزمون ویکرز آماده شد. سختی سنجی در فاصله های 2.5, 1.5, 0 و 3.5 میلی متر انجام شد. یافته ها به وسیله آزمون ANOVA و دانکن (Duncan) مقایسه شدند ( a=0.05).یافته ها: میانگین سختی در گروه های 1 و 2، نسبت به گروه های 3 و 4 اختلافی چشمگیر نشان داد (p<0.05). در همه گروه ها بیشترین میزان سختی در لایه دوم (زیر سطحی) مشاهده شد (p<0.05) بجز گروه 2، که سختی در همه ضخامت ها یکسان بود (p<0.05).نتیجه گیری: بر پایه نتایج این بررسی برای رسیدن به حداکثر سختی کامپازیت رزین ها در حفره های کلاس یک، قرار دادن کامپازیت ها به روش لایه لایه مورب یا افقی، ولی با سه جهت نوردهی باکالی، لینگوالی و اکلوزالی، مناسب ترین راه است.

بیان مساله: بزاق نقشی مهم در هموستاز دهان بازی می کند. محافظت در برابر ویروس ها، باکتری ها و قارچ ها، کانی سازی دوباره دندانی شماری از کارهای بزاق هستند. خشکی دهان شکایتی شایع، به ویژه در زنان سالمند است و معمولا، ناشی از کارکرد نارسای غدد بزاقی ناشی می گردد. تحریک جریان بزاق به وسیله انواع آدامس ها و یا جانشین کردن بزاق به وسیله دهانشویه ها، در افراد دارای غدد بزاقی نیمه توانا، ممکن است سودمند باشد.هدف: هدف از این پژوهش بررسی اثر مواد تحریک کننده چون آدامس های ریلکس، اربیت، بیوتین و دهانشویه بیوتین بر کمیت و pH بزاق بود.مواد و روش: در این بررسی، که به روش تجربی انجام گرفت، روی هم رفته 60 فرد سالم که به شیوه تصادفی در چهار گروه 15 نفری، جا گرفتند، بررسی شدند. در آغاز، میانگین کلی میزان بزاق در دو دقیقه و میانگین PH بزاق آنها اندازه گیری شد. سپس، یک عدد از آدامس ها به مدت پنج دقیقه و یک قاشق غذاخوری از دهانشویه بیوتین به مدت 30 ثانیه در گروه های متفاوت استفاده گردید و میانگین میزان بزاق در مدت دو دقیقه و میانگین PH بزاق، بی درنگ پس از مصرف مواد و با گذشت 45 دقیقه از مصرف مواد، اندازه گیری شد. از واکاوی کوواریانس و آزمون کم ترین تفاوت معنادار (Least Significant Difference) برای مقایسه داده های میان گروهی و از آزمون t-test برای مقایسه داده های درون گروهی استفاده شد.یافته ها: میانگین بزاق در هر چهار گروه، بی درنگ پس از مصرف مواد، افزایش یافت و سپس، پس از 45 دقیقه از مصرف مواد، کاهش یافت، اما باز هم آشکارا بالاتر از میانگین میزان نخستین بزاق بود. میانگین PH بزاق با مصرف آدامس ها بی درنگ افزایش یافت، ولی پس از 45 دقیقه از مصرف آنها، تنها در دو آدامس ریلکس (relax) و بیوتین، میانگین PH بزاق از میانگین PH نخستین بزاق آشکارا بالاتر بود. دهانشویه بیوتین بر میانگین PH بزاق، اثر نداشت.نتیجه گیری: گزیلیتول همراه با عامل محرک مکانیکی، مانند جویدن، هم به افزایش میزان بزاق و هم به اصلاح PH محیط دهان کمک می کند. آدامس ریلکس و بیوتین، که هر دو بی قند بوده و دارای گزیلیتول هستند، با توجه به افزایش میزان و PH بزاق، برتری دارند.

بیان مساله: نوزادان با وزن کم به هنگام تولد، آمادگی استرس های متابولیک گوناگون داشته و شیوع ناهنجاری های دهانی- دندانی در آنها بیشتر از نوزادان طبیعی است. عواملی مانند بیماری های سوخت و سازی، کمبود اکسیژن، یرقان نوزادی بلندمدت، کمبودهای تغذیه ای و کاهش میزان کلسیم سرمی، به عنوان علل نارسایی مینایی در نوزادان با وزن کم بیان شده است. ایجاد نارسایی های مینایی باعث تغییراتی در دندان های شیری می گردد، که می تواند پیامدهایی، چون مشکلات زیبایی، پوسیدگی دندان و مشکلات دندانی- صورتی را در پی داشته باشد.هدف: هدف از بررسی کنونی، مقایسه میزان نارسایی تکاملی مینا در دندان های شیری کودکان با پیشینه وزن کم به هنگام تولد با کودکان با پیشینه وزن طبیعی به هنگام تولد بود.مواد و روش: پژوهش کنونی یک بررسی گذشته نگر از گونه علی- مقایسه ای (Expose-Fact) است. گروه مورد بررسی، شامل 181 نفر (95 دختر و 86 پسر) سه تا پنج ساله بود. برای گردآوری داده ها، از پرونده تولد نوزادان استفاده گردید و با تنظیم پرسشنامه ای، مشخصات فردی بیمار، زمان و وزن کودک به هنگام تولد و نیز، نتایج معاینه های بالینی با استفاده از شاخص اصلاح نارسایی تکاملی مینا ثبت گردید. پس از گردآوری داده ها، با استفاده از نرم افزار Spss نسخه 13 واکاوی انجام شد. آزمون آماری کاپا (Kappa) برای واکاوی اعتبار میان دو معاینه کننده و نرم افزار Mini Tab تحت آزمون نسبت دو نمونه ای برای واکاوی آماری ارتباط داده ها، استفاده گردید.یافته ها: میزان نارسایی مینایی در کودکان زاده شده با وزن کم (کمتر از 2500 گرم) به هنگام تولد نسبت به کودکان طبیعی بیشتر بود (p<0.05). اختلاف میزان هیپوپلازی و هیپوکلسیفیکاسیون در میان دو جنس (دختر و پسر) با وزن کم به هنگام تولد و نیز، با وزن طبیعی به هنگام تولد معنادار نبود (p>0.05). بیشترین میزان نارسایی مینا در گروه آزمون و شاهد به دندان های کانین (51.3 درصد) مربوط بود. دندان های لاترال (47.86 درصد)، سانترال (47.8 درصد)، مولر نخست (46.69 درصد)، مولر دوم (36.31 درصد)، به ترتیب در رده های بعدی جا گرفتند.نتیجه گیری: نتایج بررسی کنونی بدون در نظرگیری سبب شناختی بیماری نشان دهنده میزان بالای نارسایی های مینایی در کودکان زاده شده با وزن کمتر از 2500 گرم نسبت به کودکان با وزن طبیعی زمان تولد است، ولی به پژوهش های بیشتر برای بررسی پیوند نارسایی های دندانی و عوامل سبب ساز گوناگون و وزن کم به هنگام تولد نیاز هست.

بیان مساله: پذیرش دندان مصنوعی از سوی بیمار، فرایندی بسیار پیچیده است، که تنها به ریخت شناسی ریج باقی مانده و ورزیدگی علمی و عملی دندانپزشک وابسته نیست. در پذیرش دست دندان از سوی بیمار، چند عامل روانی نقش مهم دارند، که لازم است به آنها توجه گردد.هدف: هدف از این پژوهش، بررسی پیوند دو سویه خودپنداره (Self-concept) و عزت نفس (Self-esteem) بیماران با خواست و رضایت آنها از دست دندان کامل است.مواد و روش: این بررسی توصیفی- تحلیلی بر روی 52 نفر (28 مرد و 24 زن) 35 تا 70 ساله با میانگین سنی 53.4 سال از بیماران مراجعه کننده به بخش پروتز دانشگاه آزاد خوراسگان (اصفهان) انجام شد. پیش و پس از درمان، از دو آزمون روانشناختی عزت نفس رزنبرگ و خودپندازه کالیفرنیا برای بررسی متغیرهای روانی بیماران استفاده شد. همچنین، پیش از آغاز درمان، انتظار بیماران از دست دندان کامل به وسیله یک پرسشنامه استاندارد بررسی گردید. پس از سه ماه از تحویل دندان مصنوعی، رضایت بیمار با پرسشنامه استاندارد بررسی گردید. در واکاوی آماری، از آزمون های t زوج، t مستقل و ضریب همبستگی پیرسون استفاده شد.یافته ها: میان خودپنداره و انتظار از درمان و نیز، عزت نفس و رضایت بیمار پیوندی معنادار مشاهده نگردید 0.18) و (p=0.42، اما میان عزت نفس و انتظار بیمار پیوند متوسط (p=0.05) و میان خود پنداره و رضایت بیمار از درمان، پیوندی کاملا معنادار دیده شد (p=0.01).نتیجه گیری: در این بررسی استفاده از دست دندان کامل اثری در بهبود ابعاد روانی بیماران نداشت، اما سازگاری با دست دندان کامل پیوندی مشخص با خودپنداره بیماران داشت و آشکار گردید، که بیماران دارای عزت نفس بالا، خواست هایی معقول تر از دست دندان دارند.

بیان مساله: یکی از عوامل کاهش پیش آگهی درمان ریشه دندان ها، بروز رخدادهایی چون شکستن ابزار در کانل و نبود امکان بیرون آوردن آن است. بسیاری از سازندگان برای کاهش اندازه گیری پیچیدگی یا شکستگی این ابزار به طراحی و ارایه انواع الکتروموتورهایی اقدام کرده اند، که سرعت چرخش و میزان نیروی وارده بر فایل را مهار کند. از سویی دیگر، با توجه به قیمت بالای این ابزارها، گروهی دیگر از سازندگان، هندپیس های هوایی ارزان قیمت را ارایه کرده اند، که سرعت چرخش را کاهش می دهند. تاکنون با وجود گستردگی انواع ابزار، بررسی هایی بسیار محدود در زمینه مقایسه میزان پیچیدگی یا شکستگی ایجاد شده در فایل های چرخشی به دنبال استفاده از این ابزارها انجام شده است.هدف: هدف از انجام این پژوهش بررسی اثر استفاده از هندپیس هوایی و الکتروموتور در اندازه پیچیدگی یا شکستگی ایجاد شده در فایل های چرخشی نیکل تیتانیوم بود.مواد و روش: این بررسی کارآزمایی مهار شده تصادفی بر روی شمار 160 کانال دندان مولر کشیده شده انسانی دارای میانگین خمیدگی (15 تا 33 درجه) در دو گروه انجام شد. در هر دو گروه، آماده سازی کانال با فایل چرخشی ام تو (Mtwo) و در گروه یک، با استفاده از هندپیس هوایی و گروه دوم، با الکتروموتوراندو آی تی (Endo IT) انجام شد. پس از پایان کار شمار فایل های دچار پیچیدگی، شمار فایل های شکسته و مجموع آنها در دو گروه آزمایشی ثبت گردید و با آزمون های آماری تی مستقل (Independent T)، من ویتنی (Mann-Whitney) و آزمون منتل کوکس (Mantel-Cox) واکاوی شدند. همچنین، از واکاوی بقای کاپلان مایر (Kaplan meier) برای بررسی احتمال سلامت فایل ها پس از هر بار کاربرد آنها استفاده گردید.یافته ها: نتایج نشان داد، که متغیرهای مورد بررسی در دو گروه اختلافی معنادار نداشته اند (p>0.05). همچنین، واکاوی بقای انجام شده نیز، نشان داد، که احتمال سلامت یک فایل پس از آماده سازی نه کانال در گروه نخست، 64.1 درصد و در گروه دوم 69.9 درصد بوده است. آزمون منتل- کوکس انجام شده نیز، اختلافی معنادار را میان این احتمالات نشان نداد (p=0.272).نتیجه گیری: بر پایه نتایج به دست آمده، به نظر می رسد، در کاهش اندازه پیچیدگی یا شکستگی ایجاد شده در فایل های چرخشی با استفاده از الکتروموتوریا هندپیس هوایی تفاوتی آشکار وجود ندارد.

سندرم پاپیلون لفور، یک ناهنجاری اتوزومال مغلوب کمیاب است، که علت مشخصی برای بروز نداشته و با جهش هایی در ژن کاتپسین C ایجاد و با هیپرکراتوز کف دست و پا و پریودنتیت زودرس نمایان می شود.به علت تخریب شدید استخوان آلوئول، در دندان های شیری و یا دایمی، این دندان ها معمولا دو تا سه سال پس از رویش از دست رفته و بیمار در حدود سن پانزده یا شانزده سالگی هیچ یک از دندان های دایمی خود را نخواهد داشت. دندان های عقل نیز، به همین ترتیب از دست خواهند رفت. درمان موثر برای حفظ کامل دندان ها وجود نداشته و پیش آگهی جهت پیشگیری در قبال از دست دادن دندان ها ناامید کننده است و روش های درمانی موجود نظیر ایجاد استحکام در ارتفاع استخوان آلوئول، پیش آگهی استفاده دایمی از دست دندان مصنوعی را بهبود می بخشد.در این گزارش مورد، دختری 12 ساله و ساکن بندرعباس که برای تشخیص و درمان به بخش تشخیص بیمارهای دهان دانشکده دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی شیراز مراجعه کرده مورد ارزیابی قرار گرفت و با توجه به نتایج معاینه های بالینی و پارابالینی سندرم پاپیلون- لفور در وی تشخیص داده شد.